Why are there so many types of apples? - Theresa Doud

Thật nhiều giống táo, vì sao lại thế ?

Translator: Linh Pham Reviewer: Phu M. Dinh

Have you ever walked into a grocery store

Đã bao giờ bạn bước vào một tiệm tạp hóa

and wondered where all those variety of apples came from?

với đủ các loại táo và tự hỏi chúng đến từ đâu không ?

You might find SnapDragon,

như táo Kim Ngư Thảo

Pixie Crunch,

táo Tiên

Cosmic Crisp,

Cosmic Crisp

Jazz,

Điệu Jazz

or Ambrosia

táo Trường Sanh

next to the more familiar Red Delicious and Granny Smith.

kế đến là loại quen thuộc hơn như táo đỏ mọng và táo Granny Smith

These delightfully descriptive names

những cái tên thú vị này

belong to just a handful of the over 7,500 apple varieties in the world.

chỉ là một số ít trong hơn 7,500 giống táo trên toàn thế giới

This huge diversity exists largely because of humanity's efforts to bear new fruit.

và chính nỗ lực sáng tạo của con người đã tạo nên sự đa dạng phong phú ấy

Fruit breeding is a way to fulfill the expectations of farmers and consumers

Bởi lẽ người nông dân và người tiêu dùng luôn mong chờ cái đặc biệt

who seek specific qualities in an apple.

trong từng giống cây, giống trái mới

On the one hand, farmers may want them to be disease-resistant and to store well.

Một mặt, người nông dân mong chúng không mau hư và dễ bảo quản

On the other, consumers are swayed by appearance, taste, and novelty.

Mặt khác, người tiêu dùng lại muốn chúng vừa ngon, vừa đẹp vừa lạ

So, breeders have to consider everything

Thế nên, nhà lai tạo phải cân nhắc thật kỹ

from how well apples grow in certain climates

từ khả năng phát triển trên một vùng khí hậu

to their color, taste, and size.

tới màu sắc, hương vị và kích thước của chúng

And sometimes finding the perfect fit means breeding something new.

và đôi khi tìm ra sự hoàn hảo đồng nghĩa với tìm ra cái mới

To create apples with desirable characteristics,

để tạo ra giống táo với đủ các đặc tính mong muốn

breeders first need to find parent apples that carry those characteristics.

người lai tạo phải chọn được cặp táo "bố mẹ" với đủ các đặc tính đó

Once the parents have been selected,

khi đã chọn được

they have to wait until the trees bloom in the spring.

ta sẽ chờ tới xuân khi cây đơm hoa

The breeder takes the pollen from one bloom, called the father,

Người lai tạo lấy phấn hoa từ cây là "bố"

and transfers it by hand to the other parent bloom, called the mother,

cho thụ phấn với cây là "mẹ"

through a process called cross-pollination.

gọi là thụ phấn chéo

Once the mother bloom turns into an apple,

Một khi cây mẹ cho ra trái

the seeds are collected and then planted.

người ta thu lấy hạt đó đem gieo trồng

It takes about five years for these seeds to grow into trees that produce apples,

mất khoảng 5 năm để hạt thành cây cho quả

but because of the way traits are inherited,

nhưng vì là thụ phấn chéo nên có

all of the seedlings produced will have different sets of genes

hiện tượng tái tổ hợp, các giống cây tạo ra có bộ gen

and characteristics.

và đặc tính khác nhau

This means that to achieve a desired quality,

Vậy để đạt được chất lượng mong muốn

it takes a lot of offspring,

đòi hỏi rất nhiều thế hệ cây con

not to mention patience on the breeder's part.

chưa kể đến sự kiên nhẫn của người lai tạo

When a seedling does bear fruit with the desired qualities,

và khi đã có được thành phẩm như ý

it's selected for further evaluation.

ta lại tiếp tục vòng tuần hoàn đó

Of the original crossed seedlings,

Xác suất để có được cây con

about one in every 5,000 makes it to this prestigious stage.

với tính trạng vượt trội là 1/5000

They're then sent to new farms

chúng sau đó được gửi đến những nông trại mới

where breeders can assess how various climates and soil types

để tìm hiểu điều kiện môi trường nào

affect the plant's growth.

