Can clouds buy us more time to solve climate change? | Kate Marvel

Translator: Loe Hoe Reviewer: Mai Tran

I am a climate scientist,

Tôi là một nhà khí tượng học,

and I hate weather.

và tôi ghét thời tiết.

I have spent too much time in California,

Tôi đã dành quá nhiều thời gian ở California,

and I strongly feel that weather should be optional.

và tôi thật sự cảm thấy thời tiết nên là một thứ tuỳ ý.

(Laughter)

(Cười)

So I don't want to experience clouds,

Vậy nên tôi không hề muốn trải nghiệm những đám mây,

let alone study them.

chưa kể đến nghiên cứu nó.

But clouds seem to follow me wherever I go.

Nhưng nó dường như theo tôi bất kể tôi đi đâu.

The thing is, clouds are a real challenge for climate science.

Vấn đề là, những đám mây là một thử thách thật sự cho các nhà khí tượng học.

We don't know how they're going to react as the planet heats up,

Chúng tôi không biết chúng sẽ phản ứng thế nào khi Trái Đất nóng lên,

and hidden in that uncertainty

và ẩn trong sự không chắc chắn đó

might be hope.

có thể sẽ là hi vọng

Maybe, just maybe,

Có thể, chỉ có thể thôi,

clouds could slow down global warming,

mây sẽ làm chậm quá trình nóng lên toàn cầu,

and buy us a little bit more time to get our act together,

và cho chúng ta một chút thời gian để kết nối các hành động,

which would be very convenient right now.

điều mà có thể rất thuận tiện bây giờ.

I mean, even I could put up with a few more cloudy days

Ý tôi là, thậm chí tôi có thể chịu thêm vài ngày nhiều mây

if clouds saved the planet.

nếu như đám mây cứu được thế giới.

Now, we are sure about some things.

Bây giờ, chúng ta chắc chắn về một vài thứ,

Carbon dioxide is a greenhouse gas,

CO2 là khí nhà kính,

we're emitting a lot of it,

ta thải nó ra rất nhiều,

and the planet is heating up.

và Trái Đất đang dần nóng lên.

Case closed.

Vụ án kết thúc.

But I still go to work every day.

Nhưng tôi vẫn phải đi làm hàng ngày.

It turns out that there is a lot that we don't understand

Hóa ra là có rất nhiều thứ chúng ta không hiểu

about climate change.

về biến đổi khí hậu.

In particular, we haven't answered

Cụ thể hơn, chúng ta chưa hề trả lời

what seems to be a very fundamental question.

những câu hỏi dường như vô cùng căn bản.

We know it's going to get hot,

Chúng ta đều biết TĐ đang ấm lên,

but we don't know exactly how hot it's going to get.

nhưnglại không hề biết nó sẽ nóng lên như thế nào.

Now, this is a really easy question to answer

Bây giờ, là một câu hỏi rất dễ để trả lời

if one of you would like to give me a time machine.

nếu ai đó trong các bạn muốn đưa cho tôi một cỗ máy thời gian.

But I'm going to be honest with you:

Nhưng, tôi phải nói thật:

if I had a time machine,

là nếu như tôi có một cái máy thời gian,

I would not be hanging out at this particular point in history.

tôi sẽ không du hành vào thời điểm này.

So in order to see the future,

Vậy để có thể nhìn thấy tương lai,

we have to rely on the output of computer simulations --

chúng ta phải dựa vào các kết quả của mô phỏng máy tính

climate models, like this one.

các kiểu hình thời tiết, như cái này.

Now, in my line of work,

Bây giờ, trong ngành của tôi,

I encounter many very charming people on the internet

tôi gặp gỡ với rất nhiều người hấp dẫn trên Internet

who like to tell me that climate models are all wrong.

những người thích nói với tôi rằng các kiểu hình thời tiết đều sai hết cả.

And I would just like to say:

Và tôi chỉ muốn nói rằng:

no kidding!

Tôi biết chứ!

Seriously? I get paid to complain about climate models.

