Hagfish: The world's slimiest creatures - Noah R. Bressman and Douglas Fudge

304,022 views ・ 2022-07-12

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Gul Karlidag Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:06
As the truck screeched to a halt, one of its containers slid off,
0
6919
4588
Kamyon durmak için frene bastığında konteynerlerden biri kaydı.
00:11
hit an approaching Prius and spilled its contents.
1
11507
3837
Yaklaşan bir Prius vurdu ve içindekiler döküldü.
00:16
Those contents happened to be thousands of kilograms of live hagfish,
2
16054
4879
İçinde binlerce kiloluk canlı asalak balık vardı,
00:20
also known as slime eels.
3
20933
2711
bu balıklar ayrıca balçık yılan balığı olarak da bilinir.
00:23
The result of this 2017 car accident was an absolute mess:
4
23895
4337
2017′de gerçekleşen bu trafik kazasının sonucu tam bir karmaşaydı.
00:28
the highway was littered with wriggling fish
5
28232
2628
Otoban kıpır kıpır balıklarla doluydu
00:30
and coated in a thick slime that took the fire department 7 hours to clear.
6
30860
5672
ve itfaiyecilerin temizlemek için 7 saat harcadığı kalın sümüksü tabaka oluşmuştu.
00:37
Astonishingly good looks aside,
7
37700
2336
Şaşırtıcı iyi görünümlerinin yanı sıra asıl güçleri sümüksü maddeden gelmektedir.
00:40
the standout strength of all hagfishes is their slime.
8
40036
4004
00:44
In fact, they’re probably Earth’s slimiest animals.
9
44332
4129
Muhtemelen dünyanın en sümüksü canlılarıdır.
00:48
But why be so slimy?
10
48753
2377
Ama neden bu kadar sümüksüler?
00:51
Watch and learn.
11
51839
1335
İzleyin ve öğrenin.
00:54
This hagfish has detected a dead fish using its keen sense of smell
12
54342
4880
Bu asalak balık, keskin koku duyusunu
ve derisindeki tat alma organına benzeyen
00:59
and the tastebud-like organs dotting its skin.
13
59222
3003
organlarını kullanarak bir ölü balık keşfetti.
01:02
Revealing imposing rows of toothlike structures, it takes the first bite.
14
62558
5506
Görkemli diş benzeri yapıları ortaya çıkararak ilk ısırığı alıyor.
01:08
A shark glides on to the scene and suddenly lunges.
15
68481
3837
Bir köpek balığı sahneye dalıp aniden hamle yapıyor.
01:12
Being caught in the shark’s powerful jaws may seem like a guaranteed death sentence,
16
72318
5255
Köpek balığının güçlü çenesine yakalanmak garanti bir ölüm gibi görünebilir.
01:17
but the hagfish has some tricks up its sleeve.
17
77573
3254
Ama asalak balığın gizli bir kozu var.
01:21
The shark’s teeth clench down but there are no bones to crush—
18
81828
5088
Köpek balığının dişleri kenetleniyor
ama ezecek bir kemik yok— sadece esnek kıkırdak var.
01:26
only flexible cartilage.
19
86916
2127
01:29
And because the hagfish’s skin is so loosely attached to the rest of its body,
20
89168
4088
Balığın derisi vücudunun geri kalanına gevşek bir şekilde bağlı olduğundan
01:33
the pressure from the bite
21
93256
1293
ısırığın baskısıyla temel organları kayar ve zarardan kurtulur.
01:34
causes the hagfish’s essential organs to slip out of the way,
22
94549
4170
01:38
avoiding damage.
23
98719
1419
01:40
This is where being a noodle in a baggy wetsuit really pays off.
24
100346
4505
Bol bir dalış elbisenin içinde erişte olmak işte böyle yarar sağlar.
01:45
Meanwhile, the hagfish also actively repels the shark
25
105643
3962
Asalak balık bu esnada aktif bir şekilde muazzam derece sümük salgılayarak
01:49
by spewing a stupendous supply of slime.
26
109605
3963
köpek balığını kovar.
01:53
Around a hundred slime glands line each side of the hagfish’s body.
27
113901
4797
Vücudunun her tarafında yüzlerce sümük bezleri vardır.
01:58
Within them are mucus and thread cells.
28
118698
3170
İçinde de mukus ve iplik hücreleri bulunur.
02:01
The mucus cells are packed with hundreds of vesicles of condensed mucus
29
121868
4296
Bu mukus hücrelerinde yüzlerce yoğun mukus kesesi varken
02:06
while each thread cell contains an intricately coiled protein fiber.
30
126164
5130
her iplik hücresinde karmaşık sarmallı protein lifler vardır.
02:12
The hagfish contracts the muscles surrounding some of its slime glands,
31
132295
4254
Balık sümük bezlerini çevreleyen kasları kasar,
02:16
causing the cells to eject their contents into the seawater.
32
136549
3754
bu da hücrelerin içindekileri deniz suyuna atmalarına neden olur.
02:20
In a fraction of a second, the mucus vesicles swell and burst,
33
140761
4964
Bir anda mukus keseleri şişer, patlar ve protein lifleri ortaya çıkar.
02:25
and the protein fibers unravel.
