The fascinating physics of everyday life | Helen Czerski

Μετάφραση: Efi Mesitidou Επιμέλεια: Chryssa R. Takahashi

As you heard, I'm a physicist.

Όπως ακούσατε, είμαι φυσικός.

And I think the way we talk about physics needs a little modification.

Και νομίζω ότι ο τρόπος που μιλάμε για τη φυσική χρειάζεται να αλλάξει λίγο.

I am from just down the road here; I don't live here anymore.

Κατάγομαι από εδώ λίγο πιο κάτω, αλλά δεν μένω πια εδώ.

But coming from round here means that I have a northern nana,

Αλλά το ότι κατάγομαι από εδώ γύρω σημαίνει ότι έχω μια βόρεια γιαγιά,

my mum's mom.

τη μαμά της μαμάς μου.

And Nana is very bright; she hasn't had much formal education,

Η γιαγιά μου είναι πολύ έξυπνη, δεν τελείωσε το σχολείο,

but she's sharp.

αλλά είναι πανέξυπνη.

And when I was a second-year undergraduate studying physics at Cambridge,

Όταν ήμουν δευτεροετής στο τμήμα φυσικής του Κέμπριτζ,

I remember spending an afternoon at Nana's house in Urmston

Θυμάμαι ένα απόγευμα που ήμουν στο σπίτι της γιαγιάς μου στο Έρμστον

studying quantum mechanics.

μελετώντας κβαντική μηχανική.

And I had these folders open in front of me

Μπροστά μου είχα ανοιχτούς φακέλους

with this, you know, hieroglyphics -- let's be honest.

με αυτά τα ιερογλυφικά, για να είμαστε ειλικρινείς.

And Nana came along, and she looked at this folder,

Πλησίασε η γιαγιά και κοιτώντας τον φάκελο,

and she said, "What's that?"

με ρώτησε, «Τί είναι αυτά;»

I said, "It's quantum mechanics, Nana."

«Είναι κβαντική μηχανική, γιαγιά», της είπα.

And I tried to explain something about what was on the page.

Προσπάθησα να της εξηγήσω τι έγραφε η σελίδα.

It was to do with the nucleus and Einstein A and B coefficients.

Είχε να κάνει με τον πυρήνα και τους συντελεστές Αϊνστάιν Α και Β.

And Nana looked very impressed.

Η γιαγιά εντυπωσιάστηκε πολύ.

And then she said, "Oh.

Μετά μου λέει,

What can you do when you know that?"

«Ωωω. Τι κάνεις όταν το μάθεις αυτό;»

(Laughter)

(Γέλια)

"Don't know, ma'am."

«Δεν ξέρω, κυρία».

(Laughter)

(Γέλια)

I think I said something about computers,

Νομίζω ότι είπα κάτι για τους υπολογιστές,

because it was all I could think of at the time.

γιατί ήταν το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ εκείνη την ώρα.

But you can broaden that question out, because it's a very good question --

Αλλά μπορείς να διευρύνεις την ερώτηση, γιατί είναι μια πολύ καλή ερώτηση.

"What can you do when you know that?" when "that" is physics?

Τι μπορείς να κάνεις όταν το μάθεις αυτό, δηλαδή τη φυσική;

And I've come to realize that when we talk about physics in society

Συνειδητοποίησα ότι όταν μιλάμε για τη φυσική στην κοινωνία,

and our sort of image of it,

για την άποψή μας γι' αυτήν,

we don't include the things that we can do when we know that.

δεν συμπεριλαμβάνουμε ό,τι μπορούμε να κάνουμε όταν τη μαθαίνουμε.

Our perception of what physics is needs a bit of a shift.

Η αντίληψή μας για τη φυσική χρειάζεται να αλλάξει λίγο.

Not only does it need a bit of a shift,

Όχι μόνο χρειάζεται να αλλάξει λίγο,

but sharing this different perspective matters for our society,

αλλά το να μοιραστούμε αυτή τη διαφορετική προοπτική έχει σημασία για την κοινωνία.

and I'm not just saying that because I'm a physicist and I'm biased

Δεν το λέω επειδή είμαι φυσικός και είμαι προκατειλημμένη

and I think we're the most important people in the world.

γιατί είμαστε οι πιο σπουδαίοι στον κόσμο.

Ειλικρινά.

Honest.

So, the image of physics -- we've got an image problem, let's be honest --

Άρα, για να είμαστε ειλικρινείς, έχουμε πρόβλημα με την εικόνα της φυσικής

it hasn't moved on much from this.

γιατί δεν έχει εξελιχθεί και πολύ.

This is a very famous photograph that's from the Solvay Conference in 1927.

Αυτή είναι μια πολύ διάσημη φωτογραφία από το Συνέδριο στο Σόλβεϊ το 1927.

