Chris Abani: On humanity | TED

73,732 views ・ 2008-07-22

TED


Dubbelklik op de Engelse ondertitels hieronder om de video af te spelen.

Vertaald door: William Stassen Nagekeken door: Simone Gerritsen
00:18
I just heard the best joke about Bond Emeruwa.
0
18330
3000
Zojuist hoorde ik de beste grap over Bond Emeruwa,
00:21
I was having lunch with him just a few minutes ago,
1
21330
3000
een paar minuten geleden zat ik met hem te lunchen,
00:24
and a Nigerian journalist comes -- and this will only make sense
2
24330
2000
en een Nigeriaanse journalist komt – en dit snapt u alleen
00:26
if you've ever watched a James Bond movie --
3
26330
3000
wanneer u ooit een James Bond film gezien heeft -
00:29
and a Nigerian journalist comes up to him and goes,
4
29330
2000
en een Nigeriaanse journalist komt op hem af en zegt,
00:31
"Aha, we meet again, Mr. Bond!"
5
31330
3000
'Aha, zo ontmoeten we elkaar wederom, Meneer Bond!'
00:34
(Laughter)
6
34330
2000
(Gelach)
00:36
It was great.
7
36330
1000
Ah, het was geweldig.
00:37
So, I've got a little sheet of paper here,
8
37330
4000
Dus, ik heb hier een klein stukje papier,
00:41
mostly because I'm Nigerian and if you leave me alone,
9
41330
2000
vooral omdat ik Nigeriaans ben en als je me mijn gang laat gaan
00:43
I'll talk for like two hours.
10
43330
2000
dan spreek ik gerust twee uur lang.
00:45
I just want to say good afternoon, good evening.
11
45330
6000
Maar, ik wil alleen goedemiddag, goedenavond zeggen.
00:51
It's been an incredible few days.
12
51330
2000
Het zijn een paar ongelooflijke dagen geweest.
00:53
It's downhill from now on. I wanted to thank Emeka and Chris.
13
53330
3000
Vanaf hier gaat het alleen nog maar bergafwaarts. Ik wilde Emeka en Chris bedanken.
00:56
But also, most importantly, all the invisible people behind TED
14
56330
4000
Maar ook, vooral, alle onzichtbare mensen achter de schermen
01:00
that you just see flitting around the whole place
15
60330
3000
die u hier overal ziet rondflitsen
01:03
that have made sort of this space for such a diverse and robust conversation.
16
63330
6000
en die deze plaats hebben gecreëerd voor zo een divers en krachtig gesprek.
01:09
It's really amazing.
17
69330
3000
Het is echt verbazingwekkend.
01:12
I've been in the audience.
18
72330
2000
En ik ben publiek geweest.
01:14
I'm a writer, and I've been watching people with the slide shows
19
74330
4000
Ik ben een schrijver en heb naar mensen gekeken met diavoorstellingen
01:18
and scientists and bankers, and I've been feeling a bit
20
78330
4000
en wetenschappers en bankiers, en ik voelde me een beetje als een
01:22
like a gangsta rapper at a bar mitzvah.
21
82330
3000
gangsta rapper op een bar mitzvah.
01:25
(Laughter)
22
85330
2000
(Gelach)
01:27
Like, what have I got to say about all this?
23
87330
4000
Eh, wat heb ik over dit alles te vertellen?
01:31
And I was watching Jane [Goodall] yesterday,
24
91330
2000
En gisteren keek ik naar Jane [Goodall]
01:33
and I thought it was really great, and I was watching
25
93330
2000
en ik vond het echt geweldig, en ik keek naar
01:35
those incredible slides of the chimpanzees, and I thought,
26
95330
4000
die ongelooflijke dia's van de chimpansees, en ik dacht,
01:39
"Wow. What if a chimpanzee could talk, you know? What would it say?"
27
99330
5000
'Wow. Wat als een chimpansee kon spreken, weet je? Wat zou hij zeggen?
01:44
My first thought was, "Well, you know, there's George Bush."
28
104330
2000
Mijn eerste gedachte was, 'Wel, weet je, we hebben George Bush.”
01:46
But then I thought, "Why be rude to chimpanzees?"
29
106330
6000
Maar toen dacht ik, 'Waarom grof zijn tegen chimpansees?'
01:52
I guess there goes my green card.
30
112330
2000
Waarschijnlijk is mijn kans op een green card nu wel verkeken.
01:54
(Laughter)
31
114330
2000
(Gelach)
01:56
There's been a lot of talk about narrative in Africa.
32
116330
3000
Er wordt een hoop gesproken over verhalen vertellen in Afrika.
01:59
And what's become increasingly clear to me is that
33
119330
4000
En wat steeds duidelijker voor me is geworden, is dat
02:03
we're talking about news stories about Africa;
34
123330
3000
we het hebben over nieuwsberichten over Afrika;
02:06
we're not really talking about African narratives.
35
126330
2000
we hebben het niet over Afrikaanse verhalen.
02:08
And it's important to make a distinction, because if the news is anything to go by,
36
128330
4000
En het is belangrijk een onderscheid te maken, want als we afgaan op het nieuws,
02:12
40 percent of Americans can't -- either can't afford health insurance
37
132330
6000
kunnen 40% van de Amerikanen zich geen – ze kunnen zich geen ziektekostenverzekering veroorloven
02:18
or have the most inadequate health insurance,
38
138330
3000
of hebben een onvoldoende dekkende ziektekostenverzekering
02:21
and have a president who, despite the protest
39
141330
3000
en ze hebben een president die, ondanks de protesten
02:24
of millions of his citizens -- even his own Congress --
40
144330
3000
van miljoenen van zijn burgers – zelfs van zijn eigen Congress --
02:27
continues to prosecute a senseless war.
