Inside the black hole image that made history | Sheperd Doeleman

3,048,932 views ・ 2019-05-10

TED


વિડિઓ ચલાવવા માટે કૃપા કરીને નીચેના અંગ્રેજી સબટાઈટલ પર ડબલ-ક્લિક કરો.

Translator: krinal darji Reviewer: Arvind Patil
00:13
Chris Anderson: Shep, thank you so much for coming.
0
13417
2434
ક્રિસ એન્ડરસન: શેપ, આવવા બદલ તમારો આભાર.
00:15
I think your plane landed literally two hours ago in Vancouver.
1
15875
2958
મને લાગે છે કે તમારું વિમાન શાબ્દિક બે કલાક પહેલા વાનકુવરમાં ઉતર્યું છે
00:19
Such a treat to have you.
2
19750
1434
તમારી પાસે આવી સારવાર. તો તમે કેવી રીતે મેળવો
00:21
So, talk us through how do you get from Einstein's equation to a black hole?
3
21208
6143
છો આઈન્સ્ટાઈનના સમીકરણથી લઈને બ્લેક હોલ સુધી એની અમારી સાથે વાત કરો
00:27
Sheperd Doeleman: Over 100 years ago,
4
27375
1809
શેપરડ ડોલેમેન: 100 વર્ષ પહેલાં
00:29
Einstein came up with this geometric theory of gravity
5
29208
3435
આઈન્સ્ટાઈન ગુરુત્વાકર્ષણના ભૌમિતિક સિદ્ધાંત સાથે આવ્યા હતા
00:32
which deforms space-time.
6
32667
2101
જે અવકાશ-સમયને વિકૃત કરે છે.
00:34
So, matter deforms space-time,
7
34792
1601
તેથી, પદાર્થ અવકાશ-સમયને વિકૃત કરે છે,
00:36
and then space-time tells matter in turn how to move around it.
8
36417
2953
અને પછી અવકાશ નો સમય તેની ફરતે કેવી રીતે ફરવું તે બાબત માં કહે છે
00:39
And you can get enough matter into a small enough region
9
39394
3540
અને તમે નાના પર્યાપ્ત ક્ષેત્ર માટે પૂરતી બાબત મેળવી શકો છો
00:42
that it punctures space-time,
10
42958
2226
કે તે જગ્યાના સમયને પંચર કરે છે,
00:45
and that even light can't escape,
11
45208
1685
અને તે પ્રકાશ છટકી પણ શકતો નથી,
00:46
the force of gravity keeps even light inside.
12
46917
2101
ગુરુત્વાકર્ષણ બળ પણ અંદર પ્રકાશ રાખે છે
00:49
CA: And so, before that, the reason the Earth moves around the Sun
13
49042
3101
સીએ: અને તેથી, તે પહેલાં, એ કારણ થી પૃથ્વી સૂર્યની આસપાસ ફરે છે
00:52
is not because the Sun is pulling the Earth as we think,
14
52167
2642
એનું કારણ સૂર્ય નથી આપણે વિચારીએ તેમ પૃથ્વીને ખેંચી રહ્યું છે,
00:54
but it's literally changed the shape of space
15
54833
2143
પરંતુ તેનો આકાર જગ્યા શાબ્દિક રૂપે બદલાઈ ગઈ છે
00:57
so that we just sort of fall around the Sun.
16
57000
2101
જેથી આપણે ફક્ત સન ની આસપાસ ની સમસ્યા સુલઝાવી શકીએ
00:59
SD: Exactly, the geometry of space-time
17
59125
1893
એસડી: બરાબર, અવકાશ-સમયની ભૂમિતિ
01:01
tells the Earth how to move around the Sun.
18
61042
2059
પૃથ્વીને કહે છે કે કેવી રીતે સૂર્ય ની આસપાસ ફરવું
01:03
You're almost seeing a black hole puncture through space-time,
19
63125
3393
તમે લગભગ અવકાશ-સમય દ્વારા બ્લેક હોલ નું પંચર જોઈ રહ્યા છો
01:06
and when it goes so deeply in,
20
66542
1976
અને જ્યારે તે ખૂબ ઉંડે જોડે જાય છે,
01:08
then there's a point at which light orbits the black hole.
21
68542
3476
પછી ત્યાં એક બિંદુ છે જે પ્રકાશ દ્વારા બ્લેક હોલનું ભ્રમણ કરે છે.
01:12
CA: And so that's, I guess, is what's happening here.
22
72042
2517
સીએ: અને તેથી હું માનું છું કે અહીં શું થઈ રહ્યું છે.
01:14
This is not an image,
23
74583
1310
01:15
this is a computer simulation of what we always thought,
24
75917
2976
આ કોઈ છબી નથી,
આ કમ્પ્યુટર સિમ્યુલેશન છે આપણે હંમેશાં શું વિચાર્યું છે,
01:18
like, the event horizon around the black hole.
25
78917
2976
જેમ, બ્લેક હોલ ની આસપાસ ઘટના ક્ષિતિજ થાય છે
01:21
SD: Until last week, we had no idea what a black hole really looked like.