Thật chứ? Tôi được trả tiền để kêu ca về kiểu hình thời tiết mà.

But we don't want models to be perfect.

Nhưng chúng tôi không muốn những mẫu đó phải là hoàn hảo.

We want them to be useful.

Chúng tôi muốn nó hữu dụng.

I mean, think about it:

Thử nghĩ mà xem:

a computer simulation

một mô phỏng máy tính

that's able to exactly reproduce all of reality.

thứ có thể sao chép chính xác mọi thứ hiện thực.

That's not a climate model;

Đó không phải là kiểu hình khí hậu;

That's "The Matrix."

Đó là "Ma trận"

So, models are not crystal balls.

Vậy, nó không phải là quả cầu thuỷ tinh.

They're research tools,

Nó là công cụ nghiên cứu,

and the ways in which they're wrong can actually teach us a lot.

và cách mà nó trở nên sai sót thật sự dạy chúng ta khá nhiều.

For example:

Ví dụ:

different climate models are largely able to capture

những mẫu khí hậu khác nhau có khả năng lớn để nắm bắt

the warming that we've seen so far.

sự ấm lên mà chúng ta đã được chứng kiến.

But fast-forward to the end of the century

Nhưng nếu tua nhanh đến điểm kết của thế kỉ

under a business-as-usual scenario,

theo một kịch bản thường thấy

and climate models don't really agree anymore.

và các mẫu khí hậu không còn đúng nữa.

Yeah, they're all warming; that's just basic physics.

Đúng, chúng là việc nóng lên, đó chỉ là quy luật vật lý căn bản.

But some of them project catastrophe --

Nhưng, một vài thứ đó sẽ tạo ra thảm hoạ

more than five times the warming we've seen already.

lớn hơn đến 5 lần sự nóng lên mà chúng ta được nhìn thấy.

And others are literally more chill.

Và những thứ khác thì lạnh hơn, theo đúng nghĩa.

So why don't climate models agree on how warm it's going to get?

Vậy tại sao các mẫu khí hậu lại không phù hợp với việc nó sẽ nóng lên thế nào?

Well, to a large extent,

Thì, trong một phạm vi rộng,

it's because they don't agree on what clouds will do in the future.

thì là do nó không khớp với việc các đám mây sẽ như thế nào trong tương lai

And that is because, just like me,

Và đó là bởi, cũng như tôi,

computers hate clouds.

máy tính ghét các đám mây.

Computers hate clouds because they're simultaneously very large

Máy tính ghét nó là bởi cùng một lúc nó quá rộng

and very small.

và quá hẹp.

Clouds are formed

Mây được hình thành

when microscopic water droplets or ice crystals coalesce

khi các hạt phân tử nước hay pha lê tuyết tụ hợp lại

around tiny particles.

xung quanh một hạt rất nhỏ.

But at the same time, they cover two-thirds of the earth's surface.

Nhưng cùng lúc đó, nó bao phủ 2/3 bề mặt Trái Đất.

In order to really accurately model clouds,

Để mô phỏng một cách chính xác các đám mây,

we'd need to track the behavior of every water droplet and dust grain

chúng ta cần phải theo dõi cách mỗi phân tử nước và bụi kết tụ

in the entire atmosphere,

trong cả khí quyển,

and there's no computer powerful enough to do that.

và không một máy tính nào có đủ khả năng làm điều đó.

So instead, we have to make a trade-off:

Vậy thay vào đó, chúng ta phải đánh đổi:

we can zoom in and get the details right,

chúng ta có thể nhìn sâu vào nó, ghi chép đúng các chi tiết,

but have no idea what's going on worldwide;

mà không hề biết nó sẽ trở nên như thế nào;

or, we could sacrifice realism at small scales

hoặc, chúng ta có thể hi sinh sự thật trong một quy mô nhỏ

in order to see the bigger picture.

để có thể có cái nhìn toàn cảnh hơn.

