Can clouds buy us more time to solve climate change? | Kate Marvel

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: halo fariq

I am a climate scientist,

من زانایی ئاو وهەوام،

and I hate weather.

بەڵام ڕقم لە کەش و هەوایە.

I have spent too much time in California,

ماوەیەکی زۆر لە کالیفۆڕنیا بووم،

and I strongly feel that weather should be optional.

پێم وایە مرۆڤ دەبێت سەربەستی هەڵبژاردنی کەش و هەوای هەبێت.

(Laughter)

(پێکەنین)

So I don't want to experience clouds,

حەزم لە ئاسمانێکی پڕ هەور نییە، جا دەبێت لێکۆلینەوە

let alone study them.

نەوەن لێکۆڵینەوە لێی.

But clouds seem to follow me wherever I go.

بەڵام بۆ هەر کوێیەک دەچم هەست دەکەم هەورەکان بە دواوەمن.

The thing is, clouds are a real challenge for climate science.

ڕاستیەک هەیە، کە هەورەکان بۆ زانستی کەش و هەوا ئاستەنگێکی سەختن.

We don't know how they're going to react as the planet heats up,

ئێمە نازانین کاتێک زەوی دەکوڵێت کاردانەوەی هەورەکان چۆن دەبێت.

and hidden in that uncertainty

لە ناو ئەم نادیاریە وونبووە

might be hope.

لەوانەیە هیوایەک هەبێت.

Maybe, just maybe,

لەوانەیە، دڵنیا نیم،

clouds could slow down global warming,

هەورەکان بتوانن گەرمبوونی زەوی خاوبکەنەوە،

and buy us a little bit more time to get our act together,

کاتی زیاترمان بۆ بەردەست بخەن ،تا مرۆڤایەتی بە یەکەوە کارێک بکەن

which would be very convenient right now.

کە لەم چرکەساتە زۆر پێویستە.

I mean, even I could put up with a few more cloudy days

تەنانەت منیش لەوەیە بۆ ماوەیەک کەیفم بە هەورەکان ساز بێت

if clouds saved the planet.

گەر هەورەکان هەسارەکەمان بپارێزن.

Now, we are sure about some things.

ئێمە لە چەند ڕاستیەک دڵنیاین.

Carbon dioxide is a greenhouse gas,

دوانەئۆکسیدی کاربۆن لە بەرگی هەوایی هەیە،

we're emitting a lot of it,

ڕێژەیەکی زۆری لێ دەردەدەین،

and the planet is heating up.

و هەسارەکەمان دەکوڵێت.

Case closed.

ئەمە کڕۆکی بابەتەکەیە.

But I still go to work every day.

لەگەڵ ئەوەشدا ڕۆژانە کار دەکەم.

It turns out that there is a lot that we don't understand

پێدەچێت کە زۆر شت دەربارەی کەش هەوا هەبێت کە ئێمە

about climate change.

تێینەگەیشتووین.

In particular, we haven't answered

ڕوونتر، ئێمە وەڵامی کۆمەڵێک

what seems to be a very fundamental question.

پرسیاری بنەڕەتیمان نەداوەتەوە.

We know it's going to get hot,

ئێمە دەزانین کە گەرم دەبێت،

but we don't know exactly how hot it's going to get.

بەڵام نازانین کە ئایا تا چ ڕادەیەک گەرم دەبێت.

Now, this is a really easy question to answer

ئێستا، ئەمە پرسیارێکی ئاسانە

if one of you would like to give me a time machine.

ئەگەر کەسێک ئامێری گەشتکردن بە ناو کاتم پێ ببەخشێت.

But I'm going to be honest with you:

بەڵام ڕاستگۆ دەبم:

if I had a time machine,

ئەگەر ئامێری گەشتکردن بە ناو کاتم هەبوایە،

I would not be hanging out at this particular point in history.

ئەم چرکە ساتە مێژوویە هەنوکەیەم بۆ ژیان هەڵنەدبژارد.