This is when the great minds of physics were grappling

Είναι τότε που τα σπουδαία μυαλά της φυσικής παιδεύονταν

with the nature of determinism

με τη φύση της αιτιοκρατίας,

and what it means only to have a probability

τι σημαίνει να έχουμε μόνο μία πιθανότητα

that a particle might be somewhere,

να βρίσκεται ένα σωματίδιο κάπου,

and whether any of it was real.

αν κάτι από όλα αυτά ήταν αληθινό.

And it was all very difficult.

Ήταν όλα πολύ δύσκολα.

And you'll notice they're all very stern-looking men in suits.

Θα δείτε ότι όλοι φαίνονται πολύ αυστηροί άντρες με κοστούμια.

Marie Curie -- I keep maybe saying, "Marie Antoinette,"

Η Μαρί Κιουρί - μπορεί να λέω συνέχεια «Μαρία Αντουανέτα»,

which would be a turn-up for the books --

κάτι που θα ήταν έκπληξη για τα βιβλία,

Marie Curie, third from the left on the bottom there,

Η Μαρί Κιουρί, τρίτη από αριστερά στην κάτω σειρά,

she was allowed in, but had to dress like everybody else.

έγινε δεκτή αλλά έπρεπε να ντυθεί όπως όλοι οι άλλοι.

(Laughter)

(Γέλια)

So, this is what physics is like -- there's all these kinds of hieroglyphics,

Έτσι είναι η φυσική, υπάρχουν όλα τα είδη ιερογλυφικών,

these are to do with waves and particles.

αυτά έχουν να κάνουν με κύματα και σωματίδια.

That is an artist's impression of two black holes colliding,

Έτσι βλέπει ένας καλλιτέχνης δύο μαύρες τρύπες που συγκρούονται,

which makes it look worth watching, to be honest.

εικόνα που αξίζει να κοιτάζεις.

I'm glad I didn't have to write the risk assessment

Χαίρομαι που δεν έπρεπε να γράψω εκτίμηση κινδύνου

for whatever was going on there.

για ό,τι γινόταν εκεί.

The point is: this is the image of physics, right?

Το θέμα είναι: αυτή είναι η εικόνα της φυσικής.

It's weird and difficult,

Είναι παράξενη, δύσκολη,

done by slightly strange people dressed in a slightly strange way.

γίνεται από λίγο παράξενους ανθρώπους που ντύνονται λίγο παράξενα.

It's inaccessible, it's somewhere else

Είναι απρόσιτη, είναι κάπου αλλού,

and fundamentally, why should I care?

βασικά, γιατί να με νοιάζει;

And the problem with that is that I'm a physicist,

Όμως το πρόβλημα είναι ότι είμαι φυσικός,

and I study this.

αυτό μελετώ.

This -- this is my job, right?

Αυτή είναι η δουλειά μου, σωστά;

I study the interface between the atmosphere and the ocean.

Μελετώ τη διεπαφή μεταξύ της ατμόσφαιρας και του ωκεανού.

The atmosphere is massive, the ocean is massive,

Η ατμόσφαιρα είναι τεράστια, ο ωκεανός επίσης,

and the thin layer that joins them together

το λεπτό στρώμα που τα ενώνει

is really important,

είναι πολύ σημαντικό,

because that's where things go from one huge reservoir to the other.

γιατί εκεί πηγαίνουν όλα από τη μία τεράστια δεξαμενή στην άλλη.

You can see that the sea surface -- that was me who took this video --

Μπορείτε να δείτε ότι η επιφάνεια της θάλασσας στο βίντεο που τράβηξα εγώ

the average height of those waves by the way, was 10 meters.

το μέσο ύψος αυτών των κυμάτων ήταν δέκα μέτρα.

So this is definitely physics happening here --

Αυτό που συμβαίνει εδώ είναι σίγουρα φυσική

there's lots of things -- this is definitely physics.

υπάρχουν πολλά πράγματα και είναι σίγουρα φυσική.

And yet it's not included in our cultural perception of physics,

Όμως δεν περιλαμβάνονται στην πολιτιστική μας αντίληψη για τη φυσική,

and that bothers me.

πράγμα που με ενοχλεί.

So what is included in our cultural perception of physics?

Οπότε τι περιλαμβάνεται στην πολιτιστική μας αντίληψη για τη φυσική;

Because I'm a physicist, there has to be a graph, right?

Εφόσον είμαι φυσικός πρέπει να υπάρχει γραφική παράσταση.

That's allowed.

Αυτό επιτρέπεται.

We've got time along the bottom here, from very fast things there,

Έχουμε τον χρόνο εδώ κάτω, από πολύ γρήγορα πράγματα εκεί,

to things that take a long time over here.

σε πράγματα που παίρνουν πολύ χρόνο εδώ.

Small things at the bottom, big things up there.

Μικρά πράγματα εδώ κάτω, μεγάλα πράγματα επάνω.

So, our current cultural image of physics looks like this.

Οπότε, η τρέχουσα εικόνα της φυσικής μοιάζει κάπως έτσι.

