How the Panama Papers journalists broke the biggest leak in history | Gerard Ryle

Translator: Sodgerel Chinburen Reviewer: Marla Munkh-Achit

What do you do if you had to figure out the information

Хэрвээ та 11.5 сая бичиг баримтны цаана буй

behind 11.5 million documents,

мэдээллийн учрыг олж, баталгаажуулж,

verify it and make sense of it?

мөн утга учиртай болгох хэрэгтэй бол яах вэ?

Энэ сорилттой хэсэг сэтгүүлчид

That was a challenge

that a group of journalists had to face late last year.

өнгөрсөн жилийн сүүлээр нүүр тулсан юм.

An anonymous person calling himself John Doe

Жон Доу хэмээн нэрээ нууцалсан хүн

ямар нэгэн аргаар Моссак Фонсека гэх Панамын хуулийн фирмийн

had somehow managed to copy nearly 40 years of records

of the Panamanian law firm Mossack Fonseca.

бараг 40 жилийн баримтыг хуулж дөнгөсөн байлаа.

This is one of many firms around the world

Энэ нь дэлхий дээрх Британийн Виржини арлууд шиг

оффшор дахь татвараас зайлсхийдэг бүсэд

that specialize in setting up accounts in offshore tax havens

like the British Virgin Islands,

нууцтай, баян, эрх мэдэлтэй хүмүүст

for rich and powerful people who like to keep secrets.

данс нээж өгөхөд мэргэшсэн олон фирмийн нэг юм.

John Doe had managed to copy every spreadsheet from this firm,

Жон Доу нь энэ фирмийн бүхий л санхүүгийн хүснэгт,

every client file,

бүх харилцагчийн файл,

every email,

бүх и-мэйлийг

from 1977 to the present day.

1977 оноос одоог хүртэлх мэдээллийг хуулж чаджээ.

It represented the biggest cache

Энэ бол хэний ч өмнө нь харж байгаагүй

of inside information into the tax haven system

татвараас зайлсхийх системийн нууцлалтай мэдээллийн

хамгийн том сан байлаа.

that anyone had ever seen.

Гэхдээ энэ нь эрэн сурвалжлах сэтгүүл зүйд асар том сорилт болсон юм.

But it also presented a gigantic challenge to investigative journalism.

Think about it: 11.5 million documents,

Бодоод үздээ. 11.5 сая бичиг баримт

containing the secrets of people from more than 200 different countries.

дотроо 200-аас дээш орны хүмүүсийн нууцыг агуулж байна гээд бодоод үз дээ.

Where do you start with such a vast resource?

Та асар их мэдээллийн сангийн хаанаас нь эхлэх вэ?

Where do you even begin to tell a story

Бөмбөрцгийн өнцөг булан бүрт тархах,

төрөл бүрийн хэлээр ярьдаг хүмүүст,

that can trail off into every corner of the globe,

and that can affect almost any person in any language,

бүр заримдаа тэдэнд яаж нөлөөлөх нь ч тодорхойгүй

sometimes in ways they don't even know yet.

ийм мэдээг та хаанаас нь эхэлж ярих вэ?

John Doe had given the information to two journalists

Жон Доу тэр мэдээллийг Германы "Зюддойчэ Цайтунг" сонингийн

at the German newspaper Süddeutsche Zeitung.

хоёр сэтгүүлчид өгсөн байна.

He said he was motivated by -- and I quote --

Үүнийг хийх болсон шалтгааныг тэрээр:

"The scale of the injustice that the documents would reveal."

"эдгээр баримтууд илчлэх шударга бус байдлын цар хүрээ байсан" гэжээ.

But one user alone can never make sense

Гэвч ганц хүн хэзээ ч ийм их хэмжээний

of such a vast amount of information.

мэдээллийн учрыг тайлж чадахгүй шүү дээ.

So the Süddeutsche Zeitung reached out

Тэгээд Зюддойчэ Цайтунг сонин

to my organization in Washington, DC,

Вашингтон хотод байрлах манай байгууллага болох

"Олон улсын эрэн сурвалжлах сэтгүүлчдийн холбоо"-нд хандсан.

