Franco Sacchi: Welcome to Nollywood

Vertaald door: Joyce Libregts-Leijtens Nagekeken door: Desiree Kramer

I have a story, a story that I would like to share with you.

Ik heb een verhaal dat ik graag met u wil delen.

And it's an African story.

Een Afrikaans verhaal.

It is a story of hope, resilience and glamour.

Een verhaal over hoop, veerkracht en glamour.

There was Hollywood.

Eerst was er Hollywood.

Then came Bollywood.

Toen kreeg je Bollywood.

Nu is er Nollywood, de op twee na grootste filmindustrie ter wereld.

Today we have Nollywood, the third-largest film industry in the world.

In 2006 alone, almost 2,000 films were made in Nigeria.

Alleen al in 2006 werden er 2000 films gemaakt in Nigeria.

Now, try to imagine 40, 50 films wrapped, distributed, every week

Stelt u zich voor: 40 à 50 films

worden wekelijks opgenomen en gedistribueerd

in the streets of Lagos, Nigeria and West Africa.

in de straten van Lagos, Nigeria en West-Afrika.

Some estimates put the value of this industry at 250 million dollars.

De waarde van deze filmindustrie wordt geschat op 250 miljoen dollar.

It has created thousands, if not tens of thousands of jobs.

Er zijn duizenden, zo niet tienduizenden banen door gecreëerd.

And it's expanding.

En het breidt zich nog steeds uit.

But keep in mind that this was a grassroots movement.

Onthoud dat deze industrie is ontstaan vanuit de gemeenschap.

This is something that happened without foreign investment,

Het gebeurde zonder buitenlandse investeringen,

without government aid, and actually, it happened against all odds,

zonder hulp van de overheid en tegen alle verwachtingen in

in one of the most difficult moments in Nigerian economy.

in zware economische tijden in Nigeria.

The industry is 15 years old.

De industrie is 15 jaar oud.

And so maybe you're thinking now,

Misschien denkt u nu:

why, how, an Italian filmmaker based in Boston

waarom is een Italiaanse filmmaker uit Boston

is so interested in this story?

zo geïnteresseerd in dit verhaal?

And so I think I have to tell you just a few words,

Daarom zal ik eerst iets vertellen

a few things about my personal life,

over mijn persoonlijke achtergrond,

because I think there is a connection.

omdat het daar verband mee houdt.

Mijn opa leefde een groot deel van zijn leven in Zambia en stierf daar.

My grandfather lived most of his life and is buried in Zambia.

My father also lived most of his adult life in East Africa.

Mijn vader heeft ook lange tijd in Oost-Afrika gewoond.

And I was born in Zambia.

En ik ben geboren in Zambia.

Ook al verliet ik Zambia op driejarige leeftijd,

Even though I left when I was only three years old,

I really felt that Africa was this big part of my life.

Afrika is altijd een belangrijk deel van mijn leven geweest.

And it really was a place where I learned to walk.

Het was de plek waar ik leerde lopen.

I think I uttered the first words,

De plek waar ik mijn eerste woorden sprak

en waar ons gezin haar eerste huis kocht.

and my family bought their first home.

So when we came back to Italy,

Toen we terug kwamen in Italië,

and one of the things that I remember the most

zo herinner ik me nog goed,

is my family having this hard time to share stories.

had mijn familie moeite hun verhalen te delen.

It seemed that for our neighbors and friends,

Het leek alsof onze buren en vrienden

Africa was either this exotic place, this imaginary land

Afrika zagen als een exotisch, onwerkelijk land

that probably exists only in their imagination,

dat alleen bestond in hun fantasie,

or the place of horror, famine.

of als een gruwelijke plek met hongersnood.

And so we were always caught in this stereotype.

Wij kregen altijd te maken met deze stereotypering.

And I remember really this desire to talk about Africa

Ik herinner me dit verlangen om over Afrika te vertellen

as a place where we lived and people live and go about their lives,

als een plaats waar wij gewoond hadden

en waar mensen hun leven leiden en dromen hebben net als ieder ander.

and have dreams like we all have.

So when I read in a newspaper in the business page

Toen ik in het zakelijke katern van een krant

the story of Nollywood,

een verhaal over Nollywood las,

I really felt this is an incredible opportunity to tell a story

zag ik dat als een kans een verhaal te vertellen

that goes against all these preconceived notions.

dat tegen alle vooroordelen indruist.

