How breathing works - Nirvair Kaur

Chúng ta thở như thế nào?- Nirvair Kaur

Transcriber: tom carter Reviewer: Bedirhan Cinar

Translator: Dieu Dang NguyenTran Reviewer: Hoai Minh

We take a breath every few seconds.

Cứ vài giây chúng ta lại hít thở.

Our life depends upon inhaling oxygen,

Ta sống phụ thuộc vào lượng oxy hít vào

but we never think about how we breathe.

nhưng ta chưa từng nghĩ về cách ta hít thở.

It just seems to happen automatically.

Nó diễn ra một cách tự động.

How can something that seems so simple

Làm sao mà một thứ trông có vẻ đơn giản

be the key to keeping us alive?

lại quyết định sự sống của chúng ta?

Breathing starts with the environment around us.

Hô hấp bắt đầu từ môi trường quanh ta.

The air we breathe in, or inspire,

Không khí chúng ta hít vào,

has a mixture of gases including nitrogen, carbon dioxide and oxygen,

là hỗn hợp của các khí nitơ, CO2 và oxy,

which is the most important for our survival.

là khí quan trọng nhất cho sự sống.

It enters our body through the nose and mouth,

Không khí vào cơ thể qua đường mũi và miệng,

moves down into the pharynx, trachea and bronchial tubes,

đi xuống thanh quản, khí quản và phế quản,

and ultimately reaches the alveoli air sacs in the lungs.

và cuối cùng đến phế nang ở phổi.

The alveoli use pressure to move oxygen and nutrients into the blood.

Áp suất ở phế nang đẩy oxi và các chất dinh dưỡng vào máu.

The diaphragm and intercostal muscles are a pumping system that facilitates this air exchange.

Cơ hoành và các cơ gian sườn di chuyển để vận chuyển khí dễ dàng hơn

How you breathe affects your energy level, especially when you are under physical or emotional stress.

Cách bạn hít thở phản ánh mức năng lượng, nhất là khi gắng sức hoặc căng thẳng.

Think back to the last difficult test you had to take.

Nhớ lại bài kiểm tra khó gần đây nhất của bạn.

It's likely that as you became more nervous, the tension in your body increased,

Khi bạn trở nên căng thẳng, áp lực lên cơ thể tăng cao

and your breathing quickly sped up.

và nhịp thở của bạn tăng nhanh.

The shallower our breath, the less oxygen that reaches our brain, and the harder it is to focus.

Thở càng nông, lượng oxi lên não càng ít, càng khó để tập trung.

What's our response to physical stress, like a fast-paced game of field hockey after school?

Ta phản ứng thể nào với stress, như chơi trận khúc côn cầu gay cấn sau giờ học ?

As we exert pressure on our bodies, the muscles require a great deal of energy and demand additional oxygen.

Khi tạo áp lực lên cơ thể, các cơ cần nhiều năng lượng và oxi hơn.

Our panting breath starts to kick in,

Chúng ta bắt đầu thở gắng sức

which creates pressure to draw in more air and oxygen to the body,

để tăng không khí và oxi đi vào,

and regulates body temperature by allowing it to cool down naturally.

và điều hòa nhiệt độ cơ thể một cách tự nhiên.

These aren't the only times our breathing is affected or altered.

Đó không phải là lần duy nhất mà việc thở bị tác động hoặc thay đổi.

Think about the last time you got angry or emotional.

Hãy nhớ lại lần gần đây nhất bạn nổi cáu hoặc có tâm trạng.

Anger creates a metabolic reaction in the body,

Cơn giận tạo ra phản ứng chuyển hóa trong cơ thể

which stresses it out and heats up our internal temperature.

gây căng thẳng và tăng nhiệt độ trong cơ thể.

Have you ever seen anyone lose their cool?

Bạn đã từng gặp ai mất bình tĩnh chưa?

Ultimately, if we're breathing under stress over long periods of time, there are consequences.

Việc thở lúc stress trong thời gian dài, sẽ để lại hậu quả.

When the cells of a body aren't getting the oxygen they need,

Khi tế bào không có đủ lượng oxi cần thiết

the nutrients available to the body decrease and toxins build up in the blood.

dinh dưỡng cho cơ thể giảm và chất độc tích tụ trong máu.

It is thought that a hypoxic, or oxygen-poor environment, can increase cancerous cells.

Người ta cho rằng, môi trường thiếu oxi làm tăng tế bào ung thư.

The good news is that we can control our breath much more than we realize.

Tin vui là ta kiểm soát hơi thở của ta nhiều hơn ta biết.

This means we can increase both the quality and quantity of the breath.

Nghĩa là ta có thể tăng số lượng và chất lượng của nhịp thở.

