Severine Autesserre: To solve mass violence, look to locals

Translator: Phuong Nguyen Reviewer: Le Quang

I want to speak about a forgotten conflict.

Tôi muốn kể về một cuộc chiến đã rơi vào quên lãng

It's a conflict that rarely hits the headlines.

Đó là một sự kiện hiếm khi được các tờ báo đưa lên trang nhất.

It happens right here, in the Democratic Republic of Congo.

Nó xảy ra ngay tại đây, ở Cộng hòa Dân chủ Công-gô.

Hiện giờ, đa số những ai không ở Châu Phi đều không biết tới chiến tranh Công-gô.

Now, most people outside of Africa don't know much about the war in Congo,

so let me give you a couple of key facts.

Vậy hãy để tôi kể bạn nghe đôi điều về nó.

The Congolese conflict is the deadliest conflict since World War II.

Xung đột ở Công-gô là sự kiện đẫm máu nhất kể từ Chiến tranh thế giới thứ 2.

It has caused almost four million deaths.

Nó gây ra gần 4 triệu cái chết,

It has destabilized most of Central Africa for the past 18 years.

và dẫn tới tình trạng mất ổn định ở phần lớn vùng Trung Phi trong 18 năm qua.

It is the largest ongoing humanitarian crisis in the world.

Nó là cuộc khủng hoảng về vấn đề nhân đạo lớn nhất đang xảy ra trên thế giới.

That's why I first went to Congo in 2001.

Đó là lý do tôi đến Công-gô lần đầu tiên vào năm 2001

I was a young humanitarian aid worker, and I met this woman who was my age.

như một nhân viên cứu trợ nhân đạo trẻ. Và ở đó tôi đã gặp một cô gái cùng tuổi.

She was called Isabelle.

Cô ấy là Isabelle.

Local militias had attacked Isabelle's village.

Dân quân địa phương đã tấn công làng của Isabelle.

They had killed many men, raped many women.

Họ giết rất nhiều đàn ông, hãm hiếp nhiều phụ nữ.

They had looted everything.

Họ cướp đi tất cả mọi thứ.

And then they wanted to take Isabelle,

Và sau đó, họ muốn bắt Isabelle,

but her husband stepped in,

nhưng chồng cô ấy đã ngăn họ

and he said, "No, please don't take Isabelle.

và anh ta nói, "Không, đừng bắt Isabelle.

Take me instead."

Thay vào đó hãy bắt tôi này."

So he had gone to the forest with the militias,

Vậy là anh ta biến mất vào rừng sâu với dân quân,

and Isabelle had never seen him again.

và Isabelle chẳng bao giờ gặp lại anh ấy lần nữa .

Well, it's because of people like Isabelle and her husband

Bởi vì những người như Isabelle và chồng của cô ấy

that I have devoted my career to studying this war

nên tôi đã dành hết sự nghiệp để nghiên cứu cuộc chiến tranh này

that we know so little about.

- một cuộc chiến tranh mà chúng ta còn biết quá ít.

Although there is one story about Congo that you may have heard.

Mặc dù có đôi điều về Công-gô mà có thể bạn đã nghe qua,

như là những câu chuyên về khoáng sản và hiếp dâm.

It's a story about minerals and rape.

Policy statements and media reports

Những tuyên bố chính trị và các báo cáo truyền thông

both usually focus on a primary cause of violence in Congo --

đều thường tập trung vào nguyên nhân cơ bản gây ra bạo lực ở Công-gô,

the illegal exploitation and trafficking of natural resources --

đó là khai thác và buôn bán bất hợp pháp tài nguyên thiên nhiên -

and on a main consequence --

- những thứ đã dẫn tới hậu quả là

sexual abuse of women and girls as a weapon of war.

lạm dụng tình dục phụ nữ và thiếu nữ như một vũ khí chiến tranh.

So, not that these two issues aren't important and tragic. They are.

Hai vấn đề này thật sự quan trọng và nhức nhối vô cùng.

But today I want to tell you a different story.

Nhưng hôm nay tôi muốn kể với các bạn một câu chuyện khác

I want to tell you a story that emphasizes a core cause

với mục đích nhấn mạnh vào nguyên nhân chủ yếu

of the ongoing conflict.

của cuộc xung đột đang diễn ra.

Violence in Congo is in large part driven by local bottom-up conflicts

Bạo lực ở Công-gô bắt nguồn tư những mối bất hòa ở các địa phương,

that international peace efforts have failed to help address.

mà những nỗ lực vì hòa bình trên thế giới không thể nào hóa giải được.