So in order to see the future,

بۆ ئەوەی ئاشنای داهاتوو بین،

we have to rely on the output of computer simulations --

دەبێت پشت بە ژمێرەکاریەکانی کۆمپیتەر ببەستین

climate models, like this one.

بارودۆخی ئاو هەوایی وەک ئەمە.

Now, in my line of work,

بەهۆی ئیشەکەمەوە،

I encounter many very charming people on the internet

ڕووبەڕووی خەڵکانێکی سەرنج ڕاکێش لە ڕێگەی ئەنتەرنێت دەبمەوە

who like to tell me that climate models are all wrong.

کە حەز دەکەن پێم بڵێن کە بارودۆخی ئاڵۆزی ئاو و هەوا هەڵەیە.

And I would just like to say:

منیش هەمیشە لە وەڵامدا دەڵێم:

no kidding!

تکایە گاڵتە مەکە!

Seriously? I get paid to complain about climate models.

بە ڕاستتە؟ من مووچە وەردەگرم بۆ ئەوەی نموونەی ئاو و هەوا پێشان بدەم

But we don't want models to be perfect.

ئێمە نامانەوێت نموونەکانمان بێخەوش بێت.

We want them to be useful.

دەمانەوێت بە سود بێت.

I mean, think about it:

بیردەکەمەوە:

a computer simulation

کە نموونەیەکی خەیاڵی کۆمپیتەر

that's able to exactly reproduce all of reality.

دەتوانێت وێنای حەقیقەتێکمان بە تاواوی بۆ بکێشێت.

That's not a climate model;

ئەمە نموونەیەکی ئاو و هەوا نییە:

That's "The Matrix."

مەیتریکسە(قاڵب)ە.

So, models are not crystal balls.

بۆیە، نموونەکان فاڵگرتنەوە نییە.

They're research tools,

بەڵکو ئامرازی لێکۆڵینەوەیە،

and the ways in which they're wrong can actually teach us a lot.

هەڵەبوونیان دەتوانێت زۆر شتمان فێر بکات.

For example:

بۆ نموونە:

different climate models are largely able to capture

نموونە جیاوازیەکانی ئاو و هەوا دەتوانن ڕێژەی گەرمابوونی

the warming that we've seen so far.

هەست پێکراومان بخەنە بەرچاو.

But fast-forward to the end of the century

بەلام لە کۆتایی ئەم چەرخەدا

under a business-as-usual scenario,

لە ژێر پەردەی بازرگانی، نموونەکانی

and climate models don't really agree anymore.

ئاو وهەوا چیتر ناتوانن وێنە .ڕاستیەکەمان بخەنە بەر چاو

Yeah, they're all warming; that's just basic physics.

بەڵێ، هەموو شتێک گەرم دەبێت ئەمە ئەلف و بێی فیزیایە.

But some of them project catastrophe --

هەندێک لە پرۆژەکان ئەنجامی کەمەرشکێنمان پێ نیشان دەدەن

more than five times the warming we've seen already.

پێنج قات گەرمتر لەوەی کە تا ئێستا بینیومانە.

And others are literally more chill.

ئەوانیتریش ساردتر.

So why don't climate models agree on how warm it's going to get?

کەواتە بۆچی نموونەکانی ئاو وهەوا ئەنجامی جیاواز دەخەنە ڕوو؟

Well, to a large extent,

زیاتر بەهۆی،

it's because they don't agree on what clouds will do in the future.

هەمان پێشبینیان بۆ هەڵسوکەوتی داهاتووی هەورەکان نییە.

And that is because, just like me,

ئەوەش بەهۆی ئەوەی، وەک من،

computers hate clouds.

کۆمپیتەریش ڕقی لە هەورەکانە.

Computers hate clouds because they're simultaneously very large

کۆمپیتەر ڕقی لە هەورە چونکە هەور هەم گەورەیە

and very small.

و زۆر بچووکە.

