When is water safe to drink? - Mia Nacamulli

1,347,826 views ・ 2017-08-07

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Alicja Majczak Korekta: Rysia Wand
Przyjrzyj się wodzie w tej szklance.
00:08
Take a look at the water in this glass.
0
8064
2547
00:10
Refreshing, hydrating, and invaluable to your survival.
1
10611
3744
Orzeźwiająca, nawadniająca i niezbędna do przeżycia.
00:14
Before you take a sip, though,
2
14355
1574
Ale przed wypiciem zastanów się,
00:15
how do you know that the water inside is free from disease-causing organisms
3
15929
4997
jak się upewnić, że nie zawiera
chorobotwórczych organizmów
00:20
and pollutants?
4
20926
1663
i zanieczyszczeń?
00:22
One out of ten people in the world can't actually be sure
5
22589
3002
Jedna na dziesięć osób na świecie nie ma pewności,
00:25
that their water is clean and safe to drink.
6
25591
2840
czy woda jest czysta i bezpieczna do spożycia.
00:28
Why is that?
7
28431
2955
Dlaczego?
00:31
Inadequate sanitation,
8
31386
1420
Nieodpowiednie warunki sanitarne,
00:32
poor protection of drinking water sources,
9
32806
2110
słaba ochrona zasobów wody pitnej
00:34
and improper hygiene
10
34916
1739
i niewłaściwa higiena
00:36
often lead to sewage and feces-contaminated water.
11
36655
3722
często prowadzą do zanieczyszczenia wody ściekami lub odchodami.
00:40
That's the ideal breeding ground for dangerous bacteria,
12
40377
2821
To stwarza idealne warunki do rozwoju groźnych bakterii,
00:43
viruses,
13
43198
1060
wirusów
00:44
and parasites.
14
44258
1731
i pasożytów.
00:45
And the effects of these pathogens are staggering.
15
45989
3089
A wpływ tych patogenów na zdrowie jest zatrważający.
Biegunki spowodowane spożyciem wody są głównym powodem śmierci
00:49
Diarrheal disease from unsafe water is one of the leading causes of death
16
49078
3826
00:52
around the world for children under five.
17
52904
3283
dzieci poniżej 5 roku życia na świecie.
00:56
And according to a U.N. report from 2010,
18
56187
2401
Według raportu ONZ z 2010 roku
00:58
microbial water-borne illnesses killed more people per year than war.
19
58588
7151
choroby zakaźne przenoszone przez wodę zabijają rocznie więcej ludzi niż wojny.
01:05
Proper treatment processes, though, can address these threats.
20
65739
4069
Jednak poddanie wody odpowiednim procesom
może być odpowiedzią na te zagrożenia.
01:09
They usually have three parts:
21
69808
1730
Zazwyczaj są to:
01:11
sedimentation,
22
71538
1069
sedymentacja,
01:12
filtration,
23
72607
1132
filtracja
01:13
and disinfection.
24
73739
1590
i dezynfekcja.
01:15
Once water has been collected in a treatment facility,
25
75329
2528
Jak woda trafi już do oczyszczalni,
01:17
it's ready for cleaning.
26
77857
1741
jest gotowa do oczyszczania.
01:19
The first step, sedimentation, just takes time.
27
79598
3541
Pierwszy etap - sedymentacja, wymaga po prostu czasu.
01:23
The water sits undisturbed, allowing heavier particles to sink to the bottom.
28
83139
5200
Woda stoi niezmącona, co pozwala cięższym cząsteczkom opaść na dno.
01:28
Often, though, particles are just too small
29
88339
2701
Ale często cząsteczki są po prostu zbyt małe
01:31
to be removed by sedimentation alone
30
91040
2204
by mogła je usunąć sama sedymentacja
01:33
and need to be filtered.
31
93244
1945
i trzeba je odfiltrować.
01:35
Gravity pulls the water downward through layers of sand
32
95189
3190
Siłą grawitacji woda spływa przez warstwy piasku,
01:38
that catch leftover particles in their pores,
33
98379
2871
którego porowatość wyłapuje pozostałe cząsteczki,
przygotowując wodę do ostatniego etapu oczyszczania:
01:41
prepping the water for its final treatment,
34
101250
2500
01:43
a dose of disinfectant.
