Prince William | This decade calls for Earthshots to repair our planet

Transcriber: TED Translators Admin Reviewer: Rhonda Jacobs

Tłumaczenie: Martyna Selke Korekta: Rysia Wand

Hello, everyone.

Witajcie.

Growing up in my family gives you a certain sense of history.

Dorastanie w mojej rodzinie daje pewien wgląd do historii.

I'm simply the latest in a line that can be traced back generations.

Jestem ostatni w linii, którą można prześledzić przez wiele pokoleń.

This oak tree is close to Windsor Castle,

Ten dąb znajduje się nieopodal zamku w Windsorze,

which has been home to my family for over 900 years.

w którym moja rodzina mieszka od ponad 900 lat.

Thirty-nine monarchs have lived here and enjoyed these beautiful surroundings.

Trzydziestu dziewięciu monarchów żyło tu, ciesząc się urokami otoczenia.

I've walked here many times myself,

Sam nieraz się tędy przechadzałem

and it always amazes me that some of the trees planted here,

i za każdym razem zadziwia mnie, że niektóre z tych drzew,

living organisms, dependent on soil, rain and sunlight,

żywych organizmów zależnych od gleby, opadów i nasłonecznienia,

were here as they laid the first stones of Windsor Castle.

były tu, gdy rozpoczęto budowę zamku w Windsorze.

That makes some of the oaks here almost 1,000 years old.

To znaczy, że niektóre z tych dębów mają prawie 1000 lat.

These trees germinated during the reign of William the Conqueror in 1066,

Kiełkowały podczas panowania Wilhelma Zdobywcy w 1066 roku

from a simple acorn like this.

z takiego niepozornego żołędzia.

By the time that Henry VIII lived here,

Do czasów Henryka VIII

they'd grown into mature, impressive giants.

osiągnęły dojrzałość i imponujące rozmiary.

And amazingly,

Co niesamowite,

some of those very same trees still survive here today.

niektóre z tych drzew nadal tu są.

They're a bit gnarled and hollowed-out,

Są nieco poskręcane i wydrążone,

but they're still very much alive.

niemniej wciąż żywe.

While these oaks have been growing,

Kiedy dęby rosły,

around 35 billion people have lived their lives on our planet.

35 miliardów ludzi przewinęło się przez naszą planetę.

That's 35 billion lifetimes' worth of hope, love, fear and dreams.

To 35 miliardów nadziei, miłości, obaw i marzeń.

In that time, humankind has invented air travel,

W tym czasie ludzkość wynalazła lotnictwo,

vaccines and computers.

szczepionki i komputery.

We've explored every part of the globe,

Zbadaliśmy każdy zakątek świata,

sequenced the human genome

zsekwencjonowaliśmy DNA

and even escaped Earth's atmosphere.

i przekroczyliśmy ziemską atmosferę.

Our speed of innovation has been incredible,

Prędkość naszego rozwoju jest niesamowita,

but so, too, has the acceleration of our impact.

ale prędkość naszego wpływu na świat również znacznie wzrosła.

Over my grandmother's lifetime, the last 90 years or so,

Za życia mojej babci, czyli przez jakieś 90 lat,

our impacts accelerated so fast

prędkość oddziaływania wzrosła tak szybko,

that our climate, oceans, air, nature and all that depends on them

że klimat, oceany, powietrze, natura i wszystko od nich zależne,

are in peril.

znalazły się w niebezpieczeństwie.

This oak has stood here for centuries,

Choć stoi tu od wieków,

but never has it faced a decade like this.

ten dąb jeszcze nigdy nie był świadkiem takiej dekady.

We start this new decade

Zaczynamy ją ze świadomością,

knowing that it is the most consequential period in history.

że ma największe znaczenie w historii.

The science is irrefutable.

Nauka jest nie do podważenia.

If we do not act in this decade,

Jeśli nie zaczniemy działać teraz,

the damage that we have done will be irreversible.

skutki zniszczeń, które spowodowaliśmy, będą nieodwracalne.

And the effects felt not just by future generations

Odczują je nie tylko przyszłe pokolenia,

but by all of us alive today.

ale i my wszyscy żyjący teraz.

And what's more, this damage will not be felt equally by everyone.

Ponadto nie wszyscy odczują je tak samo.

It is the most vulnerable,

To ci najbezbronniejsi,

those with the fewest resources

osoby, które niewiele mają

and those who've done the least to cause climate change

i które w niewielkim stopniu wpłynęły na zmianę klimatu,

who will be impacted the most.

ucierpią najbardziej.

These stark facts are terrifying.

Te nagie fakty są przerażające.

How can we hope to fix such massive intractable problems?

Jak sobie poradzić z problemami tak trudnymi do rozwiązania?

It may seem overwhelming, but it is possible.

Choć wydaje się to przytłaczające, wciąż jest możliwe.

Humans have an extraordinary capacity to set goals and strive to achieve them.

Ludzie mają niesłychaną zdolność stawiania i osiągania celów.

I've long been inspired by President John F. Kennedy's

Od dawna inspiruje mnie misja Johna F. Kennedy'ego z 1961 roku,

1961 mission to put a man on the moon within a decade.

która zakładała wysłanie człowieka na księżyc w 10 lat.

He named it the Moonshot.

Kennedy nazwał ją Moonshot.

It seemed crazy.

Brzmiało to jak czyste szaleństwo.

We'd only just launched the first satellite.

Dopiero co wystrzelono pierwszego satelitę.

Putting a man on the moon that quickly seemed impossible.

Wysłanie człowieka na Księżyc wydawało się nierealne.

But this simple challenge encompassed so much.

To proste wyzwanie obejmowało wiele zagadnień.

He called it a goal to organize and measure

Celem Kennedy'ego była organizacja i ocena

the best of our energies and skills.

najlepszych umiejętności człowieka.

