Why art thrives at Burning Man | Nora Atkinson

Επιμέλεια: Vasiliki Soultani

Είναι σαν όνειρο.

Φανταστείτε, στην άδεια έρημο,

πλησιάζετε μια τεράστια ρόδα περικυκλωμένη με σκελετούς,

It's like a dream.

και κάποιος σας προσκαλεί να τραβήξετε βαριά σχοινιά από τη βάση του,

Imagine, in the empty desert,

you come upon a huge wheel ringed in skeletons,

για να περάσετε στην άλλη πλευρά, όπου σας περιμένει μια ομάδα

και όλοι σας πηγαίνετε προς τα πίσω,

and someone invites you to come pull a series of heavy ropes at its base,

και τραβάτε εναλλάξ,

και τελικώς, η ρόδα γυρνάει εσαεί,

so you walk to one side, where a team is waiting,

φως ξεκινάει να τρεμοπαίζει και το κοινό ζητωκραυγάζει,

and you all throw your backs into it,

and you pull in turn,

και μόλις έχετε ενεργοποιήσεις το «Charon» του Πίτερ Χάντσον,

and eventually, the wheel roars to life,

ένα από τα μεγαλύτερα ζωοτρόπια του κόσμου.

lights begin to flicker, and the audience cheers,

Αυτό είναι ό,τι πιο μακρινό από την εμπορευματοποιημένη τέχνη.

and you've just activated Peter Hudson's "Charon,"

one of the world's largest zoetropes.

(Γέλια)

Είναι τεράστιο, είναι επικίνδυνο,

This is the farthest thing from marketable art.

χρειάζεται κάμποσους για να το τρέξουν και δεν πάει πακέτο με τον καναπέ.

(Laughter)

(Γέλια)

Είναι πανέμορφα κατασκευασμένο και εντελώς άχρηστο,

It's huge, it's dangerous,

it takes a dozen people to run, and it doesn't go with the sofa.

και είναι θαυμάσιο.

(Laughter)

Είναι απίθανο να δείτε έργα σαν το «Charon» στα καλλιτεχνικά πρωτοσέλιδα.

It's beautifully crafted and completely useless,

Σήμερα, η αγορά και πώληση έργων τέχνης

and it's wonderful.

συχνά τραβάει περισσότερη προσοχή απ′ ότι τα ίδια τα έργα.

You're unlikely to see works like "Charon" in the art-world headlines.

Πέρσι, πίνακας του Ζαν Μισέλ Μπασκιά πουλήθηκε για 110 εκατομμύρια δολάρια,

These days, the buying and selling of artwork

often gets more attention than the works themselves.

αγγίζοντας την υψηλότερη τιμή για έργο Αμερικανού καλλιτέχνη,

In the last year, a Jean-Michel Basquiat sold for 110 million dollars,

και ένας πίνακας του Λεονάρντο ντα Βίντσι πουλήθηκε για 450 εκατομμύρια,

the highest price ever achieved for the work of an American artist,

θέτοντας νέο ρεκόρ δημοπρασίας.

Ακόμα, υπάρχουν σπουδαίοι, σημαντικοί καλλιτέχνες,

and a painting by Leonardo da Vinci sold for 450 million,

αλλά ακόμα, όταν κοιτάτε αυτά τα έργα και κοιτάτε τα πρωτοσέλιδα,

setting a new auction record.

πρέπει να αναρωτηθείτε,

Still, these are big, important artists,

«Με νοιάζουν επειδή με αγγίζουν,

but still, when you look at these works and you look at the headlines,

ή με νοιάζουν επειδή είναι ακριβά

you have to ask yourself,

και πιστεύω ότι θα έπρεπε να με αγγίζουν;»

"Do I care about these because they move me,

Στον σύγχρονο μας κόσμο, είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις αυτά τα δύο.

or do I care about them because they're expensive

and I think they're supposed to?"

Τι και αν προσπαθούσαμε;

In our contemporary world, it can be hard to separate those two things.

Τι και αν επαναπροσδιορίζαμε την αξία της τέχνης,

όχι από την τιμή της,

αλλά από την συναισθηματική σύνδεση που δημιουργεί μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού,

But what if we tried?