34
145725
2085
02:28
Together, they expand to 10,000 times their original volume,
35
148186
5005
Birlikte, asıl hacimlerinin 10.000 katı kadar genişlerler
02:33
instantly creating liters of slime.
36
153191
3420
ve anında litrelerce sümük üretirler.
02:36
Because the substance is composed of mucus
37
156777
2336
Madde mukustan oluştuğu için
02:39
and reinforced with numerous superfine and strong silk-like fibers,
38
159113
4797
ve çok sayıda ince, güçlü ve ipeğe benzer lifle güçlendirildiği için
02:43
the slime is incredibly soft yet tough.
39
163910
3670
sümük inanılmaz yumuşak ama serttir.
02:47
It lodges in the shark’s delicate gills,
40
167872
2711
Köpek balığının narin solungaçlarına yerleşir
02:50
and as the shark chokes and tries to clear the slime,
41
170583
3503
ve köpek balığı boğulup sümüğü temizlemeye çalışırken
02:54
it releases the hagfish.
42
174086
2128
asalak balığı serbest bırakır.
02:56
Now, the hagfish is free from the jaws of death.
43
176881
3045
Ölümün pençesinden kurtuldu
02:59
But it’s in a dilemma of its own doing,
44
179926
2335
ama kendi yaptığının ikileminde
03:02
trapped in a cloud of its own suffocating slime.
45
182261
3504
ve kendi sümüksü katmanında kapana kısılmış halde.
03:05
So what does it do?
46
185932
1751
Peki ne yapacak?
03:07
Well, it ties itself in a knot, of course.
47
187683
2962
Tabii ki de kendini bir düğüm haline getirir.
03:10
Starting at its tail and passing its body through,
48
190645
2669
Kuyruğundan vücuduna doğru
03:13
the hagfish effectively wipes away its own slime.
49
193314
3795
etkili bir şekilde kendi sümüğünü temizler.
03:17
Apparently unfazed by the whole encounter,
50
197360
2961
Bu karşılaşmadan etkilenmemiş bir şekilde yemeğine döner.
03:20
it returns to its meal.
51
200321
2169
03:22
When it gets to a tougher part of the carcass...
52
202490
2878
Sıra leşin sert parçasını geldiğinde...
03:25
Voila! The hagfish ties itself in yet another knot
53
205368
4170
ve işte oldu!
Avantaj elde etmek ve eti çekip almak için bir düğüm daha oluşturur.
03:29
to gain leverage and yank off the meat.
54
209538
3003
03:33
The hagfish’s slime is so remarkable that people are trying to emulate it.
55
213209
4880
Sümüksü maddesi o kadar olağanüstü ki insanlar benzerini oluşturmaya çalışıyor.
03:38
Currently, a lot of athletic and safety gear
56
218422
2586
Şu anda birçok spor ve güvenlik tertibatı
03:41
is made from non-renewable petroleum-based fibers.
57
221008
3420
yenilenemez petrol-bazlı liften üretilmektedir.
03:44
But hagfish slime threads rival the properties of materials like nylon.
58
224428
5589
Ancak balığın sümüksü iplikleri
naylon gibi malzemelerin özelliklerine rakip
03:50
And fibers modeled after those in hagfish slime may present
59
230017
3712
ve bu balıktan örnek alınarak geliştirilen lifler
03:53
a much more sustainable alternative.
60
233729
2753
daha sürdürülebilir bir alternatif sunabilir.
03:56
Meanwhile, hagfish slime is also being explored in military contexts
61
236816
3962
Aynı zamanda bu balıkların sümüklerinin orduda kullanımı araştırıldı.
04:00
as a non-lethal weapon that could be used to stop boats
62
240778
3253
Botların pervanelerini sümükle durdurarak ölümcül olmayan bir silah oluşturulabilir.
04:04
by sliming up their propellers.
63
244031
2169
04:06
In addition to mastering the art of slime and knot-tying,
64
246701
3837
Sümük ve düğüm sanatına ek olarak,
04:10
hagfish have four little hearts
65
250538
2002
asalak balıkların 4 minik kalbi vardır
04:12
and can survive 36 hours without oxygen unscathed.
66
252540
4045
ve 36 saat oksijensiz zarar görmeden hayatta kalabilirler.
04:17
Oh, and they also clean the seafloor
67
257420
2335
Ayrıca deniz tabanını temizliyorlar ve temel besinleri geri dönüştürüyorlar.
04:19
and cycle essential nutrients in the deep sea.
68
259755
2753
04:23
Proto-hagfish were navigating the ocean’s depths
69
263175
2920
Proto-Hagfish’ler okyanusun derinliklerini 300 milyon yıl öncesinde geziniyordu—
04:26
more than 300 million years ago—
70
266095
2961
04:29
before dinosaurs roamed and back when Pangea was still a thing.
71
269056
4088
etrafta dinozorlar gezinmeden önce ve Pangea hala varken.
04:33
Having persisted through multiple mass extinction events,
72
273144
4004
Birçok kitlesel yok oluşu atlatan bu balıklar
04:37
hagfish have just about seen it all.
73
277148
2419
hemen hemen her şeyi görmüş
04:39
And it would appear that they’re still having a wonderful slime.
74
279567
4588
ve görünen o ki hala o harika sümüksü maddeye sahipler.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7