Can clouds buy us more time to solve climate change? | Kate Marvel

Translator: Daban Q. Jaff Reviewer: Zhila Mawlood

من زانایی ئاو وهەوام،

بەڵام ڕقم لە کەش و هەوایە.

ماوەیەکی زۆر لە کالیفۆڕنیا بووم،

پێم وایە مرۆڤ دەبێت سەربەستی هەڵبژاردنی کەش و هەوای هەبێت.

I am a climate scientist,

and I hate weather.

(پێکەنین)

حەزم لە ئاسمانێکی پڕ هەور نییە،

I have spent too much time in California,

ئنجا لێکۆڵینەوەش له‌سه‌ریان بكه‌م.

and I strongly feel that weather should be optional.

بەڵام بۆ هەر کوێیەک دەچم هەست دەکەم هەورەکان بە دواوەمن.

(Laughter)

So I don't want to experience clouds,

ڕاستیەک هەیە، کە هەورەکان بۆ زانستی ئاو و هەوا ئاستەنگێکی سەختن.

let alone study them.

But clouds seem to follow me wherever I go.

ئێمە نازانین کاتێک زەوی دەکوڵێت کاردانەوەی هەورەکان چۆن دەبێت.

The thing is, clouds are a real challenge for climate science.

لە ناو ئەم نادیاریە وونبووە

We don't know how they're going to react as the planet heats up,

لەوانەیە هیوایەک هەبێت.

لەوانەیە، دڵنیا نیم،

and hidden in that uncertainty

هەورەکان بتوانن گەرمبوونی زەوی خاوبکەنەوە،

کاتی زیاترمان بۆ بەردەست بخەن تا مرۆڤایەتی بە یەکەوە کارێک بکەن،

might be hope.

Maybe, just maybe,

کە لەم چرکەساتە زۆر پێویستە.

clouds could slow down global warming,

تەنانەت منیش لەوەیە بۆ ماوەیەک کەیفم بە هەورەکان ساز بێت

and buy us a little bit more time to get our act together,

گەر هەورەکان هەسارەکەمان بپارێزن.

which would be very convenient right now.

ئێمە لە چەند ڕاستیەک دڵنیاین.

I mean, even I could put up with a few more cloudy days

دوانەئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگی هەوایی هەیە،

if clouds saved the planet.

ڕێژەیەکی زۆری لێ دەردەدەین،

و هەسارەکەمان دەکوڵێت.

Now, we are sure about some things.

ئەمە کڕۆکی بابەتەکەیە.

Carbon dioxide is a greenhouse gas,

لەگەڵ ئەوەشدا ڕۆژانە کار دەکەم.

پێدەچێت کە زۆر شت دەربارەی ئاو و هەوا هەبێت کە ئێمە

we're emitting a lot of it,

and the planet is heating up.

Case closed.

تێینەگەیشتووین.

But I still go to work every day.

ڕوونتر، ئێمە وەڵامی کۆمەڵێک

It turns out that there is a lot that we don't understand

پرسیاری بنەڕەتیمان نەداوەتەوە.

about climate change.

ئێمە دەزانین کە گەرم دەبێت،

بەڵام نازانین کە ئایا تا چ ڕادەیەک گەرم دەبێت.

In particular, we haven't answered

what seems to be a very fundamental question.

ئێستا، ئەمە پرسیارێکی ئاسانە

We know it's going to get hot,

ئەگەر کەسێک ئامێری گەشتکردن بە ناو کاتم پێ ببەخشێت.

but we don't know exactly how hot it's going to get.

بەڵام ڕاستگۆ دەبم:

Now, this is a really easy question to answer

ئەگەر ئامێری گەشتکردن بە ناو کاتم هەبوایە،

ئەم چرکە ساتە مێژوویە هەنوکەیەم بۆ ژیان هەڵنەده‌بژارد.

if one of you would like to give me a time machine.

