The otherworldly creatures in the ocean's deepest depths - Lidia Lins

Istoty nie z tego świata z najgłębszych głębi oceanu - Lidia Lins

Tłumaczenie: Marta Konieczna Korekta: Rysia Wand

It's easy to forget how vast and deep the ocean really is.

Łatwo zapomnieć, jak wielki i głęboki jest ocean.

About 60% of it is actually a cold and dark region

Około 60% to zimny i ciemny obszar

known as the deep ocean.

zwany głębią oceanu.

And it reaches down to 11,000 meters.

Sięga 11 000 metrów w głąb.

Yet, this remote zone is also one of the greatest habitats on Earth,

Ta głębia to jedno z najwspanialszych środowisk Ziemi,

harboring a huge diversity of life,

dom dla różnorodnych organizmów,

from giant squids and goblin sharks

od ogromnych kałamarnic i rekinów goblinów,

to minuscule animals smaller than a millimeter.

po maleńkie zwierzęta, mniejsze niż milimetr.

How do so many species thrive in this underwater world?

Jakim cudem tak wiele gatunków żyje w tym podwodnym świecie?

Over the decades, intrepid scientists have ventured there to find out.

Przez lata nieustraszeni naukowcy udawali się tam, by to sprawdzić.

Traveling down through the water column,

W miarę zanurzania ciśnienie rośnie

pressure increases and light begins to wane.

i maleje ilość światła.

At 200 meters, photosynthesis stops

Na 200 metrach ustaje fotosyneza

and temperature decreases from surface temperatures

a temperatura w porównaniu do powierzchni

by up to 20 degrees Celsius.

spada o 20 stopni Celsjusza.

By 1000 meters, normal sunlight has disappeared altogether.

Na 1000 metrów światło słoneczne już nie dociera.

Without light, life as we know it seems impossible.

Życie bez światła wydaje się nam niemożliwe.

That's why in 1844, the naturalist Edward Forbes

Dlatego w 1844 roku naturalista Edward Forbes

wrote his Azoic Theory,

stworzył teorię azoiczną.

Azoic, meaning without animals.

"Azoiczny" znaczy "bez zwierząt".

Forbes was sure that nothing could survive below 600 meters

Forbes był pewien, że nic nie przeżyje poniżej 600 metrów

on account of the lack of light.

z powodu braku światła.

Of course, the discovery of deep-sea species proved him wrong.

Odkrycie gatunków głębinowych podważyło jego teorię.

What Forbes failed to take into account is something called marine snow,

Forbes nie wziął pod uwagę tak zwanego śniegu morskiego,

which sounds much nicer than it is.

co brzmi lepiej niż wygląda.

Marine snow is basically organic matter,

To materia organiczna,

things like particles of dead algae, plants, and animals,

fragmenty martwych alg, roślin, zwierząt,

drifting down into the depths

opadających powoli na dno,

and acting as food for deep-sea animals.

żywiąc istoty w głębinie.

Largely thanks to that, abundant life forms exist in the darkness,

To dzięki niemu życie może kwitnąć w ciemności,

adapting to a harsh reality where only the weird and wonderful can survive.

przystosowane do surowych warunków, gdzie tylko dziwy i cuda mogą przetrwać.

Fish with cavernous mouths,

Ryby z przepastnymi paszczami,

spiky teeth jutting from their jaws,

z ostrymi zębami wystającymi ze szczęk,

and lamp-like structures protruding from their heads,

z niby-lampami wystającymi z głowy.

like the anglerfish which entices prey with its misleading glow.

Żabnicokształtne wabią ofiary zwodniczym blaskiem.

Several sea creatures have perfected this lightning technique

Różne stworzenia morskie udoskonaliły technikę

known as bioluminescence,

zwaną bioluminescencją,

using it to lure prey,

aby wabić ofiary,

distract predators,

odstraszać drapieżniki

or attract mates.

czy przyciągać partnera.

Some creatures use it for camoflauge.

Niektóre używają jej do kamuflażu.