The International Consortium of Investigative Journalists.

We decided to do something that was the very opposite

Бидний хийхээр шийдсэн зүйл нь сэтгүүлчдийн хувьд заалгасан

of everything we'd been taught to do as journalists:

бүх зүйлсийн яг эсрэг нь байсан.

share.

Энэ бол хуваалцах.

(Laughter)

(Инээд)

By nature, investigative reporters are lone wolves.

Эрэн сурвалжлагч нар байгалиасаа ганцаараа ажилаж дассан байдаг.

Бид өөрсдийн нууцыг бүх чадлаараа,

We fiercely guard our secrets,

at times even from our editors,

заримдаа бүр эрхлэгчээсээ хүртэл манадаг.

because we know that the moment we tell them what we have,

Учир нь бид байгаа зүйлээ тэдэнд хэлсэн мөчид

they'll want that story right away.

тэр мэдээг тэд шууд хүсэх болно.

And to be frank,

Ний нуугүй хэлэхэд,

when you get a good story,

сонирхолтой мэдээ олсон үед

алдар сууг нь өөрөө хүртмээр байдаг шүү дээ.

you like to keep the glory to yourself.

But there's no doubt that we live in a shrinking world,

Гэхдээ бид агшиж буй ертөнцөд амьдарч байгаа ба

and that the media has largely been slow to wake up to this.

хэвлэл мэдээлэл үүнд хариу үзүүлэхдээ удаан байна.

The issues we report on are more and more transnational.

Бидний сурвалжилдаг асуудлууд улам л үндэстэн дамнасан шинжтэй болж байна.

Асар том корпорациуд дэлхий даяар үйл ажиллагаагаа явуулж байна.

Giant corporations operate on a global level.

Environmental and health crises are global.

Байгаль орчин ба эрүүл мэндийн хямралууд дэлхий нийтийг хамарч байна.

So, too, are financial flows and financial crises.

Санхүүгийн урсгал ба санхүүгийн хямралууд мөн адил.

So it seems staggering that journalism has been so late

Тэгэхээр сэтгүүл зүй мэдээг дэлхийн хэмжээнд мэдээллэхдээ

to cover stories in a truly global way.

ингэж оройтсон нь гайхмаар байгаа юм л даа.

And it also seems staggering that journalism has been so slow

Түүгээр зогсохгүй сэтгүүл зүй

to wake up to the possibilities that technology brings,

технологийн бий болгох боломжуудаас айж, тэдгээрийг ашиглалгүй

rather than being frightened of it.

хойрго хандаж байгаа нь гайхмаар юм.

The reason journalists are scared of technology is this:

Сэтгүүлчдийн технологиос айдаг шалтгаан нь

the profession's largest institutions are going through tough times

хүмүүсийн мэдээ хүлээж авах байдал өөрчлөгдснөөс болж

мэргэжлийн хамгийн том байгууллагууд хүндхэн нөхцөлд байгаад юм.

because of the changing way that people are consuming news.

The advertising business models that have sustained reporting are broken.

Сурвалжлагыг дэмждэг сурталчилгааны бизнесийн загварууд хоцрогдсон.

And this has plunged journalism into crisis,

Энэ нь сэтгүүл зүйг хямралд оруулж,

forcing those institutions to reexamine how they function.

эдгээр байгууллагуудыг үйл ажиллагаагаа дахин цэгнэхэд хүргэж байна.

But where there is crisis,

Гэсэн ч хямрал байгаа газар

there is also opportunity.

боломж бас байдаг.

Панамын баримтууд нэрээр

The first challenge presented

by what would eventually become known as the Panama Papers

танигдсан баримтуудаас бидэнд тулгарсан хамгийн эхний сорилт бол

was to make the documents searchable and readable.

хайлт хийж уншихад дөхөм болгох байсан.

There were nearly five million emails,

Тэнд бараг таван сая имэйл,

two million PDFs that needed to be scanned and indexed,

сканнердаж, дугаарлах шаардлагатай хоёр сая PDF баримт,

and millions more files and other kinds of documents.

