Why are there so many types of apples? - Theresa Doud

Çeviri: Nihal Aksakal Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

Have you ever walked into a grocery store

Bir markete gittiğinizde,

and wondered where all those variety of apples came from?

hiç tüm elma çeşitlerinin nereden geldiğini merak ettiniz mi?

You might find SnapDragon,

Aslan ağzı,

Pixie Crunch,

Peri Elması,

Cosmic Crisp,

Kozmik Elma,

Jazz,

Jazz veya

or Ambrosia

Güzel Kokulu

next to the more familiar Red Delicious and Granny Smith.

türlerinin yanı sıra, Leziz Kırmızı ve Yeşil Elma da bulabilirsiniz.

These delightfully descriptive names

Bu leziz tanımlayıcı isimler

belong to just a handful of the over 7,500 apple varieties in the world.

dünyadaki 7500 elma türüne ait.

This huge diversity exists largely because of humanity's efforts to bear new fruit.

Bu devasa çeşitliliğin nedeni, insanların yeni meyve verme çabalarıdır.

Fruit breeding is a way to fulfill the expectations of farmers and consumers

Meyve üretmek, bir elmada belirli özellikler arayan çiftçi ve tüketicilerin

who seek specific qualities in an apple.

beklentilerini karşılama biçimidir.

On the one hand, farmers may want them to be disease-resistant and to store well.

Bir yandan çiftçiler elmaların hastalıksız olmasını ve iyi depolanmasını isteyebilir.

On the other, consumers are swayed by appearance, taste, and novelty.

Diğer yandan tüketiciler ise görüntü, tat ve yenilikten etkilenirler.

So, breeders have to consider everything

Bu durumda üreticiler, elmaların belli iklimlerde

from how well apples grow in certain climates

nasıl yetiştiğinden; rengine, tadına, boyutuna kadar

to their color, taste, and size.

her şeyi dikkate almalıdırlar.

And sometimes finding the perfect fit means breeding something new.

Mükemmel uyumu bulduğunda ise yeni bir şey yetiştirmek demektir.

To create apples with desirable characteristics,

Cazip özelliklere sahip elmalar üretmek için

breeders first need to find parent apples that carry those characteristics.

üreticilerin ilk önce o özellikleri taşıyan ebeveyn elmalar bulması gerekir.

Once the parents have been selected,

Ebeveynler seçildikten sonra,

they have to wait until the trees bloom in the spring.

ağaçların ilkbaharda çiçek açmasını beklemek zorundadırlar.

The breeder takes the pollen from one bloom, called the father,

Damızlık poleni, baba denilen bir çiçekten alınır

and transfers it by hand to the other parent bloom, called the mother,

ve çapraz-tozlaşma denilen bir işlemle

through a process called cross-pollination.

el ile diğer çiçeklenmeye anneye geçer.

Once the mother bloom turns into an apple,

Anne çiçeği elmaya döndüğünde,

the seeds are collected and then planted.

tohumlar toplanır ve ekilir.

It takes about five years for these seeds to grow into trees that produce apples,

Bu tohumların elma veren ağaçlar olması ortalama beş yıl alır,

but because of the way traits are inherited,

bunun sebebi özelliklerin kalıtsal olma şeklidir,

all of the seedlings produced will have different sets of genes

üretilen bütün fideler, farklı şekillerde genler

and characteristics.

ve özelliklere sahip olur.

Bu da demek oluyor ki, istenen kaliteyi bulmak için

This means that to achieve a desired quality,

it takes a lot of offspring,

çok fazla ürün gerekir

not to mention patience on the breeder's part.

ve üreticinin sabrından bahsetmeye gerek bile yoktur.

When a seedling does bear fruit with the desired qualities,

Bir fide istenen niteliklerde meyve verdiğinde,

it's selected for further evaluation.

daha fazla değerlendirme için seçilir.

Of the original crossed seedlings,

Orijinal çaprazlanmış fidelerden

about one in every 5,000 makes it to this prestigious stage.

yaklaşık her 5000'den biri bu prestijli aşamaya girer.