But I'm going to be honest with you:

بۆ ئەوەی ئاشنای داهاتوو بین،

if I had a time machine,

دەبێت پشت بە ژمێرەکاریەکانی کۆمپیوتەر ببەستین

I would not be hanging out at this particular point in history.

بارودۆخی ئاو و هەوایی وەک ئەمە.

So in order to see the future,

بەهۆی ئیشەکەمەوە،

ڕووبەڕووی خەڵکانێکی سەرنج ڕاکێش لە ڕێگەی ئەنتەرنێت دەبمەوە

we have to rely on the output of computer simulations --

climate models, like this one.

کە حەز دەکەن پێم بڵێن کە بارودۆخی ئاڵۆزی ئاو و هەوا هەڵەیە.

Now, in my line of work,

I encounter many very charming people on the internet

منیش هەمیشە لە وەڵامدا دەڵێم:

تکایە گاڵتە مەکە!

who like to tell me that climate models are all wrong.

بە ڕاستتە؟ من مووچە وەردەگرم بۆ ئەوەی نموونەی ئاو و هەوا پێشان بدەم

And I would just like to say:

ئێمە نامانەوێت نموونەکانمان بێخەوش بێت.

no kidding!

دەمانەوێت بە سود بێت.

Seriously? I get paid to complain about climate models.

بیردەکەمەوە:

But we don't want models to be perfect.

کە نموونەیەکی خەیاڵی کۆمپیوتەر

دەتوانێت وێنای حەقیقەتێکمان بە ته‌واوی بۆ بکێشێت.

We want them to be useful.

I mean, think about it:

ئەمە نموونەیەکی ئاو و هەوا نییە:

a computer simulation

مەیتریکسە(قاڵب)ە.

that's able to exactly reproduce all of reality.

بۆیە، نموونەکان فاڵگرتنەوە نییە.

That's not a climate model;

بەڵکو ئامرازی لێکۆڵینەوەیە،

هەڵەبوونیان دەتوانێت زۆر شتمان فێر بکات.

That's "The Matrix."

So, models are not crystal balls.

بۆ نموونە:

نموونە جیاوازیەکانی ئاو و هەوا دەتوانن ڕێژەی گەرمابوونی

They're research tools,

and the ways in which they're wrong can actually teach us a lot.

هەست پێکراومان بخەنە بەرچاو.

بەلام لە کۆتایی ئەم چەرخەدا

For example:

لە ژێر پەردەی بازرگانی، نموونەکانی

different climate models are largely able to capture

ئاو وهەوا چیتر ناتوانن وێنە ڕاستیەکەمان بخەنە بەر چاو.

the warming that we've seen so far.

But fast-forward to the end of the century

بەڵێ، هەموو شتێک گەرم دەبێت ئەمە ئەلف و بێی فیزیایە.

under a business-as-usual scenario,

هەندێک لە پرۆژەکان ئەنجامی کەمەرشکێنمان پێ نیشان دەدەن

and climate models don't really agree anymore.

پێنج قات گەرمتر لەوەی کە تا ئێستا بینیومانە.

Yeah, they're all warming; that's just basic physics.

ئەوانیتریش ساردتر.

But some of them project catastrophe --

کەواتە بۆچی نموونەکانی ئاو وهەوا ئەنجامی جیاواز دەخەنە ڕوو؟

more than five times the warming we've seen already.

And others are literally more chill.

زیاتر بەهۆی،

So why don't climate models agree on how warm it's going to get?

هەمان پێشبینیان بۆ هەڵسوکەوتی داهاتووی هەورەکان نییە.

ئەوەش بەهۆی ئەوەی، وەک من،

Well, to a large extent,

کۆمپیوتەریش ڕقی لە هەورەکانە.

it's because they don't agree on what clouds will do in the future.

کۆمپیوتەر ڕقی لە هەورە چونکە هەور هەم گەورەیە

And that is because, just like me,

و زۆر بچووکە.

computers hate clouds.

هەورەکان لە ئەنجامی

دڵۆپەی بچووکی ئاو یان بەفر لە هەوا لە دەوروبەری

Computers hate clouds because they're simultaneously very large

and very small.

