Severine Autesserre: To solve mass violence, look to locals

Vertaald door: Robert de Ridder Nagekeken door: Axel Saffran

I want to speak about a forgotten conflict.

Ik wil het hebben over een vergeten conflict.

It's a conflict that rarely hits the headlines.

Een conflict dat zelden de media haalt.

It happens right here, in the Democratic Republic of Congo.

Het vindt plaats in de Democratische Republiek Congo.

Now, most people outside of Africa don't know much about the war in Congo,

Mensen die niet in Afrika wonen, weten meestal weinig over de oorlog in Congo,

so let me give you a couple of key facts.

dus geef ik wat feiten.

Het conflict in Congo is het bloederigste conflict sinds de Tweede Wereldoorlog.

The Congolese conflict is the deadliest conflict since World War II.

It has caused almost four million deaths.

Er zijn al bijna vier miljoen doden gevallen.

It has destabilized most of Central Africa for the past 18 years.

Een groot deel van Centraal Afrika is hierdoor al 18 jaar lang ontwricht.

It is the largest ongoing humanitarian crisis in the world.

Het is de grootste en langstdurende humanitaire crisis ter wereld.

That's why I first went to Congo in 2001.

Daarom ben ik in 2001 voor het eerst naar Congo gegaan.

I was a young humanitarian aid worker, and I met this woman who was my age.

Als jonge welzijnswerkster maakte ik contact met een vrouw van mijn leeftijd.

She was called Isabelle.

Ze heette Isabelle.

Local militias had attacked Isabelle's village.

Haar dorp was overvallen door lokale milities.

They had killed many men, raped many women.

Ze hadden veel mannen vermoord en veel vrouwen verkracht.

They had looted everything.

Ze hadden alles meegenomen.

And then they wanted to take Isabelle,

En ze wilden Isabelle ook meenemen, maar haar man sprong ertussen.

but her husband stepped in,

and he said, "No, please don't take Isabelle.

Hij zei: "Neem alsjeblieft niet Isabelle, maar mij."

Take me instead."

So he had gone to the forest with the militias,

Hij is in het bos verdwenen met de militie en Isabelle heeft hem nooit meer gezien.

and Isabelle had never seen him again.

Well, it's because of people like Isabelle and her husband

Door verhalen zoals dat van Isabelle en haar man

that I have devoted my career to studying this war

heb ik mijn carrière gewijd aan het bestuderen van deze oorlog

that we know so little about.

waar we zo weinig van weten.

Although there is one story about Congo that you may have heard.

Maar één verhaal over Congo kennen jullie misschien wel.

It's a story about minerals and rape.

Een verhaal over mineralen en verkrachting.

Policy statements and media reports

Beleidsmakers en de media geven meestal maar één reden voor het geweld --

both usually focus on a primary cause of violence in Congo --

the illegal exploitation and trafficking of natural resources --

de illegale exploitatie en handel in natuurlijke grondstoffen --

and on a main consequence --

en één gevolg --

sexual abuse of women and girls as a weapon of war.

sexueel geweld tegen vrouwen en meisjes als oorlogswapen.

So, not that these two issues aren't important and tragic. They are.

Dat zijn natuurlijk belangrijke en tragische onderwerpen.

But today I want to tell you a different story.

Maar vandaag wil ik jullie een ander verhaal vertellen.

I want to tell you a story that emphasizes a core cause

Een verhaal dat de nadruk legt op de kern van het probleem.

of the ongoing conflict.

Het geweld is grotendeels een gevolg van lokale conflicten die uitwaaieren

Violence in Congo is in large part driven by local bottom-up conflicts

en waar internationale vredesoperaties geen vat op kunnen krijgen.

that international peace efforts have failed to help address.

The story starts from the fact that not only is Congo notable

Congo staat namelijk niet alleen bekend

for being the world's worst ongoing humanitarian crisis,

door de grootste, aanhoudende humanitaire crisis ter wereld,

but it is also home to some of the largest

maar ook om de grootste, internationale vredesoperaties ter wereld.

international peacebuilding efforts in the world.

Congo hosts the largest

De grootste en duurste vredesoperatie van de Verenigde Naties

and most expensive United Nations peacekeeping mission in the world.

vindt plaats in Congo.

It was also the site of the first European-led peacekeeping mission,

Ook de eerste vredesoperatie onder Europees gezag vond hier plaats.

and for its first cases ever,

En de eerste strafzaken van het Internationale Strafhof

the International Criminal Court chose to prosecute Congolese warlords.

betroffen krijgsheren uit Congo.