41
147330
3000
doorgaat met het voortzetten van een nutteloze oorlog.
02:30
So if news is anything to go by,
42
150330
2000
Dus als we ons laten leiden door het nieuws,
02:32
the U.S. is right there with Zimbabwe, right?
43
152330
3000
dan zijn de VS net als Zimbabwe, toch?
02:35
Which it isn't really, is it?
44
155330
4000
Wat ze niet zijn, nietwaar?
02:39
And talking about war, my girlfriend has this great t-shirt
45
159330
2000
En, sprekende over oorlog – mijn vriendin heeft een geweldig T-shirt
02:41
that says, "Bombing for peace is like fucking for virginity."
46
161330
5000
waarop staat, 'bombarderen voor vrede is als neuken voor maagdelijkheid.'
02:46
It's amazing, isn't it?
47
166330
3000
Verbazingwekkend, niet?
02:49
The truth is, everything we know about America,
48
169330
9000
De waarheid is, Amerikanen – alles wat we weten over Amerika,
02:58
everything Americans come to know about being American,
49
178330
2000
alles wat Amerikanen te weten komen over Amerikaans zijn,
03:00
isn't from the news.
50
180330
2000
komt niet van het nieuws.
03:02
I live there.
51
182330
2000
Het – we – ik woonde daar,
03:04
We don't go home at the end of the day and think,
52
184330
2000
We gaan niet naar huis aan het einde van de dag en denken,
03:06
"Well, I really know who I am now
53
186330
1000
'Nu, ik weet nu echt wie ik ben
03:07
because the Wall Street Journal says that the Stock Exchange
54
187330
4000
omdat het Wall Street Journal zegt dat de beurs
03:11
closed at this many points."
55
191330
2000
op een bepaald aantal punten gesloten is.”
03:13
What we know about how to be who we are comes from stories.
56
193330
3000
Wat we weten over hoe te zijn wie we zijn, komt uit verhalen.
03:16
It comes from the novels, the movies, the fashion magazines.
57
196330
3000
Het komt uit de romans, de films, de modebladen.
03:19
It comes from popular culture.
58
199330
2000
Het komt uit de populaire cultuur.
03:21
In other words, it's the agents of our imagination
59
201330
2000
Met andere woorden, het is de substantie van onze verbeelding
03:23
who really shape who we are. And this is important to remember,
60
203330
4000
die ons maakt zoals we werkelijk zijn. En dat is belangrijk om te onthouden,
03:27
because in Africa
61
207330
3000
omdat, weet u, in Afrika,
03:30
the complicated questions we want to ask about
62
210330
4000
de ingewikkelde vragen die we willen vragen over
03:34
what all of this means has been asked
63
214330
2000
wat dit allemaal betekent al zijn gevraagd
03:36
from the rock paintings of the San people,
64
216330
4000
van de rotsschilderingen van het San volk
03:40
through the Sundiata epics of Mali, to modern contemporary literature.
65
220330
4000
via het Sundiata epos van Mali tot moderne, hedendaagse literatuur.
03:44
If you want to know about Africa, read our literature --
66
224330
3000
Wanneer u over Afrika wilt leren, lees dan onze literatuur --
03:47
and not just "Things Fall Apart," because that would be like saying,
67
227330
4000
en niet alleen 'Things Fall Apart', want dat zou zijn als te zeggen,
03:51
"I've read 'Gone with the Wind' and so I know everything about America."
68
231330
4000
'Ik heb Gone with the Wind gelezen en nu weet ik alles over Amerika.'
03:55
That's very important.
69
235330
2000
Dat is heel belanrijk.
03:57
There's a poem by Jack Gilbert called "The Forgotten Dialect of the Heart."
70
237330
4000
Er is een gedicht van Jack Gilbert, genaamd 'The Forgotten Dialect of the Heart' (het vergeten dialect van het hart).
04:01
He says, "When the Sumerian tablets were first translated,
71
241330
5000
Hij zegt, 'Toen de Soemerische kleitabletten voor het eerst werden vertaald,
04:06
they were thought to be business records.
72
246330
3000
dacht men dat het zakelijke verslagen waren.
04:09
But what if they were poems and psalms?
73
249330
2000
Maar wat als het gedichten of psalmen waren?
04:11
My love is like twelve Ethiopian goats
74
251330
4000
Mijn liefde is als twaalf Ethiopische geiten
04:15
standing still in the morning light.
75
255330
4000
die stil staan in het ochtendgloren.
04:19
Shiploads of thuja are what my body wants to say to your body.
76
259330
5000
Scheepsladingen vol thuja is wat mijn lichaam aan uw lichaam wil zeggen.
04:24
Giraffes are this desire in the dark."
77
264330
4000
Giraffen zijn het verlangen in het donker.'
04:28
This is important.
78
268330
1000
Dit is belangrijk.
04:29
It's important because misreading is really the chance
79
269330
3000
Het is belangrijk, omdat met een verkeerde interpretatie er echt een kans
04:32
for complication and opportunity.
80
272330
2000
op complicatie en mogelijkheid is.
04:34
The first Igbo Bible was translated from English
81
274330
4000
De eerste Igbo bijbel is vertaald vanuit het Engels
04:38
in about the 1800s by Bishop Crowther,
82
278330
2000
rond 1800 door bisschop Crowther,
04:40
who was a Yoruba.
