Empower a girl, transform a community | Kakenya Ntaiya

To empower girls,

Translator: Tin Min Wai Reviewer: Sanntint Tint

မိန်းကလေးတွေကိုမြှင့်တင်ဖို့

you need to educate them.

သူတို့ကို ပညာသင်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

That was my dream.

ဒါကျွန်မရဲ့ အိပ်မက်ပါပဲ။

And so I built a school,

ဒါနဲ့ ကျောင်းတစ်ကျောင်းထောင်ပြီး

and in the process, I learned something much bigger.

ဒီဖြစ်စဉ်မှာ ပိုကြီးမားတာတစ််ခု သိခဲ့ရတယ်။

When you empower a girl, you transform a community.

မိန်ကလေးတစ်ယောက်ကို မြှင့်တင်တဲ့အခါ လူ့အဖွဲ့စည်းကိုပြောင်းတာပါ

School is just a start.

အစကတော့ စာသင်ကျောင်းပါပဲ

I grew up in rural Kenya

ကျွန်မက ကင်ညာ ကျေးလက်ဒေသ၊

in a small village called Enoosaen.

Enoosaen လို့ ခေါ်တဲ့ ရွာလေးမှာ ကြီးပြင်းခဲ့ရတာ။

I was the first of eight children,

မွေးချင်းရှစ်ယောက်မှာ အကြီးဆုံးပါ

and I spent my childhood helping my mother cook, clean, farm

ကျွန်မရဲ့ ကလေးဘဝမှာ ထမင်းချက်၊သန့်ရှင်း ရေးနဲ့ လယ်ယာအလုပ်တွေ အမေ့ကိုကူပြီး

and take care of my siblings.

မောင်လေး ညီမလေးတွေကို စောင့့်ရှောက်တယ်။

Like other Maasai girls,

ကင်ညာက တခြားမိန်းကလေးတွေလိုပါပဲ

I was engaged from a very young age to be married.

အိမ်ထောင်ချပေးဖို့ ကျွန်မ ငယ်ငယ်လေး းမှာပဲ စေ့စပ်ခဲ့တယ်။

But as I reached puberty,

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မ အပျိုဖော်ဝင်တော့

I underwent female genital mutilation,

သင်းကွပ်ခံခဲ့ရတယ်။

known as FGM.

FGM လို့သိကြတယ်

This picture shows some of the tools that are used to perform FGM on girls.

ဒီပုံက မိန်းကလေးတွေကို သင်းကွပ်တဲ့ နေရာမှာ သုံးတဲ့ ပစ္စည်းတွေကို ပြထားတာပါ

FGM was supposed to mark the end of my childhood

သင်းကွပ်လိုက်ခြင်းဟာ ကျွန်မရဲ့ ကလေးဘဝကို အဆုံးသတ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သလို

and, by extension, my education.

ထပ်ဆင့်အနေနဲ့ ကျွန်မရဲ့ပညာရေးပါ။

But I negotiated with my father in order to stay in school --

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မဟာ သင်းကွပ်ခံရပြီး တာတောင်မှ ကျောင်းဆက်တက်ဖို့

even after going through FGM.

အဖေနဲ့ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းခဲ့ရပါတယ်

Years later I went to university.

နှစ်တွေကြာလာတော့ ကျွန်မ တက္ကသိုလ်ဆက်တက်ခဲ့တယ်

And in order to get my community's support,

ပြီးတော့ ကျွန်မတို့ အဖွဲ့အစည်းရဲ့ ထောက်ပံ့မှုကိုရဖို့

I promised to come back one day to repay that support.

တစ်နေ့ကျရင် ကျေးဇူးပြန် ဆပ်ပါ့မယ်လို့ ကတိခံခဲ့ရတယ်

But years later, when I went back to my village,

နှစ်တွေကြာလို့ ကျွန်မ ရွာပြန်ရောက်တဲ့အခါ

not much had changed.