26
81917
3476
એસડી: છેલ્લા અઠવાડિયા સુધી, અમને કોઈ ખ્યાલ નહોતો કે બ્લેક હોલ ખરેખર કેવો દેખાતો હતો
01:25
The best we could do were simulations like this in supercomputers,
27
85417
3934
સુપર કોમ્પ્યુટર્સની જેમ અમે જે કરી શકીએ છીએ તે શ્રેષ્ઠ છે
01:29
but even here you see this ring of light,
28
89375
1976
પણ અહીં તમે પ્રકાશની આ વીંટી જુઓ,
01:31
which is the orbit of photons.
29
91375
1934
જે ફોટોન ની ભ્રમણકક્ષા છે.
01:33
That's where photons literally move around the black hole,
30
93333
2726
શાબ્દિક રીતે બ્લેક હોલ ને ફોટોન ની ફરતે પરિભ્રમણ કરાવો
01:36
and around that is this hot gas that's drawn to the black hole,
31
96083
3560
અને તેની આસપાસ આ ગરમ ગેસ છે જે બ્લેક હોલ તરફ દોરેલું છે,
01:39
and it's hot because of friction.
32
99667
1976
આ બધા ગેસ ખૂબ જ નાના વોલ્યુમમાં મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે તેથી તે ગરમ થાય છે.
01:41
All this gas is trying to get into a very small volume, so it heats up.
33
101667
3351
સીએ: થોડા વર્ષો પહેલા, તમે આ મિશન શરૂ કર્યું
01:45
CA: A few years ago, you embarked on this mission
34
105042
2851
01:47
to try and actually image one of these things.
35
107917
2184
બધી વસ્તુ નો પ્રયાસ કરી એક વસ્તુ વ્યવસ્થિત રીતે કરવી
01:50
And I guess you took --
36
110125
1875
અને હું માનું છું કે તમે લીધો હતો -
01:52
you focused on this galaxy way out there.
37
112708
2060
તમે ત્યાં આ ગેલેક્સી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કર્યું છે
01:54
Tell us about this galaxy.
38
114792
1809
અમને આ ગેલેક્સી વિશે કહો.
01:56
SD: This is the galaxy --
39
116625
1809
એસડી: આ ગેલેક્સી છે -
01:58
we're going to zoom into the galaxy M87, it's 55 million light-years away.
40
118458
3810
અમે ગેલેક્સી એમ 87 માં ઝૂમ કરીશું, તે 55 મિલિયન પ્રકાશ-વર્ષ દૂર છે.
02:02
CA: Fifty-five million.
41
122292
1226
સીએ: પંચાવન મિલિયન.
02:03
SD: Which is a long way.
42
123542
2017
એસડી: જે એક લાંબો રસ્તો છે.
02:05
And at its heart,
43
125583
1643
અને તેના હૃદય પર,
02:07
there's a six-and-a-half-billion- solar-mass black hole.
44
127250
2684
સોલર માસ બ્લેક હોલ ના સાડા છ અબજ છે
02:09
That's hard for us to really fathom, right?
45
129958
2476
તે અમારા માટે ખરેખર મુશ્કેલ છે ખબર છે, બરાબર?
02:12
Six and a half billion suns compressed into a single point.
46
132458
4268
સાડા છ અબજ સૂર્ય એક બિંદુ માં સંકુચિત થાય છે
02:16
And it's governing some of the energetics of the center of this galaxy.
47
136750
4393
આ ગેલેક્સીના કેન્દ્રમાં તે કેટલાક ઉર્જાશાસ્ત્રનું સંચાલન કરે છે
02:21
CA: But even though that thing is so huge, because it's so far away,
48
141167
3476
સીએ: પરંતુ તે બાબત ખૂબ મોટી હોવા છતાં તે ઘણું દૂર છે,
02:24
to actually dream of getting an image of it,
49
144667
2892
ખરેખર સ્વપ્ન છે તેની છબી મેળવવામાં,
02:27
that's incredibly hard.
50
147583
1268
તે અતિ મુશ્કેલ છે.
02:28
The resolution would be incredible that you need.
51
148875
2309
ઠરાવ અતુલ્ય હશે એની તમને જરૂર છે.
02:31
SD: Black holes are the smallest objects in the known universe.
52
151208
3018
એસડી: બ્રહ્માંડ ના પદાર્થો માં બ્લેક હોલ સૌથી નાનો છે
02:34
But they have these outsize effects on whole galaxies.
53
154250
2768
પરંતુ સમગ્ર તારાવિશ્વો પર તેમની આ આઉટસાઇઝ ઇફેક્ટ્સ છે
02:37
But to see one,
54
157042
1267
પરંતુ એ જોવા માટે,
02:38
you would need to build a telescope as large as the Earth,
55
158333
2726
પૃથ્વી જેટલું મોટું તમારે ટેલિસ્કોપ બનાવવાની જરૂર રહેશે
02:41
because the black hole that we're looking at
56
161083
2101
કારણ કે બ્લેક હોલ જે આપણે જોઈ રહ્યા છીએ
02:43
gives off copious radio waves.
57
163208
1476
પ્રચુર રેડિયો તરંગો આપે છે.
02:44
It's emitting all the time.
58
164708
1351
તે બધા સમય ઉત્સર્જન કરે છે.
02:46
CA: And that's exactly what you did.
59
166083
1768
સીએ: અને તે તમે બરાબર કર્યું.