Here I can tell a story of Africans making movies like I do,

Ik kan hier nu een verhaal vertellen over Afrikanen die net als ik films maken

and actually I felt this was an inspiration for me.

en dit was een ware inspiratiebron voor mij.

I have the good fortune of being a filmmaker-in-residence

Ik heb het geluk dat ik werk bij het Center of Digital Imaging Arts

at the Center of Digital Imaging Arts at Boston University.

aan de Universiteit van Boston.

And we really look how digital technology is changing,

Wij kijken echt naar hoe digitale technologie verandert

and how young, independent filmmakers

en hoe jonge, onafhankelijke filmmakers

can make movies at a fraction of the cost.

films kunnen maken voor een fractie van de kosten.

So when I proposed the story,

Toen ik dit verhaal voorstelde

I really had all the support to make this film.

kreeg ik alle steun om hierover een film te maken.

And not only had the support,

Naast deze steun vond ik ook

I found two wonderful partners in crime in this adventure.

twee geweldige partners om dit avontuur mee aan te gaan.

Aimee Corrigan, a very talented and young photographer,

Aimee Corrigan, een jonge getalenteerde fotografe

and Robert Caputo, a friend and a mentor,

en Robert Caputo, een vriend en mentor

who is a veteran of National Geographic,

die lang werkte voor National Geographic.

and told me, "You know, Franco, in 25 years of covering Africa,

Hij zei me: "Ik heb 25 jaar over Afrika bericht,

I don't know if I have come across a story

maar ben nog nooit een verhaal tegen gekomen

that is so full of hope and so fun."

dat zo hoopvol en zo leuk is."

So we went to Lagos in October 2005.

In oktober 2005 bezochten we Lagos.

And we went to Lagos to meet Bond Emeruwa,

Daar ontmoetten we Bond Emeruwa,

a wonderful, talented film director who is with us tonight.

een geweldige, getalenteerde filmregisseur, die hier vanavond ook is.

The plan was to give you a portrait of Nollywood,

Mijn plan was een portret te schetsen van Nollywood,

of this incredible film industry,

van deze fantastische filmindustrie

following Bond in his quest to make an action movie

en daarbij Bond te volgen bij het maken van een actiefilm

that deals with the issue of corruption,

die gaat over corruptie,

genaamd "Checkpoint", corruptie bij de politie.

called "Checkpoint."

Police corruption.

Hij had negen dagen om de film te maken.

And he had nine days to make it.

We thought this was a good story.

Wij vonden dit een goed verhaal.

In the meantime, we had to cover Nollywood,

Intussen maakten we een verslag over Nollywood

en voerden we gesprekken met vele filmmakers.

and we talked to a lot of filmmakers.

But I don't want to create too many expectations.

Ik wil niet te hoge verwachtingen scheppen.

I would like to show you six minutes.

Ik wil u zes minuten film laten zien.

And these are six minutes they really prepared for the TED audience.

Deze zes minuten zijn toegesneden op het TED-publiek.

There are several themes from the documentary,

Het behandelt meerdere thema's uit de documentaire,

but they are re-edited and made for you, OK?

maar is speciaal samengesteld voor u.

So I guess it's a world premier.

Het is dus een soort wereldpremière.

(Video)

(Video)

Man: Action.

Man: Actie.

Milverton Nwokedi: You cut a nice movie with just 10,000 dollars in Nigeria here.

Milverton Nwodeki: Je maakt een mooie film met slechts 10.000 dollar in Nigeria.

And you shoot in seven days.

Je filmt slechts zeven dagen.

Peace Piberesima: We're doing films for the masses.

Peace Piberisima: We maken films voor de massa.

We're not doing films for the elite

We doen dit niet voor de elite

and the people in their glass houses.

en de mensen in hun glazen kooien.

They can afford to watch their "Robocop" and whatever.

Zij kunnen het zich veroorloven films à la "Robocop" te kijken.

Mahmood Ali Balogun: Film maken is voor mensen in de Nigeriaanse filmindustrie

Mahmood Ali Balogun: I think filmmaking in Nigeria, for those who work in it,

is a kind of subsistence filmmaking -- what they do to make a living.

van levensbelang - het is waaraan zij hun bestaan ontlenen.

