What streaming means for the future of entertainment | Emmett Shear

Translator: き ら Reviewer: Myo Aung

I am obsessed with forming healthy communities,

ကျွန်တော်ကအားကောင်းတဲ့လူအဖွဲ့အစည်း တွေ ပေါ်ပေါက်လာရေးကို စိတ်ဝင်စားသူပါ။

and that's why I started Twitch --

ဒါကြောင့်ဘဲ Twitch ကိုစလုပ်ဖြစ်ခဲ့တာ

to help people watch other people play video games on the internet.

အင်တာနက်ပေါ်မှာလူတွေဂိမ်းကစားနေတာကို ကြည့်ရှူ့နိုင်ဖို့ဆိုတဲ့စိတ်ကူးနဲ့

(Laughter)

( ရယ်မောသံများ )

Thank you for coming to my TED talk.

ဒီနေ့ဒီစကားဝိုင်းကို လာအားပေးကြတာ ကျေးဇူးပါဘဲ။

(Laughter)

( ရယ်မောသံများ )

So in seriousness,

တစ်ကယ်တမ်းပြောရမယ်ဆိုရင်တော့

video games and communities truly are quite related.

video games တွေနဲ့လူ့အဖွဲ့အစည်းဆိုတာက အတော်လေးဆက်စပ်မှု ရှိနေတယ်ဆိုတာပါဘဲ။

From our early human history,

လူသားတွေရဲ့သမိုင်းအစကတည်းက

we made our entertainment together in small tribes.

လူမျိူးစုအလိုက်ကိုယ်ပိုင်ဖျော်ဖြေမှုတွေကို လုပ်ဆောင်ခဲ့ကြတာကိုတွေ့ရတယ်။

မီးပုံဘေးမှာဝိုင်းထိုင်ပြီးပုံပြင်တွေ ပြောကြတာ

We shared stories around the campfire,

we sang together, we danced together.

သီချင်းတူတူဆိုကြတာ။ တူတူကကြတာမျိူး တွေကို ပြုလုပ်ခဲ့ကြတယ်။

Our earliest entertainment was both shared and interactive.

လူ့သမိုင်းရဲ့အစောဆုံးဖျော်ဖြေမှုတွေဟာ မျှဝေခြင်းနဲ့အပြန်အလှန်ပါဝင်မှုဖြစ်ခဲ့တယ်။

It wasn't until pretty recently on the grand scale of human history

ဖျော်ဖြေမှုသမိုင်ကြောင်းဟာ မကြာသေးခင်ကအထိ သိပ်မခမ်းနားခဲ့ဘူး။

that interactivity took a back seat

လူစုလူဝေးနဲ့အပြန်အလှန်စကားပြောတာ တဖြည်းဖြည်းနည်းလာပြီး

and broadcast entertainment took over.

ဖျော်ဖြေရေးတွေကို ထုတ်လွှင့်ခြင်းတွေက ပိုနေရာယူလာတယ်။

Radio and records brought music into our vehicles, into our homes.

ရေဒီယိုနဲ့အသံသွင်းစနစ်တွေက သီချင်းတွေကို ယာဉ်တွေနဲ့အိမ်တွေထဲထိသယ်ဆောင်လာပေးတယ်။

TV and VHS brought sports and drama into our living rooms.

TVနဲ့ ဗီဒီယိုတိပ်ခွေတွေက အားကစားအစီအစဉ်တွေ ဇာတ်လမ်းတွေ ဧည့်ခန်းတွေဆီ ပို့ပေးလာကြတယ်။

This access to broadcast entertainment was unprecedented.

ဖျော်ဖြေးရေးထုတ်လွှင့်မှုတွေ အလွယ်တကူ ကြည့်ရနိုင်မှုက သာမန်ကိစ္စမဟုတ်ပါဘူး။

It gave people amazing content around the globe.

ကမ္ဘာနဲ့ အဝှမ်းကလူတွေအတွက် အံ့ဩစရာ တင်ဆက်မှုတွေကိုပေးစွမ်းနိုင်ပါတယ်။

It created a shared culture for millions of people.

ထုတ်လွှင့်မှုတွေက သန်းချီ လူတွေရဲ့ အကြားမှာ မျှဝေတဲ့ ဓလေ့ဖြစ်လာတယ်။

And now, if you want to go watch or listen to Mozart,

အခုအချိန်မှာ သင့်အနေနဲ့ မိုးဇတ်ရဲ့ သံစဉ်တွေကို နားထောင်ချင်တယ်ဆိုရင်

you don't have to buy an incredibly expensive ticket and find an orchestra.

သင့်အနေနဲ့ သံစုံတီးဝိုင်းအဖွဲ့ကို ရှာရန် ဈေးကြီးတဲ့လက်မှတ် ဝယ်ရန် မလိုတော့ပါ။

And if you like to sing --

သင့်အနေနဲ့ သီချင်းဆိုချင်ရင်လည်း

(Sings) I can show you the world --

(သီချင်းဆိုသံ) I can show you the world...

then you have something in common with people around the world.

တစ်ကမ္ဘာလုံးက လူတွေနဲ့တစ်ပြိုင်တည်း တူတူဆိုလို့ရနေပြီဖြစ်တယ်။

But with this amazing access,

ဒီလိုအံ့ဩစရာကောင်းတဲ့အခွင့်အလမ်းနဲ့အတူ

we allowed for a separation between creator and consumer,

ဖန်တီးသူနဲ့ ကြည့်ရှူ့ခံစားသူဆိုပြီး နှစ်ပိုင်းခွဲထားပေးပါတယ်။

and the relationship between the two became much more one-way.