In 2006, when Congo held the first free national elections in its history,

Toen Congo in 2006 voor het eerst democratische verkiezingen organiseerde,

many observers thought that an end to violence in the region had finally come.

dachten veel waarnemers dat er een einde aan het geweld in de regio was gekomen.

The international community lauded the successful organization of these elections

De internationale gemeenschap sprak vol lof over deze verkiezingen

as finally an example of successful international intervention

als een succesvol voorbeeld van internationale interventie

in a failed state.

in een mislukte staat.

But the eastern provinces

Maar in de oostelijke provincies is er nog steeds sprake van

have continued to face massive population displacements

grote volksverhuizingen en

and horrific human rights violations.

verschrikkelijke misdaden tegen de menselijkheid.

Shortly before I went back there last summer,

Kort voor mijn terugkeer afgelopen zomer

there was a horrible massacre in the province of South Kivu.

heeft er een verschrikkelijk bloedbad plaatsgevonden in Zuid-Kivu.

Thirty-three people were killed.

33 mensen werden vermoord.

They were mostly women and children,

Het waren voornamelijk vrouwen en kinderen die vaak met hakmessen zijn doodgeslagen.

and many of them were hacked to death.

During the past eight years,

In de afgelopen acht jaar zijn gevechten in de oostelijke provincies

fighting in the eastern provinces has regularly reignited

regelmatig geëscaleerd tot burger- en internationale oorlogen.

full-scale civil and international war.

So basically, every time we feel that we are on the brink of peace,

Elke keer als we dus denken dat we vrede krijgen,

the conflict explodes again.

laait het conflict weer op.

Why?

Waarom toch?

Why have the massive international efforts

Waarom hebben de enorme internationale inspanningen

failed to help Congo achieve lasting peace and security?

nog niet tot blijvende vrede en veiligheid in Congo geleid?

Well, my answer to this question revolves around two central observations.

Ik zie daar twee redenen voor.

First, one of the main reasons for the continuation of violence in Congo

De eerste hoofdreden voor het aanhoudende geweld in Congo is in feite lokaal --

is fundamentally local --

and when I say local,

en met lokaal bedoel ik op het niveau van het individu, het gezin,

I really mean at the level of the individual, the family,

the clan, the municipality, the community, the district,

familie, clan, gemeente, district, of soms een etnische groep.

sometimes the ethnic group.

For instance, you remember the story of Isabelle that I told you.

Neem bijvoorbeeld het verhaal van Isabelle, dat ik jullie heb verteld.

Well, the reason why militias had attacked Isabelle's village

Haar dorp werd door een militie aangevallen,

was because they wanted to take the land

omdat die het land wilden afnemen

that the villagers needed to cultivate food and to survive.

waar de dorpelingen van afhankelijk waren voor hun levensbehoeften.

The second central observation is that international peace efforts

De tweede hoofdreden is dat internationale vredesoperaties

have failed to help address local conflicts

lokale conflicten niet hebben opgelost

because of the presence of a dominant peacebuilding culture.

doordat er een overheersende cultuur voor het bouwen van vrede is ontstaan.

So what I mean is that

Wat ik daar mee wil zeggen is dat

Western and African diplomats,

Westerse en Afrikaanse diplomaten,

vredestichters van de Verenigde Naties,

United Nations peacekeepers, donors,

donorlanden en -organisaties

the staff of most nongovernmental organizations

en personeel van de meeste niet-gouvermentele organisaties

that work with the resolution of conflict,

die samenwerken aan de oplossing van een conflict,

they all share a specific way of seeing the world.

allemaal op dezelfde, specifieke manier tegen de wereld aankijken.

And I was one of these people, and I shared this culture,

Ik was daar zelf een van en deelde deze cultuur,

so I know all too well how powerful it is.

dus ik weet hoe sterk die is.

Throughout the world, and throughout conflict zones,

Over de hele wereld en in verschillende conflictgebieden

this common culture shapes the intervener's understanding

schept deze gezamenlijke cultuur een begrip bij bemiddelaars

of the causes of violence

dat de oorzaken van geweld

as something that is primarily located in the national and international spheres.

voornamelijk in nationale en internationale context zijn te vinden.

It shapes our understanding of the path toward peace

We denken dat vrede bereikt wordt door met interventie van bovenaf

as something again that requires top-down intervention

to address national and international tensions.

nationale en internationale problemen te verhelpen.

