Empower a girl, transform a community | Kakenya Ntaiya

To empower girls,

Çeviri: Gizem Akdoğan Gözden geçirme: Merve Kılıç

Kızları güçlendirmek için

you need to educate them.

onları eğitmelisiniz.

That was my dream.

Bu benim hayalimdi,

And so I built a school,

Böylece bir okul kurdum

and in the process, I learned something much bigger.

ve bu süreçte çok daha büyük bir şey öğrendim.

When you empower a girl, you transform a community.

Bir kızı güçlendirdiğinde

bir toplumu dönüştürüyorsun.

School is just a start.

Okul sadece bir başlangıç.

I grew up in rural Kenya

Ben Kenya kırsalında

in a small village called Enoosaen.

Enoosaen denilen küçük bir köyde büyüdüm.

I was the first of eight children,

Sekiz kardeşin ilki bendim

and I spent my childhood helping my mother cook, clean, farm

ve çocukluğumu annemin yemek, temizlik, çiftlik işleri yapmasına

ve kardeşlerime bakmasına yardım ederek geçirdim.

and take care of my siblings.

Like other Maasai girls,

Tıpkı diğer Maasai kızları gibi,

I was engaged from a very young age to be married.

çok genç bir yaşta evlenmek için nişanlandım.

But as I reached puberty,

Ama ergenliğe eriştiğimde

I underwent female genital mutilation,

FGM olarak bilinen, kadın genital mutilasyonu

known as FGM.

işlemini geçirdim.

This picture shows some of the tools that are used to perform FGM on girls.

Bu fotoğrafta, kızlara FGM uygulamak için kullanılan bazı aletler var.

FGM'nin, çocukluğumun ve bunun bir uzantısı olarak

FGM was supposed to mark the end of my childhood

and, by extension, my education.

eğitimimin bitişine işaret etmesi gerekiyordu.

Ama ben FGM geçirdikten sonra bile,

But I negotiated with my father in order to stay in school --

okulda kalabilmek için babamla mücadele ettim.

even after going through FGM.

Years later I went to university.

Yıllar sonra üniversiteye gittim.

And in order to get my community's support,

Topluluğumun desteğini alabilmek için

I promised to come back one day to repay that support.

bir gün geri dönüp bu desteğin karşılığını ödeyeceğime söz verdim.

But years later, when I went back to my village,

Ama yıllar sonra köyüme geri döndüğümde

not much had changed.

pek bir şey değişmemişti.

Girls were still going through FGM,

Kızlar hala FGM geçiriyor,

still leaving school,

okullarını bırakıyor,

still getting married to men older than their fathers

babalarından bile yaşlı adamlarla evlendiriliyor

and still having children when they're teenagers.

ve hâlâ daha ergenlik çağında çocuk sahibi oluyorlardı.

I did not want to see any more girls go through that.

Daha fazla kızın bütün bunları yaşadığını görmek istemedim.

That's when I knew what I needed to do to give back to my community.

Bu, toplumuma borcumu ödemek için ne yapmam gerektiğini anladığım zamandı.

I built a school just for girls

FGM geçirmekten ya da erken evlilikten kurtulmaları için,

so that they can be free from FGM and early marriage.

sadece kızlar için olan bir okul kurdum.

At my first enrollment --

İlk kayıt dönemimde,

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahüratlar)

At my first enrollment,

ilk kayıt dönemimde,

I had hoped for 10 girls.

10 kızın gelmesini umuyordum.

100 came.

100 kız geldi.

(Cheers and applause)

(Alkış ve tezahüratlar)

I started to realize just how big this dream was,

O zaman bu hayalin ne kadar büyük olduğunu fark ettim

and soon I learned that my school could be the foundation --

ve kısa sürede okulumun temel olabileceğini keşfettim,

but it wasn't going to be enough.

ama bu yeterli olmayacaktı.

So that first year, I enrolled these 30 girls.

Böylece, ilk yıl bu 30 kızın kaydını yaptım.