There's quantum mechanics down in that corner,

Η κβαντική μηχανική είναι κάτω σε εκείνη τη γωνία,

it's very small, it's very weird,

είναι πολύ μικρή, πολύ παράξενη,

it happens very quickly,

συμβαίνει πολύ γρήγορα,

and it's a long way down in the general ...

βρίσκεται πολύ χαμηλά στη γενική...

on the scale of anything that matters for everyday life.

στην κλίμακα όλων αυτών που μετράνε για την καθημερινή ζωή.

And then there's cosmology, which is up there;

Υπάρχει και η κοσμολογία, που είναι εκεί επάνω,

very large, very far away,

πολύ μεγάλη, πολύ μακριά,

also very weird.

πολύ παράξενη επίσης.

And if you go to some places

Αν πας σε κάποιες περιοχές,

like black holes in the beginning of the universe,

όπως οι μαύρες τρύπες στην αρχή του σύμπαντος,

we know that these are frontiers in physics, right?

γνωρίζουμε ότι αυτές είναι όρια γνώσης στην φυσική, σωστά;

There's lots of work being done to discover new physics

Γίνεται μεγάλη προσπάθεια για να ανακαλύψουμε νέα φυσική

in these places.

σε αυτές τις περιοχές.

But the thing is, you will notice there's a very large gap in the middle.

Αλλά το θέμα είναι όπως θα παρατηρήσετε ότι υπάρχει τεράστιο κενό στη μέση.

And in that gap, there are many things.

Μέσα στο κενό υπάρχουν πολλά πράγματα.

There are planets and toasts and volcanoes and clouds

Υπάρχουν πλανήτες και τοστ και ηφαίστεια και σύννεφα,

and clarinets and bubbles and dolphins

κλαρινέτα και φούσκες και δελφίνια

and all sorts of things that make up our everyday life.

κάθε είδους πράγμα που απαρτίζει την καθημερινή μας ζωή.

And these are also run by physics, you'd be surprised --

Αυτά λειτουργούν με τη φυσική, θα εκπλαγείτε,

there is physics in the middle, it's just that nobody talks about it.

υπάρχει η φυσική στη μέση, απλά κανείς δεν μιλάει γι'αυτήν.

And the thing about all of these is that they all run

Το θέμα με όλα αυτά είναι ότι όλα λειτουργούν

on a relatively small number of physical laws,

με έναν σχετικά μικρό αριθμό φυσικών νόμων,

things like Newton's laws of motion,

όπως οι νόμοι της κίνησης του Νεύτωνα,

thermodynamics,

η θερμοδυναμική,

some rotational dynamics.

η δυναμική της περιστροφικής κίνησης

The physics in the middle applies over a huge range,

Η φυσική στη μέση ισχύει για μια τεράστια γκάμα,

from very, very small things to very, very big things.

από πολύ, πολύ μικρά πράγματα μέχρι πολύ, πολύ μεγάλα.

You have to try very hard to get outside of this.

Θέλει πολλή προσπάθεια για να βγεις έξω από αυτό.

And there is also a frontier in research physics here,

Επίσης υπάρχει ένα σύνορο εδώ στην ερευνητική φυσική,

it's just that nobody talks about it.

απλά κανείς δεν μιλάει γι' αυτό.

This is the world of the complex.

Αυτός είναι ο κόσμος του σύνθετου.

When these laws work together, they bring about

Όταν λειτουργούν αυτοί οι νόμοι μαζί,

προκαλούν τον όμορφο, μπερδεμένο, περίπλοκο κόσμο που ζούμε.

the beautiful, messy, complex world we live in.

Fundamentally, this is the bit that really matters to me

Βασικά, αυτό είναι το σημείο που με ενδιαφέρει πραγματικά

on an everyday basis.

σε καθημερινή βάση.

And this is the bit that we don't talk about.

Αυτό είναι το σημείο για το οποίο δεν μιλάμε.

There's plenty of physics research going on here.

Γίνεται πάρα πολλή έρευνα στη φυσική.

But because it doesn't involve pointing at stars,

Αλλά επειδή δεν ασχολείται με τα αστέρια,

people for some reason think it's not that.

οι άνθρωποι νομίζουν ότι δεν είναι φυσική.

Now, the cool thing about this is that there are so many things

Το ωραίο με αυτό είναι ότι υπάρχουν τόσα πράγματα

in this middle bit,

σε αυτό το μεσαίο κομμάτι,

all following the same physical laws,

όλα ακολουθούν τους ίδιους φυσικούς νόμους,

that we can see those laws at work

τους οποίους βλέπουμε να λειτουργούν

almost all the time around us.

σχεδόν συνέχεια γύρω μας.

I've got a little video here.

Έχω ένα μικρό βίντεο εδώ.

So the game is, one of these eggs is raw and one of them has been boiled.

Το παιχνίδι είναι, ένα από αυτά τα αυγά είναι ωμό και ένα είναι βρασμένο.

