Earth's mysterious red glow, explained - Zoe Pierrat

612,293 views ・ 2021-09-14

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Minh-Hung Nguyen Reviewer: Hoàng Trung Lê
00:06
In 2009, a satellite circled Earth,
0
6746
2875
Năm 2009, một vệ tinh nhân tạo bay xung quanh Trái Đất.
00:09
methodically scanning and sorting the wavelengths
1
9621
2458
cẩn thận quét và phân loại các bước sóng
00:12
reflecting off the planet’s surface.
2
12079
2084
phát ra từ bề mặt.
Trong khi các nhà nghiên cứu đang tìm kiếm dấu hiệu quang phổ của khí cacbonic
00:14
Researchers were looking for the spectral signature of carbon dioxide
3
14163
3708
00:17
when they noticed something baffling:
4
17871
1792
họ chú ý tới một thứ khó hiểu:
00:19
an unexpected wavelength of unknown origin.
5
19663
2875
một bước sóng bất ngờ xuất hiện từ một nguồn bí ẩn.
00:22
They tried looking at Earth with only this wavelength,
6
22621
3083
Họ cố gắng nhìn vào các bước sóng này
00:25
and saw the planet covered in a red hue of varying intensity.
7
25704
3792
và thấy rằng Trái Đất được bao phủ bởi một màu đỏ với cường độ khác nhau.
00:29
This couldn’t have been reflected sunlight
8
29496
2000
Điều này không thể gây ra bởi ánh nắng phản chiếu
00:31
because it was a wavelength that never escapes the Sun’s outer atmosphere.
9
31496
3750
vì bước sóng đó không thể thoát ra lớp khí quyển ngoài của Mặt Trời.
00:35
And it didn’t correspond with densely populated areas,
10
35287
2625
Và bước sóng đó không liên quan đến mật độ dân số,
00:37
suggesting it wasn’t human-made either.
11
37912
2542
cho thấy hiện tượng này cũng không phải là do con người.
00:40
In fact, it was emanating from places with lots of plants:
12
40704
3875
Thực tế, nó bắt nguồn từ những nơi có nhiều cây cối:
00:44
the Amazon basin, northern evergreen forests,
13
44579
2625
Rừng mưa Amazon, những khu rừng thường xanh ở phía bắc
00:47
and croplands of the Midwestern US were all ablaze.
14
47204
3958
và các nông trại miền Trung-Tây Hoa Kỳ đều đang rực cháy.
00:51
So, what was going on?
15
51162
2084
Điều gì đang xảy ra?
00:53
Plants and other organisms use light to grow by way of photosynthesis.
16
53579
4583
Thực vật và một số sinh vật khác dùng ánh sáng để sinh trưởng
thông qua quá trình quang hợp.
00:58
But that’s just one of three ways that light
17
58162
2459
Tuy nhiên, đó chỉ là một trong ba cách mà ánh sáng
01:00
entering a photosynthetic organism is used.
18
60621
2750
được sử dụng khi đi vào các sinh vật quang hợp.
01:03
And this is the key to solving the mystery.
19
63371
2792
Và đây chính là chìa khoá cho sự bí ẩn trên.
01:06
To understand the others, we need to begin with photosynthesis.
20
66163
3708
Để hiểu thêm về những cách trên, chúng ta cần bắt đầu với quang hợp.
01:09
During this process,
21
69871
1292
Trong quá trình quang hợp,
01:11
sunlight hits structures within a plant’s cells called chloroplasts,
22
71163
4083
ánh sáng đi vào một cấu trúc tế bào thực vật được gọi là lạp lục,
01:15
which are packed with chlorophyll pigments.
23
75246
2250
nơi chứa các sắc tố diệp lục.
01:17
When chlorophyll molecules absorb light, some of their electrons become excited.
24
77496
4042
Khi các phân tử diệp lục hấp thụ ánh sáng, một số electron được kích động.
01:21
They go through a series of reactions,
25
81746
2000
Chúng đi qua một chuỗi phản ứng
01:23
which transform light energy into chemical energy.
26
83746
3417
biến đổi năng lượng ánh sáng thành năng lượng hoá học,
01:27
This powers the conversion of carbon dioxide and water into glucose,
27
87163
4166
thúc đẩy cacbonic và nước biến thành đổi thành glucose,
01:31
the simple sugar plants need to grow.
28
91329
2375
loại đường đơn cần thiết để thực vật sinh trưởng.
01:33
And of course, this reaction generates an important byproduct.
29
93704
3625
Và tất nhiên, phản ứng này tạo ra một sản phẩm phụ rất quan trọng.
01:37
Photosynthesis—
30
97454
1125
Quang hợp—
01:38
which is constantly being carried out by plants, algae, and bacteria—
31
98579
3709
quá trình mà thực vật, tảo và vi khuẩn luôn luôn thực hiện—
01:42
produces all of Earth’s oxygen.
32
102579
2542
sản xuất toàn bộ khí ôxy trên Trái Đất.
Nhưng thực vật thường hấp thụ nhiều ánh sáng hơn mức cần thiết để sử dụng.
01:46
But plants regularly absorb more light than they’re able to consume.
33
106079
3750
01:49
For instance, over winter,
34
109829
1792
Ví dụ, vào mùa đông,
01:51
the frozen leaves of evergreen trees can't photosynthesize at their usual rate,
35
111621
4708
những chiếc lá đóng băng của cây thường xanh
không thể quang hợp ở mức thường lệ,
01:56
but they're still exposed to a lot of sunlight.
36
116329
2292
nhưng vẫn tiếp xúc với rất nhiều ánh nắng.
01:58
If not dealt with, the excess light can damage their photosynthetic machinery.