ဒီလူနှစ်စုကြားက ဆက်နွယ်မှုကို ပိုပိုပြီး နီးစပ်လာအောင်လည်း လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။

We wound up in a world where we had a smaller class of professional creators

ဖန်တီးသူတွေ လူနည်းစုဖြစ်တဲ့ကမ္ဘာကြီးမှာ ကျွန်တော်တို့ မကျေမနပ်ဖြစ်လေ့ရှိတယ်။

and most of us became spectators,

ဒီလိုနဲ့ဘဲကျွန်တော်တို့တွေဟာ ကြည့်ရှူ့ခံစားသူတွေဖြစ်လာကြတယ်။

and as a result it became far easier for us to enjoy that content alone.

ရလဒ်အနေနဲ့ကတော့တင်ဆက်မှုတွေကို တစ်ယောက်တည်း ကြည့်ရှူ့ဖို့ဖြစ်လာတာပါဘဲ။

There's a trend counteracting this:

ဒီဓလေ့ကိုအတားအဆီးဖြစ်စေတာကတော့

scarcity.

တင်ဆက်မှုရှားပါးခြင်းပါ။

So, Vienna in the 1900s, was famous for its café culture.

၁၉၀၀ပြည့်နှစ်တုန်းက Vienna ဟာ Cafe Culture ကြောင့်နာမည်ကျော်ခဲ့တယ်။

And one of the big drivers of that café culture

Cafe Culture ကိုနာမည်ကြီးစေခဲ့တဲ့အကြောင်း အရင်းတစ်ခုကတော့

was expensive newspapers that were hard to get,

အလွယ်တကူမရနိုင်တဲ့ဈေးကြီးတဲ့သတင်းစာ တွေဘဲဖြစ်ပါတယ်။

and as a result,

အဲ့ဒါကြောင့်ဘဲ

people would go to the café and read the shared copy there.

လူတွေကအဲ့ဒီ Cafeကို သွားကြပြီးသတင်းစာတွေ တူတူဖတ်ကြတယ်။

And once they're in the cafe,

Cafe ထဲကိုရောက်တာနဲ့

they meet the other people also reading the same newspaper,

တူညီတဲ့သတင်းစာတွေကိုဖတ်နေတဲ့လူတွေနဲ့ တွေ့လို့ရတယ်။

they converse, they exchange ideas

အပြန်အလှန်စကားပြောရင်း အတွေးအခေါ်တွေဖလှယ်ကြတယ်။

and they form a community.

ဒီလိုနဲ့လူအသိုင်းအဝန်း တစ်ခုကို ဖန်တီးကြတယ်။

ဒီအဖြစ်အပျက်နဲ့ဆင်တူတဲ့ အဖြစ်အပျက်တစ်ခုကတော့

In a similar way,

TV and cable used to be more expensive,

တီဗီနဲ့ ကြိုးဆက်ထုတ်လွှင့်မှုတွေဟာ ဈေးပိုပိုပြီးကြီးလာခြင်းပါ။

and so you might not watch the game at home.

ဒါကြောင့်ဘဲ အားကစားအစီအစဉ်တွေကို အိမ်ကနေ ကြည့်မယ့်အစား

Instead you'd go to the local bar

လူတွေစုဝေးကြတဲ့ လက်ဖက်ရည်ဆိုင်တို့ ဘားတို့ဆီကိုဘဲသွားပြီး

and cheer along with your fellow sports fans there.

သူငယ်ချင်းအပေါင်းအပါတွေနဲ့ အတူတူ အားပေးတာမျိူးဘဲ လုပ်ကြတော့တယ်။

But as the price of media continues to fall over time thanks to technology,

ဒါပေမဲ့ နည်းပညာကြောင့် မီဒီယာလုပ်ငန်းရဲ့ ဝန်ဆောင်ခနှုန်းထားတွေ ကျဆင်းလာလို့

this shared necessity that used to bring our communities together falls away.

လူအသိုင်းအဝိုင်းတွေကြားက မျှဝေခြင်း အလေ့အထက ပျောက်ကွယ်လာပါတယ်။

We have so many amazing options for our entertainment,

ဒီကနေ့မှာတော့ ဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍဟာ ရွေးချယ်စရာတွေများပြားလာပါတယ်။

and yet it's easier than ever for us to wind up consuming those options alone.

ဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်တွေကို တစ်ယောက်တည်း ကြည့်ရှူ့ခံစားနိုင်ဖို့ အရမ်းလွယ်လာပါတယ်။

ဒီကိစ္စက လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေအပေါ်ကိုလည်း ရိုက်ခက်မှုရှိပါတယ်။

Our communities are bearing the consequences.

ဥပမာအနေနဲ့ဆိုရင်

For example,

အနည်းဆုံးအရင်းနှီးဆုံး သူငယ်ချင်းနှစ်ယောက်ရှိတဲ့

the number of people who report having at least two close friends

is at an all-time low.

လူအရေအတွက်တောင်မှ တစ်ဖြည်ဖြည်းနည်းလာတာမျိူးပါ။

I believe that one of the major contributing causes to this

ဒီလိုဖြစ်ရတဲ့ကိစ္စရဲ့ အဓိကအကြောင်းအရင်းကတော့

is that our entertainment today allows us to be separate.

ကျွန်တော်တို့အားလုံးကို တစ်သီးတစ်သန့် နေလာစေတဲ့ ဖျော်ဖြေရေးအစီအစဉ်တွေပါဘဲ။

There is one trend reversing this atomization of our society:

လူမှုအဖွဲ့အစည်းကို တစ်ကွဲတစ်ပြားဖြစ်စေတဲ့ ဒီစနစ်ကို ပြောင်းပစ်မယ့် အရွေ့လည်းရှိတယ်။

modern multiplayer video games.

ခောတ်ပေါ် multiplayer games တွေပါ။

Games are like a shared campfire.

Games တွေဟာ ရှေးတုန်းကမျှဝေမှုတွေ လုပ်လေ့ရှိတဲ့ မီးပုံပွဲတွေနဲ့ဆင်တူတယ်။

They're both interactive and connecting.