The story starts from the fact that not only is Congo notable

Có một sự thật là Công-gô không chỉ được biết đến

for being the world's worst ongoing humanitarian crisis,

bởi cuộc khủng hoảng nhân đạo tệ nhất đang tiếp diễn,

but it is also home to some of the largest

mà còn bởi vì nơi đây là cái nôi

của những nỗ lực quốc tế nhằm xây dựng hòa bình trên thế giới.

international peacebuilding efforts in the world.

Congo hosts the largest

Công-gô là nơi đặt trụ sở lớn nhất và được đầu tư nhiều nhất

and most expensive United Nations peacekeeping mission in the world.

trong số những trụ sở gìn giữ hòa bình thế giới của Liên Hợp Quốc.

It was also the site of the first European-led peacekeeping mission,

Đây cũng Châu Âu chọn đặt trụ sở hòa bình đầu tiên của mình,

and for its first cases ever,

và cũng ở nơi đây, lần đầu tiên,

the International Criminal Court chose to prosecute Congolese warlords.

Tòa án Hình sự Quốc tế quyết định khởi tố các lãnh chúa Công-gô.

In 2006, when Congo held the first free national elections in its history,

Năm 2006, khi Công-gô tổ chức cuộc bầu cử tụ do toàn quốc đầu tiên trong lịch sử,

nhiều nhà quan sát cho rằng cái kết của bạo lực vùng miền cuối cùng cũng đã đến.

many observers thought that an end to violence in the region had finally come.

Cộng đồng thế giới đã ca ngợi việc tổ chức thành công các cuộc bầu cử

The international community lauded the successful organization of these elections

như một minh chứng cho kết quả từ những can thiệp quốc tế

as finally an example of successful international intervention

in a failed state.

trong một đất nước đã từng thất bại.

But the eastern provinces

Tuy nhiên những tỉnh ở phía đông

have continued to face massive population displacements

vẫn tiếp tục đối mặt với nạn di dân ồ ạt

and horrific human rights violations.

và vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.

Shortly before I went back there last summer,

Không lâu trước khi tôi trở lại vào mùa hè vừa rồi,

there was a horrible massacre in the province of South Kivu.

một cuộc tàn sát khủng khiếp xảy ra ở một tỉnh phía Nam Kivu.

33 người bị giết hại.

Thirty-three people were killed.

They were mostly women and children,

Hầu hết là phụ nữ và trẻ em,

and many of them were hacked to death.

và rất nhiều người bị đánh đập đến chết.

During the past eight years,

Trong suốt 8 năm qua,

fighting in the eastern provinces has regularly reignited

chiến tranh ở các tỉnh phía đông thường nhen nhóm

sự khởi đầu của một cuộc chiến tranh mang quy mô toàn dân và quốc tế.

full-scale civil and international war.

So basically, every time we feel that we are on the brink of peace,

Cơ bản là, cứ khi nào chúng tôi cảm thấy như đang đứng trên bờ vực của hòa bình,

the conflict explodes again.

thì một cuộc xung đột nữa lại nổ ra.

Why?

Tại sao?

Why have the massive international efforts

Tại sao những nỗ lực quốc tế to lớn kia

failed to help Congo achieve lasting peace and security?

lại thất bại trong việc giúp Công-gô gìn giữ hòa bình và an ninh lâu dài?

Well, my answer to this question revolves around two central observations.

Vâng, câu trả lời của tôi chủ yếu xoay quanh 2 sự việc tôi quan sát được.

First, one of the main reasons for the continuation of violence in Congo

Thứ nhất: lý do chính của việc tiếp diễn bạo lực ở đây

is fundamentally local --

về cơ bản chính là do địa phương --

and when I say local,

và khi nói tới "địa phương"

I really mean at the level of the individual, the family,

tức là tôi đang đề cập đến cấp độ một cá nhân, một gia đình,

the clan, the municipality, the community, the district,

một bộ lạc, một thành phố, một cộng đồng, một quận,

sometimes the ethnic group.

đôi khi là một nhóm dân tộc.

For instance, you remember the story of Isabelle that I told you.

Ví dụ, bạn còn nhớ câu chuyện về Isabelle?

Well, the reason why militias had attacked Isabelle's village

Vâng, lý do mà dân quân tấn công làng của Isabelle

was because they wanted to take the land

là vị họ muốn chiếm lấy đất

that the villagers needed to cultivate food and to survive.

mà dân làng dùng để trồng trọt và sinh sống.