It's not the fancy filmmaking where you say,

Hier maak je geen flitsende films

oh, you want to put all the razzmatazz of Hollywood,

in de bekende Hollywood-stijl met veel bombarie

and where you have big budgets.

en werk je niet met grote budgetten.

Here is that you make these films,

Hier maak je je film,

it sells, you jump onto the location again to make another film,

verkoopt hem en begint meteen met een nieuwe film.

because if you don't make the next film, you're not going to feed.

Doe je dat niet, dan heb je niets te eten.

Bond Emeruwa: So while we're entertaining, we should be able to educate.

Bond Emeruwa: Terwijl wij vermaken, moeten we mensen ook iets leren.

I believe in the power of audiovisuals.

Ik geloof in de kracht van de audiovisuele boodschap.

I mean, 90 percent of the population will watch Nollywood.

90 procent van de bevolking kijkt naar Nollywood-films.

I think it's the most viable vehicle right now

Het is op dit moment het meest geschikte middel

to pass information across a dedicated cable.

om informatie over te brengen aan een toegewijd publiek.

So if you're making a movie, no matter what your topic is,

Als je een film maakt, over welk onderwerp dan ook,

put in a message in there.

stop er dan een boodschap in.

Woman: You still have to report the incident.

Vrouw: Je moet nog steeds het incident rapporteren.

He needs proper medical attention.

Hij heeft goede medische zorg nodig.

PP: I keep trying to explain to people,

PP: Ik blijf proberen mensen uit te leggen

it's not about the quality at the moment -- the quality is coming.

dat het niet draait om kwaliteit - dat komt nog wel.

I mean, there are those films that people are making for quality,

Er zijn films die worden gemaakt om de kwaliteit.

but the first thing you have to remember about this society

Maar onthoud dat in de Afrikaanse maatschappij

is that Africa still has people that live on one dollar a day,

mensen moeten overleven met 1 dollar per dag.

and these are the people that really watch these films.

Dát zijn de mensen die deze films kijken.

Sonny McDon W: Nollywood is a fantastic industry

Sonny McDon W: Nollywood is een fantastische industrie

that has just been born in this part of the world.

die net is opgebloeid in dit deel van de wereld.

Because nobody believed that Nollywood can come out of Africa.

Niemand geloofde dat Nollywood in Afrika kon ontstaan.

Lancelot Imasen: But our films,

Lancelot Imasen: Onze films

they are stories that our people can relate to themselves.

vertellen verhalen die herkenbaar zijn voor de mensen.

They are stories about our people, for our people.

Het zijn verhalen óver ons volk, vóór ons volk.

And consistently, they are glued to their screen

Ze kunnen hun ogen niet van het scherm afhouden

whenever they see the story.

als ze deze verhalen zien.

Narrator: Suspense, fun and intrigue.

Verteller: Spanning, humor en intrige.

It's the blockbuster comedy.

Het is een blockbuster-komedie.

You'll crack your ribs.

Je lacht je een breuk.

Bernard Pinayon Agbaosi: We have been so deep into the foreign movies.

Bernard Pinayon Agbaosi: We worden bedolven onder buitenlandse films.

It's all about the foreign movies.

Het draait allemaal om buitenlandse films.

But we can do something too.

Maar wij kunnen dat ook.

We can do something, something that when the world sees it,

Wij kunnen iets doen dat mensen doet verbazen

they say, wow, this is Nigeria.

en doet zeggen: wow, dit is Nigeria.

Man: Just arrest yourself, sergeant.

Man: Geef jezelf over, sergeant.

Don't embarrass yourself.

Maak je niet belachelijk.

Come on. Don't run away. Come back. Come back.

Kom op. Niet wegrennen. Kom terug.

SMW: You can now walk the street and see a role model.

SMW: Als je nu op straat loopt zie je een rolmodel.

It’s not just what you see in picture.

Het is niet enkel wat je op foto's ziet.

You see the person live.

Je ziet de persoon in het echt.

You see how he talks. You see how he lives.

Hoe hij loopt. Hoe hij leeft.

He influences you really good, you know.

Hij heeft een positieve invloed op je.

It’s not just what you see in the picture.

Het is veel meer dan wat je op foto's ziet.

