When is water safe to drink? - Mia Nacamulli

Khi nào thì nước an toàn để uống?-Mia Nacamulli

Translator: Tam Nguyen Reviewer: Vy Tran

Take a look at the water in this glass.

Hãy nhìn vào nước trong ly này.

Refreshing, hydrating, and invaluable to your survival.

Sảng khoái, đã khát và vô cùng quan trọng đối với sự sống còn của bạn.

Before you take a sip, though,

Nhưng trước khi bạn uống một ngụm,

how do you know that the water inside is free from disease-causing organisms

làm sao bạn biết được nước trong ly không có vi sinh vật gây bệnh

and pollutants?

hay là chất gây ô nhiễm?

One out of ten people in the world can't actually be sure

Một trong mười người trên thế giới không thể biết chắc chắn

that their water is clean and safe to drink.

rằng nước của họ có sạch và an toàn để uống hay không.

Why is that?

Tại sao lại như vậy?

Inadequate sanitation,

Hệ thống lọc khuẩn không tốt,

poor protection of drinking water sources,

yếu kém trong khâu bảo vệ nguồn nước uống,

and improper hygiene

và vệ sinh không đúng cách

often lead to sewage and feces-contaminated water.

thường tạo ra nước thải và nước nhiễm bẩn bởi phân.

That's the ideal breeding ground for dangerous bacteria,

Đó là môi trường lý tưởng cho sự sinh trưởng của vi khuẩn,

viruses,

vi rút

and parasites.

và kí sinh trùng.

And the effects of these pathogens are staggering.

Và hậu quả của những mầm bệnh này là rất sửng sốt.

Diarrheal disease from unsafe water is one of the leading causes of death

Tiêu chảy vì nước uống không an toàn là một trong các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu

around the world for children under five.

trên khắp thế giới ở những trẻ dưới 5 tuổi.

And according to a U.N. report from 2010,

Và dựa trên bản báo cáo của LHQ năm 2010,

microbial water-borne illnesses killed more people per year than war.

bệnh gây bởi vi sinh vật lây qua nước uống giết nhiều người mỗi năm hơn chiến tranh.

Proper treatment processes, though, can address these threats.

Tuy nhiên, các quy trình xử lý đúng đắn có thể giải viết các mối đe dọa này.

They usually have three parts:

Chúng thường có ba phần:

sedimentation,

lắng,

filtration,

lọc,

and disinfection.

và khử trùng.

Once water has been collected in a treatment facility,

Một khi nước đã được lấy mẫu ở cơ sở xử lý,

it's ready for cleaning.

nó sẵn sàng để tẩy sạch.

The first step, sedimentation, just takes time.

Bước đầu tiên, lắng, chỉ tốn thời gian.

The water sits undisturbed, allowing heavier particles to sink to the bottom.

Nước được để yên đó, cho phép các hạt nặng chìm xuống đáy.

Often, though, particles are just too small

Tuy nhiên, thường thì các hạt quá nhỏ

to be removed by sedimentation alone

để loại bỏ bởi một mình quá trình lắng

and need to be filtered.

và vì thế cần phải được lọc.

Gravity pulls the water downward through layers of sand

Trọng lực kéo nước xuống qua những lớp cát

that catch leftover particles in their pores,

để các hạt còn sót lại bị giữ ở những lỗ rỗng của lớp cát,

prepping the water for its final treatment,

chuẩn bị nước cho bước xử lý cuối cùng,

a dose of disinfectant.

một liều thuốc khử trùng.

Chemicals, primarily forms of chlorine and ozone,

Các hóa chất, chủ yếu ở dạng clo và ozon,

are mixed in to kill off any pathogens

được trộn lẫn vào để giết đi các mầm bệnh

and to disinfect pipes and storage systems.

và để khử trùng các ống nước và các hệ thống lưu trữ.

Chlorine is highly effective in destroying water's living organisms,

Chất clo rất hiệu quả trong việc tiêu diệt các sinh vật sống trong nước,

but its use remains government-regulated

nhưng công dụng của nó vẫn bị tiết chế bởi chính phủ

because it has potentially harmful chemical byproducts.

vì nó có thể tạo ra sản phẩm phụ hóa học mang nguy hiểm tiềm tàng.

And if an imbalance of chlorine occurs during the disinfection process,

Và nếu sự mất cân bằng của clo xảy ra trong quá trình khử trùng,

it can trigger other chemical reactions.

nó có thể kích hoạt các phản ứng hóa học khác.

Ví dụ như các mức của sản phẩm phụ clo,

For example, levels of chlorine byproducts,

like trihalomethanes, could skyrocket, leading to pipe corrosion

như hợp chất tri-halo-metan, có thể tăng vọt, dẫn đến sự ăn mòn ống nước

and the release of iron, copper, and lead into drinking water.

và sự thải ra chất sắt, đồng và chì vào nước uống.

Water contamination from these and other sources

Sự ô nhiễm nước từ những nguồn này và nguồn khác

including leaching,

bao gồm sự rửa trôi,

chemical spills,

tràn chất hóa học,

and runoffs,

và sự chảy ròng,

has been linked to long-term health effects,

đã dẫn đến các ảnh hưởng sức khỏe lâu dài,

like cancer,

như ung thư,

cardiovascular and neurological diseases,

các bệnh về tim mạch và thần kinh,

and miscarriage.

và sẩy thai.