وردیلەی بچووک کۆدەبنەوە.

Clouds are formed

لەگەڵ ئەوەشدا نزیکەی دوو لەسەر سێی ڕووی دەرەوەی زەوی دادەپۆشن.

when microscopic water droplets or ice crystals coalesce

بۆ ئەوەی نموونەی نزیک لە ڕاستی هەورەکان بکێشین

around tiny particles.

ئێمە دەبێت هەڵسوکەوتی دڵۆپە ئاوەکان و وردیلە بچووکەکانیتر شارەزابین،

But at the same time, they cover two-thirds of the earth's surface.

In order to really accurately model clouds,

کە لە بەرگی هەوایین

کۆمپیوتەرەکانمان ئەوەندە بەهێز نین تا بتوانن ئەم نموونەیە بکێشن.

we'd need to track the behavior of every water droplet and dust grain

بۆیه‌ ئێمە دەبێت خەمڵاندن بکەین:

ئێمە دەتوانین لە نزیکەوە سەیر بکەین،

in the entire atmosphere,

and there's no computer powerful enough to do that.

بەڵام ناتوانین ئەم نموونەیە لەسەر گشت هەورەکان جێبەجێ بکەین:

So instead, we have to make a trade-off:

یان دەبێت لە هەندێک شوێن

we can zoom in and get the details right,

but have no idea what's going on worldwide;

نەختێ لە واقیع دوربکەوینەوە.

لە ئێستادا هیچ وەڵامێکی ڕاست بەردەست نییە،

or, we could sacrifice realism at small scales

هیچ ڕێگەیەکی باش بەردەست نییە،

نموونە ژینگەییە جیاوازەکان ئەنجامی جیاواز دەخەنە بەر دەست.

in order to see the bigger picture.

بەداخەوە ئێستا،

Now, there's no one right answer,

no perfect way to do this,

کۆمپیوتەرەکانمان بە دەست هەورەکان دەناڵێنن،

and different climate models make different choices.

چونکە کۆمپیوتەر ڕۆڵێکی کارا لە

ڕێکخستنی پلەی گەرما دەبینن.

Now, it is unfortunate

that computers struggle with clouds,

لە ڕاستیدا، ئەگەر گشت هەورەکان وون ببن،

ئەزموونی ئاو و هەوایەکی سەیر دەکەین.

because clouds are crucially important

in regulating the temperature of the planet.

بەڵام بەبێ هەورەکان،

In fact, if all the clouds went away,

ساردتر یان گەرمتر دەبێت؟

we would experience profound climate changes.

وەڵام: هەردووکیان.

ڕاستگۆ دەبم: من بە دوای هەورەکان ناگەڕێم.

But without clouds,

would it be warmer or colder?

هەوری دڵخوازم نەبوونی هەورە.

The answer is both.

دەزانم کە هەورەکان شێوە و قەبارەیان جیاوازە.

So I'm going to be honest with you, I am not a cloud spotter.

My favorite type of cloud is none.

هەوری نزم و ئەستوری لەم چەشنە بە سودە بۆ ڕێگەگرتن لە تیشکی خۆر،

But even I know that clouds come in all shapes and sizes.

تێکدانی گۆشت برژاندن و

و هەوری بەرز و تەنک ڕێگە بە گەیشتنی

Low, thick clouds like these are really good at blocking out the sun

تیشکی خۆر بە زەوی دەدات.

and ruining your barbecue,

گشت ڕۆژە ساماڵەکان هاوشێوەن،

and high, wispy clouds like these cirrus

بەڵام ئەو ڕۆژانەی کە هەور لە ئاسمانە جیاوازن.

largely let that sunlight stream through.

و ئەم هەمەچەشنەییە وا دەکات

کە ئەستەم بێت لە کاریگەریەکانی هەور تێبگەین.

Every sunny day is the same,

but every cloudy day is cloudy in its own way.