And it shapes our understanding of the roles of foreign actors

We kijken naar de rol die buitenstaanders spelen

as engaging in national and international peace processes.

bij nationale en internationale vredesprocessen.

Even more importantly, this common culture

Nog belangrijker is dat door deze gezamenlijke cultuur

enables international peacebuilders to ignore the micro-level tensions

internationale vredestichters spanningen kunnen negeren op microniveau

that often jeopardize the macro-level settlements.

die vaak gevolgen hebben voor akkoorden op macroniveau.

So for instance, in Congo,

Als we Congo als voorbeeld nemen

because of how they are socialized and trained,

dan zien we dat door hun onderlinge contacten en training

United Nations officials, donors, diplomats,

VN-medewerkers, donors, diplomaten

the staff of most nongovernmental organizations,

en stafleden van de meeste ngo's

they interpret continued fighting and massacres as a top-down problem.

aanhoudend geweld als een probleem van bovenaf beschouwen.

To them, the violence they see

Zij denken dat het geweld een gevolg is van de spanningen

is the consequence of tensions between President Kabila

tussen president Kabila en diverse binnenlandse tegenstanders,

and various national opponents,

and tensions between Congo, Rwanda and Uganda.

en van onderlinge spanningen tussen Congo, Rwanda en Oeganda.

In addition, these international peacebuilders view local conflicts

Bovendien beschouwen deze internationale vredestichters lokale conflicten

as simply the result of national and international tensions,

als het logische resultaat van de nationale en internationale spanningen,

insufficient state authority,

het gebrek aan autoriteit van de staat,

and what they call the Congolese people's so-called inherent penchant for violence.

en de zogenaamde 'inherente neiging tot geweld' van de Congolese bevolking.

The dominant culture also constructs intervention

Door deze dominante cultuur wordt interventie

at the national and international levels

op nationaal en internationaal niveau

gezien als de enige logische en gerechtvaardigde taak

as the only natural and legitimate task for United Nations staffers and diplomats.

voor de Verenigde Naties en diplomaten.

And it elevates the organization of general elections,

Het organiseren van algemene verkiezingen, wat nu een soort wondermiddel is,

which is now a sort of cure-all,

as the most crucial state reconstruction mechanism

is dan de voornaamste manier tot herstel,

over more effective state-building approaches.

waarbij andere, effectievere manieren buiten beschouwing blijven.

And that happens not only in Congo but also in many other conflict zones.

Dat gebeurt niet alleen in Congo, maar ook in veel andere conflictgebieden.

But let's dig deeper,

Laten we eens dieper graven in andere voorname oorzaken voor geweld.

into the other main sources of violence.

In Congo, continuing violence

Het aanhoudende geweld in Congo

is motivated not only by the national and international causes

is niet alleen nationaal of internationaal gemotiveerd,

but also by longstanding bottom-up agendas

maar ook door oude agenda's van onderaf,

whose main instigators are villagers, traditional chiefs,

die komen van dorpelingen, traditionele dorpshoofden,

community chiefs or ethnic leaders.

hoofdmannen of etnische leiders.

Many conflicts revolve around political, social and economic stakes

Veel conflicten hebben een politieke, sociale of economische oorzaak

that are distinctively local.

die onmiskenbaar lokaal is.

For instance, there is a lot of competition

Er is bijvoorbeeld veel rivaliteit op dorps- of districtniveau

at the village or district level

over who can be chief of village or chief of territory

over wie het hoofd van het dorp of van het gebied wordt

according to traditional law,

volgens de traditioneel geldende wetten,

and who can control the distribution of land

en wie zeggenschap krijgt over de verdeling van land

and the exploitation of local mining sites.

en de exploitatie van de lokale mijnen.

This competition often results in localized fighting,

De rivaliteit leidt vaak tot lokaal geweld,

for instance in one village or territory,

in een bepaald dorp of gebied,

and quite frequently, it escalates into generalized fighting,

wat dan weer uitmondt in grotere gevechtshandelingen

so across a whole province,

door een hele provincie en soms zelfs tot in aangrenzende landen.

and even at times into neighboring countries.

Take the conflict between Congolese of Rwandan descent

Kijk bijvoorbeeld naar het conflict tussen Congolezen van Rwandese afkomst

and the so-called indigenous communities of the Kivus.

en de zogenaamde inheemsen in Kivus.

This conflict started in the 1930s during Belgian colonization,

Dat conflict begon in de jaren 30, onder Belgisch bestuur,

when both communities competed over access to land and to local power.

toen de beide bevolkingsgroepen wedijverden over land en bestuur.

