How to make a mummy - Len Bloch

Việc ướp xác diễn ra như thế nào - Len Bloch

Translator: Yen Tran

Death and taxes are famously inevitable, but what about decomposition?

Cái chết và tiền thuế đều không thể tránh, nhưng còn sự phân hủy thì sao?

As anyone who's seen a mummy knows,

Bất kì ai từng nhìn thấy xác ướp đều biết rằng

ancient Egyptians went to a lot of trouble to evade decomposition.

người Ai Cập cổ đại gặp rất nhiều khó khăn trong việc ngăn chặn xác chết phân hủy.

So, how successful were they?

Vậy họ đã thành công đến thế nào trong việc này?

Living cells constantly renew themselves.

Các tế bào sống luôn tự tái tạo.

Specialized enzymes decompose old structures,

Các enzym đặc hiệu có vai trò phân hủy các cấu trúc cũ

and the raw materials are used to build new ones.

và sử dụng các nguyên liệu thô để tạo thành các tế bào mới.

But what happens when someone dies?

Nhưng điều gì sẽ xảy ra khi ai đó chết?

Their dead cells are no longer able to renew themselves,

Các tế bào chết của họ không thể tự tái tạo

but the enzymes keep breaking everything down.

nhưng các enzym vẫn tiếp tục phá hủy các cấu trúc.

So anyone looking to preserve a body

Vậy nên nếu như muốn bảo quản một cái xác

needed to get ahead of those enzymes before the tissues began to rot.

ta cần phải nhanh tay hơn các enzym trước khi các mô bị phân hủy.

Neurons die quickly,

Các tế bào thần kinh phân hủy sớm nhất

so brains were a lost cause to Ancient Egyptian mummifiers,

và gây ra nhiều khó khăn cho người Ai Cập khi họ cố gắng ướp xác,

which is why, according to Greek historian Herodotus,

đó cũng là lý do vì sao theo như nhà sử học Hy Lạp Herodotus

they started the process by hammering a spike into the skull,

thì họ bắt đầu quá trình này bằng việc dùng búa tạo lỗ trên hộp sọ,

mashing up the brain, flushing it out the nose

làm nhuyễn bộ não và đưa ra khỏi cơ thể thông qua mũi

and pouring tree resins into the skull to prevent further decomposition.

sau đó đổ nhựa thông vào hộp sọ để ngăn chặn phân hủy.

Brains may decay first, but decaying guts are much worse.

Não là cơ quan phân hủy đầu tiên nhưng ruột khi phân hủy thì đáng lo ngại hơn.

The liver, stomach and intestines contain digestive enzymes and bacteria,

Ở gan, dạ dày và ruột có chứa các vi khuẩn và enzym tiêu hóa,

which, upon death, start eating the corpse from the inside.

khi người chết đi, chúng bắt đầu ăn xác chết từ bên trong.

So the priests removed the lungs and abdominal organs first.

Vì vậy các giáo sĩ phải loại bỏ phổi và các cơ quan ở bụng trước hết.

It was difficult to remove the lungs without damaging the heart,

Thật khó để loại bỏ phổi mà không tổn hại tới tim,

but because the heart was believed to be the seat of the soul,

nhưng vì tim được cho là nơi cất giữ linh hồn,

they treated it with special care.

chúng phải được quan tâm một cách đặc biệt.

They placed the visceral organs in jars

Các tu sĩ đặt nội tạng vào những cái bình đặc biệt

filled with a naturally occurring salt called natron.

có chứa một loại muối tự nhiên gọi là natron.

Like any salt, natron can prevent decay by killing bacteria

Natron tiêu diệt vi khuẩn giúp ngăn chặn việc phân hủy

and preventing the body's natural digestive enzymes from working.

và ngăn không cho các enzym tiêu hóa tiếp tục hoạt động.

But natron isn't just any salt.

Nhưng natron không chỉ là muối thông thường.

It's mainly a mixture of two alkaline salts,

Nó chủ yếu được tạo thành bởi hai loại muối kiềm

soda ash and baking soda.

là soda ash và baking soda.