Clouds are formed

هەورەکان لە ئەنجامی

when microscopic water droplets or ice crystals coalesce

دڵۆپەی بچووکی ئاو یان بەفر لە هەوا لە دەوروبەری

around tiny particles.

وردیلەی بچووک کۆدەبنەوە.

But at the same time, they cover two-thirds of the earth's surface.

لەگەڵ ئەوەشدا نزیکەی دوو لەسەر سێی ڕووی دەرەوەی زەوی دادەپۆشن.

In order to really accurately model clouds,

بۆ ئەوەی نموونەی نزیک لە ڕاستی هەورەکان بکێشین

we'd need to track the behavior of every water droplet and dust grain

ئێمە دەبێت هەڵسوکەوتی دڵۆپە ئاوەکان و وردیلە بچووکەکانتر شارەزابین،

in the entire atmosphere,

کە لە بەرگی هەوایین

and there's no computer powerful enough to do that.

کۆمپیتەرەکانمان ئەوەندە بەهێز نین تا بتوانن ئەم نموونەیە بکێشن.

So instead, we have to make a trade-off:

بۆ ئێمە دەبێت خەمڵاندن بکەین:

we can zoom in and get the details right,

ئێمە دەتوانین لە نزیکەوە سەیر بکەین،

but have no idea what's going on worldwide;

بەڵام ناتوانین ئەم نموونەیە :لەسەر گشت هەورەکان جێبەجێ بکەین

or, we could sacrifice realism at small scales

یان دەبێت لە هەندێک شوێن

in order to see the bigger picture.

نەختێ لە واقیع دوربکەوینەوە.

Now, there's no one right answer,

لە ئێستادا هیچ وەڵامێکی ڕاست بەردەست نییە،

no perfect way to do this,

هیچ ڕێگەیەکی باش بەردەست نییە،

and different climate models make different choices.

نموونە ژینگەییە جیاوازەکان ئەنجامی جیاواز دەخەنە بەر دەست.

Now, it is unfortunate

بەداخەوە ئێستا،

that computers struggle with clouds,

کۆمپیتەرەکانمان بە دەست هەورەکان دەناڵێنن،

because clouds are crucially important

چونکە کۆمپیتەر ڕۆڵێکی کارا لە

in regulating the temperature of the planet.

ڕێکخستنی پلەی گەرما دەبینن.

In fact, if all the clouds went away,

لە ڕاستیدا، ئەگەر گشت هەورەکان وون ببن،

we would experience profound climate changes.

ئەزموونی ئاو و هەوایەکی سەیر دەکەین.

But without clouds,

بەڵام بەبێ هەورەکان،

would it be warmer or colder?

ساردتر یان گەرمتر دەبێت؟

The answer is both.

وەڵام: هەردووکیان.

So I'm going to be honest with you, I am not a cloud spotter.

ڕاستگۆ دەبم: من بە دوای هەورەکان ناگەڕێم.

My favorite type of cloud is none.

هەوری دڵخوازم نەبوونی هەورە.

But even I know that clouds come in all shapes and sizes.

دەزانم کە هەورەکان شێوە و قەبارەییان جیاوازە.

Low, thick clouds like these are really good at blocking out the sun

هەوری نزم و ئەستوری لەم چەشنە بە سودە بۆ ڕێگەگرتن لە تیشکی خۆر،

and ruining your barbecue,

تێکدانی گۆشت برژاندن و

and high, wispy clouds like these cirrus

و هەوری بەرز و تەنک ڕێگە بە گەیشتنی

largely let that sunlight stream through.

تیشکی خۆر بە زەوی دەدات.

Every sunny day is the same,

گشت ڕۆژە ساماڵەکان هاوشێوەن،

but every cloudy day is cloudy in its own way.

بەڵام ئەو ڕۆژانەی کە هەور لە ئاسمانە جیاوازن.

And it's this diversity

و ئەم هەمەچەشنەییە وا دەکات

that can make the global impact of clouds very hard to understand.

کە ئەستەم بێت لە کاریگەریەکانی هەور تێبگەین.