Then, in 1960, after Congolese independence,

Nadat Congo in 1960 onafhankelijk werd, escaleerden de problemen

it escalated because each camp tried to align with national politicians,

omdat beide kampen zich aansloten bij de nationale politiek,

but still to advance their local agendas.

maar tegelijkertijd hun eigen agenda probeerden te promoten.

And then, at the time of the 1994 genocide in Rwanda,

In 1994, ten tijde van de genocide in Rwanda

these local actors allied with Congolese and Rwandan armed groups,

sloten deze lokale partijen zich aan bij gewapende Congolese en Rwandese groepen,

but still to advance their local agendas in the provinces of the Kivus.

maar nog steeds om hun eigen agenda in Kivus te promoten.

And since then, these local disputes over land and local power

Sindsdien houden deze lokale conflicten over land en macht het geweld in stand

have fueled violence,

and they have regularly jeopardized

en vormen regelmatig een bedreiging voor nationale en internationale verdragen.

the national and international settlements.

So we can wonder why in these circumstances

Het is dus logisch dat we ons afvragen waarom internationale vredestichters

the international peacebuilders have failed to help implement

in deze situatie geen lokale programma's voor rust en vrede ontwikkelen.

local peacebuilding programs.

And the answer is that international interveners

Het antwoord is dat internationale bemiddelaars

deem the resolution of grassroots conflict

het oplossen van kleine, lokale geschillen

an unimportant, unfamiliar, and illegitimate task.

als een onbelangrijke en onbekende taak zien waarvoor ze geen mandaat hebben.

The very idea of becoming involved at the local level clashes fundamentally

Alleen al het idee om lokale geschillen onder de loep te nemen,

druist in tegen de heersende cultuur

with existing cultural norms,

and it threatens key organizational interests.

en is een bedreiging voor de belangrijkste doelstellingen van de organisaties.

For instance, the very identity of the United Nations

De identiteit van de Verenigde Naties bijvoorbeeld,

as this macro-level diplomatic organization

als een diplomatieke organisatie op macroniveau

would be upended if it were to refocus on local conflicts.

zou compleet op zijn kop gezet worden als de focus lokaal gericht zou worden.

And the result is that neither the internal resistance

Als gevolg hebben de interne kritiek tegen de heersende werkwijze

to the dominant ways of working

nor the external shocks

noch de externe schokeffecten

have managed to convince international actors that they should reevaluate

de internationale participanten ervan overtuigd

dat zij hun kijk op geweld en interventie moeten herzien.

their understanding of violence and intervention.

And so far, there have been only very few exceptions.

Er zijn tot nu toe dan ook maar weinig uitzonderingen geweest.

There have been exceptions, but only very few exceptions,

Weinig uitzonderingen doorbreken het patroon.

to this broad pattern.

So to wrap up, the story I just told you

Om de boel samen te vatten: het verhaal dat ik jullie net vertelde

is a story about how a dominant peacebuilding culture

gaat over hoe

een dominante cultuur van vredesmissies

shapes the intervener's understanding of what the causes of violence are,

de kijk van bemiddelaars vormt op de oorzaken van geweld,

how peace is made,

hoe vrede tot stand komt,

and what interventions should accomplish.

en wat het doel van bemiddeling is.

These understandings enable international peacebuilders

Door deze zienswijze kunnen internationale vredestichters

to ignore the micro-level foundations

problemen op microniveau negeren

that are so necessary for sustainable peace.

die eigenlijk zo belangrijk zijn voor een houdbare vrede.

The resulting inattention to local conflicts

Het negeren van de lokale conflicten

leads to inadequate peacebuilding in the short term

leidt tot gebrekkige vredesprocessen op de korte termijn,

en mogelijk tot het hervatten van de oorlogshandelingen op de lange termijn.

and potential war resumption in the long term.

And what's fascinating is that this analysis

Het is fascinerend om te zien dat deze analyse

helps us to better understand many cases of lasting conflict

ons een beter inzicht verschaft over talloze voorbeelden van aanhoudend geweld

and international intervention failures, in Africa and elsewhere.

en falende internationale inmenging in Afrika en elders op de wereld.

Local conflicts fuel violence in most war and post-war environments,

Lokale conflicten voeden het geweld in de meeste oorlogsgebieden,

of gebieden waar oorlog is geweest,

from Afghanistan to Sudan to Timor-Leste,

van Afghanistan tot Soedan tot Oost-Timor.

and in the rare cases where there have been comprehensive,

In de zeldzame gevallen waar er sprake was van uitgebreide vredesinitiatieven

bottom-up peacebuilding initiatives,

die van onderaf omhoog werkten,

these attempts have been successful at making peace sustainable.

heeft dit geleid tot een succesvolle en houdbare vrede.