နှစ်ခုစလုံးက အပြန်အလှန်ဆက်သွယ်မှုကို အခြေခံထားတယ်။

Now these campfires may have beautiful animations,

ဒီကနေ့ခောတ် မီးပုံပွဲတွေမှာတော့ လှပတဲ့ animations တွေပါမယ်။

လူစွမ်းကောင်းဆန်ဆန် စွန့်စားရှာဖွေ လုပ်ဆောင်ရတာတွေပါမယ်။

heroic quests,

occasionally too many loot boxes,

တစ်ခါတစ်ရံ ဂိမ်းကိုအနိုင်ကစားပြီး Loot boxes ရအောင်ကြိုးစားတာပါမယ်။

but games today are very different

ဒီနေ့ခောတ် Games တွေကအရမ်းကို ကွဲပြားလာပါပြီ။

than the solitary activity of 20 years ago.

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်၂၀က လို တစ်ဦးတည်း ကစားရတာမျိူးမ ဟုတ်တော့ပါဘူး။

Games တွေက ပိုမိုနက်ရှိုင်းပြီး ရှုပ်ထွေးလာပါတယ်။

They're deeply complex,

they're more intellectually stimulating,

ညဏ်ရည်ပိုင်း တုံ့ပြန်လှုံ့ဆော်မှုတွေနဲ့ အများကြီးသက်ဆိုင်လာတယ်။

and most of all, they're intrinsically social.

အရေးကြီးဆုံးက games တွေဟာ အသိုင်းအဝန်းကို အခြေခံလာကြတာပါ။

ဒီအကူးအပြောင်းကို သိသာစေတဲ့ သက်သေတစ်ခုကတော့

One of the recent breakout genres exemplifying this change

is the battle royale.

မကြာသေးမှီကမှ နာမည်ကြီးခဲ့တဲ့ Battle Royale ပါ။

100 people parachute onto an island in a last-man-standing competition.

လူ၁၀၀က ကျွန်းပေါ်ကိုဆင်းသက်ပြီး နောက်ဆုံး တစ်ယောက်တည်း အသက်ရှင်ဖို့ ကစားနည်းပါ။

Think of it as being kind of like "American Idol,"

ဒီကစားနည်းကို American Idol နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီးစဉ်းစားလို့ရပါတယ်။

but with a lot more fighting and a lot less Simon Cowell.

ဒါပေမယ့် တိုက်ခိုက်ရတာတွေပိုများပြီး ဝေဖန်တာတွေကတော့ပိုနည်းမှာပါ။

Fortnite ဆိုတဲ့ game ကိုကြားဖူးကြမှာပါ။

You may have heard of "Fortnite,"

which is a breakout example of the battle royale genre,

Battle Royale game အမျိူးအစားထဲမှာ အရမ်းပေါက်ခဲ့တဲ့ game တစ်ခုပါ။

which has been played by more than 250 million people around the world.

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးမှာကစားသူ သန်း၂၅၀ကျော် ရှိတဲ့ game တစ်ခုပါ။

ကစားသူတွေက အိမ်ဘေးက ကလေးလေးတွေကနေအစ

It's everyone from kids in your neighborhood

Drake တို့၊ Ellen DeGeneres တို့လို နာမည်ကြီးတွေအထိပါပါတယ်။

to Drake and Ellen DeGeneres.

2.3 billion people in the world play video games.

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံးမှာ video games ကစားသူပေါင်း 2.3 billion လောက်ရှိပါတယ်။

Early games like "Tetris" and "Mario" may have been simple puzzles or quests,

အစောပိုင်း games Tertis တို့ Mario တို့ဟာ ပဟေဠိတွေနဲ့ မစ်ရှင်တွေအပေါ်အခြေခံပါတယ်။

but with the rise of arcades and then internet play,

ဒါပေမယ့် arcade games တွေ၊ internet games တွေခေတ်စားလာတာနဲ့အမျှ

and now massively multiplayer games of huge, thriving online communities,

လူအများပါပြီး ကစားရတဲ့ ကြီးမားတဲ့ အွန်းလိုင်းဂိမ်းတွေ ခေတ်စားလာတာနဲ့အမျှ

games have emerged as the one form of entertainment

games တွေဟာ ဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍတစ်ခု အဖြစ် ထင်ရှားနေရာယူလာတယ်။

where consumption truly requires human connection.

ဒီဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍမှာ အရေးအကြီးဆုံးက လူတွေအချင်းချင်းဆက်သွယ်မှုပါဘဲ။

ဒါကဘဲ ကျွန်တော်တို့ကို Streaming ခောတ်ကို တွန်းပို့ခဲ့တယ်။

So this brings us to streaming.

Why do people stream themselves playing video games?

ဘာကြောင့်လူတွေက ကိုယ်ကစားနေတဲ့ Game ကို stream ကြတာလဲ?

And why do hundreds of millions of people around the world

ပြီးတော့ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းက သန်းရာပေါင်း များစွာသောလူတွေကရော ဘာကြောင့်များ

congregate to watch them?

ဒီ streaming တွေကို စုပြုံ ကြည့်နေကြလဲ။

I want you all the imagine for second --

အားလုံးကိုစက္ကန့်ပိုင်းလောက် စိတ်ကူးကြည့် စေချင်တယ်။

imagine you land on an alien planet,

တစ်ခြားဂြိုလ်တစ်ခုကိုရောက်နေတယ်ဆိုပါစို,။

and on this planet, there's a giant green rectangle.