So to see this global effect of clouds,

بۆیە بۆ وێنا کردنی کاریگەریە گشتگیریەکانی هەورەکان،

it really helps to take a selfie.

گرنگە سێڵفیەک بچرکێنین.

It will never cease to blow my mind

هێچ کاتێک وێنەی هەسارەکەمان لە

that we can see our planet from outer space,

ئاسمانەوە خەیاڵم چۆڵ ناکات.

but we can't see all of it.

بەڵام ئێمە ناتوانین وێنەیەکی گستگیر ببینین.

Clouds are blocking the view.

چونکە هەورەکان بەشێکی دەشارنەوە.

That's what they do.

هەورەکان ئەم کارە دەکەن.

These low, thick clouds are extremely effective sunshades.

هەوری نزم و ئەستور ڕێگرێکی باشی نەگەیشتنی تیشکی خۆرە بۆ زەوی.

They turn back about 20 percent of everything the sun sends us.

ڕێگری لە بیست لە سەدی تیشکی خۆری گەیشتوو بە زەوی دەکەن.

That is a lot of wasted solar power.

ئەمە ڕێژەیەکی زۆری بەهەداردراوی وزەی خۆرە.

So, low clouds are powerful sunshades,

کەوایە هەورە نزمەکان کەپرێکی باشن

making the planet cooler.

و زەوی سارد دەکەنەوە.

But that's not the only effect of clouds.

ئەمە تاکە کاریگەری هەورەکان نییە.

Our planet has a temperature,

هەسارەکەمان گەرمی خۆی هەیە،

and like anything with a temperature,

وەک گشت شتگەلەکانی گەرمی بەرهەمهێن،

it's giving off heat.

زەوی گەرمی بەرهەمدەهێنێت.

We are radiating thermal energy away into space,

ئێمە وزەی گەرمی دەردەدەینە بۆشایی ئاسمان،

and we can see this in the infrared.

دەتوانین بە تیشکی ژێر سوور ئەمە ببینین.

Once again, clouds are blocking the view.

دیسان هەورەکان ڕێگە لەم وزەیە دەگرێت.

That's because high clouds live in the upper reaches of the atmosphere,

چونکە هەورە بەرزەکان لە چینی سەرەوەی بەرگی هەوایین

where it's very cold.

پلەی گەرما تێیدا زۆر نزمە.

And this means that they lose very little heat to space themselves.

پلەی گەرمی کەم دەردەدەنە ناو بۆشایی ئاسمان.

But at the same time, they block the heat coming up from the planet below.

لەگەڵ ئەوەشدا ڕێگە لە گەیشتنی گەرمی زەوی بۆ بۆشایی ئاسمان دەگرن.

The earth is trying to cool itself off,

،زەوی لە هەوڵی ساردکردنەوەی خۆیەتی.

and high clouds are getting in the way.

هەورەکان دەبنە ڕێگر لەم پڕۆسەیە.

The result is a very powerful greenhouse effect.

دەرئەنجامەکەش کاریگەریەکی گەورەی لە سەر بەرگیی هەوایی زەوی دەبێت.

So, clouds play this very large and dual role

بۆیە، هەورەکان لە هەمان کات دوو ئیشی جیاواز لە

in the climate system.

سیستەمی ئاو و هەوا دەکەن.

We've got low clouds that act like a sunshade,

هەوری نزممان هەیە وەک کەپر ڕەفتار دەکەن،

cooling the planet,

هەسارەکەمان سارد دەکەنەوە،

and high clouds which act like a greenhouse,

و هەورە بەرزەکان کە وەک بەرگی هەوا ڕەفتار دەکەن،

warming the planet.

زەوی گەرم دەکەن.

Right now, these two effects -- they don't cancel out.

لە ئێستادا ئەم دوو کردارە یەکتر هەڵناوەشێننەوە.

That sunshade -- it's a little bit more powerful.

ئەم کەپرە، کاریگەرترە.