One of the best examples is the contrast

Een van de beste voorbeelden hiervan is het contrast tussen de relatieve rust

between the relatively peaceful situation in Somaliland,

in Somaliland, dat heeft geprofiteerd van vredesinitiatieven aan de basis,

which benefited from sustained grassroots peacebuilding initiatives,

and the violence prevalent in the rest of Somalia,

met het overheersende geweld in de rest van Somalië,

where peacebuilding has been mostly top-down.

waar de vredestichting voornamelijk op nationaal niveau plaats vond.

And there are several other cases

Er zijn nog een aantal andere voorbeelden

in which local, grassroots conflict resolution

waar oplossingen op lokaal niveau, dicht bij de bevolking,

has made a crucial difference.

van doorslaggevend belang is geweest.

So if we want international peacebuilding to work,

Als we internationaal vredeswerk dus succesvol willen laten zijn,

in addition to any top-down intervention,

dan moeten we niet alleen van bovenaf werken,

conflicts must be resolved from the bottom up.

maar conflicten aan de basis oplossen.

And again, it's not that national and international tensions don't matter.

Niet dat nationale en internationale spanningen onbelangrijk zijn.

They do.

Integendeel.

And it's not that national and international peacebuilding

Of dat vredestichting op nationaal of internationaal niveau niet nodig is.

isn't necessary.

It is.

Want dat is het wel.

Instead, it is that both macro-level and micro-level peacebuilding are needed

Het is meer dat je vrede moet stichten op zowel micro- als macroniveau

to make peace sustainable,

om tot een blijvende vrede te komen.

and local nongovernmental organizations,

Lokale niet-gouvernementele organisaties,

local authorities and civil society representatives

lokale autoriteiten en lokale vertegenwoordigers

should be the main actors in the bottom-up process.

spelen de belangrijkste rollen in dit proces van onderaf.

So of course, there are obstacles.

Dit gaat natuurlijk niet zonder slag of stoot.

Local actors often lack the funding

Bemiddelaars op lokaal niveau hebben vaak niet het geld,

and sometimes the logistical means and the technical capacity

de logistieke middelen of de technische mogelijkheden

to implement effective, local peacebuilding programs.

om doeltreffende, lokale vredesprocessen door te voeren.

So international actors should expand their funding and support

Internationale bemiddelaars moeten dus meer geld en ondersteuning

for local conflict resolution.

geven aan lokale benaderingen voor het oplossingen van conflicten.

As for Congo, what can be done?

Wat moet er nu in Congo gebeuren?

After two decades of conflict and the deaths of millions,

Na meer dan 20 jaar geweld en miljoenen doden,

it's clear that we need to change our approach.

is wel duidelijk geworden dat we onze aanpak moeten wijzigen.

Based on my field research,

Op basis van mijn onderzoek daar,

I believe that international and Congolese actors

ben ik van mening dat internationale en Congolese bemiddelaars

should pay more attention to the resolution of land conflict

meer aandacht moeten besteden aan de oplossing van geschillen over land

and the promotion of inter-community reconciliation.

en het herstel van betrekkingen tussen gemeenschappen.

So for instance, in the province of the Kivus,

In de provincie Kivus bijvoorbeeld,

the Life and Peace Institute and its Congolese partners

heeft het Life and Peace Institute samen met zijn Congolese partners

have set up inter-community forums

forums opgezet tussen de verschillende gemeenschappen

to discuss the specifics of local conflicts over land,

om details over lokale geschillen over land te bespreken.

and these forums have found solutions to help manage the violence.

Uit deze forums zijn oplossingen voortgekomen om het geweld te beheersen.

That's the kind of program that is sorely needed

Dat is precies het soort programma waar behoefte aan is

throughout eastern Congo.

in heel oostelijk Congo.

It's with programs like this

Met zulke programma's worden mensen als Isabelle en haar man geholpen.

that we can help people like Isabelle and her husband.

So these will not be magic wands,

Dit zijn geen tovermiddelen,

but because they take into account deeply rooted causes of the violence,

maar omdat ze rekening houden met diepgewortelde oorzaken van geweld,

they could definitely be game-changers.

bieden ze hoop op ware oplossingen.

Thank you.

Dank jullie wel.

(Applaus)

(Applause)