I want you to tell me which one is which.

Θέλω να μου πείτε ποιο είναι ποιο;

Which one's raw?

Ποιο είναι ωμό;

(Audience responds)

(To κοινό απαντάει)

The one on the left -- yes!

Το αριστερό, ναι!

And even though you might not have tried that, you all knew.

Παρόλο που μπορεί να μην το έχετε δοκιμάσει, όλοι γνωρίζατε.

The reason for that is, you set them spinning,

Ο λόγος είναι, ότι τα βάζετε να στριφογυρίζουν,

and when you stop the cooked egg, the one that's completely solid,

όταν σταματάτε το βρασμένο αυγό, αυτό που είναι τελείως στέρεο,

you stop the entire egg.

σταματάτε όλο το αυγό.

When you stop the other one, you only stop the shell;

Όταν σταματάτε το άλλο, σταματάτε μόνο το κέλυφος,

the liquid inside is still rotating because nothing's made it stop.

το υγρό μέσα του συνεχίζει να γυρίζει γιατί τίποτα δεν το σταμάτησε.

And then it pushes the shell round again, so the egg starts to rotate again.

Οπότε ωθεί το κέλυφος και το αυγό αρχίζει να περιστρέφεται ξανά.

This is brilliant, right?

Καταπληκτικό, σωστά;

It's a demonstration of something in physics

Παρουσιάζει κάτι στη φυσική

that we call the law of conservation of angular momentum,

που αποκαλούμε αρχή της διατήρησης της στροφορμής,

which basically says that if you set something spinning

που βασικά λέει ότι αν θέσεις κάτι σε περιστροφή

about a fixed axis,

γύρω από σταθερό άξονα,

that it will keep spinning unless you do something to stop it.

θα συνεχίσει να περιστρέφεται μέχρι να το σταματήσεις.

And that's really fundamental in how the universe works.

Αυτό είναι πολύ βασικό για το πώς λειτουργεί το σύμπαν.

And it's not just eggs that it applies to,

Δεν ισχύει μόνο για τα αυγά,

although it's really useful if you're the sort of person --

αν και είναι πολύ χρήσιμο αν είσαι το είδος του ανθρώπου,

and apparently, these people do exist --

προφανώς υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι,

who will boil eggs and then put them back in the fridge.

που θα βράσουν αυγά και θα τα ξαναβάλουν στο ψυγείο.

Who does that? Don't admit to it -- it's OK. We won't judge you.

Ποιος το κάνει αυτό; Παραδεχτείτε το. Δεν θα σας κρίνουμε.

But it's also got much broader applicabilities.

Αλλά έχει και πολύ ευρύτερες εφαρμογές.

This is the Hubble Space Telescope.

Αυτό είναι το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Χαμπλ

The Hubble Ultra Deep Field, which is a very tiny part of the sky.

Το Εξαιρετικά Βαθύ Πεδίο του Χαμπλ, ένα μικροσκοπικό τμήμα ουρανού

Hubble has been floating in free space for 25 years,

Το Χαμπλ πλέει στο διάστημα επί 25 χρόνια,

not touching anything.

δεν αγγίζει τίποτε.

And yet it can point to a tiny region of sky.

Όμως μπορεί να δείχνει ένα πολύ μικρό κομμάτι του ουρανού

For 11 and a half days, it did it in sections,

Επί εντεκάμισι μέρες το έκανε σε τμήματα,

accurately enough to take amazing images like this.

με αρκετή ακρίβεια ώστε να πάρει εικόνες όπως αυτή.

So the question is:

Οπότε το ερώτημα είναι:

How does something that is not touching anything

Πώς κάτι που δεν αγγίζει τίποτε

know where it is?

γνωρίζει πού είναι;

The answer is that right in the middle of it, it has something

Η απάντηση είναι ότι ακριβώς στη μέση έχει κάτι

that, to my great disappointment, isn't a raw egg,

που δυστυχώς για μένα, δεν είναι ωμό αυγό,

but basically does the same job.

αλλά βασικά κάνει το ίδιο.

It's got gyroscopes which are spinning,

Έχει γυροσκόπια που περιστρέφονται,

and because of the law of conservation of angular momentum,

λόγω της αρχής διατήρησης της στροφορμής,

they keep spinning with the same axis, indefinitely.

περιστρέφονται στον ίδιο άξονα, απεριόριστα.

Hubble kind of rotates around them, and so it can orient itself.

Το Χαμπλ περιστρέφεται γύρω τους και έτσι προσανατολίζεται.

So the same little physical law we can play with in the kitchen and use,

Άρα ο ίδιος φυσικός νόμος που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε στην κουζίνα,

also explains what makes possible some of the most advanced technology

εξηγεί και αυτό που κάνει εφικτή κάποια από την πιο προηγμένη τεχνολογία

of our time.

της εποχής μας.