35
103750
2061
dawki środka dezynfekującego.
01:45
Chemicals, primarily forms of chlorine and ozone,
36
105811
3276
Chemikalia, głównie związki chloru i ozon,
są mieszane po to, żeby zabić patogeny,
01:49
are mixed in to kill off any pathogens
37
109087
2663
01:51
and to disinfect pipes and storage systems.
38
111750
3529
zdezynfekować rury i kontenery.
01:55
Chlorine is highly effective in destroying water's living organisms,
39
115279
3833
Chlor bardzo skutecznie niszczy, żyjące w wodzie drobnoustroje,
01:59
but its use remains government-regulated
40
119112
2370
ale jego użycie jest regulowane prawnie przez rząd,
02:01
because it has potentially harmful chemical byproducts.
41
121482
3319
ze względu na potencjalnie szkodliwe działanie związków pochodnych.
02:04
And if an imbalance of chlorine occurs during the disinfection process,
42
124801
4239
Jeśli podczas dezynfekcji nie jest zachowana równowaga chlorowa,
mogą nastąpić inne reakcje chemiczne.
02:09
it can trigger other chemical reactions.
43
129040
3051
02:12
For example, levels of chlorine byproducts,
44
132091
2512
Na przykład znaczny wzrost poziomu pochodnych chloru,
02:14
like trihalomethanes, could skyrocket, leading to pipe corrosion
45
134603
4278
takich jak trihalometany, może spowodować korozję rur
i uwolnienie żelaza, miedzi i ołowiu do obiegu wody pitnej.
02:18
and the release of iron, copper, and lead into drinking water.
46
138881
6611
02:25
Water contamination from these and other sources
47
145492
2400
Zanieczyszczenie wody z tych i innych źródeł,
02:27
including leaching,
48
147892
1150
jak z procesu ługowania,
02:29
chemical spills,
49
149042
1350
wycieków chemicznych i spływania pestycydów
02:30
and runoffs,
50
150392
1200
02:31
has been linked to long-term health effects,
51
151592
2222
mają związek z długofalowymi zagrożeniami dla zdrowia jak rak,
02:33
like cancer,
52
153814
806
02:34
cardiovascular and neurological diseases,
53
154620
2723
choroby układu krążenia, choroby neurologiczne
02:37
and miscarriage.
54
157343
2150
czy poronienia.
02:39
Unfortunately, analyzing the exact risks
55
159493
2211
Niestety dokładna analiza zagrożeń
02:41
of chemically contaminated water is difficult.
56
161704
3387
chemicznego zanieczyszczenia wody jest trudna.
Wiadomo, że substancje dezynfekujące zwiększają poziom bezpieczeństwa,
02:45
So while it's clear that disinfectants make us safer
57
165091
2560
02:47
by removing disease-causing pathogens,
58
167651
2303
usuwając chorobotwórcze patogeny,
02:49
experts have yet to determine the full scope
59
169954
2280
eksperci jednak wciąż muszą określić pełen zakres
02:52
of how the chemical cocktail in our drinking water
60
172234
2801
wpływu chemicznego koktajlu w wodzie pitnej
02:55
really impacts human health.
61
175035
2978
na zdrowie ludzkie.
02:58
So how can you tell whether the water you have access to,
62
178013
3553
Jak stwierdzić, czy woda do której mamy dostęp
03:01
whether from a tap or otherwise,
63
181566
2019
w kranie lub z innych źródeł,
03:03
is drinkable?
64
183585
1780
nadaje się do picia?
03:05
Firstly, too much turbidity,
65
185365
1820
Po pierwsze zbyt duża mętność wody,
03:07
trace organic compounds,
66
187185
1750
śladowe ilości związków organicznych,
03:08
or high-density heavy metals like arsenic, chromium, or lead,
67
188935
4841
lub nadmiar metali ciężkich jak arszenik, chrom lub ołów
03:13
mean that the water is unsuitable for consumption.
68
193776
3439
to znak, że woda nie jest zdatna do picia.