Now, there's no one right answer,

Không có một câu trả lời đúng,

no perfect way to do this,

hay một cách hoàn hảo nào,

and different climate models make different choices.

và kiểu hình khí hậu khác nhau đưa ra các lựa chọn khác nhau.

Now, it is unfortunate

Và thật không may

that computers struggle with clouds,

là máy tính đang phải vật lộn với đám mây,

because clouds are crucially important

vì nó thực sự rất quan trọng

in regulating the temperature of the planet.

trong việc điều hoà nhiệt độ Trái Đất.

In fact, if all the clouds went away,

Sự thật là, nếu tất cả mây đều biến mất,

we would experience profound climate changes.

chúng ta sẽ phải đối mặt với việc biến đổi khi hậu hoàn toàn.

But without clouds,

Nhưng nếu không có chúng,

would it be warmer or colder?

thì Trái Đất sẽ nóng hay lạnh hơn?

The answer is both.

Câu trả lời là cả hai.

So I'm going to be honest with you, I am not a cloud spotter.

Và thành thật mà nói, tôi không giám sát đám mây.

My favorite type of cloud is none.

Loại mây ưa thích của tôi là không cái nào

But even I know that clouds come in all shapes and sizes.

Nhưng thậm chí khi tôi cũng biết là mây xuất hiện với đủ mọi kiểu hình và kích cỡ.

Low, thick clouds like these are really good at blocking out the sun

Loại thấp và dày như thế này, vô cùng tốt để che phủ mặt trời

and ruining your barbecue,

và phá hỏng tiệc BBQ của bạn,

and high, wispy clouds like these cirrus

và loại cao, mỏng như loại mây ti này

largely let that sunlight stream through.

sẽ làm cho tia nắng dễ dàng chiếu qua .

Every sunny day is the same,

Tất cả những ngày nắng đều giống nhau,

but every cloudy day is cloudy in its own way.

nhưng những ngày âm u thì đều khác nhau.

And it's this diversity

Và đó là sự phong phú

that can make the global impact of clouds very hard to understand.

mà có thể làm cho tầm ảnh hưởng toàn cầu của mây vô cùng khó giải thích.

So to see this global effect of clouds,

Vậy để xem về tác động toàn cầu của nó

it really helps to take a selfie.

điều cần thiết là có một bức ảnh.

It will never cease to blow my mind

Điều không ngừng làm tôi choáng ngợp

that we can see our planet from outer space,

là chúng ta có thể nhìn thấy hành tinh từ vũ trụ,

but we can't see all of it.

nhưng không thể nhìn thấy hết nó.

Clouds are blocking the view.

Đám mây đã che phủ hết tầm nhìn.

That's what they do.

Đó là thứ chúng làm.

These low, thick clouds are extremely effective sunshades.

Những loại mây thấp và dày cực kì hiệu quả để che phủ.

They turn back about 20 percent of everything the sun sends us.

Nó phản lại 20% những gì mà Mặt Trời chiếu xuống.

That is a lot of wasted solar power.

Đó thực sự là sự lãng phí năng lượng MT.

So, low clouds are powerful sunshades,

Vậy, nó là lớp che phủ mạnh mẽ

making the planet cooler.

và làm cho hành tinh lạnh hơn.

But that's not the only effect of clouds.

Nhưng nó không phải là ảnh hưởng duy nhất.

Our planet has a temperature,

Trái Đất có nhiệt độ riêng,

and like anything with a temperature,

và tất cả những thứ có nhiệt độ,

it's giving off heat.

nó mang theo sức nóng.

We are radiating thermal energy away into space,

Chúng ta đang toả ra nhiệt lượng ra vũ trụ

and we can see this in the infrared.

và chúng ta có thể nhìn qua hồng ngoại.

Once again, clouds are blocking the view.

Và một lần nữa, mây đang chặn tầm nhìn.

That's because high clouds live in the upper reaches of the atmosphere,

Đó là vì đám mây cao thường nằm ở phần trên của bầu khí quyển,

where it's very cold.

nơi vô cùng lạnh.

And this means that they lose very little heat to space themselves.