So this is the fun bit of physics, that you learn these patterns

Αυτό είναι το διασκεδαστικό κομμάτι της φυσικής, μαθαίνεις αυτά τα μοτίβα

and then you can apply them again and again and again.

οπότε μπορείς να τα εφαρμόσεις ξανά και ξανά και ξανά.

And it's really rewarding when you spot them in new places.

Είναι πολύ ικανοποιητικό όταν τα εντοπίζεις σε νέα μέρη.

This is the fun of physics.

Αυτή είναι η χαρά της φυσικής.

I have shown that egg video to an audience full of businesspeople once

Έδειξα το βίντεο με τα αυγά σε ένα κοινό από επιχειρηματίες κάποτε

and they were all dressed up very smartly and trying to impress their bosses.

που ήταν όλοι ντυμένοι πολύ κομψά και ήθελαν να εντυπωσιάσουν τα αφεντικά τους.

And I was running out of time, so I showed the egg video and then said,

Δεν προλάβαινα, οπότε έδειξα το βίντεο με τα αυγά και είπα,

"Well, you can work it out, and ask me afterwards to check."

«Μπορείτε να το βρείτε και με ρωτάτε για να σιγουρευτείτε».

Then I left the stage.

Μετά έφυγα από τη σκηνή.

And I had, literally,

Οπότε είχα κυριολεκτικά,

middle-aged grown men tugging on my sleeve afterwards,

μεσήλικες άντρες να μου τραβάνε το μανίκι μετά,

saying, "Is it this? Is it this?"

λέγοντας, «Αυτό είναι; Αυτό είναι;»

And when I said, "Yes." They went, "Yes!"

Όταν έλεγα «Ναι», λέγανε «Ναι!»

(Laughter)

(Γέλια)

The joy that you get from spotting these patterns

Η χαρά που νιώθεις όταν εντοπίζεις αυτά τα μοτίβα

doesn't go away when you're an adult.

δεν φεύγει όταν είσαι ενήλικος.

And that's really important,

Αυτό είναι πολύ σημαντικό,

because physics is all about patterns,

γιατί η φυσική έχει να κάνει μοτίβα,

and a small number of patterns give you access

ενώ ένας μικρός αριθμός μοτίβων σου δίνει πρόσβαση

to almost all of the physics in our everyday world.

σε σχεδόν όλη τη φυσική του καθημερινού μας κόσμου.

The thing that's best about this is it involves playing with toys.

Το καλύτερο με αυτό είναι ότι περιλαμβάνει παιχνίδια.

Things like the egg shouldn't be dismissed as the mundane little things

Πράγματα σαν τα αυγά δεν θα πρέπει να απορρίπτονται σαν κοινότοπα πράγματα

that we just give the kids to play with on a Saturday afternoon

που δίνουμε στα παιδιά να παίξουν ένα Σάββατο απόγευμα

to keep them quiet.

για να κάθονται ήσυχα.

This is the stuff that actually really matters,

Αυτά είναι τα πράγματα που έχουν σημασία,

because this is the laws of the universe and it applies to eggs

γιατί αυτός είναι νόμος του σύμπαντος και ισχύει και στα αυγά,

and toast falling butter-side down and all sorts of other things,

στη φέτα που πέφτει με την βουτυρωμένη πλευρά κάτω και όλα τα πράγματα

just as much as it applies to modern technology

ακριβώς όπως ισχύει στην νέα τεχνολογία

and anything else that's going on in the world.

όπως και σε καθετί που συμβαίνει στον κόσμο.

So I think we should play with these patterns.

Οπότε νομίζω ότι θα πρέπει να παίζουμε με αυτά τα μοτίβα.

Basically, there are a small number of concepts

Βασικά, υπάρχει ένας μικρός αριθμός εννοιών

that you can become familiar with using things in your kitchen,

με τις οποίες μπορείτε να εξοικειωθείτε μέσα στην κουζίνα σας,

that are really useful for life in the outside world.

που είναι πολύ χρήσιμα για την ζωή στον έξω κόσμο.

If you want to learn about thermodynamics, a duck is a good place to start,

Αν σας ενδιαφέρει η θερμοδυναμική, η πάπια είναι καλό σημείο για αρχή,

for example, why their feet don't get cold.

όπως, γιατί τα πόδια της δεν κρυώνουν.

Once you've got a bit of thermodynamics with the duck,

Μόλις μάθετε για θερμοδυναμική με την πάπια,

you can also explain fridges.

καταλαβαίνετε τα ψυγεία.

Magnets that you can play with in your kitchen

Οι μαγνήτες που παίζετε στην κουζίνα σας

get you to wind turbines and modern energy generation.

σας πηγαίνουν στις ανεμογεννήτριες και τη νέα παραγωγή ενέργειας.

Raisins in [fizzy] lemonade, which is always a good thing to play with.

Σταφίδες σε λεμονάδα [με ανθρακικό], πάντα ωραίο παιχνίδι.