It is not what you hear, you know, from the Western press.

Het is niet wat je hoort in de westerse media.

Man: See you. Bye.

Man: Tot ziens. Dag.

Action.

Actie.

Saint Obi: I was so fascinated, you know, with those cowboy movies.

Saint Obi: Ik was gefascineerd door cowboyfilms.

But then when I discovered the situation in my country,

Toen ontdekte ik dat er in mijn land

at that time there was so much corruption.

op dat moment erg veel corruptie was.

For a young man to really make it out here,

Als je als jonge man het wilde maken

you got to think of some negative things and all that,

moest je het slechte pad op,

or some kind of vices.

de criminaliteit in.

And I didn't want that, you know.

Ik wilde dat niet.

And I discovered that I could be successful in life as an actor,

Ik ontdekte dat ik succesvol kon worden als acteur

without doing crime, without cheating nobody, without telling no lies.

zonder misdaad, bedrog en leugens.

Just me and God-given talent.

Alleen ik en het talent dat God me gaf.

Man: Let's go.

Man: Laten we beginnen.

OK, it's time to kick some ass.

We gaan ervoor.

Cover this. It's your own.

Regel dit. Hij is van jou.

Move it.

Aan de kant.

Roboger Animadu: In big countries, when they do the movies,

Roboger Animadu: Bij films in grote landen

they have all these things in place.

hebben ze alle spullen tot hun beschikking.

But here, we improvise these items, like the gunshots.

Hier improviseren we. Zoals bij schoten.

Like they go, here, now, now, you see the gun there,

Hier zie je een pistool in beeld.

but you won't see any guns shot, we use knock-out.

Maar je ziet geen schoten die worden afgevuurd.

Kevin Books Ikeduba: What I'm scared of is just the explosion will come up in my face.

Kevin Books Ikeduba: Ik ben bang dat de explosie mijn gezicht raakt.

Woman: That's why I use enough masking tape.

Vrouw: Daarom gebruik ik genoeg tape.

The masking tape will hold it.

De tape houdt het bij elkaar.

Wat, wait. Just hold this for me.

Hou dit even vast.

KBI: I'm just telling her to make sure she places it well

KBI: Ik let op dat ze het goed vastmaakt

so that it won't affect my face -- the explosion, you know.

zodat de explosie mijn gezicht niet raakt.

But she's a professional. She knows what she’s doing.

Ze is een professional en weet wat ze doet.

I'm trying to protect my face too.

Ik bescherm mijn gezicht ook.

This ain't going to be my last movie.

Dit zal niet mijn laatste film zijn.

You know, this is Nollywood, where the magic lives.

Dit is Nollywood, waar magie werkelijkheid wordt.

RA: So now you're about to see how we do our own movies here,

RA: Nu ga je zien hoe we onze films maken

with or without any assistance from anybody.

met of zonder hulp van anderen.

Man: Action.

Man: Actie.

Cut.

Cut.

(Applause)

(Applaus)

Franco Sacchi: Er is te weinig tijd om alles te laten zien.

Franco Sacchi: So many things to say, so little time.

So many themes in this story.

Zo veel thema's in dit verhaal.

I just can't tell you -- there’s one thing I want to tell you.

Ik wil u wel één ding vertellen.

I spent, you know, several weeks with all these actors, producers,

Ik heb wekenlang met deze acteurs en producenten gewerkt.

and the problems they have to go through are unimaginable

De problemen die zij tegenkomen zijn onvoorstelbaar

for, you know, a Westerner, a filmmaker who works in America or in Europe.

voor een filmmaker uit Amerika of Europa.

But always with a smile, always with an enthusiasm,

Ze blijven altijd vrolijk en enthousiast

that is incredible.

en dat is geweldig.

Werner Herzog, the German filmmaker said,

Werner Herzog, een Duitse filmmaker, zei ooit:

"I need to make movies like you need oxygen."

"Filmmaken is voor mij zoals zuurstof voor een ander."

And I think they’re breathing.

En ik denk dat ze ademen.

The Nigerian filmmakers really, really, are doing what they like.

Nigeriaanse filmmakers doen echt wat ze leuk vinden.

And so it's a very, very important thing for them,

Het is zeer belangrijk voor hen

and for their audiences.

en voor hun publiek.