The second central observation is that international peace efforts

Điều thứ 2 tôi quan sát được đó là: việc những nỗ lực hòa bình quốc tế

have failed to help address local conflicts

thất bại trong việc giúp giải quyết những xung đột tại địa phương,

chính là do "văn hóa xây dựng hòa bình" tại đây.

because of the presence of a dominant peacebuilding culture.

So what I mean is that

Ý tôi muốn nói rằng,

Western and African diplomats,

những nhà ngoại giao phương Tây và châu Phi,

United Nations peacekeepers, donors,

những nhà quyên góp và bảo vệ hòa bình từ Liên Hợp Quốc,

the staff of most nongovernmental organizations

thành viên của hầu hết các tổ chức phi chính phủ,

that work with the resolution of conflict,

hay những người đang cố gắng giải quyết các xung đột nói chung,

they all share a specific way of seeing the world.

tất cả đều nhìn về thế giới này theo 1 cách giống nhau.

And I was one of these people, and I shared this culture,

Và tôi đã là một trong số họ - tôi cũng đã từng chia sẻ cái "văn hóa" này,

so I know all too well how powerful it is.

nên tôi hiểu nó có sức mạnh như thế nào.

Throughout the world, and throughout conflict zones,

Khắp thế giới, và mọi khu vực có xung đột,

this common culture shapes the intervener's understanding

văn hóa này khiến những nhà cải cách thấy rằng

of the causes of violence

những nguyên nhân gây ra bạo lực

as something that is primarily located in the national and international spheres.

chủ yếu xuất phát từ các yếu tố quốc gia và quốc tế.

It shapes our understanding of the path toward peace

Nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng con đường tiến tời hòa bình

as something again that requires top-down intervention

đòi hỏi phải có một sự can thiệp bao quát từ trên xuống dưới

to address national and international tensions.

để giải quyết những căng thằng của quốc gia và quốc tế.

And it shapes our understanding of the roles of foreign actors

Và nó cũng khiến chúng ta nghĩ rằng vai trò của những nhà hoạt động ngoại quốc

as engaging in national and international peace processes.

là tham gia vào các tiến trình gìn giữ hòa bình của quốc gia và quốc tế.

Even more importantly, this common culture

Quan trọng hơn là, cái văn hóa chung này

enables international peacebuilders to ignore the micro-level tensions

khiến các nhà xây dựng hòa bình quốc tế xem nhẹ các căng thẳng ở tầm vi mô

that often jeopardize the macro-level settlements.

trong khi chính chúng có thể làm lung lay các hiệp ước vĩ mô.

So for instance, in Congo,

Ví dụ, ở Công-gô,

because of how they are socialized and trained,

dựa theo cách họ đã được rèn luyện và tập huấn,

United Nations officials, donors, diplomats,

quan chức Liên Hợp Quốc, nhà quyên góp, ngoại giao,

the staff of most nongovernmental organizations,

những nhân viên của hầu hết các tổ chức phi chính phủ,

they interpret continued fighting and massacres as a top-down problem.

đều nghĩ chiến tranh và các cuộc tàn sát là một vấn đề mang tính hệ thống.

To them, the violence they see

Với họ, bạo lực mà họ nhìn thấy

is the consequence of tensions between President Kabila

là hậu quả của những căng thẳng giữa Tổng thống Kabila

and various national opponents,

và những phe đối lập trong nước,

and tensions between Congo, Rwanda and Uganda.

bên cạnh những bất hòa giữa Công-gô, Rwanda và Uganda.

In addition, these international peacebuilders view local conflicts

Thêm vào đó, các nhà xây dựng hòa bình quốc tế xem những xung đột địa phương

as simply the result of national and international tensions,

đơn giản là kết quả của các căng thẳng của quốc gia và quốc tế,

insufficient state authority,

từ việc chính quyền nhà nước thiếu uy quyền,

and what they call the Congolese people's so-called inherent penchant for violence.

và từ cái mà họ vẫn gọi là "xu hướng bạo lực cố hữu của người Công-gô".

The dominant culture also constructs intervention

Văn hóa này cũng khởi đầu cho những can thiệp

at the national and international levels

đến từ các cấp độ quốc gia và quốc tế,

as the only natural and legitimate task for United Nations staffers and diplomats.

như thể đó là nhiệm vụ trước nhất của thành viên và nhà ngoại giao LHQ.