သိပ်မပြောင်းလဲသွားခဲ့ဘူး။

Girls were still going through FGM,

အမျိုးသမီးတွေ ဟာ သင်းကွပ်ခံနေရတုန်းပဲ။

still leaving school,

ကျောင်းထွက်သွားကြတုန်းပဲ။

still getting married to men older than their fathers

သူတို့ အဖေထက် အသက်ကြီးတဲ့ လူတွေကို ယူပြီး

and still having children when they're teenagers.

အသက်ငယ်ငယ်နဲ့ လင်ယူသားမွေးလုပ်ကြတုန်း

I did not want to see any more girls go through that.

မိန်းကလေးတွေကို ကျွန်မ အဲဒီလို အဖြစ် မျိုးတွေ ထပ်ကြုံစေချင်တော့ဘူး။

That's when I knew what I needed to do to give back to my community.

အဲဒါကတော့ မွေးရပ်မြေအတွက် ပြန်ပေးးဆပ်ဖို့လိုတာ သိလာချိန်ပါပဲ။

I built a school just for girls

မိန်းကလေးတွေ သင်းကွပ်မခံရဖို့၊ ငယ်ငယ်နဲ့ အိမ်ထောင်မပြုရဖို့

so that they can be free from FGM and early marriage.

ကျွန်မ အမျိုးသမီး သီးသန့်ကျောင်း တစ်ကျောင်းဆောက်ခဲ့တယ်။

At my first enrollment --

ပထမဆုံး စာရင်းသွင်းရာမှာ

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်သံများ)

At my first enrollment,

ပထမဆုံး စာရင်းသွင်းရာမှာ

I had hoped for 10 girls.

ဆယ်ယောက်လောက်လာအပ်မယ်လို့ထင်ခဲ့တာ

100 came.

အယောက် ၁၀၀ ကျောင်းလာအပ်ခဲ့ပါတယ်

(Cheers and applause)

(အားပေးသံ၊လက်ခုပ်သံများ)

I started to realize just how big this dream was,

ဒီအိပ်မက်ဟာသိပ်ကြီးမားပုံကို သဘောပေါက်လာတယ်။

and soon I learned that my school could be the foundation --

ကျွန်မကျောင်းဟာ အုတ်မြစ် ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ မကြာခင်သိလာတယ်

but it wasn't going to be enough.

ဒါပေမယ့်မလုံလောက်သေးပါဘူး

So that first year, I enrolled these 30 girls.

ပထမတစ်နှစ်မှာ ကျောင်းသူ ၃၀ ကို လက်ခံ သင်ကြားပေးခဲ့တယ်။

Some had been abused, others were orphans,

တချို့ဟာ အနိုင်ကျင့် စော်ကားခံခဲ့ ရသူတွေ၊ မိဘမဲ့တွေနဲ့

and some came from families that are very traditional,

တချို့ဆို သိပ်ရှ​ေးရိုးဆန်တဲ့ မိသားစုတွေကနေ လာကြပြီး

that had never sent any girl to school.

ကျောင်းမနေဖူးသူတွေ ဖြစ်ကြပါတယ်။

So school started.

ဒါနဲ့ ကျောင်းစဖွင့်ခဲ့တယ်။

Though the girls seemed excited to be there,

မိန်းကလေးတွေဟာ ဒီမှာ စိတ်လှုပ်ရှားနေပုံရပေမဲ့

they were having difficulty staying awake.

ဒီမှာနိုးက​ြားနေဖို့ အခက်အခဲရှိနေတယ်။

What was going on?

ဘာတွေများ ဆက်ဖြစ်မလဲ။

They had a teacher, they had books,

သူတို့မှာ ဆရာမရှိတယ် စာအုပ်တွေရှိတယ်

there was a new classroom on the way,

စာသင်ခန်း အသစ်တွေရှိတယ်။

but ...

ဒါပေမဲ့

They were determined to be there, but they had no energy.

ဒီမှာဆက်ရှိဖို့ ဆုံးဖြတ်လာပေမဲ့ သူတို့မှာ အားအင်တွေမရှိကြပါဘူး

Then I realized they were hungry,

ဒီနောက် သူတို့တွေ ဆာလောင်နေတာသိတော့

so I quickly found a cook and food.