What if we redefined art's value --

ή τα οφέλη που προσφέρει στην κοινωνία,

not by its price tag,

ή την ολοκλήρωση που δίνει στους ίδιους τους καλλιτέχνες;

but by the emotional connection it creates between the artist and the audience,

or the benefits it gives our society,

Αυτό είναι το Black Rock Desert της Νεβάδα,

τόσο μακριά όσο μπορείτε να πάτε από τις γκαλερί της Νέας Υόρκης,

or the fulfillment it gives the artists themselves?

του Λονδίνου και του Χονγκ Κονγκ.

This is Nevada's Black Rock Desert,

Κι εδώ, για περίπου 30 χρόνια, στο Burning Man,

about as far as you can get from the galleries of New York

ένα κίνημα έπαιρνε μορφή που κάνει ακριβώς αυτό.

and London and Hong Kong.

Από τα πρώτα αναρχικά του χρόνια, το Burning Man ωρίμασε.

And here, for just about 30 years, at Burning Man,

Σήμερα, είναι περισσότερο ένα πείραμα σε συλλογική ονειροπόληση.

a movement has been forming that does exactly that.

Είναι μια ετήσια κοινότητα, και κάθε Αύγουστο, για μία μόνο εβδομάδα,

Since its early anarchist years, Burning Man has grown up.

Today, it's more of an experiment in collective dreaming.

70.000 άτομα σβήνουν την τεχνολογία και κάνουν ένα ιερό οδοιπορικό στην έρημο

It's a year-round community, and every August, for a single week,

χτίζοντας μια αντι-καταναλωτική κοινωνία

70,000 people power down their technology and pilgrimage out into the desert

έξω από τα όρια της καθημερινής ζωής.

Οι συνθήκες είναι σκληρές.

Άγνωστοι θα σας αγκαλιάσουν,

to build an anti-consumerist society

και κάθε χρόνο, θα ορκιστείτε ότι ήταν καλύτερα πέρσι,

outside the bounds of their everyday lives.

αλλά είναι ακόμα παράλογο, και απελευθερωτικό και ζωντανό,

The conditions are brutal.

Strangers will hug you,

και η τέχνη είναι κάτι που ανθίζει εδώ.

and every year, you will swear it was better the last,

but it's still ridiculous and freeing and alive,

Αυτή είμαι εγώ, λοιπόν, στην έρημο πέρσι

and the art is one thing that thrives here.

με τον αδελφό μου, προφανώς, χωμένοι στη δουλειά.

(Γέλια)

Σπούδαζα για την τέχνη του Burning Man για κάμποσα χρόνια,

So this is me on the desert playa last year

για μια έκθεση που επιμελήθηκα για το Smithsonian Renwick Gallery,

with my brother, obviously hard at work.

(Laughter)

και αυτό που με ενθουσιάζει περισσότερο δεν είναι η ποιότητα των έργων εδώ,

I'd been studying the art of Burning Man for several years,

for an exhibition I curated at the Smithsonian's Renwick Gallery,

που είναι πράγματι υψηλή,

είναι ο λόγος που άνθρωποι έρχονται στην έρημο ξανά και ξανά

and what fascinates me the most isn't the quality of the work here,

για να λερώσουν τα χέρια τους και να δημιουργήσουν

which is actually rather high,

στην αυξανόμενη ψηφιακή εποχή μας.

it's why people come out here into the desert again and again

Επειδή φαίνεται να αγγίζει κάτι που είναι ουσιαστικά ανθρώπινο.

to get their hands dirty and make in our increasingly digital age.

Αλήθεια, όλος ο καταυλισμός του Burning Man

θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια γιγαντιαία διαδραστική εγκατάσταση τέχνης

Because it seems like this gets to something that's essentially human.

που ωθείται από την απανταχού συμμετοχή.

Really, the entire encampment of Burning Man

Ένα στοιχείο που ξεχωρίζει αυτό το έργο από τον εμπορικό καλλιτεχνικό κόσμο

could be thought of as one giant interactive art installation

είναι ότι όλοι όσοι κάνουν τέχνη, μπορούν να την παρουσιάσουν.

driven by the participation of everyone in it.

Εκείνες τις μέρες, περίπου 300 εγκαταστάσεις τέχνης

One thing that sets this work aside from the commercial art world

και αμέτρητες καλλιτεχνικές κινήσεις, φτάνουν στην έρημο.

is that anyone who makes work can show it.

Τίποτα από αυτά δεν πωλείται εκεί.