37
118954
3959
Nếu không được giải quyết,
lượng ánh sáng dư thừa đó sẽ phá huỷ bộ máy quang hợp của cây.
02:03
So, the second way plants use light is by transforming it into heat
38
123329
4250
Do đó, cách thứ hai cây cối dùng ánh sáng là chuyển chúng thành nhiệt
02:07
and dissipating it out of their leaves.
39
127579
2167
và toả ra qua những chiếc lá.
Cách thứ ba để thực vật tương tác với ánh sáng
02:10
The third way plants interact with incoming light
40
130038
2416
02:12
is by radiating it back out at a different wavelength,
41
132454
2959
là phản xạ lại bằng một bước sóng khác,
tạo ra một thứ được gọi là huỳnh quang diệp lục (chlorophyll fluorescence)
02:16
producing what’s called chlorophyll fluorescence.
42
136163
3208
02:19
During photosynthesis, the chlorophyll’s excited electrons
43
139621
3125
Trong quá trình quang hợp, các electron bị kích động trong lục lạp
02:22
move through that series of chemical reactions.
44
142746
2667
đi qua một chuỗi các phản ứng hoá học.
02:26
But as some of the excited electrons fall back to their ground states,
45
146038
4000
Nhưng khi một số electron kích động đó trở lại trạng thái ban đầu,
02:30
they emit energy as light.
46
150038
1708
chúng phát ra năng lượng ở dạng ánh sáng.
02:32
Overall, about 1% of the light absorbed is re-emitted
47
152829
3667
Nhìn chung, khoảng 1% lượng ánh sáng hấp thụ được phát ra
02:36
as wavelengths at the red end of the spectrum.
48
156496
2625
dưới những bước sóng nằm gần vị trí màu đỏ trên quang phổ.
02:40
It’s such a small amount that you can’t see it with the naked eye.
49
160204
3167
Đó là một lượng rất nhỏ, bạn không thể thấy chúng bằng mắt thường.
02:43
But plants the world over are fluorescing as they photosynthesize.
50
163663
4166
Nhưng thực vật trên toàn thế giới phát huỳnh quang trong khi quang hợp.
02:48
And this is what’s caused the Earth’s baffling red glow,
51
168246
4125
Và đây là thứ giải thích cho ánh đỏ rực khó hiểu của Trái Đất
02:52
as observed by satellite.
52
172371
1792
như đã quan sát được bằng vệ tinh.
02:54
It was an accidental discovery, but a huge breakthrough.
53
174288
3125
Đó chỉ là do ngẫu nhiên nhưng đã trở thành một khám phá vĩ đại.
02:57
Tracking chlorophyll fluorescence from space
54
177413
2125
Theo dõi huỳnh quang diệp lục từ không gian
02:59
allows us to watch the planet breathe in real time—
55
179538
3416
sẽ giúp chúng ta thấy được hơi thở thực sự của hành tinh—
03:02
and monitor the health of ecosystems worldwide.
56
182954
3042
và quản lý sức khoẻ của hệ sinh thái trên toàn thế giới.
03:06
Previously, researchers used levels of greenness
57
186371
3125
Trước đó, các nhà nghiên cứu sử dụng các mức độ màu xanh khác nhau
03:09
as the main estimate for plant health.
58
189496
2083
để đánh giá sức khoẻ của hành tinh.
03:11
Because plants generally change colors or lose foliage when they’re stressed,
59
191579
4042
Bởi vì các loài thực vật thường đổi màu hoặc rụng lá dưới các tác nhân tiêu cực,
03:15
higher levels of green typically indicate healthier plants.
60
195621
3375
thực vật càng xanh thường sẽ càng khoẻ mạnh.
03:19
But this measure can be unreliable.
61
199579
1917
Nhưng sự đo lường này là không đáng tin cậy.
03:21
In contrast, chlorophyll fluorescence is a direct measure
62
201829
3834
Ngược lại, huỳnh quang diệp lục trở thành một thước đo trực tiếp
03:25
of photosynthetic activity.
63
205663
1875
của các hoạt động quang hợp.
03:27
It can help us infer how much oxygen is being released
64
207538
3041
Nó có thể giúp chúng ta tính toán lượng khí ôxy được tạo ra
03:30
and how much carbon is being absorbed in a given system.
65
210579
2959
và lượng cacbon được hấp thụ bởi một hệ sinh thái xác định.
03:34
Drops in chlorophyll fluorescence may also occur
66
214246
2583
Lượng huỳnh quang diệp lục cũng có thể giảm
03:36
before visible signs of plant stress, making it a timely measure.
67
216829
4542
trước những tác nhân lên thực vật, khiến nó trở thành một biện pháp kịp thời.
03:41
Scientists have already used chlorophyll fluorescence to monitor
68
221371
3917
Các nhà khoa học đã dùng huỳnh quang diệp lục để quản lý
03:45
harmful phytoplankton blooms,
69
225288
2000
hiện tượng bùng nổ có hại các sinh vật phù du
03:47
and track the effects of drought in the Amazon and Great Plains.
70
227288
3333
và theo dõi hậu quả những đợt hạn hán ở Amazon và đại bình nguyên Bắc Mỹ
03:50
Going forward, we’ll be investigating photosynthesis from space,
71
230746
4083
Trong tương lai, chúng ta sẽ quan sát quang hợp từ không gian
03:54
and gauging how best to support our silent friends,
72
234829
2917
và đánh giá cách giúp đỡ tốt nhất cho những người bạn ít nói của chúng ta,
03:57
who already do so much for us.
73
237746
2667
những người bạn đã cho chúng ta quá nhiều.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7