بۆیە بۆ وێنا کردنی کاریگەریە گشتگیریەکانی هەورەکان،

And it's this diversity

گرنگە سێڵفیەک بچرکێنین.

that can make the global impact of clouds very hard to understand.

هیچ کاتێک وێنەی هەسارەکەمان لە

So to see this global effect of clouds,

ئاسمانەوە خەیاڵم چۆڵ ناکات.

it really helps to take a selfie.

بەڵام ئێمە ناتوانین وێنەیەکی گستگیر ببینین.

It will never cease to blow my mind

چونکە هەورەکان بەشێکی دەشارنەوە.

هەورەکان ئەم کارە دەکەن.

that we can see our planet from outer space,

هەوری نزم و ئەستور ڕێگرێکی باشی نەگەیشتنی تیشکی خۆرە بۆ زەوی.

but we can't see all of it.

Clouds are blocking the view.

ڕێگری لە بیست لە سەدی تیشکی خۆری گەیشتوو بە زەوی دەکەن.

That's what they do.

These low, thick clouds are extremely effective sunshades.

ئەمە ڕێژەیەکی زۆری بەهەداردراوی وزەی خۆرە.

کەوایە هەورە نزمەکان کەپرێکی باشن

They turn back about 20 percent of everything the sun sends us.

و زەوی سارد دەکەنەوە.

ئەمە تاکە کاریگەری هەورەکان نییە.

That is a lot of wasted solar power.

هەسارەکەمان گەرمی خۆی هەیە،

So, low clouds are powerful sunshades,

وەک گشت شتگەلەکانی گەرمی بەرهەمهێن،

making the planet cooler.

زەوی گەرمی بەرهەمدەهێنێت.

But that's not the only effect of clouds.

ئێمە وزەی گەرمی دەردەدەینە بۆشایی ئاسمان،

Our planet has a temperature,

دەتوانین بە تیشکی ژێر سوور ئەمە ببینین.

and like anything with a temperature,

it's giving off heat.

دیسان هەورەکان ڕێگە لەم وزەیە دەگرێت.

We are radiating thermal energy away into space,

چونکە هەورە بەرزەکان لە چینی سەرەوەی بەرگی هەوایین

and we can see this in the infrared.

پلەی گەرما تێیدا زۆر نزمە.

Once again, clouds are blocking the view.

پلەی گەرمی کەم دەردەدەنە ناو بۆشایی ئاسمان.

That's because high clouds live in the upper reaches of the atmosphere,

لەگەڵ ئەوەشدا ڕێگە لە گەیشتنی گەرمی زەوی بۆ بۆشایی ئاسمان دەگرن.

where it's very cold.

And this means that they lose very little heat to space themselves.

زەوی لە هەوڵی ساردکردنەوەی خۆیەتی،

هەورەکان دەبنە ڕێگر لەم پڕۆسەیە.

But at the same time, they block the heat coming up from the planet below.

دەرئەنجامەکەش کاریگەریەکی گەورەی لە سەر بەرگی هەوایی زەوی دەبێت.

The earth is trying to cool itself off,

and high clouds are getting in the way.

بۆیە، هەورەکان لە هەمان کات دوو ئیشی جیاواز لە

The result is a very powerful greenhouse effect.

سیستەمی ئاو و هەوا دەکەن.

هەوری نزممان هەیە وەک کەپر ڕەفتار دەکەن،

So, clouds play this very large and dual role

هەسارەکەمان سارد دەکەنەوە،

و هەورە بەرزەکان کە وەک بەرگی هەوا ڕەفتار دەکەن،

in the climate system.

زەوی گەرم دەکەن.

We've got low clouds that act like a sunshade,

لە ئێستادا ئەم دوو کردارە یەکتر هەڵناوەشێننەوە.

cooling the planet,

and high clouds which act like a greenhouse,

ئەم کەپرە، کاریگەرترە.

warming the planet.

بۆیە گەر سبەی گشت هەورەکان دووربخەینەوە،

Right now, these two effects -- they don't cancel out.

هەر بۆ مێژوو، هانی ئەم کارە نادەم،

That sunshade -- it's a little bit more powerful.