02:47
SD: Exactly. What you're seeing here
60
167875
1768
એસડી: બરાબર. તમે અહીં શું જોઈ રહ્યા છો
02:49
is we used telescopes all around the world,
61
169667
2059
શું આપણે સમગ્ર વિશ્વમાં ટેલિસ્કોપ્સનો ઉપયોગ કર્યો છે?
02:51
we synchronized them perfectly with atomic clocks,
62
171750
2393
અમે તેમને અણુ ઘડિયાળો સાથે સંપૂર્ણ રીતે સિંક્રનાઇઝ કર્યું છે
02:54
so they received the light waves from this black hole,
63
174167
2524
02:56
and then we stitched all of that data together to make an image.
64
176715
3969
તેથી તેઓને આ બ્લેક હોલમાંથી પ્રકાશ તરંગો મળે
અને પછી અમે તે તમામ ડેટા ને ભેગો કરી ને એક છબી બનાવીએ છીએ
03:00
CA: To do that
65
180708
1292
સીએ: તે કરવા માટે
03:03
the weather had to be right
66
183292
1309
હવામાન યોગ્ય હોવું જોઈએ
03:04
in all of those locations at the same time,
67
184625
2059
તે બધા સ્થળોએ તે જ સમયે,
03:06
so you could actually get a clear view.
68
186708
1893
જેથી તમે ખરેખર સ્પષ્ટ દૃષ્ટિકોણ મેળવી શકો.
03:08
SD: We had to get lucky in a lot of different ways.
69
188625
2417
એસડી: અમારે ઘણી જુદી જુદી રીતે ભાગ્યશાળી થવું હતું
03:11
And sometimes, it's better to be lucky than good.
70
191875
2309
અને કેટલીકવાર, તે વધુ સારું છે કે સારા કરતાં નસીબદાર હોઈએ
03:14
In this case, we were both, I like to think.
71
194208
2685
આ કિસ્સામાં, અમે બંને હતા, મને વિચારવું ગમે છે
03:16
But light had to come from the black hole.
72
196917
2809
પણ બ્લેક હોલમાંથી પ્રકાશ આવી ગયો
03:19
It had to come through intergalactic space,
73
199750
3934
ઇન્ટરગ્લાક્ટિક સ્પેસ દ્વારા તે આવતું હતું
03:23
through the Earth's atmosphere, where water vapor can absorb it,
74
203708
3685
પૃથ્વીના વાતાવરણ દ્વારા, જ્યાં પાણીની વરાળ તેને શોષી શકે છે,
03:27
and everything worked out perfectly,
75
207417
1767
અને બધું બરાબર કામ કર્યું,
03:29
the size of the Earth at that wavelength of light,
76
209208
2518
પૃથ્વીનું કદ પ્રકાશની તરંગલંબાઇ પર,
03:31
one millimeter wavelength,
77
211750
1309
એક મિલીમીટર તરંગલંબાઇ
03:33
was just right to resolve that black hole, 55 million light-years away.
78
213083
4768
તે બ્લેક હોલનો ઉકેલ કરવા માટે માત્ર બરાબર હતું,55 મિલિયન પ્રકાશ વર્ષ દૂર છે.
03:37
The universe was telling us what to do.
79
217875
2809
બ્રહ્માંડ અમને કહેતું હતું કે શું કરવું.
03:40
CA: So you started capturing huge amounts of data.
80
220708
2393
સીએ: તેથી તમે વિશાળ પ્રમાણમાં માહિતી કબજે કરવાનું શરૂ કર્યું
03:43
I think this is like half the data from just one telescope.
81
223125
3018
મને લાગે છે કે માત્ર એક ટેલિસ્કોપમાંથી આ અડધા ડેટા જેવું છે
03:46
SD: Yeah, this is one of the members of our team, Lindy Blackburn,
82
226167
3142
એસ.ડી .: હા, આ સભ્યોમાંથી એક છે અમારી ટીમના, લિન્ડી બ્લેકબર્ન,
03:49
and he's sitting with half the data
83
229333
1726
અને તે અડધો ડેટા સાથે લઇને બેઠા છે
03:51
recorded at the Large Millimeter Telescope,
84
231083
2060
મોટા મિલીમીટર ટેલિસ્કોપ પર રેકોર્ડ,
03:53
which is atop a 15,000-foot mountain in Mexico.
85
233167
3392
મેક્સિકો માં પર્વત 15,000 ફૂટની ટોચ પર છે
03:56
And what he's holding there is about half a petabyte.
86
236583
3310
અને તે ત્યાં લગભગ અડધો પેટાબાઇટ ધરાવે છે
03:59
Which, to put it in terms that we might understand,
87
239917
3267
તેને એવી શરતોમાં મૂકવું કે જે આપણે સમજી શકીએ
04:03
it's about 5,000 people's lifetime selfie budget.
88
243208
3935
આજીવન સેલ્ફી બજેટ લગભગ 5,000 લોકોની છે
(હાસ્ય)
04:07
(Laughter)
89
247167
2142
સીએ: તે ઘણો ડેટા છે.
04:09
CA: It's a lot of data.
90
249333
1268
04:10
So this was all shipped, you couldn't send this over the internet.
91
250625
3143
તેથી આ બધું મોકલેલ હતું, તમે આને ઇન્ટરનેટ પર મોકલી શક્યા નહીં.