အဲ့ဒီမှာ ကြီးမားတဲ့အစိမ်းရောင် စတုဂံတစ်ခု ရှိနေတယ်ဆိုပါစို့။

အဲ့ဒီ အစိမ်းရောင်စတုဂံထဲမှာ ဂြိုလ်သားတွေ

And in this green rectangle,

ဝတ်စုံအပြည့်နဲ့ စုဝေးနေတယ်ဆိုပါစို့။

aliens in matching outfits

are trying to push a checkered sphere between two posts

တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ဘောလုံး ကစားနေကြတယ်ဆိုပါစို့။

using only their feet.

ခြေထောက်ကိုဘဲ သုံးကြတယ်။

It's pretty evenly matched,

ပြိုင်ပွဲကလည်းအကြိတ်အနယ်ပေါ့။

so the ball is just going back and forth,

ဘောလုံးကလည်း အရှေ့ရောက်လိုက် အနောက်ရောက်လိုက်ပေါ့။

but there's hundreds of millions of people watching from home anyway,

သန်းပေါင်းများစွာသော လူတွေကလည်း အိမ်ကနေ စောင့်ကြည့်နေရင်း

and cheering and getting excited and engaged right along with them.

အတူတူအော်ဟစ်အားပေးရင်းနဲ့ ပျော်ရွှင်နေကြတာပေါ့။

Now I grew up watching sports with my dad,

ကျွန်တော်က အဖေနဲ့ အားကစားအစီအစဉ်တွေ ကြည့်ရင်းကြီးပြင်းလာသူပါ။

so I get why soccer is entertaining and engaging.

ဒါကြောင့် ဘောလုံးပွဲတွေ ပျော်စရာကောင်းပြီး ကိုယ်တိုင်ပါဝင်ချင်စရာကြီးပါ။

But if you don't watch sports,

ဒါပေမဲ့ သင်ဟာ အားကစားအစီအစဉ်တွေကို မကြည့်ဖြစ်ခဲ့တောင်

maybe you like watching "Dancing with the Stars"

"ကြယ်ပွင့်များနဲ့ကခုန်ခြင်း" အစီအစဉ်ကို ကြိုက်သူ ဖြစ်နိုင်တယ်။

or you enjoy "Top Chef."

ဒါမှမဟုတ် "အကောင်းဆုံစာဖိုမှူး" အစီအစဉ်ပေါ့။

Regardless, the principle is the same.

တစ်ကယ်တမ်းကြတော့ သဘောတရားကတူတူပါဘဲ။

If there is an activity that you really enjoy,

ကိုယ်ပျော်တဲ့ လှုပ်ရှားမှု တစ်မျိုးမျိုး ရှိရင်၊

you're probably going to like watching other people do it

ကိုယ်ဟာ တစ်ခြားလူတွေကိုလည်း အဲဒါကိုလိုက်လုပ်စေချင်မှာဘဲ။

with skill and panache.

ကျွမ်းကျင်စွာ စွမ်းထက်စွာပေါ့။

မျှဝေခြင်းဆိုတာ ဂြိုလ်သားတွေအတွက် နားလည်ရန် ခက်နိုင်ပေမဲ့

It might be perplexing to an alien,

but bonding over shared passion is a human universal.

ကိုယ်ဝါသနာပါရာကို မျှဝေခြင်းက လူသားတွေကို ပေါင်းစည်းစေတဲ့အရာပါ။

So gamers grew up expecting this live, interactive entertainment,

ဂိမ်းကစားသူတွေက လက်တွေ့ ပါဝင်ရင်း တုံ့ပြန် ကစားနိုင်မယ့် ဂိမ်းတွေမျှော်လင့်ခဲ့ကြတယ်။

တန်ပြန်ဆက်သွယ်မှုမရှိတဲ့ ဂိမ်းတွေဟာ စိတ် ကျေနပ်မှု မပေးစွမ်းနိုင်သလို ခံစားရတယ်။

and passive consumption just doesn't feel as fulfilling.

That's why livestreaming has taken off with video games.

ဒါကြောင့်ဘဲ တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုဟာ Video Games တွေနဲ့အတူ ပေါ်လာခဲ့ပါတယ်။

Because livestreaming offers that same kind of interactive feeling.

တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်မှုတွေဟာ အပြန်အလှန်ဆက် သွယ်မှုရှိတဲ့ခံစားမှုကို ပေးစွမ်းနိုင်တယ်။

So when you imagine what's happening on Twitch,

သင့်အနေနဲ့ Twitch ပေါ်မှာ ဘာတွေဖြစ်ပျက် နေတယ်ဆိုတာ စဉ်းစားတဲ့အခါ

I don't want you to think of a million livestreams of video games.

တိုက်ရိုက်ထုတ်လွှင့်နေတဲ့ သန်ချီ Video Games တွေလို့မမြင်စေချင်ဘူး။

Instead, what I want you to picture is millions of campfires.

အဲ့ဒီအစား သန်းပေါင်းများစွာသော မီးပုံပွဲတွေလို့ဘဲ မြင်စေချင်တယ်။

Some of them are bonfires --

တစ်ချိူ့ကတော့မီးပုံပွဲအကြီးစားတွေပေါ့

huge, roaring bonfires with hundreds of thousands of people around them.

ထောင်ပေါင်းများစွာသော လူတွေဝန်းရံထားပြီး အရှိန်အဟုန်နဲ့တောက်လောက်နေတဲ့ ပွဲကြီးပေါ့။

Some of them are smaller, more intimate community gatherings

တစ်ချိူ့လူးနည်းပြီး၊ ရင်းနှီးသူ အချင်းချင်းဘဲ စုဝေးတဲ့ မီးပုံပွဲလေးပေါ့။

where everyone knows your name.

မီးပုံထဲက လူတိုင်း ကိုယ့်နာမည်ကိုသိနေတာမျိူးပေါ့။

Let's try taking a seat by one of those campfires right now.

အဲလိုမီးပုံပွဲနဲ့ဆင်တူတဲ့ ကျွန်တော်တို့ Twitch က မီးပုံပွဲတစ်ခုကို ကြည့်ရအောင်။

Cohh ရေ၊ အခြေအနေဘယ်လိုရှိလဲ။

Hey Cohh, how's it going?