83
280330
1000
die een Yoruba stamgenoot was.
04:41
And it's important to know Igbo is a tonal language,
84
281330
3000
Het is belangrijk te weten dat Igbo een toontaal is,
04:44
and so they'll say the word "igwe" and "igwe":
85
284330
4000
en zo zeggen ze het woord 'igwe' en 'igwe':
04:48
same spelling, one means "sky" or "heaven,"
86
288330
4000
dezelfde spelling, het een betekent 'lucht' of 'hemel',
04:52
and one means "bicycle" or "iron."
87
292330
3000
en het andere betekent 'fiets' of 'ijzer'.
04:55
So "God is in heaven surrounded by His angels"
88
295330
4000
Dus 'God is in de hemel, omgeven door zijn engelen'
04:59
was translated as --
89
299330
2000
werd vertaald als --
05:01
[Igbo].
90
301330
4000
[Igbo vertaling]
05:05
And for some reason, in Cameroon, when they tried
91
305330
2000
En om de een of andere reden, in Kameroen, toen ze probeerden
05:07
to translate the Bible into Cameroonian patois,
92
307330
2000
de Bijbel te vertalen in Kameroense dialecten
05:09
they chose the Igbo version.
93
309330
2000
kozen zij voor de Igbo versie.
05:11
And I'm not going to give you the patois translation;
94
311330
2000
En ik geef u niet de vertaling naar het dialect;
05:13
I'm going to make it standard English.
95
313330
1000
ik vertaal het in 'standaard Engels'.
05:14
Basically, it ends up as "God is on a bicycle with his angels."
96
314330
7000
Dan klinkt het als 'God zit op een fiets met zijn engelen.'
05:21
This is good, because language complicates things.
97
321330
5000
Dit is goed, want taal compliceert zaken.
05:26
You know, we often think that language mirrors
98
326330
2000
Weet u, we denken vaak dat taal
05:28
the world in which we live, and I find that's not true.
99
328330
4000
de wereld waarin we leven spiegelt, en dat vind ik niet juist.
05:32
The language actually makes the world in which we live.
100
332330
5000
De taal creëert de wereld waarin wij leven.
05:37
Language is not -- I mean, things don't have
101
337330
2000
Taal is niet -- ik bedoel, dingen hebben geen
05:39
any mutable value by themselves; we ascribe them a value.
102
339330
3000
veranderlijke waarde van zichzelf; we schrijven hen een waarde toe.
05:42
And language can't be understood in its abstraction.
103
342330
3000
En taal kan niet worden begrepen in haar abstractie.
05:45
It can only be understood in the context of story,
104
345330
2000
Zij kan alleen worden begrepen in de context van het verhaal.
05:47
and everything, all of this is story.
105
347330
4000
en alles -- dit alles -- is verhaal.
05:51
And it's important to remember that,
106
351330
2000
En het is belangrijk om dat te onthouden,
05:53
because if we don't, then we become ahistorical.
107
353330
4000
want als we dat niet doen, dan worden we ahistorisch.
05:57
We've had a lot of -- a parade of amazing ideas here.
108
357330
3000
We hebben een hoop -- een parade van geweldige ideeën gehad hier.
06:00
But these are not new to Africa.
109
360330
2000
Maar deze zijn niet nieuw voor Afrika.
06:02
Nigeria got its independence in 1960.
110
362330
3000
Nigeria is onafhankelijk geworden in 1960.
06:05
The first time the possibility for independence was discussed
111
365330
4000
De eerste keer dat de mogelijkheid voor onafhankelijkheid werd besproken
06:09
was in 1922, following the Aba women's market riots.
112
369330
4000
was in 1922, na de marktopstand van de Aba vrouwen.
06:13
In 1967, in the middle of the Biafran-Nigerian Civil War,
113
373330
4000
In 1967, middenin de Biafra-Nigeriaanse burgeroorlog,
06:17
Dr. Njoku-Obi invented the Cholera vaccine.
114
377330
4000
heeft Dr. Njoku-Obi het choleravaccin uitgevonden.
06:21
So, you know, the thing is to remember that
115
381330
2000
Dus, weet u, het is goed dit te onthouden,
06:23
because otherwise, 10 years from now,
116
383330
2000
omdat anders, over 10 jaar
06:25
we'll be back here trying to tell this story again.
117
385330
4000
we hier weer zullen zijn, om te proberen dit verhaal opnieuw te vertellen.
06:29
So, what it says to me then is that it's not really --
118
389330
5000
Dus....wat het voor mij betekent, is dat het niet echt --
06:34
the problem isn't really the stories that are being told
119
394330
2000
het probleem is niet echt de verhalen die verteld worden
06:36
or which stories are being told,
120
396330
2000
of welke verhalen er verteld worden;
06:38
the problem really is the terms of humanity
121
398330
3000
eigenlijk is het probleem de voorwaarden van de menselijkheid
06:41
that we're willing to bring to complicate every story,
122
401330
3000
die we bereid zijn in te zetten om elk verhaal te vervlechten,
06:44
and that's really what it's all about.
123
404330
3000
en juist dat is waar het allemaal om draait.
06:47
Let me tell you a Nigerian joke.
124
407330
2000
Ik zal u een Nigeriaanse grap vertellen.
06:49
Well, it's just a joke, anyway.
125
409330
2000
Tja, het is in elk geval maar een grapje.
06:51
So there's Tom, Dick and Harry and they're working construction.
126
411330
4000
Tom, Dick en Harry werken in de bouw.
