Why are there so many types of apples? - Theresa Doud

Tłumaczenie: Kacper Borowiecki Korekta: Rysia Wand

Have you ever walked into a grocery store

Czy zastanowiło cię kiedyś w warzywniaku,

and wondered where all those variety of apples came from?

skąd bierze się taka różnorodność jabłek?

You might find SnapDragon,

Jest SnapDragon,

Pixie Crunch,

Pixie Crunch,

Cosmic Crisp,

Cosmic Crisp,

Jazz,

Jazz

or Ambrosia

czy Ambrosia

next to the more familiar Red Delicious and Granny Smith.

tuż obok bardziej znanych Red Delicious i Granny Smith.

These delightfully descriptive names

Te rozkoszne nazwy

belong to just a handful of the over 7,500 apple varieties in the world.

należą do zaledwie paru z ponad 7500 odmian jabłek.

This huge diversity exists largely because of humanity's efforts to bear new fruit.

Ta ogromna różnorodność bierze się głównie z prób tworzenia nowych owoców.

Fruit breeding is a way to fulfill the expectations of farmers and consumers

Hodowla owoców ma spełniać oczekiwania farmerów i konsumentów,

who seek specific qualities in an apple.

którzy poszukują konkretnych cech jabłka.

On the one hand, farmers may want them to be disease-resistant and to store well.

Farmerzy chcą owoców odpornych na przechowywanie i choroby.

On the other, consumers are swayed by appearance, taste, and novelty.

Konsumentów pociąga wygląd, smak i nowinki.

So, breeders have to consider everything

Hodowcy muszą wziąć wszystko pod uwagę,

from how well apples grow in certain climates

od różnic w hodowli jabłek w zależności od kilmatu

to their color, taste, and size.

do ich koloru, smaku i rozmiaru.

And sometimes finding the perfect fit means breeding something new.

Czasem znalezienie ideału wymaga wyhodowania nowej odmiany.

To create apples with desirable characteristics,

Aby stworzyć jabłka o pożądanych cechach,

breeders first need to find parent apples that carry those characteristics.

hodowcy muszą najpierw znaleźć gatunki-rodziców mających te cechy.

Once the parents have been selected,

Po wybraniu rodziców

they have to wait until the trees bloom in the spring.

czeka się na wiosenne kwitnienie.

The breeder takes the pollen from one bloom, called the father,

Wtedy hodowca pobiera pyłek z jednej odmiany, zwanej ojcem

and transfers it by hand to the other parent bloom, called the mother,

i przenosi ją do drugiej, zwanej matką,

through a process called cross-pollination.

poprzez proces zwany zapyleniem krzyżowym.

Once the mother bloom turns into an apple,

Gdy tylko kwiat zmienia się w jabłko,

the seeds are collected and then planted.

plony zostają zebrane, a następnie zasadzone.

It takes about five years for these seeds to grow into trees that produce apples,

Trzeba około pięciu lat, by takie sadzonki wyprodukowały jabłka,

but because of the way traits are inherited,

ale przez mechanizm dziedziczenia cech

all of the seedlings produced will have different sets of genes

wszystkie sadzonki mają różne zestawy genów

and characteristics.

oraz cech szczególnych.

This means that to achieve a desired quality,

Oznacza to, że uzyskanie pożądanej jakości

it takes a lot of offspring,

wymaga licznego potomstwa,

not to mention patience on the breeder's part.

o cierpliwości rolnika nie wspominając.

When a seedling does bear fruit with the desired qualities,

Kiedy sadzonka owocuje owocami o określonych cechach,

it's selected for further evaluation.

wybiera się ją do dalszej oceny.

Of the original crossed seedlings,

Z pierwotnie skrzyżowanych sadzonek

about one in every 5,000 makes it to this prestigious stage.

może jedna na pięć tysięcy dociera do tego prestiżowego etapu.

They're then sent to new farms

Wysyła się je na inne farmy,

where breeders can assess how various climates and soil types

gdzie sadownicy mogą ocenić, jak różne klimaty i typ ziemi

affect the plant's growth.

wpływają na rozwój rośliny.

The fruit of the seedling and its many clones

Owoc sadzonki i wiele ich klonów

must then be collected and sampled to ensure consistency.

trzeba potem zebrać i wypróbować, żeby zachować spójność.

Breeders study about 45 traits in an apple,

Hodowcy badają 45 cech jabłka,

like the texture and firmness of the flesh,

takich jak tekstura czy jędrność owocu

when it ripens,

podczas dojrzewania,

how sugary its juice is,

a także słodycz soku

and how long it stays fresh.

i długotrwałość świeżości.

Over several years, they weed out all the bad apples,

Przez kilka lat eliminuje się wszystkie nieodpowiednie jabłka,

selecting only those whose fruits are the best.

wybierając tylko takie, których owoce są najlepsze.

These exclusive plants officially form the cultivar,

Te ekskluzywne rośliny oficjalnie tworzą kultywar,

or new apple variety.

czyli nową odmianę jabłka.

To ensure an exact copy of this cultivar,

Aby zapewnić dokładną kopię odmiany,

all apple trees must be grafted from the original seedling.

wszystkie owoce muszą być szczepem oryginalnych sadzonek.

Branches, called scion wood,

Gałęzie, zwane odroślą,

are cut from the original tree and grown to generate more scion wood.

obcina się z właściwego drzewa i hoduje tak, żeby dały kolejne odrośla.

Segments of these trees are then grafted onto root stalk -

Fragmenty drzew wszczepia się kłącze,

that's the lower section of another tree

czyli dolną część innego drzewa,

that's been chosen from a different cultivar

wybranego z innego kultywaru

for its superior roots and growing ability.

z uwagi na wyjątkowość korzeni oraz możliwości wzrostu.

Finally, this fusion creates a new apple tree

Ostatecznie połączenie to daje nową jabłoń

with the desired qualities.

o pożądanych cechach.

Each new plant takes up to four years

Każda nowa roślina potrzebuje do czterech lat,

before it starts producing the fruit we eat.

zanim zacznie produkować jadalne owoce.

Apple breeding may be a difficult art, but it's accessible to all:

Hodowla jabłek może być trudną sztuką, jest jednak dostępna dla każdego:

universities,

uniwersytety,

companies,

firmy,

and even individuals can create new cultivars.

a nawet pojedyncze osoby mogą tworzyć nowe kultywary.

But to fully own an apple, the breeder faces a final challenge -

Aby jednak "posiadać" jabłko, hodowca musi sprostać ostatniemu wyzwaniu.

naming the fruit.

Musi je nazwać.

After a cultivar is patented,

Podczas patentowania kultywaru

a breeder chooses a name for its trademark.

hodowca wybiera nazwę jako znak handlowy.

That final step grants them long-lasting rights over the apple and its clones.

Ten ostatni krok zapewnia mu długoletnie prawa do jabłka i jego klonów.

That name must be completely original,

Nazwa musi być całkowicie oryginalna,

and the catchier, the better, of course.

a im bardziej chwytliwa, tym oczywiście lepiej.

With over 7,500 varieties and counting,

Mamy już 7500 odmian i dochodzą kolejne.

that's why we have apples called Pink Lady,

To dlatego istnieją jabłka takie jak Różowa Panna,

Sweet Tango,

Słodkie Tango,

Kiku,

Kiku

and EverCrisp.

czy ZawszeChrupkie.

The more we work with nature's bounty to breed new cultivars,

Im więcej korzystamy z szczodrości natury, tworząc nowe kultywary,

the more creative and delectable these names will become.

tym kreatywniejsze i rozkoszne będą ich nazwy.