So if we got rid of all the clouds tomorrow,

بۆیە گەر سبەی گشت هەورەکان دووربخەینەوە،

which, for the record, I am not advocating,

هەر بۆ مێژوو، هانی ئەم کارە نادەم،

our planet would get warmer.

هەسارەکەمان گەرمتر دەبێت.

So clearly, all of the clouds are not going away.

بۆیە هەورەکان هەر دەمێننەوە.

But climate change is change.

بەڵام گۆڕانی ئاو و هەوا بەردەوام دەگۆڕێت.

So we can ask:

دەتوانین بپرسین:

How will global warming change clouds?

چۆن گۆڕانی ئاو و هەوا ڕەفتاری هەورەکان دەگۆڕن؟

But remember, clouds are so important

لە یادتان بێت، هەورەکان گرنگن

in regulating the earth's temperature,

بۆ هاوسەنگ کردنی پلەی گەرمی زەوی.

and they both warm and cool the planet.

و زەوی گەرم و سارد لە یەک کاتدا دەکەن.

So even small changes to cloud cover

گۆڕانکاری بچووکی ڕووپۆشی هەورەکان

could have profound consequences.

دەشێت کاریگەری ڕیشەیی هەبێت.

So we might also ask:

لەوانەیە بپرسین:

How will clouds change global warming?

چۆن هەورەکان گۆڕانی ئاو و هەوا دەگۆڕن؟

And that is where there might be space for hope.

و بۆیە دەشێت هیوامان هەبێت.

If global warming triggers cloud changes

ئەگەر گۆڕانکاری ئاو و هەوا هەورەکانمان بگۆڕن

that make for a less powerful greenhouse or a more effective sunshade,

بۆ کەپرێکی باش و بەرگە هەواییەکی کەمتر زیانبەخش،

then that would enhance the cooling power of clouds.

کە پاڵپشتی هێزی ساردکەرەوەی هەورەکان بکات.

It would act in opposition to global warming,

وەک دژە گەرمبوونی زەوی دەکەونە کار.

and that's what's happening in those climate models

و ئەمە لە نموونە ئاو وهەواییەکان ڕوودەدەن.

that project relatively muted warming.

پڕۆژەکە بە نزیکەی بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی دەوەستێنێت.

But climate models struggle with clouds,

نموونە ئاو و هەواییەکان بە دەست هەورەکانەوە دەناڵێنن.

and this uncertainty -- it goes both ways.

ئەم نادڵنیایە، لە هەردوو باردا بەردەوام دەبێت.

Clouds could help us out with global warming.

هەورەکان دەتوانن دژی گەرمبوونی زەوی بجەنگن.

They could also make it worse.

دەتوانن خراپتریشی بکەن.

Now, we know that climate change is happening

ئێمە ئێستا دەزانین کە کەش و هەوا گۆڕانی بەسەر دادێت.

because we can see it:

چونکە کاریگەریەکانی بەرچاون:

rising temperatures, melting icecaps, shifts in rainfall patterns.

بەرزبوونەوەی پلەی گەرما، توانەوەی سەهۆڵبەندانەکان، گۆڕانی کاتی باران

And you might think that we could also see it in the clouds.

لەوانەیە گۆڕانکاری هەڵسوکەوتی هەورەکانیش ببینین.

But here's something else unfortunate:

بەڵام شتێکی نەخوازراو هەیە:

clouds are really hard to see.

ئەستەمە هەورەکان ببینرێت.

I see everybody from the Pacific Northwest

ڕۆژانە خەڵک لە باکوری ڕۆژئاوایی زەریایی هادی

is like, "I have some suggestions for you."

دەبینم کە دەڵێن: چەن پێشنیارکم بۆ تۆ هەیە.

(Laughter)

(پێکەنین)

And you guys, we have tried looking up.

ئێمەش هەوڵ دەدەین سەر بەرز بکەینەوە.

(Laughter)

(پێکەنین)

But in order to do climate science,

بەڵام بۆ ئەنجادانی کاری کەش و هەوایی،

we need to see all of the clouds, everywhere, for a very long time.