هەسارەکەمان گەرمتر دەبێت.

So if we got rid of all the clouds tomorrow,

بۆیە هەورەکان هەر دەمێننەوە.

which, for the record, I am not advocating,

بەڵام گۆڕانی ئاو و هەوا بەردەوام دەگۆڕێت.

our planet would get warmer.

دەتوانین بپرسین:

So clearly, all of the clouds are not going away.

چۆن گۆڕانی ئاو و هەوا ڕەفتاری هەورەکان دەگۆڕن؟

But climate change is change.

لە یادتان بێت، هەورەکان گرنگن

So we can ask:

بۆ هاوسەنگ کردنی پلەی گەرمی زەوی.

How will global warming change clouds?

و له‌ یه‌ك كاتدا زەوی گەرم و سارد ده‌كه‌ن.

But remember, clouds are so important

گۆڕانکاری بچووکی ڕووپۆشی هەورەکان

in regulating the earth's temperature,

دەشێت کاریگەری ڕیشەیی هەبێت.

and they both warm and cool the planet.

لەوانەیە بپرسین:

چۆن هەورەکان گۆڕانی ئاو و هەوا دەگۆڕن؟

So even small changes to cloud cover

could have profound consequences.

و بۆیە دەشێت هیوامان هەبێت.

So we might also ask:

ئەگەر گۆڕانکاری ئاو و هەوا هەورەکانمان بگۆڕن

How will clouds change global warming?

بۆ کەپرێکی باش و بەرگە هەواییەکی کەمتر زیانبەخش،

And that is where there might be space for hope.

If global warming triggers cloud changes

کە پاڵپشتی هێزی ساردکەرەوەی هەورەکان بکات.

that make for a less powerful greenhouse or a more effective sunshade,

وەک دژە گەرمبوونی زەوی دەکەونە کار.

و ئەمە لە نموونە ئاو وهەواییەکان ڕوودەدەن.

then that would enhance the cooling power of clouds.

پڕۆژەکە بە نزیکەی بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی دەوەستێنێت.

It would act in opposition to global warming,

نموونە ئاو و هەواییەکان بە دەست هەورەکانەوە دەناڵێنن.

and that's what's happening in those climate models

ئەم نادڵنیایە، لە هەردوو باردا بەردەوام دەبێت.

that project relatively muted warming.

هەورەکان دەتوانن دژی گەرمبوونی زەوی بجەنگن.

But climate models struggle with clouds,

دەتوانن خراپتریشی بکەن.

and this uncertainty -- it goes both ways.

ئێمە ئێستا دەزانین کە ئاو و هەوا گۆڕانی بەسەر دادێت.

Clouds could help us out with global warming.

چونکە کاریگەریەکانی بەرچاون:

بەرزبوونەوەی پلەی گەرما، توانەوەی سەهۆڵبەندانەکان، گۆڕانی کاتی باران

They could also make it worse.

Now, we know that climate change is happening

because we can see it:

لەوانەیە گۆڕانکاری هەڵسوکەوتی هەورەکانیش ببینین.

rising temperatures, melting icecaps, shifts in rainfall patterns.

بەڵام شتێکی نەخوازراو هەیە:

ئەستەمە هەورەکان ببینرێت.

And you might think that we could also see it in the clouds.

ڕۆژانە خەڵک لە باکوری ڕۆژئاوایی زەریایی هادی

But here's something else unfortunate:

دەبینم کە دەڵێن: چەن پێشنیارێکم بۆ تۆ هەیە.

clouds are really hard to see.

(پێکەنین)

ئێمەش هەوڵ دەدەین سەر بەرز بکەینەوە.

(پێکەنین)

I see everybody from the Pacific Northwest

بەڵام بۆ ئەنجامدانی کاری ئاو و هەوایی،

is like, "I have some suggestions for you."

(Laughter)

دەبێت گشت لایەکانی هەورەکان بۆ ماوەیەکی درێژ ببینین.

