What is hysteria, and why were so many women diagnosed with it? - Mark S. Micale

395,903 views ・ 2024-09-24

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Eren Gokce
00:06
Do you ever feel tired? Overwhelmed?
0
6919
3087
Kendinizi hiç yorgun hissettiniz mi? Bunalmış?
00:10
Nervous? Depressed?
1
10465
2502
Gergin? Depresif?
00:13
Do you have headaches, dizziness, cramps, difficulty breathing?
2
13509
4338
Baş ağrısı, baş dönmesi, kramplar, nefes almada zorluk çekiyor musunuz?
00:18
From 300 BCE to the early 1900s,
3
18514
3629
MÖ 300′den 1900′lerin başına kadar,
00:22
if you answered yes to these questions and you had a uterus,
4
22310
4421
bu sorulara evet yanıtı verdiyseniz ve bir rahminiz varsa,
00:27
a European or American doctor would likely diagnose you with hysteria.
5
27690
5089
Avrupalı veya Amerikalı bir doktor size muhtemelen histeri teşhisi koyardı.
00:33
No, not mass hysteria.
6
33488
2252
Hayır, kitlesel histeri değil.
00:36
Ladylike hysteria.
7
36074
2002
Kadınsı histeri.
00:38
The catch-all term “hysteria” was used by physicians, who were mostly men,
8
38659
4797
 “Histeri” terimi, çoğunlukla erkek doktorlar tarafından,
00:43
to describe just about any unexplainable medical condition
9
43706
4505
kadın hastaların maruz kaldığı hemen hemen her türlü açıklanamayan tıbbi durumu
00:48
suffered by female patients.
10
48211
2168
tanımlamak için kullanılıyordu.
00:51
By some interpretations,
11
51339
1626
Bazı yorumlara göre,
00:52
being a woman was itself long considered a pathology
12
52965
3712
kadın olmanın kendisi uzun süre her türlü sorunun ortaya çıktığı
00:56
from which all kinds of problems arose.
13
56677
2545
bir patoloji olarak kabul edildi.
00:59
Throughout its long history, hysteria was used as a cultural signifier
14
59931
4838
Uzun tarihi boyunca histeri, otorite sahibi erkeklerin,
01:04
for what men with authority found contemptible and incomprehensible
15
64769
4880
güçten yoksun ya da güç kullanmaya çalışan kadınların davranışlarında
01:09
in the behavior of women who lacked, or tried to exercise, power.
16
69649
5172
aşağılayıcı ve anlaşılmaz buldukları şeylerin
kültürel bir göstergesi olarak kullanılmıştır.
01:15
The term hysteria is derived from the Greek word for uterus,
17
75404
4380
Histeri terimi Yunanca rahim kelimesinden türetilmiştir
01:19
and was first used in the 4th century BCE.
18
79909
3587
ve ilk kez M.Ö. 4. yüzyılda kullanılmıştır.
01:24
Drawing on earlier Egyptian beliefs, and not a great deal of medical rigor,
19
84288
4505
Eski Mısır inançlarına dayanan ve tıbben pek de titiz olmayan Yunanlılar,
01:29
the Greeks viewed hysteria as a malady of the womb,
20
89043
3253
histeriyi rahmin bir hastalığı olarak görmüş ve rahmin yerinden çıkıp
01:32
arguing that the uterus could dislodge and move throughout the body,
21
92505
3962
vücutta hareket ederek çeşitli rahatsızlıklara yol açabileceğini
01:36
causing a variety of ailments.
22
96467
2294
savunmuşlardır.
01:39
They believed the uterus wandered because it longed to bear children,
23
99345
4213
Rahmin çocuk doğurmayı arzuladığı için dolaştığına inanıyorlardı
01:43
and for that reason,
24
103975
1168
ve bu nedenle
01:45
unmarried women were the most likely to get a hysteria diagnosis.
25
105143
3878
histeri teşhisi en çok evli olmayan kadınlara konuyordu.