Some had been abused, others were orphans,

Bazıları taciz edilmişti,

bazıları yetimdi

and some came from families that are very traditional,

ve bazıları da daha önce hiçbir kızı okula göndermemiş olan

that had never sent any girl to school.

çok geleneksel ailelerden geliyorlardı.

So school started.

Böylece okul başladı.

Though the girls seemed excited to be there,

Kızlar, orada olmaktan heyecanlı gözükmelerine rağmen

they were having difficulty staying awake.

uyanık kalmakta zorlanıyorlardı.

What was going on?

Neler oluyordu?

They had a teacher, they had books,

Öğretmenleri ve kitapları vardı,

there was a new classroom on the way,

yeni bir sınıf yoldaydı

but ...

ama...

They were determined to be there, but they had no energy.

Orada olmak konusunda azimlilerdi

ama enerjileri yoktu.

Then I realized they were hungry,

Sonra, aç olduklarını fark ettim,

so I quickly found a cook and food.

böylece hemen bir aşçı ve yiyecek buldum.

Kısa süre sonra, öğrendim ki bir sınıf yeterli değildi.

Soon thereafter, I learned that a classroom was not enough.

I needed a boarding school.

Yatılı bir okula ihtiyacım vardı.

Not only were the girls tired and hungry from chores

Bu kızlar sadece ev işlerinden,

ev ve okul arasındaki uzun yürüyüşler sebebiyle

and long walks to school and back home,

aç ve yorgun değillerdi,

they were also not safe.

aynı zamanda güvende de değillerdi.

It's a sad truth,

Acı bir gerçek

but girls are often assaulted, raped and even kidnapped

ama kızlar okul yolunda sıkça taciz ve tecavüze uğruyor

hatta kaçırılıyorlar.

on their way to school.

So before a girl could learn math or history,

Bu yüzden, bir kızın matematik veya tarih öğrenmeden önce

güvende hissetmeye,

she needed to feel safe,

she needed to be rested and be well-nourished.

dinlenmeye

ve iyi bir bakıma ihtiyacı var.

So let me tell you about some of my girls.

Lütfen size bazı kızlarımdan bahsetmeme izin verin.

This is Faith.

Bu Faith.

Faith comes from a very traditional family in the community.

Faith, toplumdaki çok geleneksel bir aileden geliyor.

Her older sister had already gone through FGM and already married,

Ablası çoktan FGM geçirdi ve evlendi bile

but Faith was so determined.

ama Faith çok kararlıydı.

She really loved learning,

Öğrenmeyi gerçekten çok seviyordu

and she wanted to come to my school when she heard about it.

ve haberdar olur olmaz okuluma gelmek istedi.

So she asked her father, her mother --

Babasına sordu,

annesine sordu,

anyone to bring her to my school.

onu okuluma getirebilecek herkese sordu.

They all refused.

Hepsi reddetti.

Faith did something very brave.

Faith çok cesur bir şey yaptı.

She stole an egg from her mother's house,

Annesinin evinden bir yumurta çaldı,

went to the market,

markete gitti,

sold the egg and bought a single pencil.

yumurtayı satıp

tek bir kalem aldı.

Then she walked five miles,

Sonra sekiz kilometre yürüdü,

clenching that pencil, trying to enroll.

o kalemi sıkıca tutarak, kayıt olmaya çalıştı.

She arrived --

Geldi.

(Applause)

(Alkış)

She arrived tired and hungry,

Yorgun ve aç geldi

but determined.

ama kararlıydı.

I listened to her story, and we enrolled her in my school.

Hikâyesini dinledim

ve okula kaydını yaptık.

But getting into my school was only just the start.

Ama benim okuluma gelmek sadece bir başlangıçtı.

Faith needed food, she needed medicine,

Faith'in yemeğe ihtiyacı vardı,

ilaca ihtiyacı vardı,

she needed counseling --

rehberliğe ihtiyacı vardı,

all of which we provided.

hepsini sağladık.