Unfortunately, analyzing the exact risks

Không may thay, phân tích chính xác rủi ro

of chemically contaminated water is difficult.

của nước bị ô nhiễm bởi hóa chất thì khó.

So while it's clear that disinfectants make us safer

Trong khi rõ ràng là các chất khử trùng giúp ta an toàn hơn

by removing disease-causing pathogens,

bằng cách loại bỏ các mầm mống gây bệnh,

experts have yet to determine the full scope

các chuyên gia chưa xác định được phạm vi tối đa

of how the chemical cocktail in our drinking water

mà hỗn hợp hóa chất trong nước uống của chúng ta

really impacts human health.

thực sự tác động đến sức khỏe con người như thế nào.

So how can you tell whether the water you have access to,

Vậy thì làm thế nào bạn biết nguồn nước mà bạn tiếp cận được,

whether from a tap or otherwise,

dù là từ vòi nước hay từ đâu đi chăng nữa,

is drinkable?

là có thể uống được?

Firstly, too much turbidity,

Trước hết, nước quá đục,

trace organic compounds,

có dấu vết của các hợp chất hữu cơ,

or high-density heavy metals like arsenic, chromium, or lead,

hay những kim loại có mật độ cao như asen, crom, hay chì,

mean that the water is unsuitable for consumption.

có nghĩa là nước không thích hợp để uống.

A lot of contaminants, like lead or arsenic,

Nhiều chất gây ô nhiễm, như chì hay asen,

won't be obvious without tests,

sẽ không thể thấy rõ nếu không kiểm nghiệm,

but some clues, like cloudiness,

nhưng vài manh mối, như mức độ đục,

brown or yellow coloration,

ngả màu nâu hay vàng,

a foul odor,

mùi hôi,

or an excessive chlorine smell

hay mùi clo quá nồng

can indicate the need to investigate further.

có thể chỉ rằng cần phải kiểm tra sâu hơn.

Water testing kits can go a step further

Bộ kiểm tra nước có thể tiến thêm bước nữa

and confirm the presence of many different contaminants and chemicals.

và xác nhận sự hiện diện của nhiều chất gây ô nhiễm và chất hóa học khác nhau.

With many types of contamination,

Với nhiều loại chất gây ô nhiễm,

there are ways of treating water where it's used instead of close to its source.

có cách xử lý nước ở nơi nó được sử dụng thay vì ở gần tại nguồn nước đó.

Point-of-use treatment has actually been around for thousands of years.

Kĩ thuật xử lí ngay tại lúc dùng thực ra đã có từ hàng ngàn năm nay.

Ancient Egyptians boiled away many organic contaminants with the sun's heat.

Người Ai Cập Cổ Đại đun sôi để loại bỏ các chất ô nhiễm hữu cơ với sức nóng mặt trời.

And in Ancient Greece, Hippocrates designed a bag

Và ở Hy Lạp Cổ Đại, ông Hippocrates đã thiết kế một cái túi

that trapped bad tasting sediments from water.

để loại bỏ những cặn bả có mùi vị tệ khỏi nước.

Today, point-of-use processes usually involve ionization

Ngày nay, các quá trình xử lý ngay lúc dùng thường bao gồm cả sự ion hóa

to lower mineral content.

để hạ thấp hàm lượng chất khoáng.

They also use adsorption filtration,

Chúng cũng dùng sự lọc hấp thụ,

where a porous material called activated carbon

nơi mà một vật liệu có nhiều lỗ gọi là than hoạt tính

strains the water to remove contaminants and chemical byproducts.

lọc nước để loại bỏ các chất gây ô nhiễm và các sản phẩm phụ hóa học.

While it's not always an effective long-term solution,

Dù nó không phải lúc nào cũng là giải pháp lâu dài hiệu quả,

point-of-use treatment is portable, easy to install, and adaptable.

hệ thống xử lý tại lúc dùng này có thể mang đi, dễ cài đặt và có thể thích nghi.

And in regions where large-scale systems are unavailable,

Và ở nhiều vùng không có các hệ thống quy mô lớn,

or where water has been contaminated further along its journey,

hay ở nơi mà nước bị ô nhiễm nhiều hơn khi được vận chuyển,

these systems can mean the difference between life and death.

những hệ thống xử lý tại lúc dùng này mang ý nghĩa sống còn.

Clean water remains a precious and often scarce commodity.

Nước sạch vẫn còn là một loại hàng hóa quý giá và hiếm có.

There are nearly 800 million of us who still don't have regular access to it.

Có gần 800 triệu người không thể tiếp cận được nó.

The good news is that continued developments in water treatment,

Tin vui là sự sự phát triển liên tục trong việc xử lý nước,

both on a large and small scale,

ở cả 2 quy mô lớn và nhỏ,

can alleviate a lot of unsafe conditions.

có thể làm giảm bớt những hoàn cảnh không an toàn.

Implementing proper systems where they're needed

Cài đặt các hệ thống phù hợp ở những nơi cần chúng

and paying careful attention to the ones already in place

và giám sát kĩ những cái đã được cài đặt

will fulfill one of the most basic of our human needs.

sẽ thỏa mản một trong các nhu cầu căn bản nhất của nhân loại.