What is hysteria, and why were so many women diagnosed with it? - Mark S. Micale

395,903 views ・ 2024-09-24

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Martyna Selke
00:06
Do you ever feel tired? Overwhelmed?
0
6919
3087
Znasz uczucie zmęczenia? Przytłoczenia?
00:10
Nervous? Depressed?
1
10465
2502
Zdenerwowania? Depresji?
00:13
Do you have headaches, dizziness, cramps, difficulty breathing?
2
13509
4338
Miewasz bóle albo zawroty głowy, skurcze, trudności w oddychaniu?
00:18
From 300 BCE to the early 1900s,
3
18514
3629
Od 300 roku p.n.e. do początku XX wieku,
00:22
if you answered yes to these questions and you had a uterus,
4
22310
4421
odpowiedź twierdząca i posiadanie macicy
00:27
a European or American doctor would likely diagnose you with hysteria.
5
27690
5089
byłyby najpewniej podstawą do diagnozy histerii.
00:33
No, not mass hysteria.
6
33488
2252
Nie masowej histerii.
00:36
Ladylike hysteria.
7
36074
2002
Damskiej histerii.
00:38
The catch-all term “hysteria” was used by physicians, who were mostly men,
8
38659
4797
Termin “histeria” używany był przez lekarzy, głównie mężczyzn,
00:43
to describe just about any unexplainable medical condition
9
43706
4505
do opisania prawie każdego niewytłumaczalnego stanu chorobowego,
00:48
suffered by female patients.
10
48211
2168
którego doświadczały pacjentki.
00:51
By some interpretations,
11
51339
1626
Według niektórych interpretacji
00:52
being a woman was itself long considered a pathology
12
52965
3712
bycie kobietą od dawna było uważane za patologię,
00:56
from which all kinds of problems arose.
13
56677
2545
z której powstały wszelkiego rodzaju problemy.
00:59
Throughout its long history, hysteria was used as a cultural signifier
14
59931
4838
W swojej długiej historii histeria była kulturowym symbolem tego,
01:04
for what men with authority found contemptible and incomprehensible
15
64769
4880
co mężczyźni z autorytetem uznawali za godne pogardy i niezrozumiałe
01:09
in the behavior of women who lacked, or tried to exercise, power.
16
69649
5172
w zachowaniu kobiet, którym brakowało władzy lub próbowały jej używać.
01:15
The term hysteria is derived from the Greek word for uterus,
17
75404
4380
Termin histeria pochodzi od greckiego słowa oznaczającego macicę
01:19
and was first used in the 4th century BCE.
18
79909
3587
i został po raz pierwszy użyty w IV wieku p.n.e.
01:24
Drawing on earlier Egyptian beliefs, and not a great deal of medical rigor,
19
84288
4505
Opierając się na wierzeniach egipskich i niezbyt dużym rygorze medycznym,
01:29
the Greeks viewed hysteria as a malady of the womb,
20
89043
3253
Grecy postrzegali histerię jako chorobę macicy,
01:32
arguing that the uterus could dislodge and move throughout the body,
21
92505
3962
argumentując, że macica może się przemieszczać po całym ciele,
01:36
causing a variety of ailments.
22
96467
2294
powodując różne dolegliwości.
01:39
They believed the uterus wandered because it longed to bear children,
23
99345
4213
Wierzyli, że macica wędrowała, ponieważ pragnęła mieć dzieci,
01:43
and for that reason,
24
103975
1168
i z tego powodu
01:45
unmarried women were the most likely to get a hysteria diagnosis.
25
105143
3878
niezamężne kobiety były najbardziej narażone na diagnozę histerii.
01:49
The usual prescription was immediate marriage, impregnation,
26
109856
4170
Typową receptą było natychmiastowe małżeństwo, impregnacja
01:54
or the use of uterine fumigations
27
114026
2545
lub fumigacja macicy,
01:56
to entice the rebellious organ back into place.
28
116571
3670
żeby zwabić zbuntowany organ z powrotem na swoje miejsce.
02:00
By the 2nd century CE,
29
120658
2044
W II wieku n.e.
02:02
Roman physicians rejected the wandering womb theory.
30
122702
3503
rzymscy lekarze odrzucili teorię wędrującej macicy.
02:06
But they still viewed the uterus as the source of hysteria,
31
126539
3378
Nadal postrzegali jednak macicę jako źródło histerii,
02:10
believing, without much evidence, that it produced a secretion similar to semen,
32
130334
5214
wierząc, mimo braku dowodów, że wytwarza wydzielinę podobną do nasienia,
02:15
which— if not released— corrupted the blood and irritated the nerves.
33
135673
5047
które, jeśli nie zostało uwolnione, niszczy krew i podrażnia nerwy.
02:21
As a result, midwives would often treat hysteria by manually inducing orgasms
34
141470
5673
W rezultacie położne często leczyły histerię ręcznie, wywołując orgazmy
02:27
in female patients.
35
147143
1543
u kobiet.
02:29
By the late Middle Ages, Christianity had spread throughout Europe,
36
149020
3670
W późnym średniowieczu chrześcijaństwo rozprzestrzeniło się w całej Europie,
02:32
and its influence had likewise infiltrated Western medical practice.
37
152690
4463
a jego wpływy przeniknęły również zachodnią praktykę medyczną.
02:37
Physicians started to posit that hysteria was a malady not of the womb,
38
157653
4672
Lekarze zaczęli twierdzić, że histeria jest chorobą nie macicy,
02:42
but of the soul, and reflected Satanic influence.
39
162491
3879
a duszy i odzwierciedla wpływ satanistyczny.