And she also met adults who already believed in her.

Ayrıca kendisine çoktan inanmış olan yetişkinlerle tanıştı.

Supported by this community,

Bu topluluk tarafından desteklenen Faith,

Faith was ready to learn.

öğrenmeye hazırdı.

This is Faith.

Bu Faith.

Six months of schooling,

Altı aylık eğitimden sonra şimdi,

now she's a happy sixth grader who dreams of becoming a pilot someday,

bir gün pilot olmak hayalleri kuran mutlu bir altıncı sınıf

and her family now supports her,

ve şimdi ailesi onu destekliyor,

and best of all,

ve en iyisi

her younger sisters will follow in her footsteps.

küçük kız kardeşleri onun yolunu izleyecek.

(Applause)

(Alkış)

Gelecek 15 yıl içerisinde,

Child marriage is expected to cost the global economy trillions of dollars

çocuk evliliklerinin küresel ekonomiye trilyonlarca dolara mal olması bekleniyor.

over the next 15 years.

We can talk numbers,

Sayıları konuşabiliriz,

but in a real lifetime,

ama gerçek hayatta

what child marriage will cost my village is the doctor, the teacher,

çocuk evliliklerinin benim köyüme maliyeti

bir doktor,

bir öğretmen,

the entrepreneur,

bir girişimci,

the true partner our men will need in the future ...

erkeklerimizin gelecekte ihtiyaç duyacağı doğru eşler,

real ways women can help us lift out of poverty.

kadınların bizi sefaletten çekip çıkarmaya yardım edecek gerçek yöntemleri.

So I came to realize once again,

Bu yüzden,

Üniversiteye gitmek için yardıma ihtiyaç duyduğumda olduğu gibi,

as I did when I needed help to go to university,

bir kez daha fark ettim ki

that while I could dream or have a dream,

hayal ederken veya bir hayalim varken

I could not make it come true all by myself.

tek başıma onu gerçekleştiremezdim.

So I went back to the elders who helped me more than a decade ago.

Bu yüzden bana on yıldan daha uzun bir süre önce yardım eden yaşlılara gittim.

I needed their support once again if I was going to be successful.

Eğer başarılı olacaksam, bir kez daha desteklerine ihtiyacım vardı.

So I formed a community board with religious leaders, parents

Bir topluluk kurulu kurdum;

dini liderlerle,

ebeveynlerle

and some teachers from other schools.

ve diğer okuldaki öğretmenlerle.

I needed allies in the government and in the community

İdealimi ilerletmek için

hükûmette ve toplumda müttefiklere ihtiyacım vardı.

to help advance my goal.

I needed especially the support of the chief

Okulumda FGM'ye karşı politika uygulamak için

to help me enforce the no-FGM policy in my school.

özellike şefin yardımına ihtiyacım vardı.

At first he was resistant,

İlk başta karşı koydu,

but I persisted --

ama ben itiraz ettim

(Laughter)

(Gülüşmeler)

and now he's our greatest ally.

ve şimdi o bizim en büyük müttefikimiz.

(Applause)

(Alkış)

I also needed the fathers.

Aynı zamanda babalara ihtiyacım vardı.

That brings me to Linet.

Bu beni Linet'e getiriyor.

Linet's father, Momposhi, did not believe in the education of girls.

Linet'in babası Momposhi, kızların eğitimine inanmıyordu.

Aslında, kendisi de okula hiç gitmemişti.

In fact, he himself never went to school.

But Linet's mother believed in Linet and brought her to enroll in my school,

Ama Linet'in annesi Linet'e inandı ve onu okuluma kaydolması için getirdi

and I knew she belonged with us.

ve ben onun bize ait olduğunu biliyordum.

I just had to find a way to get Momposhi to believe in Linet, too.

Sadece Momposhi'nin de Linet'e inanması için bir yol bulmalıydım.

So I used the pretense of revealing Linet's grade

Bu yüzden, Momposhi'yi getirtmek için

to get Momposhi to come.