мөн сая сая файл болон баримтууд байлаа.

Тэр бүхнийг интернэтэд

They all needed to be housed in a safe and secure location

аюулгүй, баталгаатай газар байлгах хэрэгтэй байсан.

in the cloud.

We next invited reporters to have a look at the documents.

Дараа нь баримтуудыг харуулахаар сэтгүүлчдийг урьсан юм.

In all, reporters from more than 100 media organizations

Нийт 76 орны 100 гаруй

хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг цуглуулав.

in 76 countries --

from the BBC in Britain

Британий БиБиСи-гээс эхлээд

to Le Monde newspaper in France

Францын Ле Монд сонин,

to the Asahi Shimbun in Japan.

Японы Асахи Шимбун хүртэл.

"Native eyes on native names," we called it, the idea being,

"Нутгийн хүмүүст нутгийнх нь нэрийг" гэж уг санаагаа нэрлэсэн юм.

who best to tell you who was important to Nigeria

Нигерийн сэтгүүлчээс илүү хэн танд

Нигерид ямар хүн чухал гэдгийг хэлэх вэ?

than a Nigerian journalist?

Who best in Canada than a Canadian?

Канадад хэн гэдгийг Канад хүнээс илүү хэн бэ?

There were only two rules for everyone who was invited:

Уригдсан хүн бүр хоёр л дүрмийг дагах ёстой байлаа:

we all agreed to share everything that we found with everybody else,

бид бүгд олсон зүйлээ бусадтайгаа хуваалцах ба

and we all agreed to publish together on the same day.

бид бүгд нэг өдөр мэдээгээ нийтэлнэ гэж тохирсон юм.

We chose our media partners based on trust

Бид хэвлэлийн хамтрагчдаа

that had been built up through previous smaller collaborations

өмнөх багахан хамтын ажиллагаагаар бий болсон итгэл болон

бичиг баримтуудаас гарж ирсэн мэдээнээс үндэслэн сонгосон.

and also from leads that jumped out from the documents.

Over the next few months,

Түүнээс хойших хэдэн сард

my small nonprofit organization of less than 20 people

миний 20 хүрэхгүй хүнтэй жижиг ашгийн бус байгууллагад

was joined by more than 350 other reporters from 25 language groups.

25 хэлний 350 гаруй сэтгүүлч нэгдсэн юм.

Түүхэн дэх хамгийн том алдагдсан мэдээлэл

The biggest information leak in history

had now spawned the biggest journalism collaboration in history:

түүхэн дэх хамгийн том сэтгүүл зүйн хамтын ажиллагааг бий болгосон юм.

376 орон орны сэтгүүлчид тэр бүр хийгээд байдаггүй зүйлээ хийж байв.

376 sets of native eyes doing what journalists normally never do,

working shoulder to shoulder,

Мөр зэрэгцэн ажиллаж,

sharing information,

мэдээлэл хуваалцаж байлаа.

but telling no one.

Гэхдээ хэнд ч хэлэлгүйгээр.

Энэ үед тодорхой болсон юм бол

For it became clear at this point

that in order to make the biggest kind of noise,

хамгийн их чимээ гаргахын тулд

эхлээд бидэнд хамгийн их нам гүм байдал хэрэгтэй байсан.

we first needed the biggest kind of silence.

To manage the project over the many months it would take,

Олон сарын турш үргэлжлэх уг төслийг удирдахын тулд бид

we built a secure virtual newsroom.

найдвартай виртуал редакцийг бүтээсэн.

Бид нууцлагдсан харилцаа холбооны систем ашиглаж,

We used encrypted communication systems,

тусгайлан зохиосон хайлтын систем бүтээсэн.

and we built a specially designed search engine.

Inside the virtual newsroom,

Сэтгүүлчид уг виртуал редакцид

the reporters could gather around the themes

бичиг баримтаас гарч ирсэн сэдвүүдийг

that were emerging from the documents.

тойрон хэлэлцэх боломжтой болсон.