04:13
All this data was shipped to one place
92
253792
1851
આ તમામ ડેટા એક જગ્યાએ મોકલવામાં આવ્યો હતો
04:15
and the massive computer effort began to try and analyze it.
93
255667
3309
અને કમ્પ્યુટરનો વિશાળ પ્રયાસ શરૂ થયો અને તેનું વિશ્લેષણ કર્યું
04:19
And you didn't really know
94
259000
1768
અને તમે ખરેખર જાણતા ન હતા
04:20
what you were going to see coming out of this.
95
260792
2184
બહાર આવતા તમે શું જોવા જઇ રહ્યા છો આ બહાર આવતા.
04:23
SD: The way this technique works that we used --
96
263000
2268
એસડી: આ તકનીકની રીત એ કામ નો અમે ઉપયોગ
04:25
imagine taking an optical mirror and smashing it
97
265292
3350
ઓપ્ટિકલ મિરર લેવાની કલ્પના અને તે તોડવાનો
અને વિવિધ સ્થળોએ બધા શાર્ડ મૂકી
04:28
and putting all the shards in different places.
98
268666
2226
જે રીતે સામાન્ય દર્પણ કાર્ય કરે છે
04:30
The way a normal mirror works
99
270916
1393
સપાટીની બહાર,પ્રકાશ ની કિરણોનો ઉછાળો છે જે સંપૂર્ણ છે,
04:32
is the light rays bounce off the surface, which is perfect,
100
272333
2810
અને તેઓ તે જ સમયે ચોક્કસ મુદ્દા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે
04:35
and they focus in a certain point at the same time.
101
275167
3142
અમે આ તમામ રેકોર્ડિંગ્સ લઈએ છીએ,
04:38
We take all these recordings,
102
278333
1976
04:40
and with atomic clock precision
103
280333
1560
અને અણુ ઘડિયાળની ચોકસાઇ સાથે
04:41
we align them perfectly, later in a supercomputer.
104
281917
3351
અમે તેમને પાછળથી એક સુપર કમ્પ્યુટર માં સંપૂર્ણ રીતે સંરેખિત કરીએ છીએ
04:45
And we recreate kind of an Earth-sized lens.
105
285292
2601
અને અમે ફરીથી પૃથ્વી ની કદના લેન્સ ના પ્રકાર બનાવીએ.
04:47
And the only way to do that is to bring the data back by plane.
106
287917
2976
અને તે કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો વિમાન દ્વારા ડેટા પાછા લાવવાનો છે.
04:50
You can't beat the bandwidth of a 747 filled with hard discs.
107
290917
3684
તમે હાર્ડ ડિસ્કથી ભરેલા 747 ની બેન્ડવિડ્થને હરાવી શકતા નથી
(હાસ્ય)
04:54
(Laughter)
108
294625
1018
સીએ: અને તેથી, હું માનું છું કે થોડા અઠવાડિયા અથવા થોડા મહિના પહેલા,
04:55
CA: And so, I guess a few weeks or a few months ago,
109
295667
2476
04:58
on a computer screen somewhere,
110
298167
1642
ક્યાંક કમ્પ્યુટર સ્ક્રીન પર,
04:59
this started to come into view.
111
299833
3268
આ દૃષ્ટિએ આવવાનું શરૂ થયું.
આ ક્ષણ.
05:03
This moment.
112
303125
1268
એસડી: સારું, તે ઘણો સમય લીધો.
05:04
SD: Well, it took a long time.
113
304417
2267
05:06
CA: I mean, look at this.
114
306708
1292
સીએ: મારો મતલબ, આ જુઓ.
05:09
That was it.
115
309708
1393
તે હતી.
05:11
That was the first image.
116
311125
1268
તે પ્રથમ છબી હતી.
05:12
(Applause)
117
312417
6184
(તાળીઓ)
05:18
So tell us what we're really looking at there.
118
318625
2309
તો અમને કહો આપણે ત્યાં ખરેખર જોઈ રહ્યા છીએ.
05:20
SD: I still love it.
119
320958
1351
એસ.ડી .: મને હજી પણ તે ગમે છે.
05:22
(Laughter)
120
322333
2935
(હાસ્ય)
05:25
So what you're seeing is that last orbit of photons.
121
325292
3892
તો તમે જે જોઇ રહ્યા છો તે ફોટોન ની છેલ્લો ભ્રમણકક્ષા છે.
05:29
You're seeing Einstein's geometry laid bare.
122
329208
3518
તમે આઈન્સ્ટાઇન ની ભૂમિતિ ને જોઈ રહ્યા છો
05:32
The puncture in space-time is so deep
123
332750
2393
સ્પેસ-ટાઇમમાં પંચર ખૂબ ઊંડુ હોય છે
05:35
that light moves around in orbit,
124
335167
2017
તે પ્રકાશ ભ્રમણકક્ષાની આસપાસ ફરે છે,
05:37
so that light behind the black hole, as I think we'll see soon,
125
337208
3060
જેથી બ્લેક હોલ પાછળ નો પ્રકાશ, મને લાગે છે કે આપણે ટૂંક સમયમાં જોશું,
05:40
moves around and comes to us on these parallel lines
126
340292
2934
આસપાસ ફરે છે અને અમારી પાસે આવે છે આ સમાંતર લીટીઓ પર
05:43
at exactly that orbit.