02:47
Doctors continued to dismiss women’s symptoms and pain,
40
167246
3045
Lekarze nadal odrzucali objawy i ból kobiet,
02:50
now misogynistically shifting the blame to their supposed inherent weak wills
41
170416
5589
mizogynistycznie przenosząc winę na ich rzekomą wrodzoną słabą wolę
02:56
and susceptibility to sin.
42
176214
2127
i podatność na grzech.
02:58
This situation worsened through the 16th and 17th centuries,
43
178633
3837
Sytuacja ta pogorszyła się w XVI i XVII wieku,
03:02
as women, especially those who didn’t conform to social expectations,
44
182595
4379
ponieważ kobiety, zwłaszcza te, które nie spełniały oczekiwań społecznych,
03:07
risked being accused of witchcraft, which often carried heavy consequences.
45
187099
5131
ryzykowały oskarżeniem o czary, co wiązało się z poważnymi konsekwencjami.
03:12
In late Victorian Europe and North America,
46
192939
2585
W późnej wiktoriańskiej Europie i Ameryce Północnej
03:15
some medical doctors started arguing that hysteria’s true origin
47
195524
4130
niektórzy lekarze zaczęli argumentować, że prawdziwe pochodzenie histerii
03:19
lay not in the body or soul, but rather, in the mind.
48
199654
4170
nie leży w ciele czy duszy, ale raczej w umyśle.
03:24
Middle class women, facing intense demands of social respectability
49
204575
4046
Kobiety z klasy średniej, mierzące się z wysokimi wymaganiami społecznymi
03:28
and strict codes of sexual conduct,
50
208621
2419
i surowymi kodeksami zachowań seksualnych,
03:31
were often referred to “nerve doctors”
51
211123
3129
często odsyłane były do “lekarzy nerwów”,
03:34
who’d use isolating and unfounded rest cures
52
214418
3170
którzy stosowali izolujące i bezpodstawne kuracje wypoczynkowe,
03:37
to treat any emotional and psychological distress.
53
217588
3045
mające leczyć emocjonalne i psychiczne cierpienie.
03:41
When writing her semi-autobiographical short story, “The Yellow Wallpaper,”
54
221550
4755
Pisząc swoje półautobiograficzne opowiadanie “Żółta tapeta”,
03:46
Charlotte Perkins Gilman drew from the distressing treatment she underwent
55
226514
4087
Charlotte Perkins Gilman czerpała z niepokojącego leczenia, które przeszła
03:50
for her so-called hysterical tendencies.
56
230601
3045
z powodu swoich tak zwanych histerycznych tendencji.
03:54
The narrator, suffering from what would now likely be diagnosed
57
234230
3545
Narratorka, cierpiąca na coś, co teraz prawdopodobnie zdiagnozowano by
03:57
as postpartum depression,
58
237775
1835
jako depresję poporodową,
03:59
describes being confined alone in an attic
59
239610
3128
opisuje bycie samotną na strychu
04:03
and being denied any intellectual activity,
60
243072
2711
i odmawianie jej jakiejkolwiek aktywności intelektualnej,
04:05
including reading or writing.
61
245783
2419
w tym czytania lub pisania.
04:08
Around this same time, Sigmund Freud was rising to fame.
62
248911
4421
Mniej więcej w tym samym czasie Zygmunt Freud zyskał sławę.
04:13
He believed hysteria, like other nervous conditions,
63
253833
3336
Uważał, że histeria, podobnie jak inne stany nerwowe,
04:17
was caused by repressed emotional trauma.
64
257169
3129
była spowodowana stłumioną traumą emocjonalną.
04:20
His treatment required drawing these memories out of the unconscious
65
260715
3837
Jego leczenie wymagało wyciągnięcia tych wspomnień z nieświadomości,
04:24
so they could be acknowledged and addressed.
66
264677
2502
aby je rozpoznać i rozwiązać.
04:27
Freud also dismissed the idea that hysteria was unique to women.
67
267888
3921
Freud odrzucił również ideę, że histeria jest unikalna dla kobiet.
04:32
Belief in “male hysteria” became prominent during and after the First World War,
68
272310
5839
“Męska histeria” stała się widoczna podczas I Wojny Światowej i po niej,
04:38
but was framed as the more masculine-sounding “shell shock.”
69
278149
4546
ale nazwano ją bardziej męsko brzmiącą “nerwicą frontową”.
04:43
Over the 20th century,
70
283112
1835
Podczas XX wieku
04:44
the term hysteria was slowly replaced by specific, less gendered diagnoses,
71
284947
6215
termin histeria był powoli zastępowany przez specyficzne, mniej płciowe diagnozy,
04:51
including anxiety, depression, PTSD, and epilepsy.
72
291370
4463
w tym lęk, depresję, PTSD i epilepsję.
04:56
And hysteria was officially removed
73
296375
2378
W 1980 roku histeria została oficjalnie usunięta
04:58
from the “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” in 1980.
74
298753
4879
z „Diagnostycznego i statystycznego podręcznika zaburzeń psychicznych”.
05:04
Today, most scholars argue that the blanket disease hysteria
75
304342
4254
Dziś większość uczonych twierdzi, że ogólna histeria jako choroba
05:08
was always a figment of doctors’ imaginations.
76
308596
2961
była wytworem wyobraźni lekarzy.
05:12
As outright medical sexism declined, so did its diagnosis.
77
312058
4838
Wraz ze spadkiem seksizmu medycznego, jej diagnozowanie stało się rzadsze.
05:17
Nevertheless, its legacy reflects Western medicine’s
78
317188
3461
Niemniej jednak jej dziedzictwo odzwierciedla długą, bogatą i trwającą
05:20
long, storied, and ongoing history
79
320649
3170
historię błędnego diagnozowania i trywializowania
05:23
of misattributing and trivializing women’s pain.
80
323903
3670
bólu kobiet w medycynie zachodniej.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7