ထမင်းချက်တစ်ယောက်နဲ​့ စားစရာ အမြန်ရှ​ေးပေးခဲ့တယ်။

Soon thereafter, I learned that a classroom was not enough.

မကြာခင်ပဲ ဒီစာသင်ခန်းနဲ့ မလုံလာက်တာ သိလာတယ်

I needed a boarding school.

ပိုကျယ်တဲ့ကျောင်းဆောင်လိုလာခဲ့တယ်။

Not only were the girls tired and hungry from chores

မိန်းကလေး အိမ်အလုပ်လုပ်ရ၊ အဝေးကြီးသွားကြ၊ပြန်ကြရလို့

and long walks to school and back home,

မောပန်း ဆာလောင်တာတင်မက

they were also not safe.

ခရီးလမ်းတွေကလည်း လုံခြုံမှုမရှိဘူးလေ။

It's a sad truth,

ဒါဟာ စိတ်မကောင်းဖွယ် အမှန်တရားပါပဲ။

but girls are often assaulted, raped and even kidnapped

ကျောင်းသွားလမ်းမှာ မကြာခဏ အနိုင်ကျင့်ခံရ၊စော်ကားခံရ၊

on their way to school.

ပြန်ပေးဆွဲခံရတာတွေရှိတယ်။

So before a girl could learn math or history,

မန်းကလေးတစ်ယောက်ဟာ ကျောင်းစာမသင်ခင်မှာ

she needed to feel safe,

လုံခြုံမှုရဖို့လိုပါတယ်။

she needed to be rested and be well-nourished.

ကောင်းကောင်းနားဖို့ အာဟာရ ပြည့်ဝနေဖို့လိုပါတယ်

So let me tell you about some of my girls.

ကျွန်မရဲ့ ကျောင်းသူတချို့ အကြောင်း ပြောခွင့်ပြုပါ။

This is Faith.

သူမကို Faithလို့ ခေါ်ပါတယ်။

Faith comes from a very traditional family in the community.

အလွန် ရှေးရိုးဆန်တဲ့ မိသားစုကနေ မွေးလာသူဖြစ်ပါတယ်။

Her older sister had already gone through FGM and already married,

သူအစ်မက ငယ်ငယ်နဲ့ သင်းကွပ်ခံရ၊ ယောကျာ်းပေးစားခံရ ပေမဲ့

but Faith was so determined.

Faith က စိတ်ပိုင်းဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။

She really loved learning,

သူက တကယ်ကို စာသင်ရတာကြိုက်တယ်။

and she wanted to come to my school when she heard about it.

ကျွန်မရဲ့ကျောင်းအကြောင်း ကြားတော့ သူလာတက်ချင်တယ်။

So she asked her father, her mother --

အဖေ၊ အမ လက်လှမ်းမီရာ လူမှန်သမျှကို

anyone to bring her to my school.

ကျောင်းဆက်တက်ဖို့ ပူဆာတော့တာပါပဲ။

They all refused.

အကုန်လုံးက ငြင်းပယ်ခဲ့ကြပါတယ်။

Faith did something very brave.

Faith က စွန့်စားမှုတစ်ခုလုပ်ခဲ့ပါတယ်

She stole an egg from her mother's house,

အမေအိမ်က ကြက်ဥတစ်လုံးကို ခိုးပြီး

went to the market,

ဈေးကို သွားကာ

sold the egg and bought a single pencil.

ကြက်ဥကိုရောင်းပြီး ခဲတံတစ်ချောင်းဝယ်တယ်၊

Then she walked five miles,

အဲဒီခဲတ​ြကို ကျစ်ကျစ်ပါအောင်ဆုပ်ပြီး

clenching that pencil, trying to enroll.

ကျောင်းအပ်ဖို့ ငါးမိုင် လမ်းလျှောက်ခဲ့တယ်။

She arrived --

သူ ရောက်ခဲ့ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

She arrived tired and hungry,

ရောက်တော့ သိပ် ဆာလောင် မောဟိုက်နေပေမဲ့

but determined.

စိတ်ပြတ်သားပါတယ်

I listened to her story, and we enrolled her in my school.