01:49
The usual prescription was immediate marriage, impregnation,
26
109856
4170
Genel reçete derhal evlilik, hamile bırakma
01:54
or the use of uterine fumigations
27
114026
2545
ya da asi organı tekrar yerine oturtmak için
01:56
to entice the rebellious organ back into place.
28
116571
3670
rahim fumigasyonlarının kullanılmasıydı.
02:00
By the 2nd century CE,
29
120658
2044
MS 2. yüzyıla gelindiğinde
02:02
Roman physicians rejected the wandering womb theory.
30
122702
3503
Romalı hekimler gezgin rahim teorisini reddetti.
02:06
But they still viewed the uterus as the source of hysteria,
31
126539
3378
Ancak yine de rahmi histerinin kaynağı olarak görüyorlar,
02:10
believing, without much evidence, that it produced a secretion similar to semen,
32
130334
5214
çok fazla kanıt olmaksızın meniye benzer bir salgı ürettiğine,
02:15
which— if not released— corrupted the blood and irritated the nerves.
33
135673
5047
salgılanmadığı takdirde kanı bozduğuna ve sinirleri tahriş ettiğine inanıyorlardı.
02:21
As a result, midwives would often treat hysteria by manually inducing orgasms
34
141470
5673
Sonuç olarak, ebeler genellikle kadın hastalarda elle orgazm yaratarak
02:27
in female patients.
35
147143
1543
histeriyi tedavi ederlerdi.
02:29
By the late Middle Ages, Christianity had spread throughout Europe,
36
149020
3670
Orta Çağ’ın sonlarına doğru Hristiyanlık tüm Avrupa’ya yayılmış
02:32
and its influence had likewise infiltrated Western medical practice.
37
152690
4463
ve etkisi aynı şekilde Batı tıp uygulamalarına da sızmıştı.
02:37
Physicians started to posit that hysteria was a malady not of the womb,
38
157653
4672
Hekimler histerinin rahmin değil, ruhun bir hastalığı olduğunu
02:42
but of the soul, and reflected Satanic influence.
39
162491
3879
ve Şeytani etkiyi yansıttığını öne sürmeye başladılar.
02:47
Doctors continued to dismiss women’s symptoms and pain,
40
167246
3045
Doktorlar kadınların semptomlarını ve ağrılarını görmezden gelmeye devam etti,
02:50
now misogynistically shifting the blame to their supposed inherent weak wills
41
170416
5589
şimdi de kadın düşmanı bir şekilde suçu
kadınların doğuştan sahip oldukları varsayılan
zayıf iradelerine ve günaha yatkınlıklarına atıyorlardı.
02:56
and susceptibility to sin.
42
176214
2127
02:58
This situation worsened through the 16th and 17th centuries,
43
178633
3837
Bu durum 16. ve 17. yüzyıllar boyunca daha da kötüleşti,
03:02
as women, especially those who didn’t conform to social expectations,
44
182595
4379
çünkü kadınlar, özellikle de toplumsal beklentilere uymayanlar,
03:07
risked being accused of witchcraft, which often carried heavy consequences.
45
187099
5131
cadılıkla suçlanma riskiyle karşı karşıya kaldılar
ve bu da genellikle ağır sonuçlar doğurdu.
03:12
In late Victorian Europe and North America,
46
192939
2585
Viktorya dönemi Avrupa ve Kuzey Amerika’sının sonlarında,
03:15
some medical doctors started arguing that hysteria’s true origin
47
195524
4130
bazı tıp doktorları histerinin gerçek kökeninin bedende
03:19
lay not in the body or soul, but rather, in the mind.
48
199654
4170
ya da ruhta değil, daha ziyade zihinde yattığını savunmaya başladı.
03:24
Middle class women, facing intense demands of social respectability
49
204575
4046
Sosyal saygınlık ve katı cinsel davranış kurallarının
03:28
and strict codes of sexual conduct,
50
208621
2419
yoğun talepleriyle karşı karşıya kalan
03:31
were often referred to “nerve doctors”
51
211123
3129
orta sınıf kadınlar,
duygusal ve psikolojik sıkıntılarını tedavi etmek için izole edici
03:34
who’d use isolating and unfounded rest cures
52
214418
3170
ve asılsız dinlenme kürleri kullanan “sinir doktorlarına” yönlendiriliyordu.