Linet'in notlarını açıklama bahanesini kullandım.

He came, and he started noticing his daughter being promising as a student.

Geldi ve kızının öğrenci olarak umut vaat ettiğini fark etmeye başladı.

With each visit, he built a strong relationship with his daughter --

Her ziyaretle

kızıyla güçlü bir ilişki kurdu,

noticing not just her grades

sadece notlarını fark ederek değil,

but also accepting her as someone with full potential.

aynı zamanda onu potansiyel dolu biri olarak kabul ederek.

So when Linet was accepted in one of the top national high schools

Bu yüzden,

sekizinci sınıf sonrası,

Linet en iyi ulusal liselerden birine kabul edilince

after eighth grade,

Momposhi was bursting with pride

Momposhi gururla coşuyordu

and went around the village

telling everyone how proud and how smart his daughter was.

ve köyde dolaşıp herkese kızıyla ne kadar gurur duyduğunu

ve onun ne kadar zeki olduğunu söylüyordu.

(Laughter)

Can you imagine?

(Gülüşmeler)

Hayal edebiliyor musunuz?

He brought Linet to the new school himself.

Yeni okula Linet'i bizzat kendisi getirdi.

It was the first time either of them had ever been to Nairobi.

İkisinin de Nairobi'de ilk bulunuşuydu.

Today Linet is studying at university in Australia --

Bugün Linet, Avustralya'da üniversitede okuyor

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahüratlar)

and Momposhi is our greatest advocate in the community.

ve Momposhi bizim toplumdaki en büyük destekçimiz.

I also brought mothers to the table,

Kendi annem de dahil olmak üzere,

including my own.

anneleri de konuya dahil ettim.

That's my mother in one of our training programs.

Eğitim programlarımızın birinde annem.

And our mothers are involved in the education of their own children.

Annelerimiz kendi çocuklarının eğitimine dahil oldu.

I also brought grandmothers into the mix.

Ayrıca, büyükanneleri karışıma kattım.

(Laughter)

In my community, grandmothers are the proud keepers

(Gülüşmeler)

Benim toplumumda büyükanneler,

hikâyelerimizin ve kültürlerimizin gururlu bekçileridir

of our stories and cultures,

and I wanted my girls to learn and embrace our rich Maasai culture.

ve ben kızlarımın zengin Maasai kültürünü öğrenmelerini ve kucaklamalarını istedim.

Today, grandmothers do story time with the girls,

Bugün, büyükanneler kızlarla hikâye zamanları yapıyor

and it's a beautiful way our community remains connected.

ve bu toplumumuzun bağlı kalmasının güzel bir yolu.

I also ...

Aynı zamanda

started working with the boys!

erkeklerle çalışmaya başladım!

(Laughter)

(Gülüşmeler)

What would happen

Eğer erkekler onlardan önceki babalarıyla aynı zihniyetle büyüseydi

if the boys grew up with the same mindset as their fathers before them?

ne olurdu?

I'll tell you, not much will change.

Size söyleyeyim:

Pek bir şey değişmezdi.

So I enlisted support from an organization called I'm Worth Defending:

Dolayısıyla, ''Savunmaya Değerim'' isimli bir organizasyondan destek sağladım:

a group of young, progressive leaders led by Alfred and George.

Alfred ve George tarafından yönetilen bir grup genç, ilerici liderler.

Together we created a training program for boys and girls

Birlikte, okuluma gelemeyen erkekler ve kızlar için

who could not attend my school,

cinsiyet eşitliği, sağlık ve insan hakları hakkında

sharing vital information about gender equality,

hayati bilgiler paylaşarak

health and human rights.

bir eğitim programı oluşturduk.

Today we have reached over 10,000 boys and girls and counting.

Bugün 10.000'den fazla erkeğe ve kıza ulaştık ve sayı artıyor.

(Applause)

(Alkış)

It turns out it truly does take a village to make this kind of a dream come true.