Alkaline salts are especially deadly to bacteria.

Muối kiềm chính là tử thần đối với vi khuẩn.

And they can turn fatty membranes into a hard, soapy substance,

Chúng có thể chuyển hóa những màng béo thành các chất cứng như xà bông

thereby maintaining the corpse's structure.

từ đó giúp lưu giữ cấu trúc tử thi.

After dealing with the internal organs,

Sau khi giải quyết xong các cơ quan nội tạng,

the priest stuffed the body cavity with sacks of more natron

các giáo sĩ tiếp tục nhồi xác ướp với các bao chứa natron

and washed it clean to disinfect the skin.

và rửa sạch để khử trùng da.

Then, the corpse was set in a bed of still more natron

Sau đó, tử thi được đặt trên giường và tiếp tục ướp thêm natron

for about 35 days to preserve its outer flesh.

trong khoảng 35 ngày để bảo quản phần thịt bên ngoài.

By the time of its removal,

Trong lúc được chuyển đi,

the alkaline salts had sucked the fluid from the body

muối kiềm hấp thụ dịch lỏng trong cơ thể

and formed hard brown clumps.

và chuyển hóa cái xác thành một khối màu nâu.

The corpse wasn't putrid,

Xác chết không bốc mùi

but it didn't exactly smell good, either.

nhưng cũng không lấy gì làm dễ ngửi.

So, priests poured tree resin over the body to seal it,

Thế nên các thầy tu sẽ đổ nhựa cây lên cơ thể

massaged it with a waxy mixture that included cedar oil,

và mát-xa với một hỗn hợp gồm dầu cây tuyết tùng

and then wrapped it in linen.

sau đó bọc xác lại bằng vải lanh.

Finally, they placed the mummy in a series of nested coffins

Cuối cùng, họ đặt xác ướp vào trong quan tài gỗ

and sometimes even a stone sarcophagus.

hoặc đôi khi là quan tài đá.

So how successful were the ancient Egyptians at evading decay?

Vậy các giáo sĩ Ai Cập cổ đã thành công đến đâu trong việc ngăn xác chết thối rữa?

On one hand, mummies are definitely not intact human bodies.

Thứ nhất, các xác ướp không làm tổn hại gì đến cơ thể.

Their brains have been mashed up and flushed out,

Não được giải quyết và hút ra ngoài,

their organs have been removed and salted like salami,

các cơ quan nội tạng được tách ra và ướp muối không khác nào xúc xích

and about half of their remaining body mass has been drained away.

và gần như nửa còn lại của cơ thể bị khô lại.

Still, what remains is amazingly well-preserved.

Thứ hai, những phần còn lại được bảo quản cực tốt.

Even after thousands of years,

Thậm chí sau hàng ngàn năm,

scientists can perform autopsies on mummies

các nhà khoa học vẫn có thể khám nghiệm xác ướp

to determine their causes of death,

để tìm ra nguyên nhân cái chết

and possibly even isolate DNA samples.

và thậm chí tách chiết ADN.

This has given us new information.

Điều này mang đến cho chúng ta những thông tin mới.

For example, it seems that air pollution was a serious problem in ancient Egypt,

Ví dụ, có vẻ như ô nhiễm không khí là một trong những vấn đề nghiêm trọng ở Ai Cập

probably because of indoor fires used to bake bread.

có khả năng vì người ta thường đốt lửa trong nhà để nướng bánh.

Cardiovascular disease was also common, as was tuberculosis.

Các bệnh tim mạch cũng khá phổ biến, chẳng hạn như bệnh lao.

So ancient Egyptians were somewhat successful at evading decay.

Các giáo sĩ Ai Cập cổ đã phần nào thành công trong việc ngăn chặn xác chết phân hủy.

Still, like death, taxes are inevitable.

Tuy vậy, giống như cái chết, thuế đâu thể miễn trừ.

When some mummies were transported, they were taxed as salted fish.

Một số xác ướp khi được chuyển đi đã được đánh thuế như cá ướp muối.