And you guys, we have tried looking up.

(Laughter)

But in order to do climate science,

ئەمە کارەکە قورستر دەکات.

هیچ شتێک وەک مانگە دەستکردەکان لە هەورەکان ناچن.

we need to see all of the clouds, everywhere, for a very long time.

تەنانەت کەسێکی ئینگلیزیش کێبڕکێی ناکات.

And that's what makes it hard.

(پکەنین)

Now, nothing sees more clouds than a satellite --

بەختمان هەیە کە مانگی دەستکردمان بۆ چاودێری کردنی هەورەکان هەیە

not even a British person.

وەک من، لە ساڵی ١٩٨٠ کان لە دایک بووە،

(Laughter)

And fortunately, we do have satellite observations of clouds

بەڵام ئەم مانگە دەستکردانە بۆ زانینی کەش و هەوا دروست کراون.

نەک بۆ ئاو و هەوا.

that, like me, date back to the 1980s.

بۆ گەشتی دوور و درێژ ناشێت.

بۆ ئەوەی زانیاریەکان بخەمە ڕوو،

But these satellites were designed for weather,

پێویستمان بە زانستی ئاو و هەوا هەیە.

پێویستە داتای چەند سەته‌لایتێک هەڵبسەنگێنین

not climate.

They weren't in it for the long haul.

و لە چەند گۆشە و خولگەیەک

So to get that long-term trend information,

we need to do climate science.

کامێرەی چاودێری دابنرێت.

We have to stitch together the output of multiple satellites

لە ئەنجامدا،

زانیاریەکانمان ناکامڵ دەردەچێت.

with different viewing angles and orbits

تەنانەت لەم وێنەی پڕ هەورەدا،

and carrying different camera equipment.

ئێمە دەتوانین وێنەیەکمان لەسەر داهاتوومان دەست بکەوێت.

And as a result,

there are gaps in our knowledge.

کاتێک چاودێریەکانمان هەڵدەسەنگێنین،

But even from this very cloudy picture,

شتێک بەرەوڕوومان دێت:

we're starting to get hints of a possible future.

هەورەکان دەجوڵێن.

When we looked at the observations,

بە بەرزبوونەوەی پلەی گەرما،

هەورە بەرزەکان بەرزتر دەبن.

one thing jumped out at us:

the clouds are moving.

بەرەو شوێنە سارد و بەرزەکان دەکشێن.

As the planet's temperature increases,

ئەمە دەیسەلمێنێت کاتێک هەسارەکەمان گەرمتر دەبێت،

high clouds rise up.

They move to the colder upper reaches of the atmosphere,

هەورە بەرزەکان گەرم نابن.

پلەی گەرمی خۆییان دەپاڕێزن.

and this means that even as the planet heats up,

گەرمی خۆییان دەرنادەنە بۆشایی ئاسمان.

high clouds don't.

لەهەمان کاتدا گەرمی زیاتری زەوی داغ

They remain at roughly the same temperature.

لە ناو خۆییان قەتیس دەکەن.

So they are not losing more heat to space.

ئەمش لایەنە نەرێنیەکانی بەرگی هەوایی گەورەتر دەکات.

But at the same time, they're trapping more heat

هەورە بەرزەکان گەرمبوونی زەوی خراپتر دەکەن.

from the warming planet below.

This intensifies the greenhouse effect.

هەورەکان بە ئاراستەی تریش دەجوڵێن.

لە ئاستی بەرگی هەوایی ئاو و هەوا

High clouds are making global warming worse.

لە ئاستێکی گەورە

دەگۆڕێن،

Clouds are moving in other dimensions, too.

هەورەکانیش لەگەڵیان دەڕۆن.

The atmospheric circulation, that large-scale motion

بە شێوەکی گەورە

of air and water in the atmosphere,

هەورەکان لە ناوچە کەمەرییەکانەوە بەرەو ناوچە جەمسەریەکان دەجوڵێن

is changing,

and clouds are going with it.

وەک جوڵەی بەرەو دواوەی باپیرەکانتان.