Those interested in blood diamonds or exotic art, for instance,

Жишээ нь цусан алмаз эсвэл содон урлагийн бүтээл сонирхогчид

could share information about how the offshore world was being used

оффшор ертөнцөд хэрхэн нууц наймаа хийдэг талаарх

to hide the trade in both of those commodities.

мэдээллийг хуваалцаж болох юм.

Those interested in sport could share information

Спортод сонирхолтой бол

about how famous sports stars were putting their image rights

алдартай спортын одууд өөрсдийн дүрсийг ашиглах эрхийг

оффшор компаниудад байрлуулснаар

into offshore companies,

thereby likely avoiding taxes

үйл ажиллагаа явуулдаг улсынхаа татвараас

хэрхэн зайлсхийдэг тухай мэдээллийг хуваалцаж болно.

in the countries where they plied their trade.

Гэхдээ хамгийн сонирхолтой нь

But perhaps most exciting of all

were the number of world leaders and elect politicians

уг бичиг баримтуудаас илэрсэн дэлхийн удирдагчид

that were emerging from the documents --

мөн сонгогдсон улс төрчид байлаа.

figures like Petro Poroshenko in Ukraine,

Жишээлбэл: Украины ерөнхийлөгч Петро Порошенко,

close associates of Vladimir Putin in Russia

Оросын ерөнхийлөгч Владимир Путины дотно зөвлөхүүд,

and the British Prime Minister, David Cameron, who is linked

мөн Британийн Ерөнхий сайд Дэвид Камерон өөрийн нас барсан аав

Иан Камероноор дамжуулан холбогдсон байв.

through his late father, Ian Cameron.

Buried in the documents were secret offshore entities,

Уг бичиг баримтууд дотор нууц оффшор аж ахуйн нэгжүүд нуугдаж байв.

such as Wintris Inc.,

Жишнээ нь Винтрис Инк.

a company in the British Virgin Islands

Британий Виржиний арлуудад байрладаг

that had actually belonged to the sitting Icelandic prime minister.

Исландын ерөнхий сайдын эзэмшдэг компани байлаа.

I like to refer to Johannes Kristjansson,

Бидний төсөлд уригдсан Исландын сэтгүүлч

the Icelandic reporter we invited to join the project,

Йоханнес Кристьянссонг би дэлхийн хамгийн ганцаардмал хүн

as the loneliest man in the world.

гэж нэрлэх дуртай.

For nine months, he refused paid work

Тэр 9 сарын турш цалинтай ажлаас татгалзан

and lived off the earnings of his wife.

эхнэрийнхээ орлогоор амьдарсан.

He pasted tarps over the windows of his home

Исландын урт өвлийн турш хэрэгт дурлах нүднүүдээс сэргийлж

to prevent prying eyes during the long Icelandic winter.

гэрийнхээ цонхыг халхалсан.

And he soon ran out of excuses to explain his many absences,

Удалгүй тэр ажилдаа очоогүй шалтгаанаа тайлбарлах хэрэггүй болсон ч

as he worked red-eyed,

тэр нүдээ улайлган

night after night,

орой бүр

сар бүр ажилсаар байлаа.

month after month.

In all that time, he sat on information

Энэ бүх хугацаанд тэр

улсынхаа удирдагчийг огцруулах мэдээлэл дээр ажиллаж байсан.

that would eventually bring down the leader of his country.

Та эрэн сурвалжлах сэтгүүлч байгаад гайхалтай зүйл олж илрүүлвэл,

Now, when you're an investigative reporter and you make an amazing discovery,

such as your prime minster can be linked to a secret offshore company,

жишээ нь танай ерөнхий сайд нууц оффшор компанитай холбоотой

that that company has a financial interest in Icelandic banks --

ба тэр компани нь Исландын банкуудад санхүүгийн ашиг сонирхолтой бол

the very issue he's been elected on --

өөрийнх нь сонгуульд ялсан гол асуудал

well, your instinct is to scream out very loud.

хамгийн түрүүнд танд чангаар орилмоор санагдана.

Үүний оронд өөрийнхөө ярьж болох цөөхөн хэдэн хүнтэй

Instead, as one of the few people that he could speak to,

Johannes and I shared a kind of gallows humor.