သူ့ဇာတ်လမ်းကို နားထောင်ပြီး သူ့ကို ကျောင်းအပ်ခံခဲ့တယ်။

But getting into my school was only just the start.

ဒါပေမဲ့ ကျွန်မလက်ခံလိုက် တာဟာ အစပဲရှိပါသေးတယ်။

Faith needed food, she needed medicine,

Faith အတွက် အစားအသောက်လိုတယ်၊ဆေးဝါးလိုတယ်၊

she needed counseling --

နှစ်သိမ့်ဆွေးနွေးတာ လိုတယ်

all of which we provided.

အကုန် ထောက်ပံ့ပေးခဲ့ပါတယ်

And she also met adults who already believed in her.

နောက်ပြီး သူမအပေါ် ယုံကြည်ပြီးသား ဖြစ်တဲ့ လူကြီးတွေနဲ့လည်း ဆုံခဲ့ရပါတယ်။

Supported by this community,

လူ့အဖွဲ့စည်းရဲ့ ထောက်ပံ့အားပေးမှုနဲ့

Faith was ready to learn.

Faith ဟာ သင်ယူဖို့ အသင့်ပါ။

This is Faith.

ဒါက Faith ပါ။

Six months of schooling,

ခြောက်လကြာ ကျောင်းတက်ပြီးတဲ့အခါပေါ့။

now she's a happy sixth grader who dreams of becoming a pilot someday,

တစ်နေ့လလေယာဉ်မောင်းဖြစ်ဖို့ အိပ်မက်မက်တဲ့ အခု ပျော်နေတဲ့ ခြောက်တန်းကျောင်းသူပါ။

and her family now supports her,

မိသားစုက လည်းသူမကို ထောက်ပံ့ပေးနေပြီး

and best of all,

အကောင်းဆုံးကတော့

her younger sisters will follow in her footsteps.

ညီမလေးတွေအားလုံးလည်း အစ်မရဲ့ ခြေရာတွေကို နင်းလို့ပေါ့။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Child marriage is expected to cost the global economy trillions of dollars

ကလေးသူငယ် လက်ထပ်းဟာ နောင် ၁၅ နှစ်ကြာရင် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးကို ဒေါ်လာသန်းချီ

over the next 15 years.

ကုန်ကျစေမယ်လို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။

We can talk numbers,

ကျွန်မတို့ ကိန်းဂဏန်းတွေ ပဲပြောနိုင်တာပါ။

but in a real lifetime,

ဒါပေမဲ့ တကယ့်ဘဝမှာတော့

what child marriage will cost my village is the doctor, the teacher,

ငယ်ငယ်နဲ့လက်ထပ်တာက ကျွန်မတို့ရွာလေး အတွက် ဆရာဝန်တွေ၊ ကျောင်းဆရာမတွေ

the entrepreneur,

စွန့်ဦးထွင်တွေနဲ့

the true partner our men will need in the future ...

အနာဂတ်အတွက် လိုအပ်မယ့် လက်တွဲဖော်စစ်စစ်တွေ ဆုံးရှုံးစေပါတယ်။

real ways women can help us lift out of poverty.

ကျွန်မတို့ ကို ဆင်းရဲမွဲတေမှုကနေ ကယ်တင်ပေးနိုင်မယ့် အမျိုးသမီးတွေရောပေါ့။

So I came to realize once again,

ကျွန်မနောက်တစ်ခု သဘောပေါက်လာခဲ့တယ်။

as I did when I needed help to go to university,

ကျွန်မ တက္ကသိုလ်တက်တုန်းကကူညီခဲ့သလို

that while I could dream or have a dream,

ကျွန်မအိပ်မက်တွေကို အကော်အထည်ဖော်ခဲ့တာက

I could not make it come true all by myself.

ကျွန်မတစ်ယောက်တည်းမတတ်နိုင်ဘူးဆိုတာပါ။

So I went back to the elders who helped me more than a decade ago.

ဒါနဲ့ ဆယ်စု နှစ်တစ်ခုတုန်းက ကျွန်မကို ကူညီပေးခဲ့တဲ့ လူကြီးတွေဆီ သွားခဲ့တယ်။

I needed their support once again if I was going to be successful.

