How fast is the speed of thought? - Seena Mathew

Çeviri: Beyza Çınar Gözden geçirme: Saliha Karatepeli

Your mortal enemy has captured you and hooked you up to a bizarre experiment.

Ölümcül düşmanınız sizi yakaladı ve tuhaf bir deneye soktu.

He’s extended your nervous system with one very long neuron

Sinir sisteminizi çok uzun bir nöronla

to a target about 70 meters away.

70 metre uzaktaki bir hedefe kadar uzattı.

At some point, he’s going to fire an arrow.

Bir noktada ok atacak.

If you can then think a thought to the target before the arrow hits it,

Eğer ok hedefe ulaşmadan bir şey düşünebilirseniz

he’ll let you go.

sizi serbest bırakacak.

So who wins that race?

Bu yarışı kim kazanır?

In order to answer, we have to examine the hardware of thought: neurons.

Bunu cevaplamak için düşüncenin donanımını incelememiz gerekir: Nöronlar.

The human brain has about 86 billion of these cells.

İnsan beyninde bu hücrelerden yaklaşık 86 milyar tane var.

They transmit signals down their axons by way of electrical impulses,

Sinyalleri elektriksel uyarılar yoluyla

veya potansiyel hareketlerle aksonlarına iletirler.

or action potentials.

One neuron can then pass that signal to the next at a synapse

Daha sonra bir nöron o sinyali sinapstaki başka bir nörona

kimyasal nörotransmiterler yoluyla iletebilir.

by way of chemical neurotransmitters.

The signal is received by the next neuron’s dendrites,

Sıradaki nöron, kollarıyla sinyali alır

aksonuna iletir ve sıra bu şekilde devam eder.

propagated down its axon, and passed further along.

So, the key factors that determine how quickly you think

Ne kadar hızlı düşündüğünüzü belirleyen kilit faktörler

ilk potansiyel aksiyonu üretme,

include how long it takes to generate an initial action potential;

bunu akson boyunca yayma ve sinaps boyunca taşıma hızınıza bağlıdır.

propagate it down the length of the axon; and transport it through the synapse.

Ayrıca dahil olan nöron sayısını

We must also factor in the number of neurons involved

ve sinyallerin gitmesi gereken uzaklığı da hesaba katmalıyız.

and the distance the signal has to travel.

Bunun basit bir yolda nasıl işlediğine bir bakalım: Diz kapağı refleksiniz.

Let’s see what this looks like in a simple pathway— your knee-jerk reflex.

A strike to your patellar tendon triggers an electrical impulse

Diz kapağınızdaki sinirlere darbe almak

bir duyu sinirinizi omurganıza gönderecek bir elektrik uyarıyı tetikler.

that travels up a sensory neuron to your spine.

There the signal branches, and for the sake of simplicity,

Burada sinyal yayılır, basit olması açısından

bu parçanın bir motor sinirine ulaşıp

we’ll consider the segment that jumps into a motor neuron

bacağınıza geri döndüğünü varsayacağız.

to journey back down your leg.

The total length of the neurons in that pathway

Bu yoldaki nöronların toplam uzunluğu

is about 1 meter in someone who is 5 foot 5 inches,

1,65 m boyunda bir insan için yaklaşık 1 metre.

Vuruştan sonra tekme atmanız ortalama 15 ile 30 milisaniye sürer.

and on average it takes 15 to 30 milliseconds from strike to kick.

Hız, zamanın uzaklığa bölümüdür.

Speed is distance divided by time,

so this signal travels somewhere between 120 to 240 kilometers per hour.

Yani bu sinyal saatte 120 ile 240 km hızla gider.

The initial action potential accounts for 1 to 5 milliseconds

İlk potansiyel aksiyon 1 ile 5 milisaniyeye tekabül eder,

and synaptic transmissions only take .1 to .5 milliseconds,

sinaptik iletim ise yalnızca 0,1 ile 0,5 milisaniye sürer.

so the bulk of that time is spent within the axons.

Bu zaman aksonlar içerisinde geçer.

This is consistent with research findings

Ortalama bir nöronun saatte 180 km hızla sinyaller ilettiğini gösteren bu bulgular,

that the average individual neuron sends signals at around 180 kilometers per hour.

araştırmalarla da tutarlıdır.

But speeds can be boosted with myelination and increased axon diameter.

Fakat hız, miyelinasyon ve akson çapı ile arttırılabilir.