Và nó có nghĩa là tự nó truyền rất ít nhiệt lượng ra ngoài.

But at the same time, they block the heat coming up from the planet below.

Nhưng cùng lúc, nó chặn nhiệt lượng toả ra từ dưới mặt đất.

The earth is trying to cool itself off,

Trái Đất đang tự hạ nhiệt của nó,

and high clouds are getting in the way.

và mây thì chặn lại quá trình này.

The result is a very powerful greenhouse effect.

Và nó gây ra hiệu ứng nhà kính vô cùng mạnh mẽ.

So, clouds play this very large and dual role

Vậy, mây đóng vai trò kép quan trọng

in the climate system.

trong hệ khí hậu.

We've got low clouds that act like a sunshade,

Chúng ta có mây lùn làm lớp phủ,

cooling the planet,

làm nguội hành tinh,

and high clouds which act like a greenhouse,

và mây cao như một nhà kính,

warming the planet.

làm Trái Đất nóng lên.

Right now, these two effects -- they don't cancel out.

Lúc này, hai ảnh hưởng này, chúng không bị triệt tiêu

That sunshade -- it's a little bit more powerful.

Thứ bao phủ đó, hơi mạnh hơn một chút.

So if we got rid of all the clouds tomorrow,

Vậy nếu chúng ta loại bỏ được tất cả đám mây vào ngày mai,

which, for the record, I am not advocating,

thứ mà, để các bạn biết, tôi không hề bênh vực cho nó,

our planet would get warmer.

thì hành tinh này sẽ ấm dần lên.

So clearly, all of the clouds are not going away.

Vậy rõ ràng, tất cả đám mây này sẽ không đi đâu cả.

But climate change is change.

Nhưng biến đổi khí hậu lại thay đổi.

So we can ask:

Vậy chúng ta có thể hỏi:

How will global warming change clouds?

Việc nóng lên toàn cầu sẽ thay đổi những đám mây như thế nào?

But remember, clouds are so important

Nhưng cần phải nhớ, mây rất quan trọng

in regulating the earth's temperature,

trong việc điều hoà nhiệt độ Trái Đất,

and they both warm and cool the planet.

và chúng vừa làm tăng và làm giảm nhiệt độ

So even small changes to cloud cover

Vậy thậm chí những thay đổi nhỏ đến các lớp mây bao phủ

could have profound consequences.

cũng tạo ra các hậu quả đáng kể.

So we might also ask:

Và chúng ta cũng có thể hỏi?

How will clouds change global warming?

Đám mây sẽ thay đổi việc ấm lên toàn cầu như thể nào?

And that is where there might be space for hope.

Và đó có thể là nơi cất giấu một hi vọng.

If global warming triggers cloud changes

Nếu việc nóng lên toàn cầu tạo ra các thay đổi trong đám mây

that make for a less powerful greenhouse or a more effective sunshade,

nó sẽ tạo ra ít hiệu ứng nhà kính hơn hay khả năng che phủ mạnh hơn,

then that would enhance the cooling power of clouds.

và nó sẽ tăng cường khả năng hạ nhiệt của các đám mây này.

It would act in opposition to global warming,

Nó sẽ hoạt động theo nhiều hướng với việc ấm lên toàn cầu,

and that's what's happening in those climate models

và nó là thứ đang diễn ra trong các mẫu khí hậu

that project relatively muted warming.

mà thiết lập ra việc ấm lên tương đối.

But climate models struggle with clouds,

Nhưng các kiểu hình khí hậu đang vật lộn với các đám mây,

and this uncertainty -- it goes both ways.

và thứ không chắc chắn này, xảy ra theo hai hướng.

Clouds could help us out with global warming.

Các đám mây có thể giúp chúng ta về việc ấm lên.

They could also make it worse.

Chúng cũng có thể làm tồi tệ đi.

Now, we know that climate change is happening

Ta đều biết biến đổi khí hậu đang diễn ra

because we can see it:

bởi vì chúng ta có thể nhìn thấy nó:

rising temperatures, melting icecaps, shifts in rainfall patterns.

nhiệt độ gia tăng, băng tan chảy, thay đổi hình thái mưa.