06:55
And Tom opens up his lunch box and there's rice in it,
127
415330
3000
Tom opent zijn lunchbox en er zit rijst in,
06:58
and he goes on this rant about, "Twenty years,
128
418330
2000
en hij gaat hierover tekeer, "Al twintig jaar,
07:00
my wife has been packing rice for lunch.
129
420330
2000
pakt mijn vrouw rijst in als lunch.
07:02
If she does it again tomorrow, I'm going to throw myself
130
422330
2000
Als ze dat morgen weer doet, dan zal ik
07:04
off this building and kill myself."
131
424330
2000
van dit gebouw springen en zelfmoord plegen."
07:06
And Dick and Harry repeat this.
132
426330
2000
En Dick en Harry herhalen dit.
07:08
The next day, Tom opens his lunchbox, there's rice,
133
428330
2000
De volgende dag doet Tom weer zijn lunchbox open en er zit rijst in
07:10
so he throws himself off and kills himself,
134
430330
2000
dus springt hij van het gebouw en pleegt hij zelfmoord.
07:12
and Tom, Dick and Harry follow.
135
432330
2000
en Dick en Harry volgen.
07:14
And now the inquest -- you know, Tom's wife
136
434330
2000
En tijdens de lijkschouwing -- weet u, Tom's vrouw
07:16
and Dick's wife are distraught.
137
436330
1000
en Dick's vrouw zijn radeloos.
07:17
They wished they'd not packed rice.
138
437330
2000
Ze wensten dat ze de rijst niet hadden ingepakt.
07:19
But Harry's wife is confused, because she said, "You know,
139
439330
3000
Maar Harry's vrouw is verward, omdat ze zei, "Weet je,
07:22
Harry had been packing his own lunch for 20 years."
140
442330
3000
Harry heeft zijn lunchbox 20 jaar lang zelf klaargemaakt."
07:25
(Laughter)
141
445330
4000
(Gelach)
07:29
This seemingly innocent joke, when I heard it as a child in Nigeria,
142
449330
5000
Dit ogenschijnlijk onschuldige grapje, dat ik hoorde toen ik nog een kind was in Nigeria,
07:34
was told about Igbo, Yoruba and Hausa,
143
454330
2000
werd verteld over Igbo, Yoruba en Hausa,
07:36
with the Hausa being Harry.
144
456330
2000
waarin Harry Hausa was.
07:38
So what seems like an eccentric if tragic joke about Harry
145
458330
4000
Dus wat een excentriek en tevens tragisch grapje over Harry lijkt
07:42
becomes a way to spread ethnic hatred.
146
462330
4000
wordt een manier om etnische haat te verspreiden.
07:46
My father was educated in Cork, in the University of Cork, in the '50s.
147
466330
4000
Mijn vader heeft gestudeerd in Cork, aan de universiteit van Cork, in de jaren 50.
07:50
In fact, every time I read in Ireland,
148
470330
2000
Feitelijk, elke keer als ik een lezing geef in Ierland,
07:52
people get me all mistaken and they say,
149
472330
2000
vergissen mensen zich en zeggen,
07:54
"Oh, this is Chris O'Barney from Cork."
150
474330
2000
"Oh, dit is Chris O'Barney uit Cork."
07:56
But he was also in Oxford in the '50s,
151
476330
4000
Maar hij was ook in Oxford in de jaren 50,
08:00
and yet growing up as a child in Nigeria,
152
480330
2000
en hij had -- toen hij als kind in Nigeria opgroeide,
08:02
my father used to say to me, "You must never eat or drink
153
482330
3000
mijn vader zei altijd tegen me, "Je moet nooit eten of drinken
08:05
in a Yoruba person's house because they will poison you."
154
485330
5000
in het huis van een Yoruba, want ze zullen je vergiftigen."
08:10
It makes sense now when I think about it,
155
490330
2000
Het is zinnig wanneer ik er nu over nadenk,
08:12
because if you'd known my father,
156
492330
1000
want als je mijn vader zou hebben gekend,
08:13
you would've wanted to poison him too.
157
493330
3000
dan zou je hem ook hebben willen vergiftigen.
08:16
(Laughter)
158
496330
5000
(Gelach)
08:21
So I was born in 1966, at the beginning
159
501330
4000
Ik ben geboren in 1966, aan het begin
08:25
of the Biafran-Nigerian Civil War, and the war ended after three years.
160
505330
6000
van de Biafra-Nigeriaanse burgeroorlog en de oorlog eindigde na drie jaar.
08:31
And I was growing up in school and the federal government
161
511330
3000
Ik ontwikkelde me op school en de centrale regering
08:34
didn't want us taught about the history of the war,
162
514330
3000
wilde niet dat we de geschiedenis van de oorlog leerden,
08:37
because they thought it probably would make us
163
517330
3000
omdat ze dachten dat het ons waarschijnlijk
08:40
generate a new generation of rebels.
164
520330
2000
tot een nieuwe generatie van rebellen zou maken.
08:42
So I had a very inventive teacher, a Pakistani Muslim,
165
522330
3000
Maar ik had een zeer vindingrijke leraar, een moslim uit Pakistan,
08:45
who wanted to teach us about this.
166
525330
2000
die ons hierover wilde leren.
08:47
So what he did was to teach us Jewish Holocaust history,
167
527330
4000
Hij deed dit door ons te leren over de geschiedenis van de Joodse Holocaust,
08:51
and so huddled around books with photographs of people in Auschwitz,
168
531330
5000
en liet boeken zien met foto's van mensen in Auschwitz,
08:56
I learned the melancholic history of my people
169
536330
3000
ik leerde over het melancholische verhaal van mijn volk
08:59
through the melancholic history of another people.