They're then sent to new farms

Daha sonra yetiştiricilerin çeşitli iklimlerin ve toprak tiplerinin

where breeders can assess how various climates and soil types

bitkinin büyümesini nasıl etkilediğini değerlendirebilecekleri

affect the plant's growth.

yeni çiftliklere gönderilirler.

The fruit of the seedling and its many clones

Fide meyvesi ve birçok klonu daha sonra

must then be collected and sampled to ensure consistency.

toplanmalı ve tutarlılık için örneklenmelidir.

Breeders study about 45 traits in an apple,

Yetiştiriciler, bir elmanın dokusu ve sertliği gibi,

like the texture and firmness of the flesh,

olgunlaştığı zaman, suyunun şekerli olduğu

when it ripens,

ve ne kadar süre

how sugary its juice is,

taze kalacağı gibi

and how long it stays fresh.

yaklaşık 45 özelliği inceler.

Over several years, they weed out all the bad apples,

Birkaç yıl boyunca, sadece meyveleri en iyisi olanları seçerek

selecting only those whose fruits are the best.

tüm kötü elmaları temizlerler.

These exclusive plants officially form the cultivar,

Bu özel bitkiler resmen bir çeşit bitki

or new apple variety.

veya yeni elma çeşitlerini oluşturur.

To ensure an exact copy of this cultivar,

Bu çeşidin tam bir kopyasını almak için,

all apple trees must be grafted from the original seedling.

tüm elma ağaçlarının orijinal fidelerinden aşılanması gerekir.

Branches, called scion wood,

Filiz odunu adı verilen dallar

are cut from the original tree and grown to generate more scion wood.

orijinal ağacından kesilir ve daha fazla filiz ağacı elde edilir.

Segments of these trees are then grafted onto root stalk -

Bu ağaçların bölümleri daha sonra kök sapına aşılanır -

that's the lower section of another tree

bu, üstün kökleri

that's been chosen from a different cultivar

ve yetiştirme kabiliyeti için

for its superior roots and growing ability.

farklı bir kültür çeşidinden seçilen başka bir ağacın alt kısmıdır.

Finally, this fusion creates a new apple tree

Son olarak, bu füzyon istenen özelliklere sahip

with the desired qualities.

yeni bir elma ağacı oluşturur.

Each new plant takes up to four years

Her yeni bitkinin yediğimiz meyveyi

before it starts producing the fruit we eat.

üretmeye başlaması dört yıla kadar zaman alıyor.

Apple breeding may be a difficult art, but it's accessible to all:

Elma yetiştiriciliği zor bir sanattır fakat üniversitelerde,

universities,

şirketlerde

companies,

ve hatta kişisel alanlarda

and even individuals can create new cultivars.

yetiştirilebilir.

But to fully own an apple, the breeder faces a final challenge -

Fakat yeni tür bir elmaya sahip olmak bir zorlukla gelir:

naming the fruit.

elmayı isimlendirmek.

After a cultivar is patented,

Bir çeşit patenti alındıktan sonra,

a breeder chooses a name for its trademark.

üretici kendi markası için bir isim seçer.

That final step grants them long-lasting rights over the apple and its clones.

Bu son adım, elmaya ve klonlarına uzun ömürlü haklar veriyor.

That name must be completely original,

Bu isim tamamen orijinal ve yakalayıcı,

and the catchier, the better, of course.

elbette ki daha iyi olmalıdır.

With over 7,500 varieties and counting,

7500'ün üzerinde elma çeşidi var

that's why we have apples called Pink Lady,

ve bu yüzden isimleri Pembeli Kadın,

Sweet Tango,

Tangonun Güzelliği,

Kiku,

Kiku

and EverCrisp.

ve Sonsuz Çıtırlık olan elmalar var.

The more we work with nature's bounty to breed new cultivars,

Yeni çeşitler yetiştirmek için doğanın cömertliği ile ne kadar çok çalışırsak,

the more creative and delectable these names will become.

bu isimler o kadar yaratıcı ve zevkli hale gelecektir.