And it elevates the organization of general elections,

Và nó thúc đẩy việc tổ chức các cuộc tổng tuyển cử -

which is now a sort of cure-all,

- điều được xem như một phương pháp tối ưu

as the most crucial state reconstruction mechanism

và là cơ chế quan trọng nhất trong tái thiết nhà nước

over more effective state-building approaches.

hơn là các giải pháp xây dựng đất nước.

Và điều này đang xảy ra không chỉ ở Công-gô, mà còn ở nhiều vùng xung đột khác.

And that happens not only in Congo but also in many other conflict zones.

Nhưng hãy xem xét một cách sâu sắc hơn,

But let's dig deeper,

into the other main sources of violence.

về những nguyên nhân khác của bạo lực.

In Congo, continuing violence

Ở Công-gô, bạo lực đang tiếp diễn

is motivated not only by the national and international causes

bị thúc đẩy không chỉ do nguyên nhân quốc gia, quốc tế

mà còn bởi những kế hoạch, ý đinh lâu dài xuất phát từ các tầng lớp nhân dân,

but also by longstanding bottom-up agendas

whose main instigators are villagers, traditional chiefs,

mà những người chủ mưu lại chính là các dân làng, tù trưởng,

hay người đứng đầu các bộ lạc,

community chiefs or ethnic leaders.

Many conflicts revolve around political, social and economic stakes

Nhiều xung đột liên quan đến lợi ích chính trị, xã hội, kinh tế

đặc trưng của từng địa phương.

that are distinctively local.

For instance, there is a lot of competition

Ví dụ, có rất nhiều cuộc đấu tranh

ở cấp độ làng hoặc quận huyện

at the village or district level

để tìm ra người sẽ lãnh đạo làng hoặc vùng

over who can be chief of village or chief of territory

according to traditional law,

dựa trên luật truyền thống,

và tìm xem ai có thể điều khiển việc phân chia vùng đất

and who can control the distribution of land

and the exploitation of local mining sites.

và việc khai thác khoáng sản.

This competition often results in localized fighting,

Cuộc đấu tranh thường dẫn đến xung đột địa phương,

for instance in one village or territory,

ví dụ như trong ngôi làng hay lãnh thổ,

and quite frequently, it escalates into generalized fighting,

và nó thường lan ra thành một cuộc đấu tranh diện rộng

so across a whole province,

lan khắp cả tỉnh,

và thậm chí sang cả các nước láng giềng.

and even at times into neighboring countries.

Take the conflict between Congolese of Rwandan descent

Như cuộc xung đột giữa dân Công-gô của dòng dỏi Rwanda

and the so-called indigenous communities of the Kivus.

và cộng đồng dân bản địa ở Kivus.

This conflict started in the 1930s during Belgian colonization,

Xung đột này bắt đầu vào những năm 1930 trong suốt chế độ thực dân Bỉ,

when both communities competed over access to land and to local power.

khi hai cộng đồng dân cư địa phương tranh chấp quyền sử dụng đất và quyền lực

Then, in 1960, after Congolese independence,

Tiếp đó, năm 1960, sau ngày Công-gô giành độc lập,

it escalated because each camp tried to align with national politicians,

xung đột lớn dần bởi các phe phái dù đã liên minh với chính trị gia trong nước,

but still to advance their local agendas.

nhưng vẫn tiếp tục củng cố thế lực riêng trong địa phương.

And then, at the time of the 1994 genocide in Rwanda,

Và tiếp sau đó, vào thời điểm nạn diệt chủng năm 1994 ở Rwanda,

these local actors allied with Congolese and Rwandan armed groups,

các phe phái lại liên minh vởi quân đội Công-gô và Rwanda,

nhưng vẫn tiếp tục mở rộng thế lực tại tỉnh Kivus.

but still to advance their local agendas in the provinces of the Kivus.

And since then, these local disputes over land and local power

Từ đó trở đi, những tranh chấp tại địa phương về đất đai và quyền lực

đã châm ngòi cho bạo lực,

have fueled violence,

and they have regularly jeopardized

và thường xuyên làm ảnh hưởng đến

the national and international settlements.

những hiệp ước quốc gia và quốc tế.

Giờ đây chúng ta có thể đang tự hỏi tại sao trong hoàn cảnh đó,

So we can wonder why in these circumstances

những nhà bảo vệ hòa bình lại thất bại trong việc

the international peacebuilders have failed to help implement

thực hiện những chương trình củng cố hòa bình địa phương?

local peacebuilding programs.