Йоханнес бид хоёр нэг төрлийн хошигнолыг хуваалцдаг байлаа.

"Wintris is coming," he used to say.

Тэр "Винтрис ирж байна" гэдэг байв.

(Инээд)

(Laughter)

(Applause)

(Алга ташилт)

We were big fans of "Game of Thrones."

Бид "Хаан ширээний тоглоомын" шүтэн бишрэгчид.

When reporters like Johannes wanted to scream,

Жоханнес шиг сэтгүүлчид хашгирмаар болохдоо

they did so inside the virtual newsroom,

виртуал редакц дотор хашгирсан бөгөөд

and then they turned those screams into stories

тэрхүү хашгирааныг мэдээ болгохдоо

by going outside the documents to court records,

өөрт байсан баримтуудаас гадна шүүхийн протокол,

official company registers,

албан ёсны компаний бүртгэл,

тэгээд нэрлэх гэж байгаа хүмүүсээс асуусан асуултыг ашигласан.

and by eventually putting questions to those that we intended to name.

Панамын баримтууд сэтгүүлчдэд бусдаас өөр өнцгөөс

Panama Papers actually allowed the reporters to look at the world

through a different lens from everybody else.

ертөнцийг харах боломж олгосон юм.

As we were researching the story,

Бид мэдээгээ судлах явцад

unconnected to us,

бидэнтэй холбоогүйгээр

a major political bribery scandal happened in Brazil.

томоохон улс төрийн авилгын хэрэг Бразилд болсон.

A new leader was elected in Argentina.

Аргентинд шинэ удирдагч сонгогдсон.

The FBI began to indict officials at FIFA,

Холбооны Мөрдөх Товчоо мэргэжлийн хөлбөмбөгийн ертөнцийг удирддаг

the organization that controls the world of professional soccer.

ФИФА-ийн томоохон албан тушаалтнуудад ял тулгаж эхэлсэн.

Панамын баримтууд эдгээр үйл явдал бүрийн тухай

The Panama Papers actually had unique insights

into each one of these unfolding events.

өвөрмөц санаа дэвшүүлж байсан юм.

So you can imagine the pressure and the ego dramas

Тэгэхээр бидний ажлыг нурааж болох байсан дарамт,

эрх ашгийн тэмцлийг төсөөлж байгаа байх.

that could have ruined what we were trying to do.

Any of one of these journalists,

Эдгээр сэтгүүлчдийн хэн нь ч

they could have broken the pact.

уг гэрээг цуцалж болох байлаа.

But they didn't.

Гэхдээ тэгээгүй.

And on April 3 this year,

Тэгээд энэ оны 4 сарын 3-нд,

Германы цагаар 20:00 цагт

at exactly 8pm German time,

we published simultaneously in 76 countries.

бид нэгэн зэрэг 76 оронд мэдээгээ нийтэлсан юм.

(Applause)

(Алга ташилт)

The Panama Papers quickly became one of the biggest stories of the year.

Панамын баримтууд тэр дороо оны онцлох мэдээний нэг болсон юм.

This is the scene in Iceland the day after we published.

Энэ бид мэдээг нийтэлсний маргааш Исландад болсон үйл явдал.

It was the first of many protests.

Олон эсэргүүцлийн эхнийх нь энэ байлаа.

Исландын ерөнхий сайд огцрох хэрэгтэй болсон.

The Icelandic prime minister had to resign.

It was a first of many resignations.

Олон хүн огцорсны эхнийх нь энэ байлаа.

We spotlighted many famous people such as Lionel Messi,

Бид олон алдартнуудыг онцолсны дотор дэлхийн хамгийн алдартай хөлбөмбөгчин

the most famous soccer player in the world.

Лионел Мэсси багтаж байлаа.

And there were some unintended consequences.

Урьдчилан тооцоолоогүй үр дагаврууд бас байсан.

These alleged members of a Mexican drug cartel were arrested

Мексикийн хар тамхины сүлжээний эдгээр сэжиг бүхий гишүүдийн

орогнох газрыг бид нийтэлсний дараагаар баривчилсан.

after we published details about their hideout.