đã khiến chúng phát triển tốt tới vậy

The fruit of the seedling and its many clones

Quả của cây con và của các thế hệ sau

must then be collected and sampled to ensure consistency.

được giữ lại mẫu nhằm đảm bảo sự nhất quán

Breeders study about 45 traits in an apple,

Có 45 đặc điểm của táo cần nghiên cứu

like the texture and firmness of the flesh,

như kết cấu và độ săn chắc

when it ripens,

khi táo chín

how sugary its juice is,

nó sẽ ngọt đến như thế nào

and how long it stays fresh.

và sẽ tươi được trong bao lâu

Over several years, they weed out all the bad apples,

qua nhiều năm, người ta loại đi giống xấu

selecting only those whose fruits are the best.

và chỉ chọn ra những giống tốt nhất

These exclusive plants officially form the cultivar,

Loại tốt nhất này được đưa vào trồng trọt

or new apple variety.

hay còn gọi là giống táo mới

To ensure an exact copy of this cultivar,

Để đảm bảo sự nguyên vẹn của chất lượng

all apple trees must be grafted from the original seedling.

toàn bộ đều phải được lấy giống từ cây gốc

Branches, called scion wood,

Nhánh mầm, là một phần của cây gốc

are cut from the original tree and grown to generate more scion wood.

được dùng để tạo thêm nhiều nhánh mầm khác

Segments of these trees are then grafted onto root stalk -

những nhánh mầm này sau đó được ghép

that's the lower section of another tree

vào phấn rễ của thân cây gốc khác loài

that's been chosen from a different cultivar

được chọn do

for its superior roots and growing ability.

khả năng phát triển vượt trội của bộ rễ

Finally, this fusion creates a new apple tree

Sau cùng, sự kết hợp này cho ra đời

with the desired qualities.

cây táo mới với chất lượng mong muốn

Each new plant takes up to four years

Mất 4 năm cho một quá trình như vậy

before it starts producing the fruit we eat.

để có được quả mà ta thưởng thức

Apple breeding may be a difficult art, but it's accessible to all:

Trồng táo dù khó khăn nhưng gần gũi vì hiện diện trong:

universities,

mỗi trường đại học

companies,

mỗi công ty

and even individuals can create new cultivars.

cả mỗi cá nhân miễn đủ khả năng tự mình tạo được giống mới

But to fully own an apple, the breeder faces a final challenge -

nhưng để làm chủ mặt hàng, khó nhất vẫn là

naming the fruit.

đặt tên cho nó

After a cultivar is patented,

Sau khi sản phẩm đã được công nhận

a breeder chooses a name for its trademark.

người ta sẽ chọn cho nó một tên thương hiệu

That final step grants them long-lasting rights over the apple and its clones.

Bước cuối này như đóng dấu quyền sở hữu lâu dài của người lai tạo với quả táo

That name must be completely original,

Cái tên đó phải thật sự độc đáo và đặc sắc

and the catchier, the better, of course.

dĩ nhiên nghe càng bắt tai càng tốt

With over 7,500 varieties and counting,

Hơn 7,500 giống và chưa có dấu hiệu dừng lại

that's why we have apples called Pink Lady,

là lý do mà ta có những cái tên thật lạ Nàng Hồng

Sweet Tango,

Điệu Tango ngọt ngào

Kiku,

Kiku

and EverCrisp.

EverCrisp

The more we work with nature's bounty to breed new cultivars,

càng cố gắng khai thác thiên nhiên, lai tạo ra giống mới

the more creative and delectable these names will become.

lại càng cho ra đời những cái tên thật sáng tạo và thú vị