دەبێت گشت لایەکانی هەورەکان بۆ ماوەیەکی درێژ ببینین.

And that's what makes it hard.

ئەمە کارەکە قورستر دەکات.

Now, nothing sees more clouds than a satellite --

هیچ شتێک وەک مانگە دەستکردەکان لە هەورەکان ناچن.

not even a British person.

تەنانەت کەسێکی ئینگلیزیش کێبڕکێی ناکات.

(Laughter)

(پکەنین)

And fortunately, we do have satellite observations of clouds

بەختمان هەیە کە مانگی دەستکردمان بۆ چاودێری کردنی هەورەکان هەیە

that, like me, date back to the 1980s.

وەک من، لە ساڵی ١٩٨٠ کان لە دایک بووە،

But these satellites were designed for weather,

بەڵام ئەم مانگە دەستکردانە بۆ زانینی کەش و هەوا دروست کراون.

not climate.

نەک بۆ ئاو و هەوا.

They weren't in it for the long haul.

بۆ گەشتی دوور و درێژ ناشێت.

So to get that long-term trend information,

بۆ ئەوەی زانیاریەکان بخەمە ڕوو،

we need to do climate science.

پێویستمان بە زانستی ئاو و هەوا هەیە.

We have to stitch together the output of multiple satellites

پێویستە داتای چەند سەتالایتێک هەڵبسەنگێنین

with different viewing angles and orbits

و لە چەند گۆشە و خولگەیەک

and carrying different camera equipment.

کامێرەی چاودێری دابنرێت.

And as a result,

لە ئەنجامدا،

there are gaps in our knowledge.

زانیاریەکانمان ناکامڵ دەردەچێت.

But even from this very cloudy picture,

تەنانەت لەم وێنەی پڕ هەورەدا،

we're starting to get hints of a possible future.

ئێمە دەتوانین وێنەیەکمان لەسەر داهاتوومان دەست بکەوێت.

When we looked at the observations,

کاتێک چاودێریەکانمان هەڵدەسەنگێنین،

one thing jumped out at us:

شتێک بەرەوڕومان دێت:

the clouds are moving.

هەورەکان دەجوڵێن.

As the planet's temperature increases,

بە بەرزبوونەوەی پلەی گەرما،

high clouds rise up.

هەورە بەرزەکان بەرزتر دەبن.

They move to the colder upper reaches of the atmosphere,

بەرەو شوێنە سارد و بەرزەکان دەکشێن.

and this means that even as the planet heats up,

ئەمە دەیسەلمێنێت کاتێک هەسارەکەمان گەرمتر دەبێت،

high clouds don't.

هەورە بەرزەکان گەرم نابن.

They remain at roughly the same temperature.

پلەی گەرمی خۆییان دەپاڕێزن.

So they are not losing more heat to space.

گەرمی خۆییان دەرنادەنە بۆشایی ئاسمان.

But at the same time, they're trapping more heat

لەهەمان کاتدا گەرمی زیاتری زەوی داغ

from the warming planet below.

لە ناو خۆییان قەتیس دەکەن.

This intensifies the greenhouse effect.

ئەمش لایەنە نەرێنیەکانی بەرگی هەوایی گەورەتر دەکات.

High clouds are making global warming worse.

هەورە بەرزەکان گەرمبوونی زەوی خراپتر دەکەن.

Clouds are moving in other dimensions, too.

هەورەکان بە ئاراستەیتریش دەجوڵێن.

The atmospheric circulation, that large-scale motion

لە ئاستی بەرگی هەوایی ئاو و هەوا

of air and water in the atmosphere,

لە ئاستێکی گەورە

is changing,

دەگۆڕێن،

and clouds are going with it.

هەورەکانیش لەگەڵیان دەڕۆن.

On large scales,

بە شێوەکی گەورە

clouds seem to be moving from the tropics toward the poles.

هەورەکان لە ناوچە کەمەرییەکانەوە بەرەو ناوچە جەمسەریەکان دەجوڵێن

It's kind of like your grandparents in reverse.