ကျွန်မအောင်မြင်ဖို့ဆိုရင် သူတို့ရဲ့ အားပေးမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။

So I formed a community board with religious leaders, parents

ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေ၊ မိဘတွေ၊ တခြားကျောင်းက ဆရာတွေပါတဲ့

and some teachers from other schools.

ကျောင်းကော်မတီ တစ်ခုကို ကျွန်မဖွဲ့ ခဲ့တယ်။

I needed allies in the government and in the community

ကျွန်မပန်းတိုင်ဆီရောက်နိုင်ဖို့ပေါ့ အစိုးရနဲ့ လူ့အဖွဲ့စည်းရဲ့

to help advance my goal.

အကူညီတွေကိုလည်း လိုအပ်ခဲ့ပါတယ်။

I needed especially the support of the chief

အထူးသဖြင့် ကျွန်မကျောင်းက ကလေးတွေကို သင်းကွပ်ခြင်းတွေ

to help me enforce the no-FGM policy in my school.

မပြုလုပ်ရအောင်ခေါင်းဆောင်ရဲ့ အကူညီကို လိုအပ်ခဲ့တယ်။

At first he was resistant,

အစောပိုင်း တော့သူက တင်းခံနေသေးတယ်။

but I persisted --

ကျွန်မ မရမကပြောတော့

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

and now he's our greatest ally.

အခုဆို ကျွန်မတို့ရဲ့ အကြီးမြတ်ဆုံး မဟာမိတ်ကြီးပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

I also needed the fathers.

ကျွန်မအတွက် ဖခင်တွေလည်း လိုအပ်ခဲ့ပါတယ်

That brings me to Linet.

Linet အကြောင်းကို ပြောချင်ပါတယ်၊

Linet's father, Momposhi, did not believe in the education of girls.

Linet ရဲ့အဖေ Momposhi ဟာ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ပညာရေးအပေါ် မယုံကြည်ဘူး

In fact, he himself never went to school.

တကယ်တော့ သူကိုယ်တိုင် ကျောင်းမနေဖူးဘူး။

But Linet's mother believed in Linet and brought her to enroll in my school,

ဒါပေမဲ့ အမေက Linet ကို ယုံကြည်လို့သမီးကိုကျောင်းလာအပ်တယ်

and I knew she belonged with us.

ကျွန်မတို့နဲ့ တစ်သားတည်း ဆိုတာသိခဲ့တယ်။

I just had to find a way to get Momposhi to believe in Linet, too.

Momposhi က Linet ကို ယုံကြည်ဖိူ့လည်း နည်းလမ်းရှာခဲ့ပါတယ်

So I used the pretense of revealing Linet's grade

ဒီတော့ Linet ရဲ့ အဆင့်တွေကို ပြဖို့လို့ဟန်ဆောင်ပြီး

to get Momposhi to come.

Momposhi ကို လာအောင်လုပ်ခဲ့ရတယ်။

He came, and he started noticing his daughter being promising as a student.

လာရင်းနဲ့ သူ့သမီးဟာ အလားအလာရှိတဲ့ကျောင်းသူ တစ်ယောက် ဖြစ်ကြောင်းကို သတိပြုမိလာတယ်

With each visit, he built a strong relationship with his daughter --

လာတိုင်းသူ့သမီးနဲ့ ခိုင်မာတဲ့ ဆက်ဆံရေးတစ်ခုတည်ဆောက်တယ်

noticing not just her grades

အဆင့်ရမှတ်တွေကို သတိထားမိတာတင်မက

but also accepting her as someone with full potential.

သူ့ကို အပြည့်အဝအလားအလာရှိသူ တစ်ယ​ောက်လိုပါ လက်ခံစေရင်းပေါ့။

So when Linet was accepted in one of the top national high schools

Lindt တစ်ယောက် ရှစ်တန်းပြီးတော့ တစ်နိုင်ငံလုံးအတော်ဆုံးတွေထဲက

after eighth grade,

တစ်ဦးအဖြစ် လက်ခံရရှိတော့

Momposhi was bursting with pride

Momposhi ဟာ ရွာရိုးကိုးပေါက် တွေ့သမျှလူတိုင်းကို

and went around the village

သူ့သမီး ဘယ်လောက်တော်ကြောင်း

telling everyone how proud and how smart his daughter was.