These days, around 300 art installations and countless artistic gestures

Στο τέλος της εβδομάδας, αν τα έργα δεν έχουν καεί,

οι καλλιτέχνες πρέπει να τα σύρουν έξω και να τα αποθηκεύσουν.

go to the playa.

Είναι ένας απαράμιλλος μόχθος αγάπης.

None of them are sold there.

At the end of the week, if the works aren't burned,

Παρά την αδιαμφισβήτητη αισθητική του Burning Man,

artists have to cart them back out and store them.

πρωτοπόρων καλλιτεχνών όπως η Κέιτ Ρόντενμπους και ο Μάικλ Κρίστιαν,

It's a tremendous labor of love.

ο περισσότερος από τον ιδιαίτερο χαρακτήρα των έργων

Though there is certainly a Burning Man aesthetic,

προέρχεται από την ίδια την έρημο.

Για ένα επιτυχημένο έργο,

pioneered by artists like Kate Raudenbush and Michael Christian,

πρέπει να είναι εύκολα φορητό για να κάνει το ταξίδι,

much of the distinctive character of the work here

αρκετά σκληρό, για να αντέξει τον άνεμο και τον καιρό και τους συμμετέχοντες,

comes from the desert itself.

For a work to succeed,

κινώντας το ενδιαφέρον μέρα νύχτα,

it has to be portable enough to make the journey,

και εμπλέκοντας κόσμο χωρίς κάποια επεξήγηση.

rugged enough to withstand the wind and weather and participants,

Συναντήσεις με μεγαλειώδη και οικεία έργα νιώθουν σουρεαλιστικά.

stimulating in daylight and darkness,

and engaging without interpretation.

Η κλίμακα έχει την τάση να ξεγελάει το βλέμμα.

Ό,τι μπορεί να έμοιαζε τεράστιο στο στούντιο

Encounters with monumental and intimate works here feel surreal.

μπορεί να χαθεί στην έρημο,

αλλά δεν υπάρχουν εικονικά χωρικά όρια,

Scale has a tendency to fool the eyes.

έτσι οι καλλιτέχνες να ονειρευτούν όσο πιο πολύ μπορούν να χτίσουν.

What looked enormous in an artist's studio could get lost on the playa,

Κάποια κομμάτια σε εκπλήσσουν από την χάρη τους

but there are virtually no spatial limits,

και άλλα από την απόλυτη τόλμη που χρειάστηκαν για να τα φέρουν εδώ.

so artists can dream as big as they can build.

Some pieces bowl you over by their grace

Το ασεβές χιούμορ του Burning Man έρχεται σε πολλές μορφές

and others by the sheer audacity it took to bring them here.

όπως το «Church Trap» της Ρεμπέκα Γούειτς

ένα μικρό παρεκκλήσι, σε επισφαλή θέση πάνω σε ξύλινη δοκό, σαν ποντικοπαγίδα,

Burning Man's irreverent humor comes out in pieces

που δελέασε συμμετέχοντες να ανακαλύψουν τη θρησκεία --

like Rebekah Waites' "Church Trap,"

a tiny country chapel set precariously on a wooden beam, like a mousetrap,

χτίστηκε και κάηκε το 2013...

that lured participants in to find religion --

ενώ άλλα έργα, όπως το «Firmament» του Κρίστοφερ Σαρντ

it was built and burned in 2013 ...

στοχεύει στην μεγαλοπρέπεια.

Εδώ, κάτω από ένα στρώμα χορογραφούμενων σε κλασική μουσική φωτών

while other works, like Christopher Schardt's "Firmament,"

οι συμμετέχοντες ξέφευγαν από τους παλλόμενους ρυθμούς ρέιβ

aim for the sublime.

και όλο το περιβάλλον χάος.

Here, under a canopy of dancing lights set to classical music,

Τη νύχτα, η πόλη πλημμυρίζει με παραλλαγμένα οχήματα,

participants could escape the thumping rave beats

τα μοναδικά αυτοκίνητα που επιτρέπονται στην έρημο.

and chaos all around.

Και αν η ανάγκη είναι η μητέρα της εφεύρεσης,

At night, the city swarms with mutant vehicles,

εδώ το παράλογο είναι ο πατέρας της.

(Γέλια)

the only cars allowed to roam the playa.

