The otherworldly creatures in the ocean's deepest depths - Lidia Lins

Okyanusun en derin derinliklerindeki dünya dışı yaratıklar - Lidia Lins

Çeviri: Kubra Nur CELIK Gözden geçirme: Yunus ASIK

Okyanusun ne kadar uçsuz bucaksız ve derin olduğunu unutmak kolay.

It's easy to forget how vast and deep the ocean really is.

About 60% of it is actually a cold and dark region

Yaklaşık %60'ı aslında derin okyanus olarak bilinen

known as the deep ocean.

soğuk ve karanlık bir alan.

11.000 metreye kadar uzanıyor.

And it reaches down to 11,000 meters.

Yet, this remote zone is also one of the greatest habitats on Earth,

Evet, bu sapa bölge, dev kalamar ve goblin köpek balığından

bir milimetreden daha küçük ufacık hayvanlara kadar

harboring a huge diversity of life,

from giant squids and goblin sharks

büyük bir yaşam çeşitliliğini barındıran

to minuscule animals smaller than a millimeter.

dünyadaki en harika yaşama alanlarından biri.

How do so many species thrive in this underwater world?

Peki bu su altı dünyasında bu kadar çok tür yaşamını nasıl sürdürebiliyor?

Over the decades, intrepid scientists have ventured there to find out.

Yıllarca, gözü pek bilim insanları ne olduğunu anlamak için riski göze aldılar.

Traveling down through the water column,

Su kolonu boyunca aşağı indiğinde,

pressure increases and light begins to wane.

baskı artar ve ışık azalmaya başlar.

At 200 meters, photosynthesis stops

200 metrede fotosentez durur

ve sıcaklık yüzeydeki sıcaklıktan

and temperature decreases from surface temperatures

by up to 20 degrees Celsius.

-20 dereceye kadar düşer.

By 1000 meters, normal sunlight has disappeared altogether.

1000 metrede güneş ışığı tamamen kaybolur.

Without light, life as we know it seems impossible.

Işıksız, bizim bildiğimiz kadarıyla yaşam imkânsız.

That's why in 1844, the naturalist Edward Forbes

Bu yüzden 1844'de doğa bilimci Edward Forbes,

wrote his Azoic Theory,

Azoik Teorisi'ni yazdı.

Azoic, meaning without animals.

Azoik, hayvansız demek.

Forbes was sure that nothing could survive below 600 meters

Forbes, 600 metrenin altında güneş ışığı olmadığı için

on account of the lack of light.

hiçbir şeyin hayatta kalamayacağını emindi.

Of course, the discovery of deep-sea species proved him wrong.

Tabii ki de derin deniz canlılarının keşfi onun hatalı olduğunu kanıtladı.

What Forbes failed to take into account is something called marine snow,

Forbes'in dikkate almayı ihmal ettiği şey, 'deniz karı' denilen bir şeydi,

which sounds much nicer than it is.

çağrışımı olduğundan daha iyi.

Deniz karı temel olarak organik maddedir.

Marine snow is basically organic matter,

things like particles of dead algae, plants, and animals,

Ölü alglerin, bitkilerin ve hayvanların parçacıkları gibi şeyler,

drifting down into the depths

derinliklere doğru sürüklenir

ve derin deniz canlıları için besin işlevi görür.

and acting as food for deep-sea animals.

Largely thanks to that, abundant life forms exist in the darkness,

Bunların sayesinde karanlıkta var olan pek çok yaşam formu

adapting to a harsh reality where only the weird and wonderful can survive.

sadece tuhaf ve mükemmel olanın hayatta kalabileceği zor koşullara uyum sağlar.

Mağara ağızlı balıklar,

Fish with cavernous mouths,

spiky teeth jutting from their jaws,

çenelerinden pörtleyen sivri dişler

and lamp-like structures protruding from their heads,

ve kafalarından fırlayan lambamsı yapılar,

like the anglerfish which entices prey with its misleading glow.

aldatıcı parıltısıyla avını tuzağa düşüren fener balığı gibi.

Several sea creatures have perfected this lightning technique

Bazı deniz yaratıkları biyolojik ışıldama olarak bilinen

known as bioluminescence,

aydınlatma tekniğini mükemmelleştirmiştir.

using it to lure prey,

Bunu avını çekmek,

distract predators,

yırtıcıların dikkatini dağıtmak

or attract mates.

ya da eşlerini bulmak için kullanırlar.

Some creatures use it for camoflauge.

Bazı yaratıklar bunu saklanmak için kullanır.

