Can you solve the vampire hunter riddle? - Dan Finkel

3,303,659 views ・ 2019-01-28

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ece Ünalan Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:07
The greatest challenge a vampire hunter can take on
0
7741
3300
Bir vampir avcısının üstlenebileceği en büyük mücadele
00:11
is to bring sunlight into a vampire's lair.
1
11041
3590
bir vampirin inine gün ışığını getirmektir.
00:14
You’ve stealthily descended into the darkness of a vampire cave,
2
14631
4290
Gizlice bir vampir mağarasının karanlığına indin,
00:18
setting a sequence of mirrors as you go.
3
18921
3378
inerken bir dizi ayna yerleştirdin.
00:22
When the sun reaches the right angle in the sky,
4
22299
2920
Güneş gökyüzünde doğru açıya ulaştığında
00:25
a focused beam of light will ricochet along the mirrors,
5
25219
3700
odaklanmış bir ışık demeti aynalardan sekerek
00:28
strike your diffuser,
6
28919
1540
ışık dağıtıcına çarpacak
00:30
and illuminate the great chamber where the vampires sleep.
7
30459
4040
ve vampirin uyuduğu büyük odayı aydınlatacak.
00:34
You set the final mirror
8
34499
1600
Son aynayı da kurup
00:36
and sneak through an opening in the corner of the great chamber.
9
36099
3910
büyük odanın köşesindeki bir açıklıktan dışarı çıkıyorsun.
00:40
The diffuser must be wall-mounted,
10
40009
2160
Işık dağıtıcın duvara asılı olmalı.
00:42
but the walls are crowded with coffins,
11
42169
2580
Ama duvarlar rahatsız etmeye cesaret edemediğin
00:44
which you don’t dare disturb.
12
44749
2050
tabutlarla dolu.
00:46
The only open spots are in the other three corners of the room.
13
46799
4750
Duvarlar dışındaki tek açık yerler odanın diğer üç köşesi.
00:51
The light will enter through the southwest corner at a 45 degree angle
14
51549
4616
Işık odanın güneybatı köşesinden 45 derecelik açıyla girecek
00:56
and bounce off the perfectly smooth metallic walls
15
56165
3450
ve tamamen düz metalik duvarlardan
00:59
until it hits one of the other three corners.
16
59615
2990
odanın diğer üç köşesinden birine çarpana dek sekecek.
01:02
But which corner will it hit?
17
62605
1740
Peki hangi köşeye çarpacak?
01:04
You know the room is a rectangle 49 meters wide and 78 meters long.
18
64345
6500
Odanın genişliği 49, boyu 78 metrelik bir dikdörtgen olduğunu biliyorsun.
01:10
You could probably find the answer
19
70845
1895
Cevabı muhtemelen
01:12
by drawing a scale model of the room and tracing the path of the light,
20
72740
4330
odanın ölçekli bir modelini çizip ışığın yolunu takip ederek bulabilirsin.
01:17
but the sun will be in its place in just minutes,
21
77070
2733
Ama güneş dakikalar içinde konumuna gelecek
01:19
and you’ve got no time to spare.
22
79803
2710
ve harcayacak zamanın yok.
01:22
Fortunately, there’s a different way to solve this puzzle
23
82513
2970
Neyse ki bu bulmacayı çözmenin farklı bir yolu var,
01:25
that’s both simple and elegant.
24
85483
2620
hem basit hem zarif bir yol.
01:28
So in which corner should you place the diffuser
25
88103
3160
Peki vampir inini gün ışığıyla doldurmak için
01:31
to flood the vampire lair with sunlight?
26
91263
2950
ışık dağıtıcıyı hangi köşeye yerleştirmelisin?
01:34
Pause the video if you want to figure it out for yourself.
27
94213
2720
Çözmek için videoyu durdur.
01:36
Answer in 2
28
96933
2000
Cevap: 2
01:38
Answer in 1
29
98933
2340
Cevap: 1
01:42
You could tackle this problem by examining smaller rooms,
30
102025
3360
Bu problemi daha küçük odaları inceleyerek çözmeye çalışabilirisin.
01:45
and you’d find a lot of interesting patterns.