Cohh: Hey, how's it going, Emmett?

Cohh: မင်း အခြေအနေဘယ်လိုလဲ၊ Emmett?

ES: So I'm here at TED with about 1,000 of my closest friends,

ES: အခုသူငယ်ချင်းတစ်ထောင်လောက်နဲ့ ကျွန်တော် TED မှာရောက်နေတာ။

and we thought we'd come and join you guys for a little stream.

ခင်ဗျားရဲ့Stream ကို ဒီကသူငယ်ချင်းတွေနဲ့ အတူ တစ်ချက် ဝင်ကြည့်မလားလို့။

Cohh: Awesome! It's great to hear from you guys.

Cohh: ကောင်းပါတယ်။ မင်းတို့ဆီက ဒီလိုကြားရတာ ဝမ်းသာစရာဘဲ။

ES: So Cohh, can you share with the TED audience here --

ES: Cohh ရေ၊ မင်းအကြောင်းတစ်ချိူ့ဒီနေ့ TED က သူငယ်ချင်းတွေကို ဝေမျှပေးနိုင်မလား

what have you learned about your community on Twitch?

မင်းရဲ့Twitch ပေါ်က Stream community နဲ့ ပက်သက်ပြီး တော့ပေါ့။

Cohh: Ah, man, where to begin?

Cohh: အမ်။ ဘယ်လိုစပြောရမလဲဆိုတော့။

ကျွန်တော် ဒီလို Streaming လုပ်နေတာ ငါးနှစ်လောက်တော့ရှိပြီ။

I've been doing this for over five years now,

and if there's one thing that doesn't cease to impress me on the daily,

ကျွန်တော့်ကို နေ့တိုင်း Streaming လုပ်ဖို့ မရပ်မနား အားပေးတဲ့ အကြောင်းတစ်ခုရှိတယ်။

it's just kind of how incredible this whole thing is for communication.

Streaming ဟာ အချင်းချင်းဆက်သွယ်မှုအတွက် အံဩစရာကောင်းတဲ့ အရာတစ်ခုပါ။

I've been playing games for 20 years of my life,

ကျွန်တော်ဘဝမှာ ဂိမ်းကစားလာတာ နှစ်၂၀ရှိပြီ။

I've led online MMO guilds for over 10,

ကျွန်တော်က online MMO ကစားသမားအဖွဲ့ကို ဦးဆောင်နေတာ ၁၀နှစ်ရှိပြီ။

and it's the kind of thing where there's very few places in life

အဲ့တာက ဘာနဲ့တူလဲဆိုတော့။ ဘဝမှာအရမ်းကို ရှားပါတဲ့

ကိုယ်နဲ့ဝါသနာတူရာလူတွေနဲ့ တွေ့နိုင်တဲ့ နေရာလေး လူအဖွဲ့အစည်းလေးနဲ့တူတယ်။

where you can go to meet so many people with similar interests.

I was listening in a bit earlier;

အစောပိုင်းတုန်းက ကျွန်တော် နားထောင်ဖြစ်ခဲ့တယ်။

I love the campfire analogy, I actually use a similar one.

မီးပုံပွဲ သဘောတရားကို ကျွန်တော်သဘောကျတယ်။ ကျွန်တော်လည်း အလားတူ တစ်ခုကို သုံးတယ်။

I see it all as a bunch of people on a big couch

ဒါကို လူတွေ ဆိုဖာပေါ်မှာ ထိုင်ကြည့်သလို

but only one person has the controller.

ဒါပေမဲ့ controller က တစ်ယောက်ဆီမှာ

So it's kind of like a "Pass the snack!" situation, you know?

ဒီတော့ ငယ်ငယ်တုန်းက မုန့်ဝေခဲ့ကြသလိုပဲ။

700 people that way --

လူ ၇၀၀ လောက် ဒီလို လုပ်နေကြတာပါ။

but it's great and really it's just --

ဒါပေမဲ့ ဒီလိုလုပ်ရတာ တစ်ကယ်ကို မိုက်ပါတယ်။

ES: So Cohh, what is going on in chat right now?

ES: Cohh ရေ။ အခု မင်းရဲ့ Chart မှာဘာတွေဖြစ်နေတာလဲ?

Can you explain that a little bit to us?

ဒီလူတွေကို နည်းနည်းရှင်းပြပေးနိုင်မလား?

Because my eyesight isn't that good but I see a lot of emotes.

ကျွန်တော့်မျက်လုံးကသိပ်မကောင်းပေမဲ့ emoji တွေအများကြီးကို မြင်နေရတယ်။

Cohh: So this is my community; this is the Cohhilition.

Cohh: ဒါကကျွန်တော့်ရဲ့အဖွဲ့လေး Cohhilltion ပါ။

I stream every single day.

ကျွန်တော် နေ့တိုင်း Stream လုပ်ဖြစ်တယ်။

I actually just wrapped up a 2,000-day challenge,

ဒီနေ့တော့ရက်၂၀၀၀ challenge တစ်ခုကို လုပ်နေတာ။

and as such, we have developed a pretty incredible community

ဒီလိုနဲ့ အံ့ဩစရာကောင်းတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းကို ဖန်တီးနိုင်ခဲ့တယ်။

ဒီ channel ထဲမှာဆိုရင်

here in the channel.

Right now we have about 6200 people with us.

အခု ကျွန်တော်တို့နဲ့အတူ လူ ၆၂၀၀ လောက်ကြည့်နေကြတယ်။

What you're seeing is a spam of "Hello, TED" good-vibe emotes,

အခုမြင်နေရတာက "Hello TED", ပျော်စရာ emojis message အစုအဝေးကြီးပါ။

love emotes,

love emojis တွေပါ၊

"this is awesome,"

"ဒါကမိုက်လှပါတယ်"

"Hi, guys," "Hi, everyone."

