Why is Aristophanes called "The Father of Comedy"? - Mark Robinson

Çeviri: Emine Eroglu Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

At the annual Athenian drama festival in 426 BC,

M.Ö. 426 Atina drama festivalinde, Genç şair Aristophanes tarafından yazılmış

a comic play called The Babylonians,

"Kömürcüler" adlı komedi oyunu, birincilik ödülünü aldı.

written by a young poet named Aristophanes,

was awarded first prize.

Oyunda, Peleponez Savaşı zamanlarında Atina'nın tasviri öyle tartışmalıydı ki

But the play’s depiction of Athens’ conduct during the Peloponnesian War

was so controversial that afterwards,

a politician named Kleon took Aristophanes to court

Politikacı Kleon, Aristophanes'i

"Yabancıların karşısında Atinalılara iftira atmaktan" mahkemeye çıkardı.

for "slandering the people of Athens in the presence of foreigners."

Aristophanes, 2 yıl sonra "Atlılar" oyunuyla geri dönüş yaptı.

Aristophanes struck back two years later with a play called The Knights.

In it, he openly mocked Kleon,

Bu oyunda, açıkça Kleon ile alay etti.

Kleon'u canlandıran karakteri, şehrin çıkışında bir sosis satıcısı

ending with Kleon’s character working as a lowly sausage seller

olarak betimledi.

outside the city gates.

Hicvin bu tarzı, 5. yüzyıl Atinasının sınırsız demokrasisinin bir sonucuydu.

This style of satire was a consequence

of the unrestricted democracy of 5th century Athens

and is now called "Old Comedy."

Şimdilerde buna "Eski Komedi" diyoruz.

Aristophanes’ plays, the world’s earliest surviving comic dramas,

Aristophanes'in oyunları,

günümüze kadar ulaşabilmiş en eski komedi dramalarıdır.

are stuffed full of parodies, songs, sexual jokes, and surreal fantasy.

Bu oyunlar taklitler, şarkılar, cinsel espriler

ve sürreal fantezilerle doludur.

Sıklıkla, gübre böceğinin üzerinde cennete uçan bir kahraman

They often use wild situations,

like a hero flying to heaven on a dung beetle,

or a net cast over a house to keep the owner’s father trapped inside,

ya da, sahibini içeride tutmak için etrafına ağ atılmış bir ev gibi

in order to subvert audience expectations.

izleyicinin beklentisini alt üst etmek için, vahşi durumlara yer verilmiştir.

And they’ve shaped how comedy’s been written and performed ever since.

Bütün bunlar, o günden bu yana

komedinin nasıl yazılıp oynanılacağını şekillendirdi.

The word "comedy" comes from the Ancient Greek "komos," – revel,

"Komedi" kelimesi, Antik Yunan kökenli

"Komos" yani "zevk almak" ve "Oide" , "şarkı söylemek"

and "oide," – singing,

kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur.

and it differed from its companion art form, "tragedy" in many ways.

Bir benzeri olan "trajedi" 'den, aslında birçok yönüyle ayrılır.

Antik Atina trajedilerinde, büyüklerin muazzam düşüşü konu alınırken,

Where ancient Athenian tragedies dealt with the downfall of the high and mighty,

their comedies usually ended happily.

komedilerde genellikle mutlu son oluyordu.

And where tragedy almost always borrowed stories from legend,

Trajedi, neredeyse her zaman efsanelerden esinlenirken

comedy addressed current events.

komedi dönemin olayları ile ilgileniyordu.

Aristophanes’ comedies celebrated ordinary people and attacked the powerful.

Aristophanes'in komedileri, sıradan insanları kutlarken

güçlü olanlara saldırır.

Onun hedefleri kibirli politikacılar,

His targets were arrogant politicians,

savaş yanlısı generaller ve kendini beğenmiş entelektüeller gibi

war-mongering generals,

and self-important intellectuals,

exactly the people who sat in the front row of the theatre,

herkesin tepkilerini görebileceği, en ön sırada oturanlardı.

where everyone could see their reactions.

Bunun sonucunda, bu insanlara

As a result, they were referred to as komoidoumenoi:

"komedide alaya alınanlar" anlamına gelen

"Komoidoumenoi" denildi.

"those made fun of in comedy."

Aristophanes’ vicious and often obscene mockery

Aristophanes'in ahlaksız ve çoğu zaman müstehcen olan hicvi,

held these leaders to account, testing their commitment to the city.

liderlerin şehre olan bağlılığını ölçüyordu.