If you're at a boring party, fish some raisins out of the bar snacks,

Αν είστε σε κάποιο βαρετό πάρτι, βρείτε μερικές σταφίδες από το μπαρ,

put them in some lemonade.

βάλτε τις σε λίγη λεμονάδα.

It's got three consequences.

Αυτό έχει τρεις συνέπειες.

First thing is, it's quite good to watch; try it.

Είναι ωραία εικόνα.

Secondly, it sends the boring people away.

Διώχνει τους βαρετούς.

Thirdly, it brings the interesting people to you.

Φέρνει τους ενδιαφέροντες.

You win on all fronts.

Κερδίζετε παντού.

And then there's spin and gas laws and viscosity.

Υπάρχουν οι αρχές περιστροφής, αερίων, το ιξώδες.

There's these little patterns, and they're right around us everywhere.

Υπάρχουν μοτίβα γύρω μας.

And it's fundamentally democratic, right?

Είναι θεμελιωδώς δημοκρατικό, σωστά;

Everybody has access to the same physics; you don't need a big, posh lab.

Όλοι έχουν πρόσβαση στην ίδια φυσική, δεν χρειάζεστε μεγάλο εργαστήριο.

When I wrote the book, I had the chapter on spin.

Όταν έγραψα το βιβλίο, είχα το κεφάλαιο για την περιστροφή.

I had written a bit about toast falling butter-side down.

Έγραψα για τη φέτα τοστ που πέφτει με τη βουτυρωμένη πλευρά.

I gave the chapter to a friend of mine who's not a scientist,

Έδωσα το κεφάλαιο σε έναν φίλο μου που δεν είναι επιστήμονας,

for him to read and tell me what he thought,

να το διαβάσει και να μου πει τι σκέφτεται.

and he took the chapter away.

Πήρε το κεφάλαιο και έφυγε.

He was working overseas.

Εργαζόταν στο εξωτερικό.

I got this text message back from him a couple of weeks later,

Έλαβα ένα μήνυμά του μερικές εβδομάδες αργότερα,

and it said, "I'm at breakfast in a posh hotel in Switzerland,

«Τρώω πρωινό σε ένα χλιδάτο ξενοδοχείο στην Ελβετία,

and I really want to push toast off the table,

και θέλω πολύ να ρίξω τη φέτα τοστ από το τραπέζι,

because I don't believe what you wrote."

γιατί δεν πιστεύω αυτά που έγραψες».

And that was the good bit -- he doesn't have to.

Αυτό είναι καλό, δεν είναι υποχρεωμένος.

He can push the toast off the table and try it for himself.

Μπορεί να ρίξει τη φέτα και να δοκιμάσει μόνος του.

And so there's two important things to know about science:

Άρα δύο είναι τα σημαντικά σημεία της επιστήμης:

the fundamental laws we've learned through experience and experimentation,

οι θεμελιώδεις αρχές που μάθαμε μέσω της εμπειρίας και του πειραματισμού,

work.

δουλειά.

The day we drop an apple and it goes up,

Όταν ρίξουμε μήλο και πάει προς το πάνω,

then we'll have a debate about gravity.

θα μιλάμε για βαρύτητα.

Up to that point, we basically know how gravity works,

Ως τότε, είναι γνωστό πώς δουλεύει,

and we can learn the framework.

οπότε μαθαίνουμε το πλαίσιο.

Then there's the process of experimentation:

Μετά είναι η διαδικασία του πειραματισμού:

having confidence in things, trying things out,

με εμπιστοσύνη κάνουμε δοκιμές,

critical thinking -- how we move science forward --

κριτική σκέψη, πώς προάγουμε την επιστήμη

and you can learn both of those things

μπορούμε να μάθουμε από αυτά τα πράγματα

by playing with toys in the everyday world.

χρησιμοποιώντας παιχνίδια της καθημερινότητας.

And it's really important,

Είναι πολύ σημαντικό,

because there's all this talk about technology,

λόγω όλης της συζήτησης για την τεχνολογία

we've heard talks about quantum computing

με ομιλίες για κβαντικούς υπολογιστές

and all these mysterious, far-off things.

όλα αυτά τα μυστηριώδη, μακρινά πράγματα.

But fundamentally, we still live in bodies that are about this size,

Αλλά ζούμε σε σώματα αυτού του μεγέθους,

we still walk about, sit on chairs that are about this size,

ακόμη περπατάμε, καθόμαστε σε καρέκλες,

we still live in the physical world.

ακόμη ζούμε στον φυσικό κόσμο.

And being familiar with these concepts means we're not helpless.

Η εξοικείωση με αυτές τις έννοιες σημαίνει ότι είμαστε ικανοί.

And I think it's really important that we're not helpless,

Είναι σημαντικό ότι είμαστε ικανοί,

that society feels it can look at things,

ότι η κοινωνία μπορεί να εξετάσει τα πράγματα,

because this isn't about knowing all the answers.

επειδή δεν αφορά στο να γνωρίζουμε όλες τις απαντήσεις.

