Network theory - Marc Samet

Network theory - Marc Samet

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Nelson Dinh Reviewer: Nguyen Truong Nhu Tam

What does "going viral" on the internet really mean,

"Going viral" (phát tán) trên internet thực sự có nghĩa gì

and why does it happen so quickly?

và tại sao nó xảy ra rất nhanh?

Why is a financial institution too big to fail?

Tại sao là một tổ chức tài chính quá lớn để không sụp đổ?

How does a virus in Africa end up

Làm thế nào một loại virus ở châu Phi có thể đến

in the United States in a matter of hours?

Hoa Kỳ trong một vài giờ?

Why are Facebook and Google such powerful companies

Tại sao Facebook và Google lại trở thành những công ty lớn mạnh

at creating global connections?

trong công cuộc kết nối toàn cầu?

Well, in a word:

Vâng, trong một từ:

networks.

mạng.

But what are networks?

Tuy nhiên, mạng là gì?

Everyone knows about their social network,

Tất cả mọi người đều biết về mạng xã hội của họ,

but there are all different kinds of networks

nhưng có những loại mạng khác

you probably haven't thought about.

bạn có thể chưa bao giờ nghĩ tới.

Networks are collections of links

Mạng là bộ sưu tập của những liên kết

which combine by specific rules and behaviors if they are alive.

mà kết hợp bằng các quy định và hành động cụ thể nếu chúng "đang sống".

We say that networks are alive

Chúng tôi nói rằng mạng "sống"

because they are in constant change.

bởi vì chúng đang thay đổi liên tục.

Over time, the connections within a network

Theo thời gian, các kết nối trong một mạng lưới

migrate and concentrate in new places,

di chuyển và tập trung ở những nơi mới,

forming evolving structures.

rồi hình thành cấu trúc luôn phát triển.

How the evolution and concentration

Sự tiến hoá và tập trung của

of constantly changing connections occurs

các kết nối không ngừng thay đổi diễn ra như thế nào

is the subject of a whole discipline called

chính là chủ đề của một ngành gọi là

network theory.

lý thuyết mạng.

We can think of networks as neighborhoods.

Chúng ta có thể xem mạng như khu dân cư.

Neighborhoods are defined by maps.

Khu dân cư được xác định bởi bản đồ.

A Google map demonstrates the relationship

Một bản đồ Google thể hiện mối quan hệ

between locations in exactly the same fashion

giữa các vị trí giống như cái cách mà

a network connects hubs and nodes,

một mạng lưới kết nối trung tâm (hub) và các nút (node),

using streets as links to connect neighborhoods.

sử dụng đường phố như là liên kết để kết nối các khu dân cư.

The reason a network can expand and evolve so quickly

Lý do một mạng lưới có thể mở rộng và phát triển nhanh chóng

is based upon a mathematical concept called

dựa trên một khái niệm toán học được gọi là

power functions.

hàm mũ.

A power function is a mathematical amplification mechanism,

Một hàm hàm mũ là một cơ chế khuếch đại trong toán học,

which over specific and very small ranges,

trong phạm vi xác định và rất nhỏ,

accelerates changes logarithmically.

nó tăng tốc thay đổi theo hàm lô-ga-rit (log).

That is, a very small change in one parameter

Đó là, một sư thay đổi rất nhỏ trong một tham số

produces a huge change in another

nhưng lại tạo ra một sự thay đổi lớn khác

over a very specific range of values.

trên một phạm vi rất cụ thể của các giá trị

An example of how network structure emerges

Một ví dụ nói về làm thế nào cấu trúc mạng xuất hiện

is the algorithm used by Google.

là các thuật toán được sử dụng bởi Google.

As the number of links around a search term, say "friends", increases,

Khi số lượng các đường dẫn (link) xung quanh cụm từ tìm kiếm, ví dụ "bạn bè", tăng lên,

connections begin to form among millions

các kết nối bắt đầu hình thành trong số hàng triệu

of different searches using the term "friend".

các tìm kiếm khác nhau bằng cách sử dụng thuật ngữ "bạn bè".

What Google has cleverly accomplished

Những gì Google đã thực hiện một cách thông minh

is a real-time mathematical model

là một mô hình toán học theo thời gian thực để

for how to predict the emergence of growing connections

làm thế nào dự đoán sự xuất hiện của các kết nối đang phát triển

among billions of search terms.

trong số hàng tỷ cụm từ tìm kiếm.

The algorithm Google derived collects

Thuật toán mà Google dùng thu thập

the number of references to any search object.

số lần tham chiếu tới bất cứ đối tượng tìm kiếm nào.

As references to a search object increase,

Khi số tham chiếu đến một đối tượng tìm kiếm gia tăng ,

the number of links also increases, creating a node.

số lượng các liên kết cũng tăng, tạo ra một nút.

As the node increases in size,

Khi nút tăng kích thước,

it eventually becomes a hub,

nó cuối cùng sẽ trở thành một trung tâm

which links to many nodes.

liên kết với nhiều nút.

Networks will continue to emerge

Mạng sẽ tiếp tục xuất hiện

as new ways of connecting and creating neighborhoods are defined.

khi cách thức mới để kết nối và tạo ra các điểm lân cận được xác định.

Perhaps you can begin to see why networks are so powerful.

Có lẽ bạn có thể bắt đầu để xem tại sao mạng lại mạnh mẽ như vậy.

As Google continues to collect the billions of daily searches,

Khi Google tiếp tục thu thập hàng tỷ tìm kiếm hàng ngày,

new clusters of links will rapidly emerge,

các cụm mới (clusters)của liên kết sẽ nhanh chóng xuất hiện,

forming additional and growing networks.

hình thành mạng lưới bổ sung và phát triển.

Despite the logarithmic expansion of your network,

Mặc dù lôgarít mở rộng mạng lưới của bạn,

the laws of six degrees of separation still apply.

quy luật "Six degree of separation" (khoảng cách bởi sáu bước) vẫn còn áp dụng.

Therefore, if you explore a close friend or acquaintances

Vì vậy, nếu bạn khám phá bạn thân hoặc người quen

in you Facebook network,

trong bạn Facebook,

everyone on average will be separated

Tất cả mọi người trung bình sẽ được cách biệt

by six individuals or less

bởi sáu cá nhân hoặc ít hơn

and a map of your social network will create neighborhoods

và bản đồ của mạng xã hội của bạn sẽ tạo ra khu dân cư

linked by common connections among friends.

liên kết chung kết nối giữa những người bạn.