And the answer is that international interveners

Câu trả lời chính là: do những tổ chức quốc tế

deem the resolution of grassroots conflict

đã xem nhẹ việc giải quyết các xung đột ở cấp độ cơ sở, địa phương,

an unimportant, unfamiliar, and illegitimate task.

coi chúng không đáng kể, không quan trọng, không cần thiết.

Chỉ riêng ý tưởng "tham gia giải quyết các vấn đề cấp địa phương"

The very idea of becoming involved at the local level clashes fundamentally

đã cơ bản đi ngược lại các chuẩn mực của "văn hóa" tôi đã đề cập tới,

with existing cultural norms,

and it threatens key organizational interests.

và thậm chí đe dọa đến quyền lợi của các tổ chức hòa bình.

For instance, the very identity of the United Nations

Thí dụ, Liên Hợp Quốc được xem như là

as this macro-level diplomatic organization

một tổ chức ngoại giao mang tầm vĩ mô,

would be upended if it were to refocus on local conflicts.

và điều đó không cho phép họ tập trung vào các vấn đề mang tính địa phương.

And the result is that neither the internal resistance

Kết quả là, kể cả những bất đồng trong nội bộ

to the dominant ways of working

về "văn hóa" chung,

nor the external shocks

hay những tác động bên ngoài,

have managed to convince international actors that they should reevaluate

đều không thể khiến những nhà hoạt động quốc tế hiểu rằng:

họ nên thay đổi suy nghĩ về bạo lực và cách họ nên can thiệp.

their understanding of violence and intervention.

And so far, there have been only very few exceptions.

Hiện giờ, mới chỉ có rất ít trường hợp ngoại lệ.

There have been exceptions, but only very few exceptions,

Dù đã xuất hiện những ngoại lệ, nhưng chúng vẫn còn quá ít

to this broad pattern.

so với mô hình chung hiện nay.

Để tóm lại vấn đề, những gì mà tôi vừa kể

So to wrap up, the story I just told you

is a story about how a dominant peacebuilding culture

là câu chuyện về cách "văn hóa xây dựng hòa bình" đang thịnh hành

shapes the intervener's understanding of what the causes of violence are,

đã hình thành nên suy nghĩ của những người trong cuộc

về bạo lực và hòa bình

how peace is made,

và mục tiêu của các can thiệp như thế nào.

and what interventions should accomplish.

These understandings enable international peacebuilders

Những suy nghĩ đó khiến những nhà xây dựng hòa bình

to ignore the micro-level foundations

bỏ qua các nền tảng cấp vi mô

that are so necessary for sustainable peace.

đóng vai trò thiết yếu để xây dựng hòa bình bền vững.

Sự thiếu quan tâm tới các vấn đề địa phương

The resulting inattention to local conflicts

leads to inadequate peacebuilding in the short term

đã dẫn tới hậu quả tức thời là hòa bình không đủ vững mạnh,

và xa hơn là nguy cơ tái bùng nổ chiến tranh.

and potential war resumption in the long term.

And what's fascinating is that this analysis

Điều quan trọng ở đây là: những phân tích này

có thể giúp chúng ta hiểu được nguyên nhân của rất nhiều xung đột

helps us to better understand many cases of lasting conflict

and international intervention failures, in Africa and elsewhere.

cũng như tại sao nỗ lực quốc tế lại thất bại ở Châu Phi, hay ở bất cứ đâu.

Local conflicts fuel violence in most war and post-war environments,

Xung đột địa phương thường là nguyên nhân của chiến tranh và bạo lực sau chiến tranh

ở các nước từ Afghanistan tới Sudan, tới Đông Ti-mo.

from Afghanistan to Sudan to Timor-Leste,

and in the rare cases where there have been comprehensive,

Nhưng cứ khi nào xuất hiện một giải pháp xây dựng hòa bình hiếm hoi

bottom-up peacebuilding initiatives,

vừa toàn diện, vừa bao quát,

these attempts have been successful at making peace sustainable.

thì giải pháp đó sẽ rất thành công trong việc đảm bảo hòa bình bền vững.

One of the best examples is the contrast

Ví dụ tiêu biểu nhất cho điều này

là sự đối lập giữa bối cảnh hòa bình ở Somaliland

between the relatively peaceful situation in Somaliland,

which benefited from sustained grassroots peacebuilding initiatives,

có được từ việc gây dựng hòa bình từ dưới lên, từ cá thể tới tập thể,

với tình trạng bạo loạn ở hầu khắp phần còn lại của Somalia,

and the violence prevalent in the rest of Somalia,

where peacebuilding has been mostly top-down.

nơi mà các biện pháp hòa bình đang được triển khai từ trên xuống.

