The great brain debate - Ted Altschuler

Büyük beyin tartışması - Ted Altschuler

Çeviri: Can Aygen Gözden geçirme: Meric Aydonat

İki bilim adamı 1861 yılında

In 1861, two scientists got into a very brainy argument.

Specifically, they had opposing ideas of how speech and memory

konuşma ve hafızanın nasıl çalıştığı

operated within the human brain.

konusunda bir tartışmaya giriştiler.

Ernest Aubertin, with his localistic model,

Earnest Aubertin, lokalistik modeliyle beynin

argued that a particular region or the brain

spesifik bölümlerinin, spesifik görevler için

was devoted to each separate process.

ayrı ayrı çalıştığını iddia etti.

Pierre Gratiolet, on the other hand, argued for the distributed model,

Ancak Pierre Grantiolet, dağıtılmış bir modeli

where different regions work together

yani beynin farklı kısımlarının farklı işlemleri

to accomplish all of these various functions.

gerçekleştirmek için beraber çalıştıkları bir modeli savundu.

The debate they began reverberated throughout the rest of the century,

Başladıkları bu tartışma, yüzyıl boyunca tarihin en önemli

involving some of the greatest scientific minds of the time.

bilim insanları tarafından devam ettirildi.

Aubertin and his localistic model had some big names on his side.

Aubertin ve lokalistik modelini büyük isimler destekliyordu.

In the 17th century, René Descartes had assigned the quality

17inci yüzyılda René Descartes özgür irade ve ruh görevlerini

of free will and the human soul to the pineal gland.

pineal epifizine yükledi.

And in the late 18th century, a young student named Franz Joseph Gall

Ve 18'inci yüzyılın sonlarında Frans Joseph Gall isimli bir öğrenci

had observed that the best memorizers in his class had the most prominent eyes

sınıfında en iyi hafızaya sahip olanların gözlerinin daha belirgin olduklarını fark etti

and decided that this was due to higher development

ve bunun nedenini, beyinde karşılık gelen bölgenin daha

in the adjacent part of the brain.

gelişmiş olmasına bağladı.

As a physician, Gall went on to establish the study of phrenology,

Gall, doktor olarak frenoloji hakkkında bir inceleme yaptı.

which held that strong mental faculties corresponded to

Buna göre güçlü beyin aktiviteleri gelişmiş beyin bölümlerine, yani

highly developed brain regions, observable as bumps in the skull.

kafatasındaki çıkıntılara denk geliyordu.

The widespread popularity of phrenology throughout the early 19th century

Frenolojinin 19uncu yüzyıldaki popülerliği

tipped the scales towards Aubertin's localism.

Aubetin'in lokalistik modelini güçlendirdi

But the problem was that Gall had never bothered to scientifically test

Ancak Gall hiçbir zaman yaptığı beyin haritalarının herkes için

whether the individual brain maps he had constructed

geçerli olup olmadığını incelemek için bilimsel bir araştırma

applied to all people.

yapma ihtiyacı duymadı.

And in the 1840's, Pierre Flourens challenged phrenology

Ve 1840ta Pierre Flourens frenolojiye hayvan beyinlerinin bazı

by selectively destroying parts of animal brains

bölümlerini yok edip hangi fonksiyonların kaybedildiğini

and observing which functions were lost.

inceleyerek meydan okudu.

Flourens found that damaging the cortex

Flourens, beyin zarının zedelenmesinin

interfered with judgement or movement in general,

genel olarak hareket ve karar verme yeteneklerini etkilediğini gördü

but failed to identify any region associated with one specific function,

ancak hangi bölgenin hangi spesifik göreve sahip olduğunu bulamadı ve beyin zarının

concluding that the cortex carried out brain functions as an entire unit.

bütün olarak beyinsel fonksiyonları yerine getirdiği sonucuna vardı.

Flourens had scored a victory for Gratiolet, but it was not to last.

Flourens Gratiolet'e karşı kısa süren bir zafer kazanmış oldu, ancak

Gall's former student, Jean-Baptiste Bouillaud,

Gall'ın eski öğrencisi Jean-Baptiste Bouillaud,

challenged Flourens' conclusion,

Flourens'in vardığı sonuca karşı çıktı.

observing that patients with speech disorders

konuşma bozukluğu olan hastaların hepsinin

all had damage to the frontal lobe.

ön loblarının hasarlı olduğunu gözlemlemesi

And after Paul Broca's 1861 autopsy of a patient who had lost the power

ve 1861de Paul Broca'nın sadece konuşma yetisini kaybeden ancak anlama yetisinde sorun olmayan

to produce speech, but not the power to understand it,

birinin otopsisi sonucu

revealed highly localized frontal lobe damage,

çok yoğun ön lob hasarı ortaya çıkması ışında

the distributed model seemed doomed.

dağıtılmış modeli geçersiz gösterdi.

Localism took off.