In taking that giant leap for mankind,

Aby wykonać ten wielki krok dla ludzkości,

the team behind the Moonshot

zespół stojący za misją Moonshot

united millions of people around the world --

zjednoczył miliony ludzi z całego świata,

that this crazy ambition wasn't so crazy after all.

przez co to szalone pragnienie już takie szalone nie było.

And along the way, it helped the invention of breathing equipment,

Przyczyniło się ono do opracowania aparatury wspomagającej oddychanie,

CAT scanners and solar panels.

tomografii komputerowej i paneli słonecznych.

But now, rather than a Moonshot for this decade,

W tej dekadzie czeka nas nie misja Moonshot,

we need Earthshots.

a misja Earthshot.

We must harness that same spirit of human ingenuity and purpose

Musimy wykorzystać to samo zacięcie ludzkiej pomysłowości i determinacji

and turn it with laser sharp focus and urgency

i z wielką precyzją i pilnością

on the most pressing challenge we have ever faced,

skupić je na wyzwaniu, z którym przyszło nam się mierzyć:

repairing our planet.

naprawą naszej planety.

The shared goals for our generation are clear.

Wspólne cele naszego pokolenia są jasne.

Together, we must protect and restore nature,

Razem musimy chronić i odbudować przyrodę,

clean our air, revive our oceans,

oczyścić powietrze, ożywić oceany,

build a waste-free world and fix our climate.

zbudować świat wolny od odpadów i naprawić klimat.

And we must strive to do all of this in a decade.

To wszystko trzeba osiągnąć w 10 lat.

If we achieve these goals,

Jeśli nam się to uda,

by 2030 our lives won't be worse,

w 2030 roku nie czeka nas gorsze życie

and we won't have to sacrifice everything we enjoy.

i nie będziemy musieli poświecić wszystkiego, co lubimy.

Instead, the way we live will be healthier,

Zamiast tego nasz styl życia będzie zdrowszy,

cleaner, smarter and better for all of us.

czystszy, mądrzejszy i korzystniejszy dla wszystkich.

The global response to the COVID-19 pandemic

Światowa odpowiedź na pandemię Covid-19

and the funds flowing into the economic recovery

i fundusze wpływające na odbudowę gospodarki

demonstrate how much can be achieved

pokazują, jak wiele można osiągnąć,

when those in positions of power come together

gdy osoby sprawujące władzę jednoczą się

and decide to act.

i postanawiają działać.

We built hospitals overnight, repurposed factories,

Z dnia na dzień budujemy szpitale, przekształcamy fabryki,

poured billions into the search for a vaccine and better treatments.

dajemy miliardy na opracowanie szczepionek i lepszych metod leczenia.

And we've been inspired by heroes emerging in every community across the world.

Zainspirowali nas bohaterowie ze wszystkich środowisk świata.

Young people no longer believe that change is too difficult.

Młodzi ludzie, którzy uważają, że zmiana nie jest za trudna.

They witnessed the world turn on its head.

Widzieli, jak świat stanął na głowie.

They believe that the climate crisis and the threat to our biodiversity

Wierzą, że kryzys klimatyczny i zagrożenie bioróżnorodności

deserves our full attention and ambition.

wymagają pełnej uwagi i determinacji.

And they're right.

I mają rację.

So now is the time for each one of us to show leadership.

Nadszedł czas, by każdy z nas okazał zdolności przywódcze.

Whether you're a farmer in the US,

Czy to farmerzy z USA,

a tech owner in China, a politician in Kenya,

informatycy z Chin, politycy z Kenii,

a banker in Britain, a fisherman in the Maldives,

bankierzy z Wielkiej Brytanii, rybacy na Malediwach,

a community leader in Brazil or a student in India,

działacze społeczni w Brazylii, czy studenci w Indiach,

every single one of us has a role to play

wszyscy muszą odegrać rolę

in harnessing whatever opportunity we have.

przy wykorzystaniu wszelkich dostępnych środków.

I'm committed to using the unique position that I have

Zobowiązuję się do wykorzystania swojej wyjątkowej pozycji,

to help set those Earthshot goals and reward people

aby pomóc nakreślić cele i nagrodzić ludzi

across every sector of society and in every part of the world

z każdego sektora społecznego i każdego zakątka świata,

who do their bit to help achieve them.

którzy przyczynią się do ich osiągnięcia.

Some people are motivated to act by a crisis,

Niektórych motywuje kryzys,

but for many,

ale dla wielu

the incentive to act only comes when they believe that change is possible,

bodźcem do działania jest przekonanie, że jeszcze można coś zmienić,

that it isn't a lost cause.

że nie wszystko stracone.

If people really believe that these challenges,

Jeśli ludzie naprawdę uwierzą,

these Earthshots, are possible,

że wyzwania misji Earthshot są osiągalne,

just imagine all the potential we will unleash.

wyobraźcie sobie, jaki możemy wyzwolić potencjał.

I'm determined to both start and end this decade as an optimist.

Jestem zdeterminowany, by zarówno zacząć, jak i skończyć tę dekadę optymistycznie.

Whilst our generation represents just a blip

Choć nasze pokolenie stanowi

zaledwie ułamek życia tych wspaniałych dębów,

in the lifetime of these magnificent oaks,

we have the power and potential to ensure that they and all life on earth

to mamy moc i potencjał, by zapewnić, że i one i wszystkie istoty żyjące

thrive for another thousand years and more.

będą prosperować przez kolejne tysiąc lat i więcej,

But only if we now unleash the greatest talents of our generation

o ile już teraz pozwolimy największym talentom naszego pokolenia

to repair our planet.

naprawić planetę.

We have no choice but to succeed.

Musi nam się udać.

Thank you.

Dziękuję.