ဘယ်လို ဂုဏ်ယူရကြောင်းကို လျှောက်ကြွားနေတယ်ဆိုပဲ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Can you imagine?

တွေးကြည့်လို့ရလား။

He brought Linet to the new school himself.

သူဟာ Linet ကို ကျောင်းသစ်ကို ကိုယ်တိုင် ခေါ်လာခဲ့တယ်။

It was the first time either of them had ever been to Nairobi.

ဒါဟာ သူတို့ထဲက တစ်ဦးဦး Nairobi မှာ ရောက်ဖူးတာ ပထမဆုံးအကြိမ်ပါ။

Today Linet is studying at university in Australia --

အခုတော့ Linet ဟာ သြစတေးလျက တက္ကသိုလ်တစ်ခုမှာ ပညာသင်ကြားလို့နေပါပြီ

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်သံများ၊ အားပေးသံများ)

and Momposhi is our greatest advocate in the community.

Momposhi ဟာလည်း ရပ်ရွာမှာ ကျွန်မတို့ရဲ့ အမာခံအားပေး သူကြီးပါ။

I also brought mothers to the table,

ကျွန်မရဲ့ အ​မေအပါအဝင် မိခင်တွေကိုပါ

including my own.

စကားဝိုင်းမှာ ခေါ်လာခဲ့တယ်။

That's my mother in one of our training programs.

ဒါက လေ့ကျင့်ရေးအစီစဉ်တစ်ခုမှာ ပါဝင်နေတဲ့ ကျွန်မအမေပါ

And our mothers are involved in the education of their own children.

မိခင်တွေဟာ သူတို့ကလေးတွေရဲ့ ပညာရေးမှာ ပါဝင်ကြတယ်။

I also brought grandmothers into the mix.

အဖွားတွေ ကိုလည်း ပါဝင်စေခဲ့ပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

In my community, grandmothers are the proud keepers

ကျွန်မတို့အသိုင်းဝိုင်းမှာ အဖွားတွေဟာ ပုံပြင်တွေ၊ယဉ်ကျေးမှုတွေရဲ့

of our stories and cultures,

ဂုဏ်ယူရတဲ့ စောင့်ရှောက်သူတွေဖြစ်ပြီး

and I wanted my girls to learn and embrace our rich Maasai culture.

ကျွန်မရဲ့ကျောင်းသူတွေကို ကြွယ်ဝတဲ့ Maasai ယဉ်ကျေးမှုကို သင်ကြား၊ ကျင့်သုံးစေချင်တယ်။

Today, grandmothers do story time with the girls,

ဒီ​ေန့ အဖွားတွေဟာ မြေးမလေးတွေနဲ့ ပုံပြင်ပြောကြတယ်၊

and it's a beautiful way our community remains connected.

ဒါဟာ ကျွန်မတို့ လူ့အဖွဲ့စည်းကို ဆက်သွယ်မိစေတဲ့ လှပတဲ့နည်းတစ်ခုပါ။

I also ...

နောက်ပြီးကျွန်မ

started working with the boys!

ယောကျာ်းလေးတွေနဲ့ တွဲလုပ်တယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

What would happen

ယောကျာ်းလေးတွေဟာ

if the boys grew up with the same mindset as their fathers before them?

သူတို့အဖေတွေရဲ့ အတွေးအခေါ် အယူအဆတွေနဲ့ ကြီးပြင်းခဲ့မယ်ဆိုရင်ဘာတွေဆက်ဖြစ်မှာလဲ။

I'll tell you, not much will change.

ဘာမှပြောင်းလဲမှာမဟုတ်ဘူးလို့ပဲ ပြောပါမယ်။

So I enlisted support from an organization called I'm Worth Defending:

အဲဒါကြောင့် “Worth Defending” ဆိုတဲ့ အဖွဲ့တစ်ခုရဲ့ အကူညီကို ရယူခဲ့တယ်။

a group of young, progressive leaders led by Alfred and George.