In parts of the water column where only faint blue light filters through,

Sadece soluk mavi ışığın girebildiği su kolonunun parçalarında,

animals bioluminesce to match the glow.

hayvanlar parıldamayla eşleşmek için biyoışıldama yaparlar.

Predators or prey looking up from below

Aşağıdan bakan yırtıcılar ya da av

are deceived by this camoflauge,

bu kamuflaj tarafından aldatılırlar

unable to see the creatures silhouette.

ve yaratıkların siluetini göremezler.

Such otherworldly adaptations also arise from the need to locate

Böyle dünya dışı uyum da ihtiyaçtan dolayı ortaya çıkar

and snatch up food before it drifts away.

ve amacı avı kaybolmadan önce bulmak ve yakalamaktır.

Some sea animals, like jellyfish, comb jellies and salps

Denizanaları, taraklı denizanaları ya da salplar gibi bazı deniz canlıları,

can migrate between depths

derinlikler arasında kısmen göç edebilirler,

partially because their 90% water consistency

çünkü bedenlerinin %90'ının sudan oluşması,

allows them to withstand immense pressure.

onların yoğun baskıya dayanabilmelerine olanak sağlar.

But they're the exception.

Fakat bu sadece istisnadır.

Most deep-sea creatures are confined to a narrow range in the water column

Çoğu deniz yaratığı besinlerin çok az olduğu su kolonunda ki

where nutrients are scarce

dar bir bölgeye sıkışmışlardır,

since the food drifting downwards from the surface

çünkü yüzeyden aşağı doğru süzülen besin

rapidly sinks to the sea floor.

hızlıca deniz tabanına inmektedir.

Plunging all the way down, we find more exotic creatures.

Hızlıca dikine doğru aşağı indiğimizde, daha çok egzotik yaratıkla karşılaşırız.

Some take on dwarfism,

Bazıları cücelik hâlini almıştır.

a trait that transforms them into miniature versions of animals

Bu yüzeye yaklaştıkça gördüğümüz hayvanların minyatür versiyonlarına

we see closer to the surface.

dönüşme hâlidir.

It's thought that reduced food availability causes the shrinkage.

Küçülmeye sebep olan şeyin besin bulmadaki azalma olduğu düşünülüyor.

Only a tiny fraction of the food produced at the surface reaches the sea floor,

Yüzeyde üretilen besinin sadece minik bir parçası deniz tabanına varır.

so being small gives animals a low energy requirement

Yani küçük olmak hayvanlara az enerji ihtiyacı

and an adaptive advantage.

ve uyum avantajı sağlar.

And yet, the sea is also the land of giants.

Ama deniz devlerin de alanıdır.

Here, gargantuan squids can reach 18 meters long.

Burada dev kalamarlar 18 metre uzunluğuna erişir.

Isopods scuttle around the sea floor like enormous wood lice.

Deniz keneleri deniz tabanında devasa tahta bitleri gibi hızla yürürler.

There are long-limbed Japanese spider crabs,

Orada uzun eklemli Japon örümcek yengeçleri

and oarfish, whose bodies stretch to 15 meters.

ve vücudu 15 metreye kadar esneyebilen kürek balığı bulunmaktadır.

This trait is known as gigantism, and it's something of a mystery.

Bu özellik irilik olarak bilinmekte ve bir gizemin ürünü.

It's thought that high oxygen levels may drive extreme growth in some species,

Yüksek oksijen seviyesinin bazı türlerde aşırı büyümeyi tetikleyebildiği

while the colder temperatures promote longer life spans,

-daha soğuk dereceler daha uzun bir ömür sağlarken-

giving animals the opportunity to grow massive.

ve hayvanlara devasa büyüme fırsatı verdiği düşünülüyor.

Many of these exotic sea beasts will never experience sunlight.

Bu egzotik deniz canavarlarının birçoğu asla güneş ışığını göremeyecek.

Some will venture up through the water column to feed,

Bazıları beslenmek için su kolonu boyunca riski göze alacak

and a few will actually break the waves,

-ve birkaçı aslında dalgaları aşabilecek-

reminding us at the surface

bize okyanusun en derindeki

about the incredible survival skills of the ocean's deepest inhabitants.

sakinlerinin inanılmaz hayatta kalma mücadelesini hatırlatmak için.

Humans still have an astounding 95% of the ocean left to explore.

İnsanların keşfetmesi için hâlâ okyanusun %95 gibi şaşırtıcı bir miktarı var.

So those depths remain a great mystery.

Yani bu derinlikler büyük bir gizem olarak kalmaya devam ediyor.

What other untold wonders lie far below, and which ones will we discover next?

Altta yatan diğer tarifsiz harikalar ne ve bir sonraki keşfedeceklerimiz hangisi?