03:37
to treat any emotional and psychological distress.
53
217588
3045
03:41
When writing her semi-autobiographical short story, “The Yellow Wallpaper,”
54
221550
4755
Charlotte Perkins Gilman, yarı otobiyografik kısa öyküsü
03:46
Charlotte Perkins Gilman drew from the distressing treatment she underwent
55
226514
4087
“The Yellow Wallpaper”ı yazarken, histerik eğilimleri nedeniyle gördüğü
03:50
for her so-called hysterical tendencies.
56
230601
3045
sıkıntılı tedaviden yararlanmıştır.
03:54
The narrator, suffering from what would now likely be diagnosed
57
234230
3545
Günümüzde muhtemelen doğum sonrası depresyon olarak
03:57
as postpartum depression,
58
237775
1835
teşhis edilecek bir hastalıktan muzdarip olan anlatıcı,
03:59
describes being confined alone in an attic
59
239610
3128
bir tavan arasına tek başına kapatıldığını
ve okuma ya da yazma da dahil olmak üzere
04:03
and being denied any intellectual activity,
60
243072
2711
herhangi bir entelektüel faaliyetten mahrum bırakıldığını anlatır.
04:05
including reading or writing.
61
245783
2419
04:08
Around this same time, Sigmund Freud was rising to fame.
62
248911
4421
Aynı dönemde Sigmund Freud’un ünü artıyordu.
04:13
He believed hysteria, like other nervous conditions,
63
253833
3336
Diğer sinir hastalıkları gibi histerinin de
04:17
was caused by repressed emotional trauma.
64
257169
3129
bastırılmış duygusal travmalardan kaynaklandığına inanıyordu.
04:20
His treatment required drawing these memories out of the unconscious
65
260715
3837
Tedavisi, bu anıların kabul edilip ele alınabilmesi için
04:24
so they could be acknowledged and addressed.
66
264677
2502
bilinçdışından çıkarılmasını gerektiriyordu.
04:27
Freud also dismissed the idea that hysteria was unique to women.
67
267888
3921
Freud ayrıca histerinin kadınlara özgü olduğu fikrini de reddetti.
04:32
Belief in “male hysteria” became prominent during and after the First World War,
68
272310
5839
“Erkek histerisi” inancı, Birinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında öne çıktı,
04:38
but was framed as the more masculine-sounding “shell shock.”
69
278149
4546
ancak daha erkeksi olan ‘mermi şoku’ olarak çerçevelendi.
04:43
Over the 20th century,
70
283112
1835
20. yüzyıl boyunca
04:44
the term hysteria was slowly replaced by specific, less gendered diagnoses,
71
284947
6215
histeri terimi yerini yavaş yavaş anksiyete, depresyon,
04:51
including anxiety, depression, PTSD, and epilepsy.
72
291370
4463
TSSB ve epilepsi gibi daha az cinsiyetçi tanılara bıraktı.
04:56
And hysteria was officially removed
73
296375
2378
Histeri 1980 yılında
04:58
from the “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” in 1980.
74
298753
4879
“Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı”ndan
resmen çıkarıldı.
05:04
Today, most scholars argue that the blanket disease hysteria
75
304342
4254
Bugün çoğu akademisyen, histeri hastalığının
her zaman doktorların hayal gücünün bir ürünü olduğunu savunuyor.
05:08
was always a figment of doctors’ imaginations.
76
308596
2961
05:12
As outright medical sexism declined, so did its diagnosis.
77
312058
4838
Açık tıbbi cinsiyetçilik azaldıkça, teşhisi de azalmıştır.
05:17
Nevertheless, its legacy reflects Western medicine’s
78
317188
3461
Bununla birlikte, bu hastalığın mirası, Batı tıbbının
05:20
long, storied, and ongoing history
79
320649
3170
kadınların acılarını yanlış atfetme ve önemsizleştirme konusundaki uzun,
05:23
of misattributing and trivializing women’s pain.
80
323903
3670
hikâyeli ve süregelen geçmişini yansıtmaktadır.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7