127
343250
1684
બરાબર તે ભ્રમણકક્ષામાં.
05:44
It turns out, that orbit is the square root of 27
128
344958
4643
જે બહાર આવ્યું છે, તે ભ્રમણકક્ષા છે 27 ના વર્ગમૂળ
વખત માત્ર એક મુઠ્ઠીભર મૂળભૂત સ્થિરતા.
05:49
times just a handful of fundamental constants.
129
349625
2976
તે અસાધારણ છે જ્યારે તમે તેના વિશે વિચારો.
05:52
It's extraordinary when you think about it.
130
352625
2018
સીએ: જ્યારે ...
05:54
CA: When ...
131
354667
1934
મારા માથામાં, શરૂઆતમાં, જ્યારે મેં બ્લેક હોલ વિશે વિચાર્યું,
05:56
In my head, initially, when I thought of black holes,
132
356625
2684
હું વિચારી રહ્યો છું કે તે ઘટનાની ક્ષિતિજ છે
05:59
I'm thinking that is the event horizon,
133
359333
1893
06:01
there's lots of matter and light whirling around in that shape.
134
361250
3809
ત્યાં ઘણા બધા આકારના પદાર્થો અને પ્રકાશ છે તેની આસપાસ ચકરાવો.
પરંતુ તે એના કરતાં વધુ જટિલ છે
06:05
But it's actually more complicated than that.
135
365083
3185
06:08
Well, talk us through this animation, because it's light being lensed around it.
136
368292
4434
સારું, આ એનિમેશન દ્વારા અમારી સાથે વાત , કરો તેની આસપાસ પ્રકાશ આપવામાં આવે છે.
06:12
SD: You'll see here that some light from behind it gets lensed,
137
372750
3351
એસડી: તમે અહીં જોશો કે થોડો પ્રકાશ છે તે લેન્સ પાછળ થી આપવામાં આવે છે,
06:16
and some light does a loop-the-loop around the entire orbit of the black hole.
138
376125
4393
અને બ્લેક હોલની સંપૂર્ણ ભ્રમણકક્ષાની આસપાસ થોડો પ્રકાશ લૂપ-ધ-લૂપ ફરે છે
પરંતુ જ્યારે તમને પૂરતો પ્રકાશ મળે છે
06:20
But when you get enough light
139
380542
1476
06:22
from all this hot gas swirling around the black hole,
140
382042
2809
આ બધા ગરમ ગેસમાંથી બ્લેક હોલની ફરતે,
06:24
then you wind up seeing all of these light rays
141
384875
2893
પછી તમે પવન જોઈ આ બધી પ્રકાશની કિરણો
06:27
come together on this screen,
142
387792
1392
આ સ્ક્રીન પર એકસાથે આવે છે,
06:29
which is a stand-in for where you and I are.
143
389208
2435
જે સ્ટેન્ડ-ઇન છે તમે અને હું જ્યાં છીએ.
06:31
And you see the definition of this ring begin to come into shape.
144
391667
4476
અને તમે આ રિંગની વ્યાખ્યા જુઓ છો આકારમાં આવવાનું શરૂ કરો.
06:36
And that's what Einstein predicted over 100 years ago.
145
396167
3375
અને 100 વર્ષ પહેલાં આ જ આઈન્સ્ટાઈનની આગાહી છે
06:40
CA: Yeah, that is amazing.
146
400167
2059
સીએ: હા, તે આશ્ચર્યજનક છે.
06:42
So tell us more about what we're actually looking at here.
147
402250
5768
તેથી અમને આના વિશે વધુ જણાવો આપણે ખરેખર અહીં શું જોઈ રહ્યા છીએ.
06:48
First of all, why is part of it brighter than the rest?
148
408042
2642
સૌ પ્રથમ, તેનો ભાગ શા માટે તેજસ્વી છે બાકીના કરતાં?
06:50
SD: So what's happening is that the black hole is spinning.
149
410708
3768
એસડી: તો બ્લેક હોલ ફરતે શું થઇ રહ્યું હોય છે
06:54
And you wind up with some of the gas moving towards us below
150
414500
3393
અને તમે કેટલાક ગેસ સાથે સમાપ્ત કરો નીચે અમારી તરફ આગળ વધો.
06:57
and receding from us on the top.
151
417917
1684
અને ટોચ પરથી અમારી પાસેથી ફરી.
06:59
And just as the train whistle has a higher pitch
152
419625
2476
અને જેમ ટ્રેન ની સીટી વાગે છે એમ ઉંચી પિચ છે
07:02
when it's coming towards you,
153
422125
1393
જ્યારે તે તમારી તરફ આવે છે,
07:03
there's more energy from the gas coming towards us than going away from us.
154
423542
3767
ગેસમાં વધુ ઉર્જા છે જે અમારી તરફ આવતા પાછી અમારી પાસેથી જતા કરતાં
07:07
You see the bottom part brighter
155
427333
1560
તમે નીચેનો ભાગ તેજસ્વી જોશો
07:08
because the light is actually being boosted in our direction.
156
428917
3226
કારણ કે પ્રકાશ ને અમારી દિશામાં વેગ મળ્યો છે
07:12
CA: And how physically big is that?
157
432167
1976
સીએ: અને તે શારીરિક રીતે કેટલું મોટું છે?