They'd been using the address

Тэд нар оффшор компаниа бүртгүүлэхдээ

to register their offshore company.

өөрсдийн хаягаа ашигласан байлаа.

(Laughter)

(Инээд)

Бидний хийж чадсан юманд нэг ёжтой зүйл байв.

There's a kind of irony in what we've been able to do.

The technology -- the Internet -- that has broken the business model

Бизнесийн загварыг эвдсэн технологи болох интернет

is allowing us to reinvent journalism itself.

бидэнд сэтгүүл зүйг шинэчлэх боломж өгч байна.

And this dynamic is producing

Энэ динамик урьд өмнө байгаагүй их хэмжээний

unprecedented levels of transparency and impact.

ил тод байдал, өөрчлөлтийг бий болгож байна.

We showed how a group of journalists can effect change across the world

Бүлэг сэтгүүлчид хэрхэн дэлхий даяар өөрчлөлт бий болгож болдгийг

by applying new methods and old-fashioned journalism techniques

асар их хэмжээний алдагдсан мэдээлэлд сэтгүүл зүйн

шинэлэг болон хуучинсаг аргуудыг ашиглаж харуулсан.

to vast amounts of leaked information.

We put all-important context around what was given to us by John Doe.

Жон Доугын өгсөн зүйлийг бид маш чухал болгосон.

And by sharing resources,

Мөн нөөц баялагаа хуваалцсанаар

we were able to dig deep --

ихэнх хэвлэлийн байгууллагуудын өнөө үед санхүүгийн асуудлаас болж зөвшөөрдгөөс

much deeper and longer than most media organizations allow these days,

илүү ухах боломж олгосон.

because of financial concerns.

Илүү гүнзгий бас урт хугацаагаар.

Now, it was a big risk,

Энэ нь их эрсдэлтэй алхам байсан.

Уг арга мэдээ болгонд тохирохгүй.

and it wouldn't work for every story,

Гэвч бид Панамын баримтуудаар

but we showed with the Panama Papers

ямар ч улсын тухай хаанаас ч хамаагүй бичиж болдог ба

that you can write about any country from just about anywhere,

дурын дайны талбарыг сонгож ажлаа хамгаалж болдог гэдгийг харуулсан.

and then choose your preferred battleground to defend your work.

Try obtaining a court injunction

76 өөр оронд

that would prevent the telling of a story in 76 different countries.

мэдээ нийтлэхийг зогсоох шүүхийн хориг олж авах гээд үз л дээ.

Гарцаагүй болох юмыг зогсоох гээд үз дээ.

Try stopping the inevitable.

Shortly after we published, I got a three-word text from Johannes:

Бид мэдээгээ нийтэлсний дараахан Йоханнес надад 3 үгтэй мессеж илгээсэн:

"Wintris has arrived."

"Винтрис ирсэн байна."

(Инээд)

(Laughter)

It had arrived and so, too, perhaps has a new era for journalism.

Тэр ирсэн бөгөөд тэрэнтэй сэтгүүл зүйн шинэ эрин ирсэн байж магадгүй.

Thank you.

Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)

Bruno Giussani: Gerard, thank you.

Бруно Жуссани: Жерард, баярлалаа.

I guess you're going to send that applause to the 350 journalists

Тантай ажилсан 350 сэтгүүлчдэд энэхүү алга ташилтыг

who worked with you, right?

та явуулах байх, тиймээ?

Now, a couple of questions I would like to ask.

Би одоо танаас хэдэн асуулт асуумаар байна.

The first one is,

Эхний асуулт нь:

you'd been working in secrecy for over a year

та нууцаар бүтэн жилийн турш

дэлхийн өнцөг булан бүрээс ирсэн 350 гаруй хүнтэй ажиллаа.

with 350-something colleagues from all over the world --

was there ever a moment when you thought

Танд уг задарсан мэдээ нийтэд задарна гэж,

хэн нэгэн мэдээ нийтэлснээс болж

that the leak may be leaked,

that the collaboration may just be broken

энэ хамтын ажил нурж магадгүй

by somebody publishing a story?