وەک جولەی بەرەو دواوەی باپرەکانتان.

And this matters,

ئەمە گرنگە،

because if your job is to block incoming sunlight,

چونکە ئەگەر کاری ئێمە ڕێگەگرتن بێت لە هاتنە ناوەوەی تیشکی خۆر،

you are going to be much more effective in the tropics

لە ناوچە کەمەریەکان ئەم ئیشە سەرکەوتووتر دەبێت

under that intense tropical sun

چونکە خۆر لەم ناوچانە بە تینە

than you are in higher latitudes.

بە بەراورد لەگەڵ ناوچە جەمسەریەکان.

So if this keeps up,

ئەگەر ئەمە بەردەوام بێت،

this will also make global warming worse.

گەرمبوونی زەوی خراپتر دەکات.

And what we have not found,

ئەوەی تا ئێستا بۆمان یەکلایی نەبۆتەوە،

despite years of looking,

سەڕەڕای چەندین لێکۆڵینەوە،

is any indication of the opposite.

بریتیە لە بوون یان نەبوونی هیچ ئاماژەیەکی پێچەوانە.

There is no observational evidence

هیچ بەڵگەیەکی تۆمار کراو بەر دەست نییە

that clouds will substantially slow down global warming.

کە بیسەلمێنێت هەورەکان دەتوانن گەرمبوونی زەوی خاو بکەنەوە.

The earth is not going to break its own fever.

زەوی هەڵسوکەوتی خۆی ناگۆڕێت.

Now, there are still uncertainties here.

تا ئێستاش، هەندێ ناڕوونی بەدی دەکرێت.

We don't know for sure

ئێمە دڵنیانین

what the future holds.

داهاتوو چیمان بۆ دەهێنێت.

But we are sending our kids there,

ئێمە مانگە دەستکردەکانمان دەنێرین کە

and they are never coming back.

هیچ کات ناگەڕێنەوە.

I want them to be prepared for what they'll face,

دەمەوێت ئامادەی ڕووبەڕووبوونەوە بن،

and that is why it is so important

بۆیە زۆر گرنگە

to keep our earth-observing satellites up there

مانگە دەست کردەکانمان بۆ چاودێریکردنی زەوی لە ئاسمان جێگیر بکەین

and to hire diverse and smart and talented people

خەڵکی لێهاتوو و زیرەک دابمەزرێن

who do not hate clouds

خەڵکانێک کە ڕقیان لە هەورەکان نەبێت

to improve the climate models.

بۆ باشتر کردنی نموونە ئاو وهەواییەکان.

But uncertainty is not ignorance.

نادڵنیایی نەزانین نییە.

We don't know everything,

ئێمە هەموو شتێک نازانین،

but we don't know nothing,

بەڵام ئێمە هەندێک شت دەزانین،

and we know what carbon dioxide does.

و بەڵام دەزانین دوانەئۆکسیدی کاربۆن چییە.

I started my career as an astrophysicist,

من ئیشی فەلەکناسیم هەڵبژارد،

so you can believe me

بۆیە دەتوانن متمانەم پێ بکەن

when I say that this is the greatest place in the universe.

کە ئێرە مەزنترین شوێنی گەردوونە.

Other planets might have liquid water.

لەوانەیە هەسارەیتر هەبێت کە شلەمەنی تێدا دەست بکەوێت.

On earth, we have whiskey.

لە زەوی، وێسکیمان هەیە.

(Laughter)

(پێکەنین)

(Applause)

(چەپڵە)

We are so lucky to live here,

ئێمە بەختەوەرین کە لێرەین،

but let's not push our luck.

با دژی بەختمان نەوەستین.

I don't think that clouds will save the planet.

پێم وانییە کە هەورەکان زەوی ڕزگار بکەن.

I think that's probably up to us.

پیم وایە ئێمە دەتوانین.

Thank you.

سوپاس.

(Applause)

(چەپڵە)