07:14
SD: Our entire solar system would fit well within that dark region.
158
434167
5809
એસડી: આપણી આખી સોલર સિસ્ટમ તે શ્યામ પ્રદેશમાં સારી રીતે ફિટ થશે.
07:20
And if I may,
159
440000
1976
અને જો હું કરી શકું,
07:22
that dark region is the signature of the event horizon.
160
442000
4059
તે શ્યામ પ્રદેશ સહી છે ઘટના ક્ષિતિજની
07:26
The reason we don't see light from there,
161
446083
1976
કારણ કે આપણે ત્યાંથી પ્રકાશ દેખાતો નથી,
07:28
is that the light that would come to us from that place
162
448083
2601
તે પ્રકાશ છે જે તે સ્થાનથી આવશે
07:30
was swallowed by the event horizon.
163
450708
1726
ઘટના ક્ષિતિજ દ્વારા ગળી ગઈ હતી.
07:32
So that -- that's it.
164
452458
2101
તેથી તે - તે છે.
07:34
CA: And so when we think of a black hole,
165
454583
1976
સીએ: અને તેથી જ્યારે આપણે બ્લેક હોલ વિશે વિચારો,
07:36
you think of these huge rays jetting out of it,
166
456583
2560
તમે આ વિશાળ કિરણો માંથી બહાર નીકળવા નું વિચારો છો
07:39
which are pointed directly in our direction.
167
459167
2101
જે નિર્દેશિત છે સીધી અમારી દિશામાં.
07:41
Why don't we see them?
168
461292
1351
શા માટે આપણે તેમને જોતા નથી?
07:42
SD: This is a very powerful black hole.
169
462667
2101
એસડી: આ એક ખૂબ જ શક્તિશાળી બ્લેક હોલ છે.
07:44
Not by universal standards, it's still powerful,
170
464792
3309
સાર્વત્રિક ધોરણો દ્વારા નહીં, તે હજી શક્તિશાળી છે,
07:48
and from the north and south poles of this black hole
171
468125
2477
અને ઉત્તર અને દક્ષિણ ધ્રુવોથી આ બ્લેક હોલ
07:50
we think that jets are coming.
172
470626
1725
અમને લાગે છે કે ત્યાંથી જેટ આવી રહ્યા છે.
07:52
Now, we're too close to really see all the jet structure,
173
472375
3601
હવે, અમે ખૂબ નજીક છીએ ખરેખર જેટની બધી રચનાઓ જોવા માટે,
07:56
but it's the base of those jets that are illuminating the space-time.
174
476000
3684
પરંતુ તે તે જેટનો આધાર છે જે અવકાશ-સમયને પ્રકાશિત કરે છે.
07:59
And that's what's being bent around the black hole.
175
479708
3726
અને તે જ વળેલું છે બ્લેક હોલ ની આસપાસ.
08:03
CA: And if you were in a spaceship whirling around that thing somehow,
176
483458
3768
સીએ: અને જો તમે સ્પેસશીપમાં હોત તો તે વસ્તુની આસપાસ કોઈક રીતે વમળવું,
08:07
how long would it take to actually go around it?
177
487250
2476
તે કેટલો સમય લેશે ખરેખર તેની આસપાસ જવું છે?
08:09
SD: First, I would give anything to be in that spaceship.
178
489750
2726
એસડી: પ્રથમ, હું કંઇપણ આપીશ તે સ્પેસશીપમાં હોવુ જોઇએ
08:12
(Laughter)
179
492500
1893
હાસ્ય
08:14
Sign me up.
180
494417
1291
મને સાઇન અપ કરો.
08:16
There’s something called the -- if I can get wonky for one moment --
181
496583
3226
ત્યાં કંઈક કહેવાય છે - જો હું એક ક્ષણ માટે પણ ખરાબ થઈ શકું તો -
08:19
the innermost stable circular orbit,
182
499833
1768
આંતરિક સ્થિર પરિપત્ર ભ્રમણકક્ષા,
08:21
that's the innermost orbit at which matter can move around a black hole
183
501625
3393
તે અંદરની ભ્રમણકક્ષા છે પદાર્થ બ્લેક હોલની આસપાસ ફરે છે
08:25
before it spirals in.
184
505042
1392
તે સર્પ થાય તે પહેલાં.
08:26
And for this black hole, it's going to be between three days and about a month.
185
506458
4709
અને આ બ્લેક હોલ માટે, ત્રણ દિવસથી લગભગ એક મહિનાની વચ્ચે તે બનશે
08:32
CA: It's so powerful, it's weirdly slow at one level.
186
512208
3726
સીએ: તે ખૂબ શક્તિશાળી છે, તે એક સ્તરે વિચિત્ર રીતે ધીમું છે.
08:35
I mean, you wouldn't even notice
187
515958
2851
મારો મતલબ, તમે ધ્યાન પણ નહીં લેતા
08:38
falling into that event horizon if you were there.
188
518833
3810
જો તમે ત્યાં હોત તો ઘટના ક્ષિતિજ માં આવતા.