Alfred နဲ့ George တို့ဦးဆောင်တဲ့ ငယ်ရွယ်ပြီး တက်ကြွတဲ့ ခေါင်းဆောင်အဖွဲ့ပါ။

Together we created a training program for boys and girls

သူတို့နဲ့ ပေါင်းပြီး ကျောင်းမနေနိုင်တဲ့ ယောကျာ်းလေးတွေ၊ မိန်းကလေးတွအတွက်

who could not attend my school,

လေ့ကျင့်ရေး အစီစဉ်တွေ ဖန်တီး ပေးခဲ့တယ်။

sharing vital information about gender equality,

ကျားမ တန်းတူမှု၊ ကျန်းမာရေးအသိနဲ့ လူ့အခွင့်ရေးတွေအကြောင်း

health and human rights.

သတင်းအချက်အလက်တွေ မျှဝေပေးခဲ့တယ်

Today we have reached over 10,000 boys and girls and counting.

အခုဆို ယောက်ျားလေးအဖွဲ့ဝင်ပေါင်း ၁၀၀၀၀ ကျော်အထိ ရှိနေပါပြီ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

It turns out it truly does take a village to make this kind of a dream come true.

ဖြစ်သွားတာက ဒီလိုအိပ်မက်မျို; တကယ် ဖြစ်လာဖိူ့ ရွာတစ်ရွာ တကယ်လိုတယ်ဆိုတာပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

That's what you're seeing today,

ဒါက ရှင်တို့တွေ ယနေ့ မြင်နေရတာပါ။

where nearly 400 girls have not gone through FGM

ဒေသတစ်ခုလုံးအတိုင်းအတာအရ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအမျိုးသမီးတွေ

in my village,

သင်းကွပ်ခံခဲ့ရတဲ့

in a region where nearly 80 percent of women have been cut.

ကျွန်မတို့ရွာသူ ၄၀၀ နီးပါးခန့်ဟာ သင်းကွပ်မခံရတော့ဘူး။

Believe me, these girls,

ကျွန်မကို ယုံပါ။ ဒီမိန်းကလေးတွေဟာ

they are sharing their experiences

သူတို့အစ်မတွေ၊ ဝမ်းကွဲတွေနဲ့ သူငယ်ချင်းတွေကို

with their sisters, their cousins and their friends.

သူတို့ရဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို မျှဝေနေကြပြီ။

They're so interested.

သူတို့လည်း စိတ်ဝင်စားကြပါတယ်။

Over time, this is becoming the new normal

အချိန်ကြာလာတာနဲ့ ဒါဟာ ပုံမှန် အသစ်ဖြစ်လာနေပြီး

and it's being embraced by the same, same community --

တူညီတဲ့ လူမှုအဖွဲ့စည်း ကျွန်မရဲ့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းက

my community.

ဒါကို လက်ံယုံကြည်လာနေတယ်။

So what does transforming communities mean to Kenya?

ဒီတော့ ကင်ညာက လူမှုဖွဲ့စည်းကို ပြောင်းလဲ လိုက်ခြင်းက ဘာအနက်ဆောင်လဲ။

President Obama visited Kenya in 2015,

၂၀၁၅ မှာ သမ္မတObama ကင်ညာကိုလာလည်ခဲ့ပြီး

and he met with representatives from organizations

လူူမှုဖွဲ့စည်းတိုးတက်ရေးအတွက် ကူညီဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေက

trying to help improve communities.

ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံခဲ့တယ်။

Guess what?

ဘာဖြစ်မယ်ထင်သလဲ။

He met Linet!

Linet ကိုတွေ့ခဲ့ပါတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Together they talked about a Kenya

သူတို့ ကင်ညာအကြောင်း အတူ စကားတွေပြောခဲ့ကြတယ်၊

where all girls have the same opportunities,

အဲဒီမှာ ကင်ညာက မိန်းကလေးအားလုံးဟာ တူညီတဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေရှိတယ်၊

where Linet is a leader

Linet ဟာ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ဖြစ်ပြီး

and where communities like Enoosaen are thriving

Enoosaen လို့ လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေ ထွန်းကားနေပါတယ်၊

because its members --

အကြောင်းက ၎င်းရဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေ

all its members -- have opportunities.