Wielu z substancji zanieczyszczających jak ołów czy arszenik
03:17
A lot of contaminants, like lead or arsenic,
69
197215
2590
03:19
won't be obvious without tests,
70
199805
2062
nie da się wykryć bez odpowiednich testów,
03:21
but some clues, like cloudiness,
71
201867
1938
ale pewne wskazówki, jak zmętnienie,
03:23
brown or yellow coloration,
72
203805
2011
brązowy lub żółtawy kolor,
03:25
a foul odor,
73
205816
1257
brzydki zapach
czy wyraźny zapach chloru
03:27
or an excessive chlorine smell
74
207073
2614
03:29
can indicate the need to investigate further.
75
209687
2831
mogą wskazywać, że woda wymaga dalszych badań.
03:32
Water testing kits can go a step further
76
212518
2148
Zestawy do badań wody dają jeszcze więcej możliwości
03:34
and confirm the presence of many different contaminants and chemicals.
77
214666
5221
i potwierdzają obecność wielu innych zanieczyszczeń i chemikaliów.
03:39
With many types of contamination,
78
219887
1633
Przy tylu rodzajach zanieczyszczeń
03:41
there are ways of treating water where it's used instead of close to its source.
79
221520
4421
są metody uzdatniania wody tuż przed użyciem, a nie u jej źródła.
03:45
Point-of-use treatment has actually been around for thousands of years.
80
225941
4186
Uzdatnianie w momencie użycia jest już znane od tysięcy lat.
03:50
Ancient Egyptians boiled away many organic contaminants with the sun's heat.
81
230127
5471
Starożytni Egipcjanie usuwali z wody zanieczyszczenia, gotując ją na słońcu.
03:55
And in Ancient Greece, Hippocrates designed a bag
82
235598
2924
A w starożytnej Grecji Hipokrates zaprojektował torebkę
03:58
that trapped bad tasting sediments from water.
83
238522
3765
filtrującą z wody osady o niedobrym smaku.
04:02
Today, point-of-use processes usually involve ionization
84
242287
3570
Dzisiaj uzdatnianie w momencie użycia to zazwyczaj jonizacja wody,
04:05
to lower mineral content.
85
245857
1722
żeby zmniejszyć zawartość minerałów.
04:07
They also use adsorption filtration,
86
247579
2810
Wykorzystywany jest również proces adsorpcji,
04:10
where a porous material called activated carbon
87
250389
2958
w którym porowaty materiał, zwany węglem aktywnym
04:13
strains the water to remove contaminants and chemical byproducts.
88
253347
4523
usuwa z wody zanieczyszczenia i inne chemiczne odpady.
04:17
While it's not always an effective long-term solution,
89
257870
2949
Choć nie jest to zawsze efektywne, długoterminowe wyjście,
04:20
point-of-use treatment is portable, easy to install, and adaptable.
90
260819
4680
uzdatnianie w momencie użycia jest metodą wygodną, przenośną i łatwą w instalacji.
04:25
And in regions where large-scale systems are unavailable,
91
265499
3199
A w regionach bez dostępu do oczyszczalni na wielką skalę
04:28
or where water has been contaminated further along its journey,
92
268698
3433
lub gdzie woda ulega zanieczyszczeniu na dalszych etapach wędrówki,
04:32
these systems can mean the difference between life and death.
93
272131
4438
brak systemów oczyszczania nieraz decyduje o życiu i śmierci.
04:36
Clean water remains a precious and often scarce commodity.
94
276569
3530
Czysta woda pozostaje cennym i często niedostępnym dobrem.
Prawie 800 milionów z nas wciąż nie ma do niej stałego dostępu.
04:40
There are nearly 800 million of us who still don't have regular access to it.
95
280099
4883
04:44
The good news is that continued developments in water treatment,
96
284982
3079
Na szczęście ciągły rozwój metod uzdatniania wody,
04:48
both on a large and small scale,
97
288061
2240
na dużą i małą skalę,
04:50
can alleviate a lot of unsafe conditions.
98
290301
2510
może złagodzić złe warunki.
04:52
Implementing proper systems where they're needed
99
292811
2300
Wprowadzenie właściwych systemów uzdatniania tam, gdzie są potrzebne,
04:55
and paying careful attention to the ones already in place
100
295111
3378
i poświęcanie uwagi tym, które już istnieją,
04:58
will fulfill one of the most basic of our human needs.
101
298489
3381
zaspokoi jedną z naszych najważniejszych ludzkich potrzeb.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7