08:42
SD: So you may have heard of "spaghettification,"
189
522667
2309
એસ.ડી .: તેથી તમે સાંભળ્યું હશે "સ્પેગેટિફિકેશન,"
જ્યાં તમે બ્લેક હોલમાં પડશો
08:45
where you fall into a black hole
190
525000
1558
08:46
and the gravitational field on your feet is much stronger than on your head,
191
526582
3601
અને તમારા પગ પર ગુરુત્વાકર્ષણ ક્ષેત્ર કરતાં તમારા માથા પર વધુ મજબૂત છે
જેથી તમે ફાટેલા છો.
08:50
so you're ripped apart.
192
530207
1311
08:51
This black hole is so big
193
531542
2434
આ બ્લેકહોલ એટલો મોટો છે
કે એક સ્પાઘેટ્ટી નૂડલ તમે બનવાના નથી
08:54
that you're not going to become a spaghetti noodle.
194
534000
3351
તે ઘટના ક્ષિતિજ દરમ્યાન તમે માત્ર ડ્રિફ્ટ જઈ રહ્યા છો
08:57
You're just going to drift right through that event horizon.
195
537375
2851
સીએ: તો, તે એક વિશાળ ટોર્નેડો જેવું છે.
09:00
CA: So, it's like a giant tornado.
196
540250
1809
જ્યારે ડોરોથીને ટોર્નેડો દ્વારા ચાબુક મારવામાં આવ્યો હતો,તેમણે ઓઝ માં અંત લીધો.
09:02
When Dorothy was whipped by a tornado, she ended up in Oz.
197
542083
3518
09:05
Where do you end up if you fall into a black hole?
198
545625
2351
તમે ક્યાં અંત કરો છો જો તમે બ્લેક હોલમાં પડશો?
09:08
(Laughter)
199
548000
1851
હાસ્ય
09:09
SD: Vancouver.
200
549875
1268
એસડી: વેનકુવર.
09:11
(Laughter)
201
551167
1934
હાસ્ય
09:13
CA: Oh, my God.
202
553125
1268
સીએ: ઓહ, મારા ભગવાન.
09:14
(Applause)
203
554417
2142
અભિવાદન
09:16
It's the red circle, that's terrifying.
204
556583
2292
તે લાલ વર્તુળ છે, તે ભયાનક છે.
09:20
No, really.
205
560292
1309
ના, ખરેખર.
09:21
SD: Black holes really are the central mystery of our age,
206
561625
3559
એસડી: બ્લેક હોલ ખરેખર અમારી યુગનું કેન્દ્રિય રહસ્ય છે
09:25
because that's where the quantum world and the gravitational world come together.
207
565208
3810
કારણ કે ત્યાં જ ક્વોન્ટમ વિશ્વ છે અને ગુરુત્વાકર્ષણ વિશ્વ એક સાથે આવે છે.
09:29
What's inside is a singularity.
208
569042
1601
અંદર જે એકલતા છે.
09:30
And that's where all the forces become unified,
209
570667
2392
અને તે છે જ્યાં બધી શક્તિઓ એકરૂપ થઈ જાય છે,
09:33
because gravity finally is strong enough to compete with all the other forces.
210
573083
4601
કારણ કે ગુરુત્વાકર્ષણ છેવટે પર્યાપ્ત મજબૂત છે અન્ય તમામ દળો સાથે સ્પર્ધા કરવા.
09:37
But it's hidden from us,
211
577708
1393
પરંતુ તે આપણી પાસેથી છુપાયેલું છે,
09:39
the universe has cloaked it in the ultimate invisibility cloak.
212
579125
4059
અંતિમ અદ્રશ્ય ડગલો માં બ્રહ્માંડ ભરાય છે
તેથી અમને ખબર નથી કે ત્યાં શું થાય છે.
09:43
So we don't know what happens in there.
213
583208
1893
09:45
CA: So there's a smaller one of these in our own galaxy.
214
585125
2643
સીએ: તેથી આમાંથી એક નાનો છે અમારી પોતાની ગેલેક્સીમાં.
09:47
Can we go back to our own beautiful galaxy?
215
587792
2142
શું આપણે પાછા પોતાની સુંદર આકાશગંગા માટે જઈ શકીએ?
09:49
This is the Milky Way, this is home.
216
589958
1768
આ આકાશગંગા છે, આ ઘર છે.
09:51
And somewhere in the middle of that there's another one,
217
591750
2643
અને તે મધ્યમાં ક્યાંક બીજું એક છે,
09:54
which you're trying to find as well.
218
594417
1767
જેને તમે પણ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યાં છો.
09:56
SD: We already know it's there, and we've already taken data on it.
219
596208
3143
એસડી: અમને ખબર છે કે તે ત્યાં છે, અને અમે તેના પર ડેટા લઈ લીધું છે.
09:59
And we're working on those data right now.
220
599375
2059
અને અમે હમણાં તે ડેટા પર કામ કરી રહ્યા છીએ
10:01
So we hope to have something in the near future, I can't say when.
221
601458
3851
આપણે કંઈક રાખવાની આશા રાખીએ છીએ નજીકના ભવિષ્યમાં, હું ક્યારે કહી શકું નહીં.
10:05
CA: It's way closer but also a lot smaller,
222
605333
2268
સીએ: તે નજીક છે પણ ઘણું નાનું,
10:07
maybe the similar kind of size to what we saw?
223
607625
2268
કદાચ સમાન પ્રકારનું કદ આપણે શું જોયું?