Lokalist model kazandı

In the 1870's, Karl Wernicke associated part of the left temporal lobe

1870te Karl Wernicke sol temporal lobun bir bölümünün konuşmayı

with speech comprehension.

anlamakla ilgili olduğunu buldu

Soon after, Eduard Hitzig and Gustav Fritsch

yakın zamanda Eduard Hitzig ve Gustav Fritsch

stimulated a dog's cortex and discovered a frontal lobe region

bir köpreğin beyin zarını uyararak ön lobun bir kısmının kas

responsible for muscular movements.

hareketlerinden sorumlu olduğunu keşfettiler

Building on their work, David Ferrier mapped each piece of cortex

Bu bulgulardan yola çıkan David Ferrier, beyin zarının her bölümünü

associated with moving a part of the body.

vücudun hareket eden bir yeriyle ilişkilendirdi

And in 1909, Korbinian Brodmann built his own cortex map with 52 separate areas.

ve 1909 da, Korbinian Brodmann 52 ayrı kısımdan oluşan kendi beyin haritasını yaptı

It appeared that the victory of Aubertin's localistic model was sealed.

Böylece Aubertin'in zaferi kesinleşmiş oldu

But neurologist Karl Wernicke had come up with an interesting idea.

Ancak nörolog Karl Wernicke ortaya ilginç bir fikir attı

He reasoned that since the regions for speech production and comprehension

Konuşma ve anlama ile ilişkili bölümler yan yana olmadıkları için onları

were not adjacent,

birleştiren dokunun

then injuring the area connecting them might result

zarar görmesi günümüzde resptiv afazi

in a special type of language loss, now known as receptive aphasia.

diye bilinen spesifik türde bir dil bozukluğuna yol açabilirdi.

Wernicke's connectionist model helped explain disorders

Wernicke'in bağlantıcı modeli, birden fazla bölgenin hasar

that didn't result from the dysfunction of just one area.

görmesi sonucu oluşan hastalıkları açıklamakta yardımcı oldu.

Modern neuroscience tools reveal a brain more complex than

modern nöroloji beyinin Gratiolet'in, Aubertin'in ve hatta

Gratiolet, Aubertin, or even Wernicke imagined.

Wernicke'nin bile hayal edebileceğinden çok daha komplike olduğunu gösteriyor

Today, the hippocampus is associated with two distinct brain functions:

Günümüzde, hipokampüs iki farklı beyin fonksiyonuyla ilişkilendirilmiştir:

creating memories and processing location in space.

anıları yaratmak ve konum bilgisini işlemek

We also now measure two kinds of connectivity:

Ayrıca artık iki tür bağlantıyı inceliyoruz:

anatomical connectivity between two adjoining

beraber çalışan yan yana iki bölge arasındaki

regions of cortex working together,

anatomik bağlantı ve

and functional connectivity between separated regions

yine bir işlem için beraber çalışan ancak

working together to accomplish one process.

ayrı olan iki bölge arasındaki fonksiyonel bağlantı

A seemingly basic function like vision

Görmek gibi çok basit gozüken bir fonksiyon

is actually composed of many smaller functions,

aslında beynin farklı yerlerindekeki biçim, renk ve pozisyonu

with different parts of the cortex representing

işleyen birçok küçük işlemi gerçekleştiren

shape, color and location in space.

kısımların birlikte çalışmasıyla mümkün olabiliyor.

When certain areas stop functioning, we may recognize an object,

Bazı bölümler çalışmamaya başladığında bir objeyi tanımamıza rağmen

but not see it, or vice versa.

göremeyebiliriz veya tam tersi olabilir.

There are even different kinds of memory for facts and for routines.

Anılar için bile farklı çeşitler mevcut.

And remembering something like your first bicycle

ve ilk defa bisiklete binmek gibi bir şeyi hatırlamak

involves a network of different regions each representing the concept

taşıtları, bisikletin şeklini, zilin sesini ve o an yaşanan

of vehicles, the bicycle's shape, the sound of the bell,

duyguları temsil eden bölgelerin birbirleriyle

and the emotions associated with that memory.

bağlantılarını gerektiriyor.

In the end, both Gratiolet and Aubertin turned out to be right.

Sonuç olarak hem Gratiolet hem de Aubertin haklı çıktı.

And we still use both of their models to understand how cognition happens.

Ve biz hala algının nasıl gerçekleştiğini anlamak için onların modellerini kullanıyoruz.

For example, we can now measure brain activity on such a fine time scale

Örneğin, artık beyin aktivitelerini o kadar küçük zaman dilimlerinde gözlemleyebiliyoruz ki

that we can see the individual localized processes that comprise

kişinin bir şeyi hatırlamasında kullandığı bölgesel işlemleri

a single act of remembering.

görebiliyoruz.

But it is the integration of these different processes and regions

Bu farklı işlemlerin ve bölgelerin birlikte çalışıyor olması

that creates the coherent memory we experience.

tecrübe ettiğimiz anıların akıcı ve düzgün kalmasını sağlıyor.

The supposedly competing theories prove to be two aspects

Başlangıçta zıt gibi gözüken iki modelin aslında daha büyük bir modelin

of a more comprehensive model,

iki özelliği olduğu ortaya çıktı

which will in turn be revised and refined

ki bunlar bile beyni anlamamızı sağlayan

as our scientific techologies and methods for understanding the brain improve.

bilimsel metodlar ilerledikçe değiştirilip geliştirileceklerdir.