31
105385
2830
Böylece birçok ilginç örüntü bulabilirsin.
01:48
But there’s one insight that can unravel this riddle in almost no time at all.
32
108215
5270
Ama bu bulmacayı hiç zaman harcamadan çözdürecek bir anlayış var.
01:53
Let’s draw the chamber on a coordinate grid,
33
113485
2521
Odayı koordinat sistemine çizelim,
01:56
with the Southwest corner at the point (0,0).
34
116006
3050
güneybatı köşesi (0,0) noktası olsun.
01:59
The light passes through grid points
35
119056
1790
Işık, koordinatlarının ikisi de
02:00
with coordinates that are either both even or both odd.
36
120846
4410
tek ya da ikisi de çift sayı olan noktalardan geçer.
02:05
This is true even after it bounces off one or more walls.
37
125256
4925
Bu durum ışık bir ya da daha fazla duvardan sektiğinde bile devam eder.
02:10
Another way of thinking about it is this:
38
130181
2473
Bunu şöyle de düşünebiliriz:
02:12
since the light travels at a 45 degree angle,
39
132654
3380
Işık 45 derecelik bir açıyla gittiği için
02:16
it always crosses the diagonal of a unit square.
40
136034
3730
her zaman bir karenin köşegenini geçer.
02:19
Traveling 1 meter horizontally changes the x coordinate
41
139764
3630
Işığın 1 metre yatay ilerlemesi x koordinatını
02:23
from even to odd or vice versa.
42
143394
2930
çiftten teke ya da tekten çift sayıya dönüştürür.
02:26
Traveling 1 meter vertically changes the y coordinate
43
146324
3120
Işığın 1 metre dikey ilerlemesi y koordinatını
02:29
from even to odd or vice versa.
44
149444
2550
çiftten teke ya da tekten çift sayıya dönüştürür.
02:31
Traveling diagonally – as the light does here – does both at once,
45
151994
4950
Işığın çapraz ilerlemesi (buradaki gibi) iki eksendeki sayıyı da değiştirir.
02:36
so the x and y coordinates of any points the light passes through
46
156944
4390
Yani ışığın geçtiği herhangi bir noktanın x ve y koordinatlarının
02:41
must be both even, or both odd.
47
161334
3408
ya ikisi de çift, ya ikisi de tek sayı olmalıdır.
02:44
This observation is more powerful than it seems.
48
164742
3358
Bu gözlem göründüğünden daha güçlüdür.
02:48
In particular, it means that we have a way to identify the kinds of points
49
168100
4210
Işığın hiç geçmeyeceği noktaları belirlemek için
02:52
the light won’t ever go through
50
172310
2162
bir yolumuz olduğu anlamına gelir.
02:54
If one of the coordinates is even and the other is odd,
51
174472
3220
Koordinatların biri çift biri tek ise
02:57
the light will miss them.
52
177692
1420
ışık oradan geçmeyecektir.
02:59
That means it’ll miss the top two corners of the room,
53
179112
3360
Yani ışık odanın üst iki köşesinden geçmez.
03:02
since those points have one even and one odd coordinate.
54
182472
3940
Çünkü bu noktaların bir tek, bir çift sayılı koordinatı vardır.
03:06
The Southeast corner is the only option for the diffuser.
55
186412
4320
Güneydoğu köşesi ışık dağıtıcıyı koymak için tek seçenektir.
03:10
And indeed, when that precious beam of sunlight enters the hall,
56
190732
3710
Gerçekten de o değerli ışık demeti salona girdiğinde
03:14
it bounces between the walls
57
194442
1530
duvarların arasından sekerek
03:15
and strikes the Southeast corner, spot on.
58
195972
3370
tam olarak güneydoğu köşesine düşer.
03:19
The vampires, sensing the intrusion,
59
199342
2290
Saldırıyı sezen vampirler
03:21
burst from their coffins and turn to dust in the light.
60
201632
3650
tabutlarından fırlar ve ışıkta toza dönüşürler.
03:25
It was a “high stakes” test,
61
205282
2400
Bu bir ölüm kalım testiydi
03:27
and you passed with flying colors.
62
207682
3450
ve sen bu testi başarıyla geçtin.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7