Το πέρα-δώθε από έργο τέχνης σε άλλο

And if necessity is the mother of invention,

σαν κάποιο παράξενο, τυχαίο δημόσιο σύστημα μεταφοράς,

here, absurdity is its father.

που χτυπά με φως και ήχο.

(Laughter)

They zigzag from artwork to artwork

Όταν οι καλλιτέχνες παύουν να ανησυχούν για τις κριτικές και τους συλλέκτες

like some bizarre, random public transportation system,

και ξεκινούν να δημιουργούν για τους ίδιους,

pulsing with light and sound.

αυτό είναι το είδος υπέροχων παιχνιδιών που δημιουργούν.

When artists stop worrying about critics and collectors

Και αυτό που είναι απίστευτο είναι ότι γενικά όταν οι άνθρωποι έρχονται εδώ,

and start making work for themselves,

these are the kinds of marvelous toys they create.

δεν ξέρουν πώς να τα κάνουν όλα αυτά.

Είναι η ενεργή συλλογική κοινότητα δημιουργών εκεί

And what's amazing is that, by and large, when people first come to Burning Man,

που κάνουν όλο αυτό δυνατό.

Κολλεκτίβες όπως η Five Ton Crane έρχονται για να μοιραστούν δεξιότητες

they don't know how to make this stuff.

It's the active collaborative maker community there

και αναλαμβάνουν σύνθετα έργα που ένας καλλιτέχνης δε θα επιχειρούσε ποτέ

that makes this possible.

από έναν γοτθικό πύραυλο που μοιάζει έτοιμος να απογειωθεί ανά πάσα στιγμή

Collectives like Five Ton Crane come together to share skills

and take on complex projects a single artist would never even attempt,

μέχρι ένα παραμυθένιο σπίτι μέσα σε μια γιγάντια μπότα

ολοκληρωμένο με ράφια γεμάτα από καλλιτεχνικά βιβλία,

from a Gothic rocket ship that appears ready to take off at any moment

μια πίτα κοτσυφιού στον φούρνο

to a fairytale home inside a giant boot

και μια αναρριχήσιμη φασολιά.

complete with shelves full of artist-made books,

Επιδέξιοι ή μη, όλοι είμαστε καλοδεχούμενοι.

a blackbird pie in the oven

Βασικά, κομμάτι της γοητείας και της καινοτομίας της δουλειάς εδώ

and a climbable beanstalk.

είναι ότι τόσοι κατασκευαστές δεν είναι καν καλλιτέχνες,

Skilled or unskilled, all are welcome.

αλλά επιστήμονες ή μηχανικοί

In fact, part of the charm and the innovation of the work here

ή ηλεκτροσυγκολλητές ή ρακοσυλλέκτες,

is that so many makers aren't artists at all,

και τα έργα τους περνούν πειθαρχικά όρια,

but scientists or engineers

από ένα άλσος οριγκάμι μανιταριών

or welders or garbage collectors,

που αναπτύχθηκαν από το σχέδιο ενός γιουρτ

and their works cross disciplinary boundaries,

σε ένα δέντρο που ανταποκρίνεται στις φωνές και τους βιορρυθμούς

from a grove of origami mushrooms

από όλα αυτά που το περιβάλλουν

μέσα από 175.000 LED ενσωματωμένα στα φύλλα του.

that developed out of the design for a yurt

to a tree that responds to the voices and biorhythms

Στα μουσεία, ένας μέσος επισκέπτης ξοδεύει

of all those around it

λιγότερα από 30 δευτερόλεπτα σε ένα έργο τέχνης,

through 175,000 LEDs embedded in its leaves.

και συχνά βλέπω ανθρώπους να περιπλανούνται από επιγραφή σε επιγραφή

In museums, a typical visitor spends less than 30 seconds with a work of art,

αναζητώντας πληροφορίες,

λες και ολόκληρη η ιστορία ενός έργου τέχνης

θα μπορούσε να χωρέσει σε ένα κείμενο 80 λέξεων.

and I often watch people wander from label to label,

Αλλά στην έρημο, δεν υπάρχουν φύλακες

searching for information,

as though the entire story of a work of art

ούτε πινακίδες να επεξηγούν την τέχνη, απλώς φυσική περιέργεια.

could be contained in that one 80-word text.

Βλέπεις ένα έργο στον ορίζοντα, και οδηγείς προς εκεί.