And you might think that we could also see it in the clouds.

Và bạn có thể nghĩ rằng chúng ta cũng có thể nhận ra từ các đám mây.

But here's something else unfortunate:

Nhưng đây là một thứ khác không hay lắm:

clouds are really hard to see.

các đám mây cực kì khó để nhìn thấy.

I see everybody from the Pacific Northwest

Tôi thấy mọi người ở Bắc Thái Bình Dương

is like, "I have some suggestions for you."

như kiểu " Tôi có gợi ý này cho bạn"

(Laughter)

(Cười)

And you guys, we have tried looking up.

Và các bạn này, chúng tôi đang tìm cách đấy.

(Laughter)

(Cười)

But in order to do climate science,

Nhưng để làm khí tượng,

we need to see all of the clouds, everywhere, for a very long time.

chúng ta cần phải nhìn đến tất cả đám mây, từ mọi nơi, rất lâu.

And that's what makes it hard.

Và đó là thứ làm trở nên khó khăn.

Now, nothing sees more clouds than a satellite --

Không có gì có thể quan sát mây rõ hơn một chiếc vệ tinh

not even a British person.

thậm chí là một người Anh.

(Laughter)

(Cười)

And fortunately, we do have satellite observations of clouds

Và may thay, chúng tôi có một vệ tinh quan sát mây

that, like me, date back to the 1980s.

thứ mà, như tôi, đến từ những năm 1980.

But these satellites were designed for weather,

Nhưng những loại vệ tinh này được thiết kế cho thời tiết,

not climate.

chứ không phải khí hậu.

They weren't in it for the long haul.

Nó không dành cho một quá trình dài.

So to get that long-term trend information,

Vậy để có được lượng thông tin dài hạn,

we need to do climate science.

chúng tôi phải làm khoa học khí hậu.

We have to stitch together the output of multiple satellites

Chúng tôi phải ghép các dữ liệu từ nhiều vệ tinh khác nhau

with different viewing angles and orbits

với nhiều góc nhìn và quỹ đạo khác nhau

and carrying different camera equipment.

và sử dụng nhiều công cụ ghi hình.

And as a result,

Và một kết quả,

there are gaps in our knowledge.

có nhiều lỗ hổng trong kiến thức của chúng ta

But even from this very cloudy picture,

Nhưng ngay từ những tấm hình mây âm u này,

we're starting to get hints of a possible future.

chúng ta đang bắt đầu có những manh mối cho một tương lai khả thi.

When we looked at the observations,

Khi chúng ta nhìn vào những mẫu quan sát,

one thing jumped out at us:

một thứ hiện lên trước mắt chúng ta:

the clouds are moving.

những đám mây đang di chuyển.

As the planet's temperature increases,

Khi mà nhiệt độ toàn cầu gia tăng,

high clouds rise up.

những đám mây cao dâng cao hơn.

They move to the colder upper reaches of the atmosphere,

Chúng chuyển đến tầng khi quyển lạnh hơn ở trên cao,

and this means that even as the planet heats up,

và điều này có nghĩa là mặc dù hành tinh đang ấm lên,

high clouds don't.

thì mây cao lại không thế.

They remain at roughly the same temperature.

Chúng duy trì ở một nhiệt độ gần như giống nhau.

So they are not losing more heat to space.

Cho nên, nó không toả nhiệt ra vũ trụ.

But at the same time, they're trapping more heat

Mà cùng lúc đó, chúng đang giữ nhiệt

from the warming planet below.

từ mặt đất đang ấm dần ở bên dưới.

This intensifies the greenhouse effect.

Điều này làm gia tăng hiệu ứng nhà kính.

High clouds are making global warming worse.

Mây cao làm việc nóng lên toàn cầu trở nên tồi tệ hơn.

Clouds are moving in other dimensions, too.

Mây cũng dịch chuyển trong một chiều hướng khác.