"Hi, guys", "Hi, everyone"

Basically just a huge collection of people --

ရိုးရိုးလေး ပြောရရင် လူစုလူဝေးကြီးပေါ့--

huge collection of gamers

တစ်နည်း - ဂိမ်းသမားတို့စုဝေးရာပေါ့။

that are all just experiencing a positive event together.

အပြုသဘော ဖြစ်ရပ်ကို အတူတူ မျှဝေ ခံစားနေကြသူတွေပါ။

ES: So is there anything that -- can we poll chat?

ES: ဒါဆိုအားလုံဝိုင်းဆွေးနွေးနိုင်တဲ့ မေးခွန်း မေးလို့ရမလား?

I want ask chat a question.

ကျွန်တော်မေးခွန်းတစ်ခုလောက်မေးချင်လို့ပါ။

Is there anything that chat would like the world,

ဒီစကားဝိုင်းကနေတစ်ဆင့် ကမ္ဘာကြီးနဲ့

and particularly these people here with me at TED right now,

အထူးသဖြင့် အခုကျွန်တော်နဲ့အတူရှိနေတဲ့ TED ကနားဆင်သူတွေကို

to know about what they get out of playing video games

video games ကစားတာကနေ၊ ပြီးတော့ ဒီအသိုင်းအဝိုင်းထဲ ပါဝင်လို့

and being part of this community?

သူတို့ ဘာတွေများ ရရှိကြသလဲ ဆိုတာပါ။

Cohh: Oh, wow.

Cohh: အံ့ဩစရာဘဲ။

I am already starting to see a lot of answers here.

ကျွန်တော်အဖြေတော်တော်များကို စမြင်နေရပြီ။

"I like the good vibes."

"ကောင်းမွန်တဲ့ စိတ်ခံစားချက်တွေကို ကြိုက်တယ်"

"အကောင်းဆုံး အသိုင်းအဝိုင်းတွေက Twitch ပေါ်မှာဘဲရှိတာ"

"Best communities are on Twitch."

(Laughter)

(ရယ်မောသံ)

"They get us through the rough patches in life."

"ဘဝထဲ ခက်ခဲချိန်တွေမှာ သူတို့ ဝိုင်းကူကယ်ပေးကြတယ်။‘‘

Oh, that's a message I definitely see a lot on Twitch,

ဒီစာသားက ကျွန်တော်အမြဲတမ်း Twitch ပေါ်မှာတွေ့နေကျဘဲ

which is very good.

ဒါကအတော်လေးကောင်းတာဘဲ။

"အကောင်းမြင်တဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝန်းဘဲ"

"A very positive community,"

"a lot of positivity,"

"အကောင်းမြင်စိတ်တွေများတယ်။"

which is pretty great.

ဒါကအတော်လေးကောင်းပါတယ်။

ES: So Cohh, before I get back to my TED talk,

ES: Cohh ရေ, ကျွန်တော်ရဲ့ TED talk ကိုပြန်မဆက်ခင်လေးမှာ

which I actually should probably get back to doing at some point --

ကျွန်တော်လောလောဆယ် တစ်ကယ်လုပ်သင့်တဲ့အရာကိုပေါ့

(Laughter)

(ရယ်မောသံ)

Do you have anything else that you want to share with me

Cohh က ကျွန်တော်တို့အားလုံးကိုမျှဝေချင်တဲ့ အရာတစ်ခုခုများရှိမလားမသိဘူး?

or any question you wanted to ask,

ဒါမှမဟုတ် တစ်ခုခုမေးချင်သလား။

you've always wanted to get out there before an audience?

ခင်ဗျားဟာ အမြဲတမ်းပဲ ပရိသတ်ရှေ့မှာ ထွက်ပြခဲ့ချင်တယ် မဟုတ်လား။

Cohh: Honestly, not too much.

Cohh: အမှန်ကို ပြောရရင်၊ သိပ်မဟုတ်လှပါဘူး။

I mean, I absolutely love what you're doing right now.

ခင်ဗျား အခုလုပ်နေတာကို ကျွန်တော်သိပ်ကို သဘောကျပါတယ်။

I think that the interactive streaming

တုံ့ပြန်ဆက်သွယ်မှုရှိတဲ့ Streaming တွေဟာ

is the big unexplored frontier of the future in entertainment,

အနာဂတ်ဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍရဲ့ မဖော်ထုတ်ရသေးတဲ့ နယ်ပယ်ကြီးပါ။

and thank you for doing everything you're doing up there.

အခု ခင်ဗျားလုပ်နေတာတွေအတွက်တစ်ကယ်ကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

The more people that hear about what you do, the better --

အခုခင်ဗျားလုပ်နေတာကို လူများများကြားလေလေ

for everyone on here.

သူတို့အတွက်ပိုကောင်းလေပါဘဲ။

ES: Awesome, Cohh. Thanks so much.

ES: အရမ်းကောင်းတယ်။ Cohh။ ကျေးဇူးပဲ။

I'm going to get back to giving this talk now,

ကျွန်တော်အခု Talk Show ကိုဆက်သွားတော့မယ်။

but we should catch up later.

နောက်မှပြန်တွေ့ကြတာပေါ့။

Cohh: Sounds great!

Cohh: ကောင်းပါပြီခင်ဗျ။

(Applause)

(လက်ခုပ်တီးသံ)

ES: So that was a new way to interact.

ES: ဒီတော့ ဒါက အပြန်အလှန် တုံ့ပြန်နည်း တနည်းပါပဲ။

We could influence what happened on the stream,

Stream မှာဖြစ်ပျက်နေတာကို ကျွန်တော်တို့ ပါဝင်လွှမ်းမိုးလို့ရပါတယ်။

we could cocreate the experience along with him,

ကျွန်တော်တို့ဟာ လက်တွဲဖန်တီးနိုင်သလို အတူတူမျှဝေခံစားနိုင်ကြပါတယ်။

and we really had a multiplayer experience with chat and with Cohh.