၎င်းရဲ့အဖွဲ့ဝင်တွေ အားလုံးမှာ အခွင့်အရေးတွေ ရှိလို့ပါ။

Helping the communities see that each daughter is a treasure,

သမီးတစ်ယောက်ချင်းစီဟာ ရတနာတစ်ပါး၊ ညီမငယ်တိုင်းဟာ စွမ်းပကားအပြည့်ရှိတယ်လို့

every sister is full of potential,

လူ့အဖွဲ့စည်းတွေ မြင်ဖို့ကူညီခြင်းဖြစ်ပြီး

and helping every single girl see that value in herself.

​မိန်းကလေးတိုင်းကို သူတို့ကိုယ်တိုင်ရဲ့ တန်ဘိုးဖိုးကို မြင်စေဖို့ ကူညီခြင်းပါ။

There is no limit to what that future will cost.

အနာဂတ်ဟာ ဘယ်လောက် အဖိုးတန်တယ်ဆိုတာ အကန့်အသတ်ကို မရှိပါဘူး။

Not every girl who comes to my school will be a PhD,

ကျွန်မကျောင်းကိုလာတက်တဲ့ မိန်းကလေးတိုင်း PhD ရမှာမဟုတ်ပေမဲ့

but every single one of them will achieve her full potential

သူတို့တစ်ဦးစီဟာ သူတို့ရဲ့ စွမ်းပကား အပြည်ကို ရယူနိုင်ပြီး

and will become an advocate for her children

သူတို့ရဲ့ကလေးတွေအတွက် အားပေးထောက်ခံသူတွေဖြစ်လာမယ်၊

and her grandchildren for years to come.

လာမယ့် မြေးမြစ်တွေအထိပေါ့။

Today my dreams are informed by what I learned from them

ဒီနေ့မှာတော့ ကျွန်မ သူတို့ဆီကရော ရှင်တို့ဆီကပါ သင်ယူခဲ့ရတာတွေနဲ့

and what I've learned from you.

ကျွန်မအိပ်မက်တ​ွေ ဖွင့်ဟခဲ့တယ်

My journey led me out of Enoosaen and back again.

ကျွန်မရဲ့ခရီးလမ်းဟာ Enoosaen ကနေထွက်ပြီး တစ်ခါ ပြန်ရောက်စေခဲ့ပါတယ်။

And in the process,

ဒီလုပ်ငန်းစဉ်မှာ

I was embraced by the world,

ကျွန်မဟာ ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ယုံကြည်မှုရကာ

and you have become my village.

ရှင်တို့ဟာလည်း ကျွန်မရဲ့ရွာဖြစ်လာပါပြီ။

So I make a new promise to you,

ဒီတော့ သက်ကြီးဝါကြီးတွေ ညီအစ်မတွေ၊မိတ်ဆွေတွေကို

my elders, my sisters and my friends,

ကတိအသစ်တစ်ခု ပြုပါရစေ

that I am going to keep dreaming and keep going

အဲဒါကတော့ Linetနဲ့ Faith လို မိန်းကလေးတွေ သူတို့ရဲ့ အိပ်မက်တွေပြီးမြောက်ပြီး

until girls like Linet and Faith achieve their dreams

ကျွန်မရဲ့အိပ်မက်တွေကို မြင်တဲ့အထိ၊ လူမှုအဖွဲ့စည်းအားလုံးက

and I see mine:

အမျိုးသမီးတစ်ယောက်စီတိုင်း၊

that all communities give every single woman

မိန်းကလေးတစ်ယောက်စီတိုင်း အိပ်မက်တွေ အမှန်တကယ်ဖြစ်လာစေတဲ့အထိ

and every single girl

ကျွန်မ အိပ်မက်တွေ ဆက်မက်ပြီး

their dreams come true.

ခရီးဆက်နေဦးနေဦးမယ်ဆိုတာပါ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်သံများ)

Thank you, thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်

(Applause and cheers)

(လက်ခုပ်သံများ)