One issue, in particular, inspired much of Aristophanes’ work:

Atina ve Spartalılar arasındaki Peleponez Savaşı,

Aristophanes'in çalışmalarından esinlenilmiştir.

the Peloponnesian War between Athens and Sparta.

In Peace, written in 421 BC,

M.Ö. 421 yılında yazılmış, "Barış" adlı oyununda

orta yaşlı bir Atinalı "politikacıları vurgunlamaktan"

a middle-aged Athenian frees the embodiment of peace from a cave,

sürgün edilen "Barış" 'ı mağaradan çıkararak özgür bırakır.

where she’d been exiled by profiteering politicians.

Then, in the aftermath of a crushing naval defeat for Athens in 411 BC,

Denizcilik bozgunun akıbetinde,

M.Ö. 411'de, Aristophanes

Aristophanes wrote "Lysistrata."

"Lysistrata-Kadınlar Savaşı" 'nı yazdı.

In this play, the women of Athens grow sick of war

Oyunda, Atina kadınları savaştan sıkılmış, eşleri barış ilan edinceye kadar

and go on a sex strike until their husbands make peace.

seks grevine girmişlerdir.

Other plays use similarly fantastic scenarios to skewer topical situations,

"Bulutlar" adlı oyununda olduğu gibi,

moda olan felsefik düşünceyi hicvettiği fantastik senaryolarla

such as in "Clouds,"

tartışmalı durumlara dikkat çeker.

where Aristophanes mocked fashionable philosophical thinking.

"Bulutlar" 'da, kahraman Strepsiades

yanlışın doğru olduğunu nasıl kanıtlayacağını ve borcun, borç olmadığını

The hero Strepsiades enrolls in Socrates’s new philosophical school,

where he learns how to prove that wrong is right

öğrendiği, Sokrates'in yeni felsefe okuluna kaydolur.

and that a debt is not a debt.

No matter how outlandish these plays get, the heroes always prevail in the end.

Bu oyunlar, her ne kadar tuhaf olsa da

kahramanlar sonunda her zaman üstün gelir.

Aristophanes also became the master of the parabasis,

Aristophanes, aynı zamanda "Parabasis" 'in

yani "aktörlerin doğrudan izleyicelere hitap ettiği,

a comic technique where actors address the audience directly,

çoğu zaman oyun yazarını övdüğü ya da tartışmalı yorumlar ve şakalar yaptığı

often praising the playwright or making topical comments and jokes.

bir komedi tekniğinin ustası hâline de gelmiştir.

For example, in "Birds,"

Mesela, "Birds" adlı oyunda, korolar farklı kuşlardan oluşur

the Chorus takes the role of different birds

ve Atinalı hakimleri, eğer oyunları birincilik ödülünü almazsa

and threatens the Athenian judges that if their play doesn’t win first prize,

onları şehirde yürürlerken pisletmek ile tehdit ederler.

they’ll defecate on them as they walk around the city.

Perhaps the judges didn’t appreciate the joke,

Muhtemelen, hakimler oyunu izlediklerinde bu şakaya müteşekkir olmamışlardı.

as the play came in second.

By exploring new ideas

Yeni fikirler keşfederek, Atina halkını özeleştiriye teşvik ederek

and encouraging self-criticism in Athenian society,

Aristophanes sadece vatandaşlarıyla alay etmemiş,

Aristophanes not only mocked his fellow citizens,

but he shaped the nature of comedy itself.

komedinin doğasını da şekillendirmiştir.

Hailed by some scholars as the father of comedy,

Bazı bilgeler tarafından "Komedinin Babası" olarak takdir edilmiş,

his fingerprints are visible upon comic techniques everywhere,

parmak izleri komedi tekniklerinin

from slapstick

şakşakçılıktan, iki kişilik gösteriye,

to double acts

to impersonations

to political satire.

canlandırmalardan, politik hicve kadar

Through the praise of free speech and the celebration of ordinary heroes,

her yerinde görülür.

Serbest konuşma özgürlüğünün övülmesiyle

his plays made his audience think while they laughed.

ve sıradan kahramanları kutlamasıyla

And his retort to Kleon in 425 BC still resonates today:

oyunları, izleyiciyi güldürürken düşündürmüştür.

M.Ö. 425'te, Kleon'a karşılık verdiği cevabında,

hâlâ bugüne yankı yapar;

“I’m a comedian, so I’ll speak about justice,

"Ben bir komedyenim.

no matter how hard it sounds to your ears.”

Bu yüzden adalet hakkında konuşacağım.

Kulaklarına işitmesi

ne denli zor gelse de."