170
539330
2000
door het melancholische verhaal van een ander volk.
09:01
I mean, picture this -- really picture this.
171
541330
2000
Ik bedoel, stelt u zich voor -- stelt u zich dit echt voor.
09:03
A Pakistani Muslim teaching Jewish Holocaust history
172
543330
5000
Een moslim uit Pakistan die les geeft over de Joodse Holocaust
09:08
to young Igbo children.
173
548330
1000
aan jonge Igbo kinderen.
09:09
Story is powerful.
174
549330
2000
Het verhaal is krachtig.
09:11
Story is fluid and it belongs to nobody.
175
551330
2000
Het verhaal is vloeiend en het behoort aan niemand toe.
09:13
And it should come as no surprise
176
553330
2000
En het zou dan ook niet als een verrassing moeten komen
09:15
that my first novel at 16 was about Neo-Nazis
177
555330
3000
dat mijn eerste roman op 16-jarige leeftijd over neo-nazi's ging
09:18
taking over Nigeria to institute the Fourth Reich.
178
558330
3000
die Nigeria wilden overnemen om er het Vierde Rijk te stichten.
09:21
It makes perfect sense.
179
561330
1000
Geheel logisch.
09:22
And they were to blow up strategic targets
180
562330
4000
En ze zouden strategische doelen laten ontploffen
09:26
and take over the country, and they were foiled
181
566330
2000
het land overnemen, maar het werd verijdeld
09:28
by a Nigerian James Bond called Coyote Williams,
182
568330
4000
door een Nigeriaanse James Bond genaamd Coyote Williams,
09:32
and a Jewish Nazi hunter.
183
572330
3000
en een Jood -- een Joodse nazi-jager.
09:35
And it happened over four continents.
184
575330
1000
En het speelde zich af op vier continenten.
09:36
And when the book came out, I was heralded as Africa's answer
185
576330
3000
En toen het boek uitkwam, werd ik aangekondigd als Afrika's antwoord
09:39
to Frederick Forsyth, which is a dubious honor at best.
186
579330
4000
op Frederick Forsyth, wat op zijn best een twijfelachtige eer is.
09:43
But also, the book was launched in time for me to be accused
187
583330
3000
Maar ook werd het boek op tijd uitgebracht zodat ik kon worden beschuldigd
09:46
of constructing the blueprint for a foiled coup attempt.
188
586330
4000
van het beramen van een verijdelde poging tot een staatsgreep.
09:50
So at 18, I was bonded off to prison in Nigeria.
189
590330
5000
Dus toen ik 18 was, werd ik naar de gevangenis in Nigeria gebracht.
09:55
I grew up very privileged, and it's important
190
595330
1000
Ik ben zeer bevoorrecht opgegroeid, en het is belangrijk
09:56
to talk about privilege, because we don't talk about it here.
191
596330
3000
om over voorrechten te spreken, want we spreken er hier niet over.
09:59
A lot of us are very privileged.
192
599330
2000
Velen van ons zijn bevoorrecht.
10:01
I grew up -- servants, cars, televisions, all that stuff.
193
601330
4000
Ik ben opgegroeid met bedienden, auto's, tv's en al dat spul.
10:05
My story of Nigeria growing up was very different from the story
194
605330
3000
Mijn verhaal over opgroeiend Nigeria is heel anders dan het verhaal dat
10:08
I encountered in prison, and I had no language for it.
195
608330
4000
ik tegenkwam in de gevangenis, en ik had er geen taal voor.
10:12
I was completely terrified, completely broken,
196
612330
4000
Ik stond doodsangsten uit, ik was volledig gebroken,
10:16
and kept trying to find a new language,
197
616330
4000
en bleef proberen om een nieuwe taal te vinden,
10:20
a new way to make sense of all of this.
198
620330
3000
een nieuwe manier om hier iets zinnigs in te ontdekken.
10:23
Six months after that, with no explanation,
199
623330
3000
Zes maanden later, zonder enige uitleg,
10:26
they let me go.
200
626330
1000
lieten ze me gaan.
10:27
Now for those of you who have seen me at the buffet tables know
201
627330
2000
Nu, zij die mij hebben gezien aan het buffet weten
10:29
that it was because it was costing them too much to feed me.
202
629330
3000
dat het was omdat het hen te veel kostte om me te voeden.
10:32
(Laughter)
203
632330
9000
(Gelach)
10:41
But I mean, I grew up with this incredible privilege,
204
641330
2000
Maar ik bedoel, ik groeide op met dit ongelooflijke voorrecht,
10:43
and not just me -- millions of Nigerians
205
643330
2000
en niet alleen ik -- miljoenen Nigerianen
10:45
grew up with books and libraries.
206
645330
2000
zijn opgegroeid met boeken en bibliotheken.
10:47
In fact, we were talking last night about how all
207
647330
4000
Feitelijk, we waren er gisteren al over aan het spreken hoe alle
10:51
of the steamy novels of Harold Robbins
208
651330
2000
sensuele romans van Harold Robbins
10:53
had done more for sex education of horny teenage boys in Africa
209
653330
4000
meer hebben gedaan voor de sexuele voorlichting van geile tienerjongens in Afrika
10:57
than any sex education programs ever had.
210
657330
4000
dan welk sexueel voorlichtingsprogramma dan ook.
11:01
All of those are gone.