On large scales,

ئەمە گرنگە،

clouds seem to be moving from the tropics toward the poles.

چونکە ئەگەر کاری ئێمە ڕێگەگرتن بێت لە هاتنە ناوەوەی تیشکی خۆر،

It's kind of like your grandparents in reverse.

لە ناوچە کەمەریەکان ئەم ئیشە سەرکەوتووتر دەبێت

And this matters,

چونکە خۆر لەم ناوچانە بە تینە

because if your job is to block incoming sunlight,

بە بەراورد لەگەڵ ناوچە جەمسەریەکان.

ئەگەر ئەمە بەردەوام بێت،

you are going to be much more effective in the tropics

گەرمبوونی زەوی خراپتر دەکات.

under that intense tropical sun

ئەوەی تا ئێستا بۆمان یەکلایی نەبۆتەوە،

than you are in higher latitudes.

سەڕەڕای چەندین لێکۆڵینەوە،

So if this keeps up,

this will also make global warming worse.

بریتیە لە بوون یان نەبوونی هیچ ئاماژەیەکی پێچەوانە.

هیچ بەڵگەیەکی تۆمار کراو بەر دەست نییە

And what we have not found,

despite years of looking,

کە بیسەلمێنێت هەورەکان دەتوانن گەرمبوونی زەوی خاو بکەنەوە.

is any indication of the opposite.

There is no observational evidence

زەوی هەڵسوکەوتی خۆی ناگۆڕێت.

that clouds will substantially slow down global warming.

تا ئێستاش، هەندێ ناڕوونی بەدی دەکرێت.

ئێمە دڵنیانین

The earth is not going to break its own fever.

داهاتوو چیمان بۆ دەهێنێت.

ئێمە مانگە دەستکردەکانمان دەنێرین کە

Now, there are still uncertainties here.

هیچ کات ناگەڕێنەوە.

We don't know for sure

what the future holds.

دەمەوێت ئامادەی ڕووبەڕووبوونەوە بن،

But we are sending our kids there,

بۆیە زۆر گرنگە

and they are never coming back.

مانگە دەست کردەکانمان بۆ چاودێریکردنی زەوی لە ئاسمان جێگیر بکەین

I want them to be prepared for what they'll face,

خەڵکی لێهاتوو و زیرەک دابمەزرێن

and that is why it is so important

خەڵکانێک کە ڕقیان لە هەورەکان نەبێت

to keep our earth-observing satellites up there

بۆ باشتر کردنی نموونە ئاو وهەواییەکان.

and to hire diverse and smart and talented people

نادڵنیایی نەزانین نییە.

who do not hate clouds

ئێمە هەموو شتێک نازانین،

to improve the climate models.

بەڵام ئێمە هەندێک شت دەزانین،

But uncertainty is not ignorance.

و بەڵام دەزانین دوانەئۆکسیدی کاربۆن چییە.

We don't know everything,

من ئیشی فەلەکناسیم هەڵبژارد،

but we don't know nothing,

بۆیە دەتوانن متمانەم پێ بکەن

and we know what carbon dioxide does.

کە ئێرە مەزنترین شوێنی گەردوونە.

I started my career as an astrophysicist,

so you can believe me

لەوانەیە هەسارەی تر هەبێت کە شلەمەنی تێدا دەست بکەوێت.

when I say that this is the greatest place in the universe.

لە زەوی، وێسکیمان هەیە.

(پێکەنین)

Other planets might have liquid water.

(چەپڵەڕێزان)

On earth, we have whiskey.

ئێمە بەختەوەرین کە لێرەین،

(Laughter)

(Applause)

با دژی بەختمان نەوەستین.

پێم وانییە کە هەورەکان زەوی ڕزگار بکەن.

We are so lucky to live here,

پێم وایە ئێمە دەتوانین.

but let's not push our luck.

سوپاس.

(چەپڵەڕێزان)

I don't think that clouds will save the planet.

I think that's probably up to us.

Thank you.

(Applause)