The atmospheric circulation, that large-scale motion

Vòng lưu thông khí quyển, một sự vận động quy mô lớn

of air and water in the atmosphere,

của không khí và nước trong khí quyển,

is changing,

đang thay đổi,

and clouds are going with it.

và mây cũng dịch chuyển theo nó.

On large scales,

Ở quy mô lớn,

clouds seem to be moving from the tropics toward the poles.

mây dường như di chuyển từ vùng nhiệt đới về vùng cực.

It's kind of like your grandparents in reverse.

Nó giống như ông bà của bạn nhưng ngược lại vậy.

And this matters,

Và điều này là quan trọng,

because if your job is to block incoming sunlight,

vì nếu việc của bạn là chặn tia sáng mặt trời,

you are going to be much more effective in the tropics

thì bạn trở nên có ảnh hưởng hơn rất nhiều nếu ở vùng nhiệt đới

under that intense tropical sun

ở dưới ánh nắng nóng từ mặt trời

than you are in higher latitudes.

hơn là ở vùng vĩ độ cao.

So if this keeps up,

Vậy nếu như điều này tiếp tục,

this will also make global warming worse.

nó sẽ làm trầm trọng hiệu ứng nhà kính.

And what we have not found,

Và điều chúng tôi chưa tìm thấy,

despite years of looking,

mặc dù qua nhiều năm tìm kiếm,

is any indication of the opposite.

là bất cứ dấu hiệu của biểu hiện ngược chiều.

There is no observational evidence

Không có mẫu bằng chứng quan sát nào

that clouds will substantially slow down global warming.

chỉ ra việc mây sẽ làm chậm đáng kể việc nóng lên toàn cầu.

The earth is not going to break its own fever.

Trái Đất sẽ không tự chữa khỏi căn bệnh của nó.

Now, there are still uncertainties here.

Giờ đây, vẫn hiện hữu những điều không chắc chắn.

We don't know for sure

Chúng ta chắc chắn không biết

what the future holds.

tương lai nắm giữ những gì.

But we are sending our kids there,

Nhưng chúng ta gửi gắm con cháu của chúng ta cho nó,

and they are never coming back.

và chúng không thể quay trở lại.

I want them to be prepared for what they'll face,

Tôi muốn chúng phải được chuẩn bị cho những thứ chúng sẽ đối mặt,

and that is why it is so important

và đó là lí do rất quan trọng

to keep our earth-observing satellites up there

để tiếp tục giữ cho những vệ tinh quan sát Trái Đất ở trên đầu

and to hire diverse and smart and talented people

và thuê những nhân tài ở nhiều lĩnh vực,

who do not hate clouds

những người không hề ghét mây

to improve the climate models.

để phát triển các mẫu khí hậu.

But uncertainty is not ignorance.

Nhưng việc không chắc không phải là điều phủ định.

We don't know everything,

Chúng ta không biết tất cả

but we don't know nothing,

nhưng cũng không hề không biết gì

and we know what carbon dioxide does.

và chúng ta biết khí CO2 làm những gì.

I started my career as an astrophysicist,

Tôi bắt đầu sự nghiệp là một nhà vật lý thiên văn,

so you can believe me

nên các bạn tin tôi

when I say that this is the greatest place in the universe.

khi tôi nói rằng đây là nơi tuyệt vời nhất trong cả vũ trụ.

Other planets might have liquid water.

Những hành tinh khác có thể có nước lỏng.

On earth, we have whiskey.

Nhưng ở Trái Đất, chúng ta có whiskey.

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

We are so lucky to live here,

Chúng ta rất may mắn khi được sống ở đây,

but let's not push our luck.

nhưng đừng ép buộc vận may của chúng ta.

I don't think that clouds will save the planet.

Tôi không nghĩ rằng mây sẽ cứu lấy hành tinh này.

I think that's probably up to us.

Mà nó phụ thuộc vào chúng ta.

Thank you.

Cảm ơn.

(Applause)

(Vỗ tay)