211
661330
2000
Dit alles is verdwenen.
11:03
We are squandering the most valuable resource
212
663330
2000
We verspillen het waardevolste hulpmiddel
11:05
we have on this continent: the valuable resource
213
665330
2000
dat we op dit continent hebben; het waardevolle hulpmiddel
11:07
of the imagination.
214
667330
2000
van de verbeelding.
11:09
In the film, "Sometimes in April" by Raoul Peck,
215
669330
3000
In de film, "Sometimes in April" gemaakt door Raoul Peck
11:12
Idris Elba is poised in a scene with his machete raised,
216
672330
4000
houdt Idris Elba in een scene een opgeheven machete gereed,
11:16
and he's being forced by a crowd to chop up his best friend --
217
676330
4000
en wordt door een menigte gedwongen om zijn beste vriend in stukken te hakken --
11:20
fellow Rwandan Army officer, albeit a Tutsi --
218
680330
3000
ook een Rwandese legerofficier, alhoewel hij Tutsi is --
11:23
played by Fraser James.
219
683330
2000
gespeeld door Fraser James.
11:25
And Fraser's on his knees, arms tied behind his back,
220
685330
4000
En terwijl Fraser op zijn knieën zit, met zijn armen op zijn rug gebonden,
11:29
and he's crying.
221
689330
2000
en hij huilt.
11:31
He's sniveling.
222
691330
1000
Hij is aan het snikken.
11:32
It's a pitiful sight.
223
692330
1000
Het is een zielig gezicht.
11:33
And as we watch it, we are ashamed.
224
693330
5000
En als we kijken, schamen we ons.
11:38
And we want to say to Idris, "Chop him up.
225
698330
3000
En we willen roepen naar Idris, "Hak hem in stukken.
11:41
Shut him up."
226
701330
2000
Laat hem stil zijn."
11:43
And as Idris moves, Fraser screams, "Stop!
227
703330
4000
En wanneer Idris beweegt, schreeuwt Fraser, "Stop!
11:47
Please stop!"
228
707330
2000
Alstublieft stop!"
11:49
Idris pauses, then he moves again,
229
709330
3000
Idris pauzeert, dan beweegt hij opnieuw,
11:52
and Fraser says, "Please!
230
712330
3000
en Fraser zegt, "Alstublieft!
11:55
Please stop!"
231
715330
2000
Alstublieft stop!"
11:57
And it's not the look of horror and terror on Fraser's face that stops Idris or us;
232
717330
6000
En het is niet de blik van ontzetting en schrik in Fraser's gezicht die Idris of ons stopt;
12:03
it's the look in Fraser's eyes.
233
723330
2000
het is de blik in Fraser's ogen.
12:05
It's one that says, "Don't do this.
234
725330
4000
Het is de blik die zegt, "Doe dit niet.
12:09
And I'm not saying this to save myself,
235
729330
2000
En ik zeg dit niet om mezelf te redden,
12:11
although this would be nice. I'm doing it to save you,
236
731330
4000
alhoewel dat leuk zou zijn, ik doe het om jou te redden,
12:15
because if you do this, you will be lost."
237
735330
4000
want als je dit doet, dan ben je verloren."
12:19
To be so afraid that you're standing in the face
238
739330
3000
Om zo bang te zijn, dat je in het aangezicht
12:22
of a death you can't escape and that you're soiling yourself
239
742330
2000
van een dood staat waaraan je niet kunt ontsnappen en dat je jezelf vervuilt
12:24
and crying, but to say in that moment,
240
744330
2000
en huilt, maar om op dat moment te zeggen,
12:26
as Fraser says to Idris, "Tell my girlfriend I love her."
241
746330
4000
zoals Fraser tegen Idris zei, "Zeg mijn vriendin dat ik van haar houd."
12:30
In that moment, Fraser says,
242
750330
4000
Op dat moment, zegt Fraser,
12:34
"I am lost already, but not you ... not you."
243
754330
5000
"Ik ben al verloren, maar jij niet...jij niet."
12:39
This is a redemption we can all aspire to.
244
759330
3000
Dit is een verlossing waarnaar we allen kunnen streven.
12:42
African narratives in the West, they proliferate.
245
762330
4000
Afrikaanse verhalen in het Westen, zij verspreiden zich.
12:46
I really don't care anymore.
246
766330
1000
Het kan me niet meer schelen.
12:47
I'm more interested in the stories we tell about ourselves --
247
767330
4000
Ik ben meer geïnteresseerd in de verhalen die we over onszelf vertellen --
12:51
how as a writer, I find that African writers
248
771330
5000
hoe ik als schrijver, vind dat Afrikaanse schrijvers
12:56
have always been the curators of our humanity on this continent.
249
776330
3000
altijd de bewaarders zijn geweest van onze menselijkheid op dit continent.
12:59
The question is, how do I balance narratives that are wonderful
250
779330
6000
De vraag is, hoe balanceer ik de verhalen die prachtig zijn
13:05
with narratives of wounds and self-loathing?
251
785330
4000
met verhalen over wonden en zelfhaat?
13:09
And this is the difficulty that I face.
252
789330
3000
En dit is het probleem dat ik tegenkom.
13:12
I am trying to move beyond political rhetoric
253
792330
2000
Ik probeer verder te gaan dan politieke retoriek
13:14
to a place of ethical questioning.
254
794330
2000
en uit te komen bij ethische vragen.
13:16
I am asking us to balance the idea
255
796330
3000
Ik vraag ons het idee te balanceren
13:19
of our complete vulnerability with the complete notion
256
799330
4000
van onze volledige kwetsbaarheid met de volledige notie
13:23
of transformation of what is possible.