гэж санагдах үе байсан уу?

Or somebody not in the group releasing some information

Эсвэл танай бүлгээс гадуур, хэн нэгэн олж мэдсэн зарим

that they got to know?

мэдээллээ нийтлэх ч юм уу?

Gerard Ryle: We had a series of crises along the way,

Жерард Райл: Явцдаа бид хэд хэдэн хямралтай тулгарсан.

including when something major was happening in the world,

Дэлхий даяара ямар нэг шуугиан дэгдэхэд

the journalists from that country wanted to publish right away.

тухайн орны сэтгүүлчид мэдээг тэр дор нь нийтлэхийг хүссэн.

We had to calm them down.

Тэднийг тайвшруулах хэрэг гарсан.

Probably the biggest crisis we had was a week before publication.

Бидний хамгийн том хямрал мэдээ нийтлэхээс 7 хоногийн өмнө болсон.

Бид Владимир Путиний туслахууд руу хэдэн асуулт явуулсан боловч

We'd sent a series of questions to the associates of Vladimir Putin,

хариулахын оронд

but instead of responding,

the Kremlin actually held a press conference and denounced us,

Кремль хэвлэлийн бага хурал зарлан биднийг буруутган,

and denounced the whole thing as being, I guess, a plot from the West.

энэ бүхнийг Барууныхны хийж байгаа хуйвалдаан гэж мэдэгдсэн.

Тэр үед Путин энийг зөвхөн өөрийнх нь тухай гэж бодож байсан юм.

At that point, Putin thought it was just about him.

Мэдээж, үүнээс болж дэлхий даяарх олон эрхлэгчийн

And, of course, a lot of editors around the world

were very nervous about this.

санаа маш их зовж байлаа.

They thought the story was going to get out.

Энэ мэдээ задарна гэж тэд бодож байсан.

You can imagine the amount of time they'd spent,

Тэдний үүнд зарцуулсан цаг хугацаа, нөөц,

the amount of resources, money spent on this.

мөнгийг та бүхэн төсөөлж байгаа байх.

So I had to basically spend the last week calming everyone down,

Сүүлийн долоо хоногийг би бүх хүмүүсээ тайвшруулж л өнгөрөөсөн.

a bit like a general, where you're holding your troops back:

Цэргийн жанжин цэргүүдээ хойш нь барьж буй мэтээр

"Calm, remain calm."

"Тайван, тайван байгаарай."

And then eventually, of course, they all did.

Тэгээд яваандаа бүгд мэдээж тайвширсан.

BG: And then a couple weeks ago or so,

БЖ: Тэгээд хэдэн долоо хоногийн өмнө

you released a lot of the documents as an open database

та олон бичиг баримтыг нээлттэй мэдээллийн сан болгон дэлгэсэн нь

for everybody to search via keyword, essentially.

түлхүүр үгээр хайх боломжийг хүмүүст олгосон байсан.

ЖР: Оффшор ертөнцийн

GR: We very much believe

that the basic information about the offshore world

суурь мэдээлэл олон нийтэд нээлттэй байх хэрэгтэй

should be made public.

гэдэгт бид бат итгэдэг.

Now, we didn't publish the underlying documents

Бид хамтран ажиллаж байгаа сэтгүүлчдийнхээ

of the journalists we're working with.

үндсэн бичиг баримтуудыг нийтлээгүй.

But the basic information such as the name of a person,

Гэсэн ч хүний нэр, ямар төрлийн оффшор компани болох

what their offshore company was and the name of that company,

мөн компаний нэр мэтийн энгийн мэдээлллийг бүгдийг нь

онлайн ертөнцөд тавьсан.

is now all available online.

In fact, the biggest resource of its kind basically is out there now

Үнэндээ энэ төрлийн хамгийн том нөөц тэнд байгаа юм.

BG: Gerard, thank you for the work you do.

БЖ: Жерард, таны хийдэг ажилд баярлалаа

GR: Thank you.

ЖР: Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)