But in the desert, there are no gatekeepers

and no placards explaining the art, just natural curiosity.

Όταν φτάνεις, περπατάς γύρω του,

το ακουμπάς, το δοκιμάζεις.

You see a work on the horizon, and you ride towards it.

Είναι αρκετά στιβαρό για να το σκαρφαλώσω;

Θα με σουβλίσει;

When you arrive, you walk all around it,

(Γέλια)

you touch it, you test it.

Η τέχνη μετατρέπεται σε έναν χώρο για εκτενή αλληλεπίδραση,

Is it sturdy enough to climb on? Will I be impaled by it?

και αν και το έκθεμα είναι εφήμερο,

η εμπειρία μένει μαζί σου.

(Laughter)

Art becomes a place for extended interaction,

Πουθενά δεν υπάρχει κάτι πιο αληθινό στο Burning Man από τον Ναό.

and although the display might be short-lived,

the experience stays with you.

Το 2000, ο Ντέιβιντ Μπεστ και ο Τζακ Χέι έχτισαν τον πρώτο Ναό,

και μετά ένα μέλος της ομάδας τους σκοτώθηκε με τραγικό τρόπο σε ένα ατύχημα

Nowhere is that truer at Burning Man than at the Temple.

λίγο πριν την εκδήλωση,

In 2000, David Best and Jack Haye built the first Temple,

το χτίσμα έγινε ένα αυτοσχέδιο μνημείο.

and after a member of their team was killed tragically in an accident

Από μόνο του, είναι ένα σπουδαίο δείγμα αρχιτεκτονικής,

shortly before the event,

the building became a makeshift memorial.

αλλά η δομή του είναι ένα κέλυφος μέχρι να εξαφανιστεί

κάτω από ένα παχύ στρώμα μηνυμάτων.

By itself, it's a magnificent piece of architecture,

«Μου λείπεις».

«Σε παρακαλώ, συγχώρεσέ με».

but the structure is only a shell until it disappears

«Ακόμα και μια φθαρμένη μπογιά έχει χρώμα».

under a thick blanket of messages.

Θερμές δηλώσεις στα πιο οικουμενικά από τα ανθρώπινα βιώματα,

"I miss you."

"Please forgive me."

το βίωμα της απώλειας.

"Even a broken crayon still colors."

Το συλλογικό συναίσθημα αυτού του τόπου είναι ακατανίκητο και απερίγραπτο,

Intimate testaments to the most universal of human experiences,

the experience of loss.

προτού τεθεί στις φλόγες το τελευταίο βράδυ της εκδήλωσης.

The collective emotion in this place is overpowering and indescribable,

Κάθε χρόνο, κάτι αναγκάζει ανθρώπους από όλες τις διαφορετικές πορείες της ζωής,

before it's set afire on the last night of the event.

από όλον τον κόσμο,

να βγουν στην έρημο και να κάνουν τέχνη

Every year, something compels people from all different walks of life,

όταν δεν υπάρχει αξία σε αυτήν.

from all over the world,

Η δουλειά δεν βελτιώνεται πάντα,

to go out into the desert and make art

δεν είναι πάντα βιώσιμη,

δεν είναι καν πάντα καλή,

when there is no money in it.

αλλά είναι αυθεντική και αισιόδοξη με έναν τρόπο, που σπάνια βλέπουμε αλλού.

The work's not always refined,

it's not always viable,

it's not even always good,

Σε αυτούς τους κυνικούς καιρούς,

but it's authentic and optimistic in a way we rarely see anywhere else.

είναι καθησυχαστικό να ξέρουμε

ότι είμαστε ακόμα ικανοί για σπουδαία κατορθώματα φαντασίας,

In these cynical times,

και ότι, όταν αναζητούμε την επικοινωνία

it's comforting to know that we're still capable of great feats of imagination,

ενωνόμαστε και χτίζουμε καθεδρικούς ναούς στη σκόνη.

Ξεχάστε τις ταμπέλες τιμών.

and that when we search for connection,

Ξεχάστε τα μεγάλα ονόματα.

we come together and build cathedrals in the dust.

Ποιο σκοπό έχει η τέχνη στον σύγχρονο κόσμο μας, αν όχι για αυτόν;

Forget the price tags.

Σας ευχαριστώ.

Forget the big names.

(Χειροκρότημα)

What is art for in our contemporary world if not this?

Thank you.

(Applause)