ကျွန်တော်တို့ဟာ Cohhနဲ့ ချတ်လုပ်ရင်း အများ နဲ့ ဂိမ်းကစားရေးအတွေ့အကြုံလည်းရခဲ့တယ်။

At Twitch, we've started calling this,

Twitch မှာတော့ဒီလိုပုံစံမျိူးကို

as a result, "multiplayer entertainment."

လူအများပါဝင်နိုင်တဲ့ ဖျော်ဖြေရေးပုံစံ တစ်ခုအဖြစ် စတင်သတ်မှတ်ထားပါတယ်။

Because going from watching a video alone to watching a live interactive stream

တစ်ယောက်တည်း video တစ်ခုကိုကြည့်နေရာကနေ တုံ့ပြန်နိုင်တဲ့ live stream ကြည့်ရတာ

is similar to the difference between going from playing a single-player game

တစ်ယောက်တည်းဆော့ရတဲ့ video game တစ်ခုကို ဆော့နေရာကနေ

to playing a multiplayer game.

အများနဲ့ကစားရတဲ့ game တစ်ခုကို ပြောင်းကစားတာနဲ့တူပါတယ်။

Gamers are often as the forefront of exploration in new technology.

Game ကစားသူတွေဟာ နည်းပညာသစ်ကို စူးစမ်းရှာဖွေဖော်ထုတ်ပေးသူတွေပါ။

Microcomputers, for example, were used early on for video games,

မိုက်ခရိုကွန်ပြူတာတွေကို အစပိုင်းတွင် video ဂိမ်းတွေအတွက် သုံးခဲ့ကြတယ်။

and the very first handheld, digital mass-market devices weren't cell phones,

ပြီးတော့ ဈေးကွက်ထဲ အများဆုံး ရောင်းခဲ့ရတဲ့ ဒီဂျစ်တယ်ပစ္စည်းက ဆဲလ်ဖုန်း မဟုတ်ခဲ့ပါ။

they were Gameboys ...

Gameboys လို့ခေါ်တဲ့

for video games.

လက်ကိုင်ဂိမ်းစက်တွေပါ။

And as a result,

ဒါကြောင့်ဘဲ၊

one way that you can get a hint of what the future might hold

အနဂတ်ဟာ ဘယ်လိုများရှိမလဲ အရိပ်အမြွက် သိချင်ရင်

is to look to this fun, interactive sandbox of video games

ပျော်စရာကောင်းပြီး တုံ့ပြန်နိုင်ကြတဲ့ ဂိမ်းတွေကို ကြည့်ကြည့်ပြီး

and ask yourself,

ကိုယ့်ကိုကိုယ်မေးကြည့်ပါ။

"what are these gamers doing today?"

" ဒီဂိမ်းတွေ ဒီနေ့တွင် ဘာတွေ လုပ်ကိုင်နေကြတာလဲ။

And that might give you a hint as to what the future is going to hold

အဲဒါက အနာဂတ်မှာ ဘယ်လိုများရှိမလဲ ဆိုတာကို အရိပ်အမြွက်ကို

for all of us.

ကျွန်တော်တို့ အားလုံးအတွက် ပေးနိုင်ပါတယ်။

witch ပေါ်မှာကျွန်တော်တို့မြင်ခဲ့တဲ့ အရာတွေထဲကတစ်ခုဖြစ်တဲ့

One of the things we're already seeing on Twitch

လူအများပါဝင်လို့ရတဲ့ ဖျော်ဖြေရေးပုံစံက အားကစားထဲ ဝင်လာတော့မယ်။

is multiplayer entertainment coming to sports.

So, Twitch and the NFL teamed up to offer livestreaming football,

Twitch နဲ့ NFL နဲ့ပူးပေါင်းပြီး ဘောလုံးပွဲ တွေကို တိုက်ရိုက်ပြပေးဖို့ ကြိုးစားကြပြီ။

but instead of network announcers in suits streaming the game,

ဒါပေမဲ့ အနောက်တိုင်းဝတ်စုံ အပြည့်အစုံနဲ့ ပွဲစဉ်ကြေငြာသူတွေအစား

we got Twitch users to come in

ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Twitch သုံးစွဲသူတွေကို

သူတို့ရဲ့ ကိုယ်ပိုင် Channels တွေပေါ်မှာ stream ခွင့်ရအောင်လုပ်ဆောင်ပေးသွားရင်း

and stream it themselves on their own channel

and interact with their community

ကြည့်ရှူတဲ့ အသိုင်းအဝိုင်းကလည်း တုံ့ပြန်နိုင်မယ်၊

and make it a real multiplayer experience.

တစ်ကယ့်ကို အများပါဝင်ကစားနိုင်မယ့် အတွေ့အကြုံဖြစ်လာမှာပါ။

So I actually think that if you look out into the future --

ဒါကြောင့်ကျွန်တော် ထင်တာက ခင်ဗျားတို့ အနေနဲ့ အနာဂတ်ကိုတွေးကြည့်မယ်ဆိုရင်

only hundreds of people today get to be sports announcers.

ဒီနေ့တွင် အားကစား ကြော်ငြာသူတွေ ရာချီလောက်ပဲ ရှိကြတယ်၊

It's a tiny, tiny number of people who have that opportunity.