It's about having the framework so you can ask the right questions.

Αλλά να υπάρχει πλαίσιο για σωστές ερωτήσεις.

And by playing with these fundamental little things in everyday life,

Παίζοντας καθημερινά με αυτά τα βασικά πραγματάκια,

we gain the confidence to ask the right questions.

αποκτούμε σιγουριά στο να κάνουμε τις σωστές ερωτήσεις.

So, there's a bigger thing.

Οπότε, υπάρχει κάτι μεγαλύτερο.

In answer to Nana's question

Για να απαντήσω στη γιαγιά,

about what can you do when you know that --

τι μπορείς να κάνεις όταν γνωρίζεις,

because there's lots of stuff in the everyday world

υπάρχουν πολλά κάθε μέρα

that you can do when you know that,

για να κάνεις όταν γνωρίζεις,

especially if you've got eggs in the fridge --

ειδικά αν έχεις αυγά στο ψυγείο,

there's a much deeper answer.

υπάρχει μια πολύ βαθύτερη απάντηση.

And so there's all the fun and the curiosity

Υπάρχει όλη η διασκέδαση και η περιέργεια

that you could have playing with toys.

που μπορείς να έχεις παίζοντας.

By the way -- why should kids have all the fun, right?

Γιατί να διασκεδάζουν μόνο τα παιδιά, σωστά;

All of us can have fun playing with toys,

Όλοι μπορούμε να διασκεδάσουμε παίζοντας,

and we shouldn't be embarrassed about it.

χωρίς να ντρεπόμαστε γι' αυτό.

You can blame me, it's fine.

Ρίξτε το φταίξιμο σε μένα, δεν πειράζει.

So when it comes to reasons for studying physics, for example,

Στο γιατί να σπουδάσει φυσική κάποιος,

here is the best reason I can think of:

ο καλύτερος λόγος που σκέφτομαι είναι:

I think that each of us has three life-support systems.

Ο καθένας μας έχει τρία συστήματα υποστήριξης της ζωής.

We've got our own body, we've got a planet

Έχουμε το σώμα μας, έχουμε έναν πλανήτη

and we've got our civilization.

έχουμε και τον πολιτισμό μας.

Each of those is an independent life-support system,

Καθένας είναι ανεξάρτητο σύστημα υποστήριξης ζωής,

keeping us alive in its own way.

μας κρατάει στη ζωή με τον τρόπο του.

And they all run on the fundamental physical laws

Όλα λειτουργούν με τους θεμελιώδεις φυσικούς νόμους

that you can learn in the kitchen with eggs and teacups and lemonade,

που μαθαίνεις με αυγά και λεμονάδα,

and everything else you can play with.

με όλα όσα μπορείς να παίξεις μαζί τους.

This is the reason, for example,

Γι' αυτό, για παράδειγμα,

why something like climate change is such a serious problem,

η κλιματική αλλαγή είναι πρόβλημα,

because It's two of these life-support systems,

γιατί είναι δύο από τα συστήματα,

our planet and our civilization,

ο πλανήτης μας και ο πολιτισμός μας,

kind of butting up against each other;

που συγκρούονται μεταξύ τους,

they're in conflict, and we need to negotiate that boundary.

και πρέπει να βρούμε το όριο.

And the fundamental physical laws that we can learn

Οι βασικοί νόμοι που μπορούμε να μάθουμε

that are the way the world around us works,

που είναι πως λειτουργεί ο κόσμος γύρω μας,

are the tools at the basis of everything;

είναι τα εργαλεία στη βάση των πάντων,

they're the foundation.

είναι τα θεμέλια.

There's lots of things to know about in life,

Υπάρχουν πολλά να μάθουμε στη ζωή,

but knowing the foundations is going to get you a long way.

αλλά χρειάζεστε τα βασικά.

And I think this, if you're not interested in having fun with physics

Αν όμως δεν θέλετε διασκέδαση με τη φυσική

or anything like that -- strange, but apparently, these people exist --

παράξενο, αλλά προφανώς υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι,

you surely are interested in keeping yourself alive

σίγουρα ενδιαφέρεστε για τη διατήρηση της ζωής σας

and in how our life-support systems work.

και για τα συστήματα υποστήριξης της ζωής.

The framework for physics is remarkably constant;

Το πλαίσιο της φυσικής είναι αξιοθαύμαστα σταθερό,

it's the same in lots and lots of things that we measure.

είναι ίδιο για πολλά πράγματα που μετράμε.

It's not going to change anytime soon.

Δεν πρόκειται να αλλάξει σύντομα.

They might discover some new quantum mechanics,

Μπορεί να προκύψει κάποια νέα κβαντική μηχανική,

but apples right here are still going to fall down.

αλλά τα μήλα πάντα θα πέφτουν κάτω.

So, the question is --

Οπότε το ερώτημα,

I get asked sometimes: How do you start?