And there are several other cases

Và còn rất nhiều trường hợp khác

in which local, grassroots conflict resolution

cho thấy việc giải quyết triệt để các xung đột làng xã địa phương

has made a crucial difference.

có thể mang lại những thay đổi quan trọng.

So if we want international peacebuilding to work,

Vì thế, nếu chung ta muốn xây dựng hòa bình quốc tế,

thì bên cạnh việc can thiệp từ trên xuống,

in addition to any top-down intervention,

conflicts must be resolved from the bottom up.

chúng ta phải tìm cách giải quyết vấn đề từ dưới lên.

And again, it's not that national and international tensions don't matter.

Tôi không có ý nói rằng những căng thẳng quốc gia và quốc tế là điều nhỏ nhặt.

They do.

Chúng không nhỏ chút nào!

And it's not that national and international peacebuilding

Và cũng không có ý muốn nói rằng

xây dựng hòa bình quốc gia và quốc tế là điều không quan trọng.

isn't necessary.

It is.

Chúng rất quan trọng là đằng khác!

Tuy nhiên, chúng phải được triển khai ở cả hai cấp độ vi mô và vĩ mô,

Instead, it is that both macro-level and micro-level peacebuilding are needed

để có thể tiến đến hòa bình bền vững.

to make peace sustainable,

and local nongovernmental organizations,

Bên cạnh đó, các tổ chức phi chính phủ,

local authorities and civil society representatives

cùng với chính quyền và đại diện các cộng đồng địa phương,

should be the main actors in the bottom-up process.

nên là nhân tố chính trong công cuộc xây dựng hòa bình từ riêng tới chung.

So of course, there are obstacles.

Dĩ nhiên là sẽ xuất hiện rất nhiều trở ngại.

Như là thiếu ngân sách đia phương,

Local actors often lack the funding

and sometimes the logistical means and the technical capacity

hoặc đôi khi thiếu các phương tiện hậu cần và năng lực chuyên môn cần thiết

to implement effective, local peacebuilding programs.

để xây dựng hòa bình địa phương một cách hiệu quả.

So international actors should expand their funding and support

Do đó, các nhà hoạt động nước ngoài nên mở rộng quỹ ngân sách và hỗ trợ

for local conflict resolution.

cho các nỗ lực hòa bình địa phương.

As for Congo, what can be done?

Còn riêng với Công-gô, có thể làm gì đây?

Sau 2 thập kỷ đầy bạo loạn và cái chết của hàng triệu người,

After two decades of conflict and the deaths of millions,

it's clear that we need to change our approach.

rõ ràng là đã đến lúc chúng ta phải đưa ra các giải pháp mới.

Dựa trên những nghiên cứu thực địa của bản thân,

Based on my field research,

I believe that international and Congolese actors

tôi tin rằng những nhà hoạt động ở Công- gô và quốc tế

should pay more attention to the resolution of land conflict

nên quan tâm nhiều hơn tới việc giải quyết các trang chấp đất đai địa phương

and the promotion of inter-community reconciliation.

và thúc đẩy việc hòa giải và gắn kết các cộng đồng với nhau.

So for instance, in the province of the Kivus,

Thí dụ, giữa các tỉnh ở Kivus,

the Life and Peace Institute and its Congolese partners

Tổ chức Cuộc sống và Hòa bình và những đối tác Công-gô

have set up inter-community forums

đã thành lập diễn đàn liên kết cộng đồng

to discuss the specifics of local conflicts over land,

để thảo luận về giải pháp đối với các tranh chấp đất đai địa phương.

Những diễn đàn này cũng đã tìm ra cách giúp giải quyết trình trạng bạo lực.

and these forums have found solutions to help manage the violence.

That's the kind of program that is sorely needed

Và những chương trình như thế này chính là điều cần thiết hơn bao giờ hết

throughout eastern Congo.

cho các địa phương phía đông Công-gô.

Với những chương trình này,

It's with programs like this

that we can help people like Isabelle and her husband.

chúng ta có thể giúp những người như Isabelle và chồng cô ấy.

So these will not be magic wands,

Những chương trình này không tạo ra phép màu gì cả,

but because they take into account deeply rooted causes of the violence,

nhưng nếu chúng giúp hóa giải những nguyên nhân gốc rễ của bạo lực,

thì đây quả thực là một thay đổi vĩ đại.

they could definitely be game-changers.

Thank you.

Xin cám ơn.

(Tiếng vỗ tay)

(Applause)