Why is Alzheimer’s disease so difficult to treat? - Krishna Sudhir

Çeviri: Elif Usta Gözden geçirme: Gülsüm Öztürk

Around the world, tens of millions of people have Alzheimer's disease,

Dünya çapında, on milyonlarca insan, bir kişinin hafızasını ve diğer

a debilitating brain disorder that gradually destroys a person's memory

bilişsel yeteneklerini yavaş yavaş yok eden zayıflatıcı bir beyin bozukluğu olan

and other cognitive abilities.

Alzheimer hastalığına sahiptir.

It takes a heavy toll on both patients and families,

Alzheimer'ı olan yakın birine bakmak duygusal olarak yıpratıcı ve

as caring for a loved one with Alzheimer's can be emotionally overwhelming

finansal olarak zor olabileceğinden, hem hastalar hem de aileler için

and financially difficult.

ağır bir yük oluşturur.

While doctors have studied Alzheimer's for decades,

Doktorların onlarca yıldır Alzheimer'ı incelemesine ve

conducting hundreds of clinical trials,

yüzlerce klinik çalışma yürütmesine rağmen

there is still no effective preventive treatment or cure.

hala etkili bir önleyici tedavi veya kür bulunmamaktadır.

So, why is Alzheimer's disease so difficult to treat?

Alzheimer hastalığının tedavisi neden bu kadar zor?

Alzheimer's accounts for 60 to 80% of all dementia patients worldwide.

Alzheimer, dünya çapındaki tüm demans hastalarının %60 ila 80'ini oluşturur.

Dementia is a broader term, used to describe a variety of conditions

Demans, hastanın hafızasını, düşünme becerilerini ve günlük işlevlerini

that affect a patient's memory, thinking skills, and everyday functions.

etkileyen çeşitli koşulları tanımlamak için kullanılan daha geniş bir terimdir.

Most Alzheimer's patients first notice symptoms in their 60s,

Çoğu Alzheimer hastası semptomları ilk olarak 60'lı yaşlarında fark eder,

experiencing mild memory problems,

zaman kavramını yitirebilir veya

like losing track of dates or forgetting what they just learned.

az önce öğrendiklerini unutmak gibi hafif hafıza sorunları yaşar.

Some experience other changes, like frequent shifts in mood,

Bazıları ruh halindeki ani değişimler,

increased anxiety and agitation,

artan kaygı ve huzursuzluk ve de

and problems with coping in new situations.

yeni durumlarla başa çıkma sorunları gibi başka değişiklikler yaşar.

Symptoms typically progress gradually over years

Belirtiler tipik olarak yıllar içinde kademeli olarak ilerler

and eventually a person with Alzheimer's may require constant care.

ve sonunda Alzheimer'lı bir kişi sürekli bakıma ihtiyaç duyabilir.

Some rare forms of Alzheimer's are caused by a single inherited gene variant.

Alzheimer'ın bazı nadir formlarına tek bir kalıtsal gen varyantı neden olur.

But most of the time Alzheimer's is due to the complex interaction

Ancak çoğu zaman Alzheimer, yaşam tarzı ve çevresel faktörlerle

of multiple genes in combination with lifestyle and environmental factors,

birlikte çoklu genlerin karmaşık etkileşiminden kaynaklanmaktadır,

so it's impossible to predict who will develop the disease.

bu nedenle kimin hastalığa yakalanacağını tahmin etmek imkansızdır.

Alzheimer's involves a long, chronic process,

Alzheimer, beyinde birçok değişikliğe yol açan

resulting in many changes to the brain,

uzun ve kronik bir süreçtir ve muhtemelen

that likely starts to unfold at least 1 to 2 decades before symptoms first appear.

belirtilerin ilk ortaya çıkışından en az 10-20 yıl önce oluşmaya başlar.

So it's been difficult for scientists to pinpoint

Dolayısıyla bilim adamlarının bu süreci neyin tetiklediğini ve

exactly what triggers this process

Alzheimer'ın birçok semptomuna neyin neden olduğunu

and what causes the many symptoms of Alzheimer's.

tam olarak belirlemesi zor olmaktadır.

But thanks to continued research, they're beginning to put this puzzle together.

Ancak devam eden araştırmalar sayesinde, yapbozu birleştirmeye başlıyorlar.

Initially, scientists noticed that the brains of Alzheimer's patients

Başlangıçta, bilim insanları Alzheimer hastalarının beyinlerinde beta-amiloid

display an abnormal buildup of a compound called beta-amyloid.

adı verilen bir bileşiğin anormal bir şekilde biriktiğini fark ettiler.

Beta-amyloid is created when a large protein,

Beta-amiloid, büyük bir protein,

amyloid-beta precursor protein, or APP, is broken down.

amiloid-beta öncü protein, veya APP parçalandığında oluşur.

APP plays an essential role in the brain, aiding in neural growth and repair.

APP nöral büyüme ve onarıma yardımcı olarak beyinde önemli bir rol oynar.

However, in Alzheimer's patients, it's thought that APP is improperly cleaved,

Bununla birlikte, Alzheimer hastalarında,

APP'nin yanlış bir şekilde bölündüğü ve kolayca bir araya toplanan

creating sticky beta-amyloid byproducts, which easily clump together.

yapışkan beta-amiloid yan ürünleri oluşturduğu düşünülmektedir.