257
803330
2000
van transformatie of wat mogelijk is.
13:25
As a young middle-class Nigerian activist,
258
805330
2000
Als een jonge Nigeriaanse activist uit de middenklasse,
13:27
I launched myself along with a whole generation of us
259
807330
3000
heb ik mezelf samen met een hele generatie van ons gestort in
13:30
into the campaign to stop the government.
260
810330
3000
in een campagne om de regering te stoppen.
13:33
And I asked millions of people,
261
813330
2000
En ik vroeg miljoenen mensen,
13:35
without questioning my right to do so,
262
815330
2000
zonder me af te vragen of ik het recht had om dit te doen,
13:37
to go up against the government.
263
817330
2000
om tegen de regering in te gaan.
13:39
And I watched them being locked up in prison and tear gassed.
264
819330
2000
En ik keek toe hoe ze opgesloten werden en er traangas tegen hen werd gebruikt.
13:41
I justified it, and I said, "This is the cost of revolution.
265
821330
3000
Ik rechtvaardigde het, en ik zei, "Dit zijn de kosten van de revolutie.
13:44
Have I not myself been imprisoned?
266
824330
2000
Heb ik zelf niet in de gevangenis gezeten?
13:46
Have I not myself been beaten?"
267
826330
2000
Ben ik zelf niet geslagen geworden?"
13:48
It wasn't until later, when I was imprisoned again,
268
828330
3000
Het was niet tot later, toen ik weer gevangen genomen werd,
13:51
that I understood the real meaning of torture,
269
831330
2000
dat ik begreep wat het betekent om gemarteld te worden,
13:53
and how easy your humanity can be taken from you,
270
833330
3000
en hoe makkelijk de menselijkheid van je afgenomen kan worden,
13:56
for the time I was engaged in war,
271
836330
3000
sinds de tijd dat ik bezig was met de oorlog,
13:59
righteous, righteous war.
272
839330
3000
een rechtvaardige, rechtvaardige oorlog.
14:02
Excuse me.
273
842330
3000
Neemt u mij niet kwalijk.
14:05
Sometimes I can stand before the world --
274
845330
2000
Soms kan ik voor de wereld staan --
14:07
and when I say this, transformation
275
847330
2000
en als ik dit zeg, verandering
14:09
is a difficult and slow process --
276
849330
2000
is een moeilijk en traag proces.
14:11
sometimes I can stand before the world and say,
277
851330
3000
Soms kan ik voor de wereld staan en zeggen,
14:14
"My name is Chris Abani.
278
854330
2000
"Mijn naam is Chris Abani.
14:16
I have been human six days, but only sometimes."
279
856330
3000
Ik ben zes dagen mens geweest, slechts soms."
14:19
But this is a good thing.
280
859330
2000
Maar dit is een goede zaak.
14:21
It's never going to be easy.
281
861330
2000
Het zal nooit gemakkelijk zijn.
14:23
There are no answers.
282
863330
2000
Er zijn geen antwoorden
14:25
As I was telling Rachel from Google Earth,
283
865330
2000
Zoals ik Rachel van Google Earth vertelde,
14:27
that I had challenged my students in America --
284
867330
2000
dat ik mijn studenten in Amerika uitgedaagd had --
14:29
I said, "You don't know anything about Africa, you're all idiots."
285
869330
3000
Ik zei, "Jullie weten niets over Afrika, jullie zijn allemaal idoten."
14:32
And so they said, "Tell me about Africa, Professor Abani."
286
872330
3000
En dus zeiden zij, "Vertel me over Afrika, Professor Abani."
14:35
So I went to Google Earth and learned about Africa.
287
875330
3000
Dus ging ik naar Google Earth en leerde ik over Afrika.
14:38
And the truth be told, this is it, isn't it?
288
878330
3000
En de waarheid moet verteld worden, zo is het, nietwaar?
14:41
There are no essential Africans,
289
881330
1000
Er zijn geen wezenlijke Afrikanen,
14:42
and most of us are as completely ignorant as everyone else
290
882330
2000
en de meesten van ons zijn geheel onwetend net als ieder ander
14:44
about the continent we come from,
291
884330
2000
over het continent waar we vandaan komen,
14:46
and yet we want to make profound statements about it.
292
886330
3000
en toch willen we er diepgaande uitspraken over doen.
14:49
And I think if we can just admit that we're all trying
293
889330
2000
En ik denk dat als we gewoon kunnen toegeven dat we allen aan het proberen zijn
14:51
to approximate the truth of our own communities,
294
891330
3000
om de waarheid van onze eigen gemeenschap te benaderen,
14:54
it will make for a much more nuanced
295
894330
2000
dan zal dit zorgen voor een genuanceerder
14:56
and a much more interesting conversation.
296
896330
3000
en veel interessanter gesprek.
14:59
I want to believe that we can be agnostic about this,
297
899330
4000
Ik wil geloven dat we hierover agnostisch kunnen zijn,
15:03
that we can rise above all of this.
298
903330
2000
dat we hier boven kunnen staan.
15:05
When I was 10, I read James Baldwin's "Another Country,"
299
905330
4000
Toen ik 10 was, las ik James Baldwin's "Another Country,"
15:09
and that book broke me.
300
909330
2000
en dat boek brak me.