In parts of the water column where only faint blue light filters through,

W głębinie, gdzie dociera jedynie bladoniebieskie światło,

animals bioluminesce to match the glow.

zwierzęta świecą,

żeby dopasować się do tej poświaty.

Predators or prey looking up from below

Drapieżniki lub ofiary patrzące z dołu

are deceived by this camoflauge,

są oszukane przez ten kamuflaż,

unable to see the creatures silhouette.

bo nie widzą sylwetki zwierzęcia.

Such otherworldly adaptations also arise from the need to locate

Podobne niesamowite adaptacje powstają,

aby w porę zlokalizować i złapać pożywienie.

and snatch up food before it drifts away.

Some sea animals, like jellyfish, comb jellies and salps

Niektóre morskie zwierzęta, jak meduzy, żebropławy i salpidy

can migrate between depths

migrują między rożnymi głębokościami,

partially because their 90% water consistency

częściowo dlatego, że ciało złożone w 90% z wody

allows them to withstand immense pressure.

pozwala im wytrzymać ogromne ciśnienie.

But they're the exception.

Ale są wyjątkiem.

Most deep-sea creatures are confined to a narrow range in the water column

Większość istot morskich żyje na określonej głębokości,

where nutrients are scarce

gdzie zasoby są niewielkie,

since the food drifting downwards from the surface

bo jedzenie z powierzchni

rapidly sinks to the sea floor.

szybko opada na dno.

Plunging all the way down, we find more exotic creatures.

Im głębiej, tym więcej egzotycznych stworzeń.

Some take on dwarfism,

Niektóre są karłowate,

a trait that transforms them into miniature versions of animals

są miniaturową wersją zwierząt

we see closer to the surface.

żyjących bliżej powierzchni.

It's thought that reduced food availability causes the shrinkage.

Uważa się, że niedożywienie powoduje karłowacenie.

Only a tiny fraction of the food produced at the surface reaches the sea floor,

Tylko niewielka cześć jedzenia z powierzchni dociera do dna.

so being small gives animals a low energy requirement

Małe stworzenia nie potrzebują dużo energii,

and an adaptive advantage.

co sprzyja adaptacji.

And yet, the sea is also the land of giants.

Mimo to, morze jest domem gigantów.

Here, gargantuan squids can reach 18 meters long.

Kałamarnica kolosalna osiąga 18 metrów długości.

Isopods scuttle around the sea floor like enormous wood lice.

Równonogi truchtają po dnie morza niczym ogromne stonogi.

There are long-limbed Japanese spider crabs,

Są tam długonogie japońskie kraby pacyficzne

and oarfish, whose bodies stretch to 15 meters.

i wstęgor królewski, długi na 15 metrów.

This trait is known as gigantism, and it's something of a mystery.

To cecha zwana gigantyzmem, swego rodzaju zagadka.

It's thought that high oxygen levels may drive extreme growth in some species,

Mówi się, ze wysoki poziom tlenu powoduje intensywny wzrost,

while the colder temperatures promote longer life spans,

a niższe temperatury wydłużają życie,

giving animals the opportunity to grow massive.

pozwalając zwierzętom urastać do wielkich rozmiarów.

Many of these exotic sea beasts will never experience sunlight.

Wiele tych egzotycznych morskich bestii nigdy nie ujrzy słońca.

Some will venture up through the water column to feed,

Niektóre zapuszczą się w górę na żer,

and a few will actually break the waves,

a kilka naprawdę przełamie fale,

reminding us at the surface

przypominając na powierzchni

about the incredible survival skills of the ocean's deepest inhabitants.

o niesamowitych zdolnościach przeżycia mieszkańców najgłębszego oceanu.

Humans still have an astounding 95% of the ocean left to explore.

Co zdumiewające, 95% oceanu wciąż czeka na zbadanie.

So those depths remain a great mystery.

Te głębie pozostają wielką zagadką.

What other untold wonders lie far below, and which ones will we discover next?

Jakie jeszcze niesłychane cuda kryją się w głębi, czekając na odkrycie?