που δέχομαι μερικές φορές είναι: Πώς ξεκινάς;

What's the place to start

Από πού ξεκινάς

if you're interested in the physical world, in not being helpless,

αν ενδιαφέρεσαι για τον φυσικό κόσμο,

and in finding some toys to play with?

αν θες να παίξεις;

Here is my suggestion to you:

Έχω να σας προτείνω:

the place to start is that moment -- and adults do this --

Ξεκινάτε τη στιγμή,

you're drifting along somewhere,

που είστε αμέριμνοι κάπου,

and you spot something and your brain goes, "Oh, that's weird."

βλέπετε κάτι και το μυαλό σας λέει, «Αχ, αυτό είναι παράξενο».

And then your consciousness goes, "You're an adult. Keep going."

Η συνείδηση λέει, «Είσαι ενήλικος, άστο».

And that's the point -- hold that thought --

Αυτό είναι το σημείο, κρατήστε αυτή τη σκέψη,

that bit where your brain went, "Oh, that's a bit odd,"

τη στιγμή που είπε το μυαλό «Αυτό είναι λίγο παράξενο»,

because there's something there to play with,

γιατί υπάρχει κάτι εκεί να παίξετε,

and it's worth you playing with it,

αξίζει να παίξετε μ' αυτό,

so that's the place to start.

οπότε από εκεί ξεκινάτε.

But if you don't have any of those little moments

Αλλά αν δεν έχετε τέτοιες στιγμές

on your way home from this event,

πηγαίνοντας σπίτι μετά από δω,

here are some things to start with.

ορίστε κάποια πράγματα να αρχίσετε.

Put raisins in [fizzy] lemonade; highly entertaining.

Βάλτε σταφίδες σε λεμονάδα.

Watch a coffee spill dry.

Δείτε καφέ που χύθηκε να στεγνώνει.

I know that sounds a little bit like watching paint dry,

Ακούγεται σαν να βλέπετε μπογιά να στεγνώνει,

but it does do quite weird things; it's worth watching.

αλλά αξίζει γιατί κάνει παράξενα πράγματα.

I'm an acquired taste at dinner parties if there are teacups around.

Είμαι παράξενη σε δείπνα αν υπάρχουν φλυτζάνια.

There are so many things you can do to play with teacups, it's brilliant.

Υπάρχουν τόσα να κάνεις για να παίξεις με φλυτζάνια, είναι καταπληκτικό.

The most obvious one is to get a teacup, get a spoon,

Το πιο φανερό είναι να πάρεις ένα φλυτζάνι και ένα κουτάλι,

tap the teacup around the rim and listen,

χτυπήστε το φλυτζάνι στο χείλος και ακούστε,

and you will hear something strange.

θα ακούσετε κάτι παράξενο.

And the other thing is, push your toast off the table

Το άλλο είναι, ρίξτε τη φέτα ψωμί από το τραπέζι

because you can, and you'll learn stuff from it.

γιατί μπορείτε και θα μάθετε με αυτό.

And if you're feeling really ambitious,

Αν αισθάνεστε πολύ φιλόδοξοι,

try and push it off in such a way that it doesn't fall butter-side down,

ρίξτε την έτσι που δεν θα πέσει με το βούτυρο κάτω,

which is possible.

κάτι που είναι δυνατό.

The point of all of this is that,

Η ουσία όλων αυτών είναι ότι,

first of all, we should all play with toys.

πρώτον, όλοι πρέπει να παίζουμε.

We shouldn't be afraid to investigate the physical world for ourselves

Να μην φοβόμαστε να ερευνήσουμε τον κόσμο μόνοι μας

with the tools around us,

με τα εργαλεία γύρω μας,

because we all have access to them.

γιατί όλοι έχουμε πρόσβαση σ' αυτά.

It matters, because if we want to understand society,

Για να κατανοήσουμε την κοινωνία,

if we want to be good citizens,

για να είμαστε καλοί πολίτες,

we need to understand the framework on which everything else must be based.

απαιτείται η κατανόηση του πλαισίου που βασίζονται όλα.

Playing with toys is great.

Το παιχνίδι είναι υπέροχο.

Understanding how to keep our life-support systems going is great.

Η διατήρηση των συστημάτων συντήρησης της ζωής είναι υπέροχη.

But fundamentally, the thing that we need to change

Βασικά όμως πρέπει να αλλάξουμε

in the way that we talk about physics,

τον τρόπο που μιλάμε για τη φυσική,

is we need to understand

πρέπει να καταλάβουμε

that physics isn't out there with weird people

ότι η φυσική δεν είναι μακριά μας

and strange hieroglyphics

με παράξενα ιερογλυφικά

for somebody else in a posh lab.

μέσα σε πολυτελή εργαστήρια.

Physics is right here; it's for us, and we can all play with it.

Η φυσική είναι εδώ, για μας.

Thank you very much.

Σας ευχαριστώ.

(Applause)

(Χειροκρότημα)