A woman told me, "When I see a Nollywood film,

Een vrouw zei me: "Als ik een Nollywood film zie

I can relax, I really -- I can breathe better."

kan ik ontspannen en kan ik echt beter ademen."

There is also another very important thing

Er is ook nog iets anders dat hopelijk

that I hope will resonate with this audience.

tot dit publiek door zal dringen.

It’s technology. I’m very interested in it

Dat is technologie. Ik vind het erg interessant

and I really think that the digital non-linear editing has slashed, you know,

hoe het digitale bewerken van films

de kosten drastisch omlaag heeft gebracht.

the cost now is a fraction of what it used to be.

Incredible cameras cost under 5,000 dollars.

Zeer goede camera's kosten minder dan 5000 dollar.

And this has unleashed tremendous energy.

Dit heeft een geweldige energie voortgebracht.

And guess what?

En raad eens?

De Nigeriaanse filmmakers begrepen dit direct.

We didn’t have to tell to the Nigerian filmmakers.

They understood it, they embraced the technology

Ze omarmden de technologie,

and they run with it, and they’re successful.

benutten het ten volste en zijn succesvol.

I hope that the Nollywood phenomenon will go both ways.

Ik hoop dat het fenomeen Nollywood tot twee dingen leidt.

I hope it will inspire other African nations to embrace the technology,

Hopelijk inspireert het andere Afrikaanse volken technologie te omarmen

look at the Nigerian model, make their films, create jobs,

en volgens Nigeriaans voorbeeld

films, banen en een verhaal voor hun volk te creëren.

create a narrative for the population, something to identify,

Iets positiefs om zich mee te identificeren,

something positive, something that really is psychological relief

een psychologische opluchting, en het is deel van hun cultuur.

and it's part of the culture.

But I really think this is a phenomenon that can inspire us.

Ik denk echt dat dit fenomeen óns ook kan inspireren.

I really think it goes both ways.

Het werkt twee kanten op.

Filmmakers, friends of mine, they look at Nollywood and they say,

Bevriende filmmakers zien Nollywood en zeggen:

"Wow, they are doing what we really want to do,

"Wow, zij doen wat wij eigenlijk willen

and make a buck and live with this job."

en ze voorzien in hun levensonderhoud met hun werk."

So I really think it’s a lesson

Dit is een les

that we're actually learning from them.

waarvan wij iets kunnen leren.

And there's one thing, one small challenge that I have for you,

Ik heb een kleine uitdaging voor u.

and should make us reflect on the importance of storytelling.

Laten we nadenken over het belang van verhalen vertellen.

And I think this is really the theme of this session.

Dat is het thema van deze voordracht.

Try to imagine a world where the only goal is food and a shelter, but no stories.

Probeer je eens een wereld voor te stellen

waar alleen voedsel en onderdak belangrijk zijn

maar verhalen niet.

No stories around the campfire.

Geen verhalen rond het kampvuur.

No legends, no fairytales.

Geen legendes of sprookjes.

Nothing.

Niets.

No novels.

Geen boeken.

Moeilijk? Het is betekenisloos.

Difficult, eh? It's meaningless.

So this is what I really think.

Ik zie het als volgt:

I think that the key to a healthy society

de sleutel tot een gezonde maatschappij

is een levendige gemeenschap van vertellers.

is a thriving community of storytellers,

and I think that the Nigerian filmmakers really have proved this.

Ik denk dat de Nigeriaanse filmmakers dit hebben bewezen.

I would like you to hear their voices.

Ik wil u hun stem laten horen.

Just a few moments.

Heel even maar.

It’s not an added sequence, just some voices from Nollywood.

Dit is geen vervolg, het zijn gewoon wat stemmen uit Nollywood.

(Video) Toyin Alousa: Nollywood is the best thing that can happen to them.

(Video) Toyin Alousa: Nollywood is het beste wat hen kan overkomen.

If you have an industry that puts a smile on people's face,

Een industrie die mensen doet lachen,

that’s Nollywood.

dát is Nollywood.

SO: I believe very soon, we’re not only going to have better movies,

SO: Binnenkort hebben we niet alleen betere films,

we'll have that original Nigerian movie.

we hebben die originele Nigeriaanse film.

BE: It’s still the same basic themes.

BE: Het zijn nog steeds dezelfde basisthema's.