15:11
Not because I was encountering homosexual sex and love
301
911330
3000
Niet omdat ik geconfronteerd werd met homoseksuele seks en liefde
15:14
for the first time, but because the way James wrote about it
302
914330
3000
voor de eerste keer, maar omdat de manier hoe James erover schreef
15:17
made it impossible for me to attach otherness to it.
303
917330
3000
het mij onmogelijk maakte om anders-zijn ermee te verbinden.
15:20
"Here," Jimmy said.
304
920330
2000
"Hier," zei Jimmy.
15:22
"Here is love, all of it."
305
922330
2000
"Hier is liefde, alles."
15:24
The fact that it happens in "Another Country"
306
924330
2000
Het feit dat het in "Another Country" gebeurde
15:26
takes you quite by surprise.
307
926330
3000
komt als een verrassing.
15:29
My friend Ronald Gottesman says there are three kinds of people in the world:
308
929330
2000
Mijn vriend Ronald Gottesman zegt dat er drie soorten mensen in de wereld zijn:
15:31
those who can count, and those who can't.
309
931330
3000
zij die kunnen tellen, en zij die het niet kunnen.
15:34
(Laughter)
310
934330
4000
(Gelach)
15:38
He also says that the cause of all our trouble
311
938330
3000
Hij zegt ook dat de oorzaak van al onze problemen
15:41
is the belief in an essential, pure identity:
312
941330
3000
het geloof in een wezenlijke, pure identiteit is:
15:44
religious, ethnic, historical, ideological.
313
944330
5000
religieus, etnisch, historisch, ideologisch.
15:49
I want to leave you with a poem by Yusef Komunyakaa
314
949330
3000
Ik wil afscheid nemen met een gedicht geschreven door Yusef Komunyakaa
15:52
that speaks to transformation.
315
952330
3000
dat gaat over verandering.
15:55
It's called "Ode to the Drum," and I'll try and read it
316
955330
3000
Het heet "Ode aan de trommel," en ik zal proberen het aan u voor te lezen
15:58
the way Yusef would be proud to hear it read.
317
958330
3000
op een manier waarop Yusef trots zou zijn om het voorgelezen te horen worden.
16:04
"Gazelle, I killed you for your skin's exquisite touch,
318
964330
6000
"Gazelle, ik heb je gedood vanwege je huid die zo voortreffelijk voelt,
16:10
for how easy it is to be nailed to a board
319
970330
3000
vanwege het gemak waarmee het kan worden vastgenageld tegen een plank
16:13
weathered raw as white butcher paper.
320
973330
4000
ruw verweerd als wit slagerspapier.
16:17
Last night I heard my daughter praying for the meat here at my feet.
321
977330
5000
Gisteravond hoorde ik mijn dochter bidden voor het vlees hier aan mijn voeten.
16:22
You know it wasn't anger that made me stop my heart till the hammer fell.
322
982330
4000
Je weet dat het niet woede was die mijn hart deed stoppen toen de hamer neerkwam.
16:26
Weeks ago, you broke me as a woman
323
986330
3000
Weken geleden, brak je me zoals een vrouw
16:29
once shattered me into a song beneath her weight,
324
989330
4000
mij eens verbrijzelde in een lied onder haar gewicht,
16:33
before you slouched into that grassy hush.
325
993330
3000
voordat je in de grasachtige stilte sloop.
16:36
And now I'm tightening lashes, shaped in hide as if around a ribcage,
326
996330
5000
En nu maak ik de riemen vaster, de huid vormend als om een ribbenkast,
16:41
shaped like five bowstrings.
327
1001330
2000
gevormd als vijf bogen.
16:43
Ghosts cannot slip back inside the body's drum.
328
1003330
3000
Geesten kunnen niet terugglippen in de trommel van het lichaam.
16:46
You've been seasoned by wind, dusk and sunlight.
329
1006330
4000
Je bent verweerd door wind, duisternis en zonlicht.
16:50
Pressure can make everything whole again.
330
1010330
4000
Druk kan alles weer heel maken,
16:54
Brass nails tacked into the ebony wood,
331
1014330
2000
messing spijkers geslagen in het ebbenhout
16:56
your face has been carved five times.
332
1016330
3000
je gezicht is vijf maal in hout gesneden.
16:59
I have to drive trouble in the hills.
333
1019330
2000
Ik moet weg, problemen in de heuvels.
17:01
Trouble in the valley,
334
1021330
2000
Problemen in de vallei.
17:03
and trouble by the river too.
335
1023330
2000
En ook problemen bij de rivier.
17:05
There is no palm wine, fish, salt, or calabash.
336
1025330
4000
Er is geen palmwijn, vis, zout, of kalebas.
17:09
Kadoom. Kadoom. Kadoom.
337
1029330
4000
Kadoom. Kadoom. Kadoom.
17:13
Ka-doooom.
338
1033330
2000
Ka-doooom.
17:15
Now I have beaten a song back into you.
339
1035330
4000
Nu heb ik een lied terug in jou geslagen,
17:19
Rise and walk away like a panther."
340
1039330
4000
verrijs en loop weg als een panter."
17:23
Thank you.
341
1043330
2000
Dank u.
17:25
(Applause)
342
1045330
13000
(Applaus)

Original video on YouTube.com
Over deze website

Deze site laat u kennismaken met YouTube-video's die nuttig zijn om Engels te leren. U ziet Engelse lessen gegeven door topdocenten uit de hele wereld. Dubbelklik op de Engelse ondertitels op elke videopagina om de video af te spelen. De ondertitels scrollen synchroon met het afspelen van de video. Heeft u opmerkingen of verzoeken, neem dan contact met ons op via dit contactformulier.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7