10:09
SD: Right. So it turns out that the black hole in M87,
224
609917
3517
એસડી: ખરું. તેથી તે બહાર આવ્યું છે કે M87 માં બ્લેક હોલ,
10:13
that we saw before,
225
613458
1268
જે આપણે પહેલાં જોયું હતું,
10:14
is six and a half billion solar masses.
226
614750
2184
સાડા છ અબજ સૌર જનતા છે.
10:16
But it's so far away that it appears a certain size.
227
616958
3060
પરંતુ તે ખૂબ દૂર છે કે તે ચોક્કસ કદ દેખાય છે.
10:20
The black hole in the center of our galaxy is a thousand times less massive,
228
620042
3601
અમારી ગેલેક્સીના મધ્યમાં બ્લેક હોલ એક હજાર ગણો ઓછો વિશાળ છે,
10:23
but also a thousand times closer.
229
623667
1642
પણ હજાર વાર નજીક.
10:25
So it looks the same angular size on the sky.
230
625333
3685
તેથી તે આકાશમાં કોણીય કદ સમાન દેખાય છે
10:29
CA: Finally, I guess, a nod to a remarkable group of people.
231
629042
3226
સીએ: આખરે, હું માનું છું, લોકોના એક નોંધપાત્ર જૂથ માટે મંજૂરી.
10:32
Who are these guys?
232
632292
1559
આ શખ્સ કોણ છે?
10:33
SD: So these are only some of the team.
233
633875
2643
એસ.ડી: તેથી આ ફક્ત કેટલીક ટીમો છે.
10:36
We marveled at the resonance that this image has had.
234
636542
5601
અમને પડઘા પર આશ્ચર્ય થયું કે આ છબી હતી.
જો તમે મને કહ્યું હતું કે આ બધા અખબારો ના ગણો ઉપર હશે
10:42
If you told me that it would be above the fold in all of these newspapers,
235
642167
3517
મને ખાતરી નથી કે હું કરીશ તમે માનો છો પરંતુ તે હતું
10:45
I'm not sure I would have believed you, but it was.
236
645708
2435
કારણ કે આ એક મહાન રહસ્ય છે,
10:48
Because this is a great mystery,
237
648167
1557
10:49
and it's inspiring for us, and I hope it's inspiring to everyone.
238
649738
3613
અને તે આપણા માટે પ્રેરણાદાયક છે,અને હું આશા રાખું છું કે તે દરેક માટે પ્રેરક છે.
10:53
But the more important thing is that this is just a small number of the team.
239
653375
3643
પરંતુ વધુ મહત્ત્વની બાબત એ છે આ ટીમની થોડી સંખ્યા છે.
અમે 60 સંસ્થાઓ સાથે 200 લોકો મજબૂત છીએ
10:57
We're 200 people strong with 60 institutes
240
657042
2892
10:59
and 20 countries and regions.
241
659958
1560
અને 20 દેશો અને પ્રદેશો.
જો તમે વૈશ્વિક ટેલિસ્કોપ બનાવવા માંગો છો તો તમારે વૈશ્વિક ટીમની જરૂર છે.
11:01
If you want to build a global telescope you need a global team.
242
661542
3142
11:04
And this technique that we use of linking telescopes around the world
243
664708
3935
અને આ તકનીકનો આપણે ઉપયોગ કરીએ છીએ વિશ્વભરની દૂરબીનને જોડવાની
11:08
kind of effortlessly sidesteps some of the issues that divide us.
244
668667
4559
સહેલાઇથી પગથિયાં કેટલાક મુદ્દાઓ જે અમને વિભાજિત કરે છે.
11:13
And as scientists, we naturally come together to do something like this.
245
673250
3708
અને વૈજ્ઞાનિકો તરીકે, આપણે કુદરતી રીતે આવું કંઇક કરવા માટે સાથે આવો
11:17
CA: Wow, boy, that's inspiring for our whole team this week.
246
677833
3310
વાહ, છોકરો, તે પ્રેરણાદાયક છે આ અઠવાડિયામાં અમારી આખી ટીમ માટે.
11:21
Shep, thank you so much for what you did and for coming here.
247
681167
2858
તમે શું કર્યું તે બદલ આભાર અને અહીં આવવા માટે.
11:24
SD: Thank you.
248
684049
1260
આભાર
11:25
(Applause)
249
685333
3334
(તાળીઓ)
આ વેબસાઇટ વિશે

આ સાઈટ તમને અંગ્રેજી શીખવા માટે ઉપયોગી એવા YouTube વિડીયોનો પરિચય કરાવશે. તમે વિશ્વભરના શ્રેષ્ઠ શિક્ષકો દ્વારા શીખવવામાં આવતા અંગ્રેજી પાઠ જોશો. ત્યાંથી વિડિયો ચલાવવા માટે દરેક વિડિયો પેજ પર પ્રદર્શિત અંગ્રેજી સબટાઈટલ પર ડબલ-ક્લિક કરો. સબટાઈટલ વિડિયો પ્લેબેક સાથે સુમેળમાં સ્ક્રોલ થાય છે. જો તમારી પાસે કોઈ ટિપ્પણીઓ અથવા વિનંતીઓ હોય, તો કૃપા કરીને આ સંપર્ક ફોર્મનો ઉપયોગ કરીને અમારો સંપર્ક કરો.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7