The science of breathing has been around for thousands of years,

Khoa học về hít thở đã tồn tại cả ngàn năm rồi,

from ancient yogis in India to respiratory therapists working with patients today.

từ ông thầy yoga Ấn Độ cổ xưa hay chuyên gia tuần hoàn thời nay.

Both would tell you that there are specific techniques that will help you improve your breathing.

Cả hai đều nói rằng có cách để cải thiện việc hít thở.

Breathing is all about moving air from a higher-pressure to a lower-pressure environment.

Thở chỉ là đưa khí từ nơi từ nơi áp cao đến nơi áp thấp.

More breath means more oxygen,

Thở nhiều nghĩa là nhiều oxi,

and ultimately a greater amount of nutrients that's available for our cells and blood.

nghĩa là nhiều dinh dưỡng hơn cho tế bào và máu.

We naturally do this when we let out a big sigh.

Ta làm thế rất tự nhiên khi ta thở dài.

Changing the air pressure going into the lungs is one of the main ways to alter breathing.

Thay đổi áp suất khí và phổi là một cách để thay đổi nhịp thở.

Our body automatically does this when we cough, sneeze, or have the hiccups.

Ta tự làm thế khi ta ho, hắt xì và nấc cụt.

Here's a simple experiment.

Làm thí nghiệm đơn giản nào.

Close off your right nostril with your right thumb.

Bịt lỗ mũi phải lại với ngón cái tay phải.

Breathe in and out just through the left nostril.

Và thở chỉ bằng lỗ mũi bên trái.

Notice how much harder it is to get the breath in.

Thấy chúng ta hít thở khó hơn không.

You have to focus your attention, and use your diaphragm and muscles much more than normal.

Bạn phải tập trung, dùng cơ hoành và cơ liên sườn nhiều hơn bình thường.

By decreasing the surface area of the airways, you're increasing the pressure of oxygen

Khi giảm diện tích bề mặt đường hô hấp, bạn tăng áp suất của oxy

moving from the alveoli to the blood.

di chuyển từ phế nang vào máu.

Yogis often practice alternate nostril breathing to slow down the breath,

Bậc thầy yoga thường thở thế để làm chậm nhịp thở

increase oxygen, and activate the body's parasympathetic nervous system,

tăng lượng oxy, kích hoạt hệ thần kinh đối giao cảm,

which deals with the body's operations when it's at rest.

là thứ kiểm soát cơ thể khi cơ thể nghỉ ngơi.

Let's try another exercise.

Thử cái khác nhé!

Visualize the way a dog pants when it breathes.

Hãy hình dung cách con chó thở hổn hển,

Now try doing the same type of panting,

giờ thử thở giống nó xem nào,

first with your tongue out, then with your mouth closed.

đầu tiên là thở và thè lưỡi, rồi thở và đóng miệng lại.

You will find yourself using your stomach muscles to push the air out as you exhale.

Bạn sẽ thấy cơ dạ dày đang đẩy khí ra khi bạn thở ra.

Place your hand under your nose,

Để tay ở dưới mũi

and you'll feel the strength of the breath coming out.

và bạn thấy lực của khí đi ra.

Breathing this way is hard because it requires an active movement of our diaphragm and intercostal muscles.

Thở kiểu này khó vì nó yêu cầu cơ hoành và cơ liên sườn phải hoạt động.

Our body temperature changes quickly during this exercise from the amount of pressure we are exerting on our breath.

Khi thở như thế, nhiệt độ cơ thể thay đổi nhanh chóng vì áp suất ta thải ra khi thở.

It's no surprise that you'll find dogs doing this breath often to cool down on a hot day.

Không ngạc nhiên khi lũ chó cứ thè lưỡi khi thở để làm mát cơ thể.

When we sleep at night, the medulla center of the brain makes sure that we keep breathing.

Khi ta ngủ, trung tâm tủy não đảm bảo là ta vẫn thở

Lucky for us we don't have to think about it.

May là ta không cần phải lo nghĩ về việc đó.

During the day, our breath is much more vulnerable,

Ban ngày, hơi thở của ta nhạy cảm hơn,

especially under stressful or difficult situations.

nhất là trong tình huống căng thẳng, khó khăn.

That's why it's helpful to pay attention to your breathing.

Đó là vì sau tập trung hơi thở rất hữu ích.

If you can monitor and change your breath,

Nếu bạn quan sát và thay đổi nhịp thở

you can improve both the quality and quantity of oxygen that enters your body.

bạn sẽ cải thiện liều lượng và chất lượng oxi hấp thu vào cơ thể.

This lowers stress, increases energy, and strengthens your immune system.

Nó làm giảm stress, tăng năng lượng, củng cố hệ miễn dịch.

So the next time someone tells you to relax and take a deep breath,

Nên lần sau ai bảo bạn thư giãn và hít thở sâu,

you'll know exactly why.

bạn hiểu vì sao rồi đấy!