အဲဒီလို အခွင့်အရေးကို ပိုင်ဆိုင်သူတွေဟာ သိပ်သိပ်ကို နည်းလှပါတယ်။

But sports are about to go multiplayer,

ဒါပေမဲ့ အားကစားကျတော့ အများပါဝင် ကစားလာဖို့ ရှိနေတော့၊

and that means that anyone who wants to around the world

ဘယ်သူမဆို တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ကိုယ့်အသံကို ကြားစေလိုပါက၊

is going to get the opportunity to become a sports announcer,

အားကစားအစီအစဉ် ကြော်ငြာသူ အခွင့်အလမ်းကို ရယူနိင်ပါပြီ။

ထုတ်ပြန် ကြေညာပေးနိုင်ပါ်ပြီ။

to give it a shot.

And I think that's going to unlock incredible amounts of new talent

အဲဒီအချက်ဟာဖြင့် ကျုပ်တို့အားလုံးအတွက် ရေတွက်မရနိုင်တဲ့ ပါရမီရှင်တွေကို

for all of us.

ဖော်ထုတ်ပေတော့မှာပါ။

And we're not going to be asking, "Did you catch the game?"

ပြီးတော့ကျွန်တော်တို့တွေ မင်းအဲ့ဒီကစားပွဲ ကြည့်လိုက်ရလားလို့ မေးစရာ မလိုတော့ပါ။

Instead, we're going to be asking,

အဲ့ဒီအစား

"Whose channel did you catch the game on?"

"မင်းဘယ်သူ့ channel မှာ ကြည့်တာလဲ" လို့ မေးကြတော့မှာပါ။

We already see this happening with cooking, with singing --

ချက်ပြုတ်မှု အစီအစဉ်တွေ၊ သီချင်းဆို အစီအစဉ်တွေမှာ တွေ့နေကြရပါပြီ--

we even see people streaming welding.

ဂဟေဆော်တာကို stream တဲ့ လူတွေတောင် ရှိနေပါပြီ။

And all of this stuff is going to happen around the metaphorical campfire.

ဒီလိုကိစ္စတွေအားလုံးနီးပါးဟာ မီးပုံပွဲဥပမာလိုဘဲ မကြာခင်ဖြစ်လာတော့မှာပါ။

ဒီလိုမီးပုံပွဲမျိူးတွေ သန်းနဲ့ချီပြီး တောက်လောင်လာတော့မှာပါ။

There's going to be millions of these campfires lit

over the next few years.

လာမယ့်နှစ်တွေအတွင်းမှာပေါ့

And on every topic,

ဘယ်အကြောင်းအရာမျိူးမှာမဆို

you're going to be able to find a campfire

သင့်အတွက် မီးပုံပွဲစကားဝိုင်းလေးကို ရှာတွေ့မှာပါ။

that will allow you to bond with your people around the world.

ကမ္ဘာနဲ့အဝှမ်းက သင့်နဲ့ဝါသနာတူရာ လူတွေနဲ့ တွေ့ဆုံလို့ရတဲ့နေရာလေးပေါ့။

လူသားသမိုင်းတစ်လျှောက်မှာ

For most of human history,

entertainment was simply multiplayer.

ဖျော်ဖြေရေးကဏ္ဍတွေဟာ ရိုးရှင်းပြီး လူအများစု ပါဝင်လို့ရခဲ့တယ်။

We sang together in person,

ကျွန်တော်တို့စုဝေးပြီး သီချင်းတွေဆိုခဲ့ကြတယ်။

we shared news together in the town square in person,

မြို့လယ်ခေါင်မှာစုပြီး သတင်းအချက်အလက်တွေ လူကိုယ်တိုင်မျှဝေခဲ့ကြတယ်။

and somewhere along the way,

ဒီလိုသွားနေရင်းနဲ့ဘဲ

that two-way conversation turned into a one-way transmission.

နှစ်ဦးနှစ်ဘက် စကားဝိုင်းဟာ တစ်ဘက်သားရဲ့ ထုတ်လွင့်မှုသို့ ပြောင်းသွားခဲ့တယ်။

လူအသိုင်းအဝိုင်းကို အလေးထားသူ အနေနဲ့

As someone who cares about communities,

ကျုပ်တို့ရဲ့ ဖျေဖြော်မှုတွေက ကျုပ်တို့ကို ခွဲခြားပစ်ကြမယ့်အစား၊

I am excited for a world

where our entertainment could connect us instead of isolating us.

ကျုပ်တို့ကို ဆက်သွယ်ပေါင်းစည်းပေးလာမယ့် အနာဂတ်ကမ္ဘာဆီကို မျှော်မှန်းနေပါတယ်။

A world where we can bond with each other over our shared interests

မျှဝေခံစားကြတဲ့ စိတ်ဝင်စားမှုများကြောင့် အနှောင်းအဖွဲ့တွေ တိုးပွားလာပြီး

and create real, strong communities.

စစ်မှန်အားကောင်းတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတွေကို ဖန်တီးနိုင်ကြမှာပါ။

Games, streams and the interactions they encourage,

Games တွေ၊ Streams တွေနဲ့ သူတို့အားပေး ကြတဲ့ အပြန်အလှန်ထိတွေမှုတွေက

are only just beginning to turn the wheel back

ကမ္ဘာကြီးရဲ့ သံသရာစက်ကွင်းကို အပြန်အလှန်ထိတွေမှု၊ အသိုင်းအဝိုင်းတွေ

to our interactive, community-rich, multiplayer past.

ကြွယ်၀ခဲ့ပြီး အများကပါဝင်ခဲ့ကြတဲ့ အတိတ်ဆီကို ပြန်ပို့နိုင်ပါမယ်။

ဒီလိုအတွေ့အကြုံတွေကို ဝေမျှခွင့်ရတဲ့အတွက် အားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

Thank you all for sharing this experience here with me,

and may you all find your best campfire.

ခင်ဗျားတို့လည်း ကိုယ့်အတွက် အကောင်းဆုံး မီးပုံပွဲလေးတွေ ရှာတွေ့နိုင်ကြပါစေ။

(Applause)

( လက်ခုပ်တီးသံ )