Miyelin, aksonu saran

Myelin is a fatty sheath that insulates an axon,

preventing electrical currents from leaking out.

ve elektrik dalgalarının sızmasını önleyen yağlı bir kılıftır.

Meanwhile, axons with larger diameters offer less internal resistance.

Bu arada daha büyük çaplı aksonların iç direnci daha azdır.

These compounded factors can raise the speed of an action potential

Tüm bu faktörler potansiyel bir aksiyon hızını

as high as 432 kilometers per hour.

saatte 432 kilometreye kadar arttırabilir.

Bir yığın çeşitlilik var: Bazı insanlar diğerlerinden hızlı düşünür

There’s plenty of variation: some people think faster than others,

and your own speed of thought changes throughout your lifetime.

ve kendi düşünme hızınız hayatınız boyunca değişir.

In particular, as you reach old age,

Özellikle yaşlandıkça

the myelin sheath covering your axons wears down,

aksonlarınızı saran miyelin kılıfı soyulmaya

and other neuronal structures degrade.

ve diğer nöronal yapılar gerilemeye başlar.

Back to the dastardly experiment.

Korkunç deneye dönecek olursak,

Arrows shot from recurve bows fly, on average,

okun yaydan çıkıp uçması

around 240 kilometers per hour.

ortalama saatte 240 km hızla gerçekleşir.

Which means that given a sufficiently long, myelinated or large-diameter neuron,

Bu da yeteri kadar uzun, miyelimli veya geniş çaplı bir nöron verilirse

your thoughts actually could win the race.

düşüncelerinizin yarışı gerçekten kazanacağı anlamına gelir.

But… there’s a wrinkle.

Fakat... İşin farklı bir boyutu daha var.

The arrow and thought don’t leave the gate at the same time;

Düşünceniz ok ile aynı anda yola çıkmaz.

first the arrow fires, then once you perceive it,

İlk olarak ok atılır, daha sonra siz onu algılarsınız

your signal can start down its path.

ve sinyalleriniz yola çıkar.

Processing images or music, participating in inner speech,

Resim, müzik işleme veya iç konuşmaya dahil olma,

and recalling memories all require complicated neural pathways

hatıraları anımsama gibi şeyler karmaşık yollar gerektirir.

that are nowhere close to the linearity of the knee-jerk reflex.

Bu yollar diz kapağı refleksi gibi doğrusal değildir.

The speed at which these thoughts occur is mostly consistent,

Bu düşüncelerin oluştuğu hız genelde aynıdır,

with variations based on myelination and axon diameter.

miyelinasyon ve akson çapına göre değişiklikler gösterebilir.

But the duration of a thought will vary significantly depending on its routes,

Fakat düşüncenin süresi rotalarına,

molalarına ve varış yerine göre ciddi düzeyde değişkenlik gösterir.

pitstops, and destination.

In this case, when you perceive a threatening stimulus,

Bu durumda tehdit edici bir uyarı hissettiğinizde

you’ll invoke a fear startle response.

korku dolu bir şaşkınlıkla tepki göstereceksiniz.

Similar to the knee-jerk response,

Diz kapağı refleksine benzer olarak

a startle can be involuntary and quite fast.

şaşkınlık da istemsiz ve çok hızlı oluşur.

If the string twangs loud enough,

Eğer sesler çok gürültülü olursa

you might react in less than 65 milliseconds.

65 milisaniyeden daha çabuk tepki verebilirsiniz.

More likely though, your startle reaction will be based on sight.

Fakat daha olası bir şekilde şaşırma reaksiyonunuz görüşe bağlıdır.

Our eyes can process an image as quickly as 13 milliseconds,

Gözlerimiz bir fotoğrafı 13 milisaniye kadar kısa bir sürede işleyebilir

but computation of what you’re seeing and determining the danger it poses

fakat gördüğünüzün hesaplanması ve oluşturduğu tehlikenin belirlenmesi

can take as long as 180 to 200 milliseconds.

180 ile 200 milisaniye kadar zaman alabilir.

In that time the arrow will have gained a head start of about 13 meters.

O zaman ok, 13 metre erken başlamış sayılır.

Hedef yeterince uzakta,

The target is far enough away

that you’ve got just enough of a chance to catch up,

eğer gerçekten hızlıca bir çıkar yol düşünebilirseniz

if you can quickly, and quite literally, think your way out.

yakalamak için yeterli zamanınız olacaktır.