Love, action.

Liefde, actie.

But we're telling it our own way, our own Nigerian way, African way.

Maar wij vertellen het op onze eigen Nigeriaanse en Afrikaanse manier.

We have diverse cultures, diverse cultures, there are so many,

Wij hebben zo veel verschillende culturen, zo veel

that in the natal lifetimes,

dat ik het nooit zie gebeuren

I don't see us exhausting the stories we have.

dat we geen verhalen meer te vertellen hebben.

FS: My job ends here, and the Nollywood filmmakers really have now to work.

FS: Mijn taak is volbracht.

Het is nu aan de Nollywood-filmmakers.

Ik hoop op vele samenwerkingsverbanden

And I really hope that there will be many, many collaborations,

waar we elkaar iets kunnen leren.

where we teach each other things.

And I really hope that this will happen.

Ik hoop echt dat dit gebeurt.

Thank you very much.

Dank u zeer.

(Applause)

(Applaus)

Chris Anderson: Stop. I've got two questions.

Chris Anderson: Wacht even. Ik heb twee vragen.

Franco, you described this as the world's third largest film industry.

Je beschreef dit als de derde grootste filmindustrie.

What does that translate to in terms of numbers of films, really?

Hoeveel films worden er daadwerkelijk gemaakt?

FS: Oh, yes. I think I mentioned briefly -- it's close to 2,000 films.

FS: Dit noemde ik al kort. Bijna 2000 films.

There is scientific data on this.

Er is wetenschappelijk onderzoek naar gedaan.

CA: 2,000 films a year?

CA: 2000 films per jaar?

FS: 2,000 films a year. 2005 or 6,

FS: 2000 films per jaar. In 2005 of 2006

the censor board has censored 1,600 films alone.

zijn er alleen al 1600 films gecensureerd.

And we know that there are more.

En we weten dat er meer zijn.

So it’s safe to say that there are 2,000 films.

Je kunt uitgaan van 2000 films.

So imagine 45 films per week.

Denk aan 45 films per week.

There are challenges. There are challenges.

Er zijn uitdagingen.

There is a glut of film,

Er zijn een heleboel films.

the quality has to be raised, they need to go to the next level,

Ze moeten het naar een nieuw niveau tillen en de kwaliteit verbeteren.

but I’m optimistic.

Ik ben optimistisch.

CA: And these aren’t films that are primarily seen in cinemas?

CA: Zijn dit films die vooral in bioscopen draaien?

FS: Oh yes, of course. This is very important.

FS: O ja, natuurlijk. Dit is heel belangrijk.

Maybe, you know, for you to try to imagine this,

U moet zich voorstellen dat deze films

these are films that are distributed directly in markets.

direct op de markt gebracht worden.

They are bought in video shops.

Ze zijn te koop in videotheken.

They can be rented for pennies.

Je kunt ze tegen betaling huren.

CA: On what format?

CA: Op welk formaat?

FS: Oh, the format -- thank you for the question. Yes, it's VCDs.

FS: Bedankt voor de vraag. Het gaat om VCD's.

It's a CD, it's a little bit more compressed image.

Dat is een cd. Een gecomprimeerd beeld.

They started with VHS.

Ze begonnen met VHS.

They actually didn't wait for, you know, the latest technology.

Ze wachtten niet op de nieuwste technologie.

They started in '92, '94.

Ze begonnen in '92, '94.

So there are 57 million VCRs in Nigeria

Er zijn 57 miljoen VCR's in Nigeria.

that play, you know, VHS and these VCDs.

Ze spelen VHS en VCD's af.

It's a CD basically. It's a compact disc.

Het is net als een compact disc.

CA: So on the streets, are film casts ... ?

CA: Zijn film casts op straat...?

FS: You can be in a Lagos traffic jam

Je kunt in een file in Lagos staan

and you can buy a movie or some bananas or some water. Yes.

en een film of water of bananen kopen.

(Laughter)

(Gelach)

And I have to say, this really proves that storytelling,

Ik moet zeggen dat dit bewijst dat verhalen vertellen

it's a commodity, it's a staple.

een basisproduct, een noodzaak is.

There is no life without stories.

Zonder verhalen is er geen leven.

CA: Franco, thank you so much.

CA: Franco, hartelijk dank.