These plaques can build up in the spaces between neurons,

Bu plaklar nöronlar arasındaki boşluklarda birikebilir

and interfere with normal brain signaling.

ve normal beyin sinyallerine müdahale edebilir.

But this likely isn't the full story.

Ama bu muhtemelen hikayenin tamamı değil.

While all patients with Alzheimer's have plaques,

Alzheimer'lı tüm hastalarda plaklar olsa da,

not all people with plaques have or will develop dementia.

plakları olan herkesin demans hastası olduğu ya da olacağı anlamına gelmez.

And Alzheimer's symptoms don't always become more severe

Ve beyinde plaklar biriktikçe Alzheimer semptomları her zaman

as plaques accumulate in the brain.

daha şiddetli hale gelmez.

In the 1980s, another protein, tau, emerged as a possible contributor.

1980'lerde, başka bir protein olan tau, olası bir etmen olarak ortaya çıkmıştır.

Tau's normal role is as a scaffolding protein,

Tau'nun normal rolü, bir iskele proteini olarak

to help reinforce the internal structure of neurons and give them their shape.

nöronların iç yapısını güçlendirmeye yardımcı olmak ve onlara şekil vermektir.

But in Alzheimer's patients, tau is modified and misfolded,

Ancak Alzheimer hastalarında tau modifiye olur ve yanlış katlanır,

causing it, like beta-amyloid, to become sticky and to clump.

bu da beta-amiloid gibi yapışkan hale gelmesine ve kümelenmesine neden olur.

These tau tangles accumulate within neurons and are toxic,

Bu tau yumakları nöronlar içinde birikir ve toksiktir

causing the cells to eventually die.

ve hücrelerin sonunda ölmesine neden olur.

In patients, plaques normally appear before tangles,

Hastalarda plaklar normalde tau yumaklarından önce ortaya çıkar,

yet questions still remain.

ancak sorular halen devam etmektedir.

Do amyloid plaques trigger tau dysfunction?

Amiloid plaklar tau disfonksiyonunu tetikler mi?

And why exactly do these abnormal proteins lead to such specific disease symptoms?

Ve neden bu anormal proteinler bu tür spesifik hastalık semptomlarına yol açar?

To make matters more complex,

Konu daha da karmaşık hale gelirken,

recent studies have found that Alzheimer's is closely linked to changes

son çalışmalar Alzheimer'ın, mikroglia adı verilen bağışıklık hücrelerinin

in the way immune cells, called microglia, function in the brain.

beyindeki işleyiş biçimindeki değişikliklerle yakından bağlantılı

olduğunu ortaya koymuştur.

Others have found that Alzheimer's may also be caused by problems

Diğerleri, Alzheimer'ın, sinaps adı verilen nöronlar arasındaki

in the junctions between neurons, called synapses.

bağlantılardaki sorunlardan da kaynaklanabileceğini saptamıştır.

And alterations in the way the brain produces and burns energy

Ve beynin enerji üretme ve yakma şeklindeki değişiklikler de

may also be an underlying factor.

altta yatan bir faktör olabilir.

Together, all this suggests that Alzheimer's is likely caused

Tüm bunlar, birlikte, Alzheimer'ın muhtemelen karmaşık bir olay dizisinden

by a complex cascade of events.

kaynaklandığını göstermektedir.

And teasing out the order of events, and how to stop it once it starts,

Olayların sırasını ve başladıktan sonra nasıl durdurulacağını açıklığa kavuşturmak

will take more research.

daha fazla araştırma gerektirecek.

But there are things patients can do to better manage symptoms.

Ancak hastaların semptomları daha iyi yönetmek için yapabilecekleri şeyler var.

Staying active, learning new skills,

Aktif kalmak, yeni beceriler öğrenmek

and even participating in daily activities,

ve hatta ev işleri gibi

like household chores,

günlük aktivitelere katılmak

seems to slow disease progression.

hastalığın ilerlemesini yavaşlatıyor gibi görünüyor.

Medications that target neurotransmitters, the brain's signaling molecules,

Beynin sinyal molekülleri olan nörotransmiterleri hedef alan ilaçlar

can slow memory loss and help with learning and reasoning.

hafıza kaybını yavaşlatabilir ve öğrenme ve akıl yürütmeye yardımcı olabilir.

And scientists continue to develop new therapies.

Ve bilim adamları yeni tedaviler geliştirmeye devam ediyor.

For example, drugs that target beta-amyloid have shown promise

Örneğin, beta-amiloidi hedef alan ilaçlar, hastalığı yavaşlatma ve

in slowing the disease and reducing plaque accumulation in the brain.

beyindeki plak birikimini azaltma konusunda umut vaat etmektedir.

Alzheimer's disease won't go away anytime soon.

Alzheimer hastalığı yakın zamanda yok olmayacak.

Dementia cases are expected to double in the next 20 years.

Demans vakalarının önümüzdeki 20 yıl içinde iki katına çıkması bekleniyor.

But continued research holds the promise of better treatment

Ancak devam eden araştırmalar,

bilim adamları Alzheimer yapbozunu bir araya getirdikçe,

and perhaps one day, prevention,

as scientists piece the Alzheimer's puzzle together.

daha iyi tedavi ve belki de bir gün önleme vaadinde bulunuyor.