Böyle bir hayali gerçekleştirmek için bir köye gereksinim olduğu ortaya çıktı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

That's what you're seeing today,

Bugün gördüğünüz şey,

where nearly 400 girls have not gone through FGM

kadınlarının %80'inin kesildiği bir bölgede,

in my village,

benim köyümde

in a region where nearly 80 percent of women have been cut.

yaklaşık 400 kızın FGM'ye maruz kalmadığıdır.

Believe me, these girls,

İnanın bana, bu kızlar,

they are sharing their experiences

tecrübelerini

with their sisters, their cousins and their friends.

kız kardeşleriyle,

kuzenleriyle

ve arkadaşlarıyla paylaşıyor.

They're so interested.

Çok ilgililer.

Over time, this is becoming the new normal

Zamanla, bu yeni ''normal'' haline geliyor

and it's being embraced by the same, same community --

ve aynı toplum tarafından kucaklanıyor,

my community.

benim toplumum.

So what does transforming communities mean to Kenya?

Peki toplumları dönüştürmek Kenya için ne demek oluyor?

President Obama visited Kenya in 2015,

Başkan Obama 2015'de Kenya'yı ziyaret etti

and he met with representatives from organizations

ve topluluklarını ilerletmeye yardım etmeye çalışan

trying to help improve communities.

organizasyonların temsilcileriyle buluştu.

Guess what?

Tahmin edin oldu?

He met Linet!

Linet ile tanıştı!

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Applause)

(Alkış)

Together they talked about a Kenya

Birlikte, tüm kızların aynı imkânlara sahip olduğu,

where all girls have the same opportunities,

where Linet is a leader

Linet'in lider olduğu

and where communities like Enoosaen are thriving

ve üyeleri, tüm üyeleri aynı imkânlara sahip olduğu için

because its members --

Enoosaen gibi toplumların geliştiği

all its members -- have opportunities.

Kenya hakkında konuştular.

Helping the communities see that each daughter is a treasure,

Toplumların her kızın bir hazine olduğunu,

every sister is full of potential,

her kız kardeşin potansiyel dolu olduğunu

and helping every single girl see that value in herself.

ve her kızın kendi içindeki değeri görmesine yardım ettiler.

There is no limit to what that future will cost.

Bu geleceğin neye mal olacağının bir limiti yok.

Not every girl who comes to my school will be a PhD,

Okuluma gelen her kız doktora derecesine sahip olmayacak

but every single one of them will achieve her full potential

ama her biri

kendi potansiyeline ulaşacak

and will become an advocate for her children

ve önümüzdeki uzun yıllarca

and her grandchildren for years to come.

kendi çocuklarının ve torunlarının savunucusu olacak.

Today my dreams are informed by what I learned from them

Bugün benim hayallerim onlardan

ve sizlerden öğrendiklerimle

and what I've learned from you.

canlandırılmış durumda.

My journey led me out of Enoosaen and back again.

Yolculuğum beni Enoosaen'in dışına ve Enoosaen'e geri dönmeye yönlendirdi.

Bu süreçte,

And in the process,

I was embraced by the world,

dünya tarafından kucaklandım

and you have become my village.

ve siz benim köyüm oldunuz.

So I make a new promise to you,

Dolayısıyla size,

my elders, my sisters and my friends,

yaşlılarıma,

kız kardeşlerime

ve arkadaşlarıma

yeni bir söz veriyorum:

that I am going to keep dreaming and keep going

hayal etmeye ve ilerlemeye devam edeceğim

until girls like Linet and Faith achieve their dreams

ta ki Linet ve Faith gibi kızlar hayallerine ulaşıncaya

and I see mine:

ve kendi hayalimin gerçek olduğunu görünceye kadar:

that all communities give every single woman

tüm toplumlar her bir kadının

and every single girl

ve her bir kızın

their dreams come true.

hayallerinin gerçekleşmesini sağlayacaklar.

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahüratlar)

Thank you, thank you.

Teşekkürler, teşekkürler.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tezahüratlar)