How exposing anonymous companies could cut down on crime - Global Witness

Çeviri: Şafak Tan Yeğen Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

For many of us,

Pek çoğumuz sıradan bir günde yüzlerce şirket ile etkileşim kurarız.

a typical day involves interactions with hundreds of companies.

Buying their goods, using their services,

Ürünlerini almak, hizmetlerinden yararlanmak,

even wearing their names.

hatta isimlerini giymek.

Corporations and companies

Şirketler modern hayatın oldukça olağan bir parçası haline gelmiştir.

have become such a familiar part of the modern landscape

that it's easy to forget they're artificial entities

Kimi zaman şirketlerin insanların iş yapmasına imkan sağlamak için

created to allow real people to do business.

yaratılmış yapay kurumlar olduğu kolayca unutulabilir.

Fakat hiçbir işle ilişkileri bulunmayan

But there are some types of companies

that aren't engaged in any business at all.

bazı şirket türleri var.

Instead, these anonymous companies

Bu anonim şirketler, çoğunlukla insanların ve toplumun bilmesini istemediği

exist mainly to disguise people doing things

they'd rather not have the public know about.

işleri yapmalarını gizlemek için vardır.

And these people go to great lengths to hide any links between their names

Bu insanlar, kendi isimleri ile şirketleri arasındaki herhangi bir bağı

and the companies they own.

gizlemek için ellerinden geleni yaparlar.

The life of an anonymous company

Anonim bir şirketin hayatı

usually begins in what's known as a secrecy jurisdiction,

gizlilik yetkisi bölgesi diye bilinen

a place whose laws allow new companies to be registered

yasaları yeni şirketlerin kurulmalarında

with little disclosure about who owns or controls them.

kurucusunun bilgilerinin ifşasını gerektirmeyen yerlerde başlar.

Some may simply not require collecting that information.

Bazıları basitçe bilgileri toplamaya gerek duymaz.

Others may collect it,

Bazıları ise toplar

but make it nearly inaccessible to anyone else.

ancak bunları nerdeyse ulaşması imkansız yaparlar.

And the lack of incentive to verify companies' real owners

Şirketlerin kurucularının bulunmasındaki bilgi eksikliği

makes it easy for people to cover their tracks.

kimliklerini korumakta insanlara yardımcı olur.

For example, someone may register a company in the name of a relative,

Örneğin, herhangi birisi bir akrabası, ortağı,

an associate,

or even a nominee director

hatta onun yönergeleriyle davranan

who acts on instruction from the company's actual owner

temsilci müdürü adına bile kendi ismini gizli tutarak

while keeping their name confidential.

şirket kurabilir.

Once registered, a company can do many of the same things as a human being,

Kurulduktan sonra bir şirket bir insanın yapabildiği çoğu şeyi yapabilir;

like opening bank accounts,

banka hesabı açabilir,

buying and owning assets,

mal alıp satabilir

and transferring money.

ya da para transfer edebilir.

What's more, it can be listed as the owner of other companies,

Bunlara ek olarak, daha katı bilgi açıklığı gerektiren yerlerde

including ones opened in places with stricter disclosure rules.

kurulmuş olan şirketlerin sahibi olarak görünebilir.

This allows someone to create a complex world-wide chain of ownership

Bu, birisine çözmesi yıllar sürecek

karmaşık sahiplik zinciri kurma imkanı sağlar.

that can take years to unravel.

A company based in the U.S.

ABD tabanlı bir şirket

may be wholly owned by another one in Liechtenstein,

tamamen Liechtenstein tabanlı bir şirkete,

which is owned in turn by one in the British Virgin Islands.

o da Britanya Virjin Adaları tabanlı başka bir şirkete ait olabilir.

And an anonymous company can be transferred to a new owner at any time

Bir anonim şirket hiçbir halka açık kayıt olmadan herhangi bir zamanda

with no public record of the change.

başka bir sahibe devredilebilir.

So why all the anonymity?

Peki neden bu kadar gizlilik?

Defenders of financial secrecy argue that wealthy individuals need it

Mali gizlilik savunucularına göre varlıklı insanlar aşırı medya merakından

to avoid intrusive media attention

ve kişisel güvenlik tehditlerinden

and threats to personal security.

sakınmak için buna ihtiyaç duyuyor.

But while this may sometimes be justified,

Ancak yalnızca bazen kanıtlansa da

anonymous companies play a role in almost every type of economic crime,

anonim şirketler birçok büyük yolsuzluk dahil

nerdeyse tüm ekonomik suç türlerinde rol oynamaktadır.

including many major corruption cases.

They are used by corporations evading taxes,

Bu şirketler vergi kaçakçılığı yapan kurumlar,

rogue governments skirting sanctions,

yaptırımlara uymayan haydut devletler,

terrorists buying arms,

silah alan teröristler

and dictators financing wars.

ve savaş destekçisi diktatörler tarafından kullanılmaktadır.

Organized crime groups launder their profits through anonymous companies.

Organize suç örgütleri karlarını anonim şirketler üzerinden alır.

Corrupt government officials award valuable contracts

Yolsuz hükumet yetkilileri gizlice sahip oldukları şirketleri

to corporations they secretly own.

değerli sözleşmelerle ödüllendirir.

International oligarchs with criminal connections or questionable pasts

Suç bağlantıları olan yahut şüpheli uluslararası oligarşi yöneticileri

have used anonymous companies to discretely buy luxury apartments

Londra ve New York gibi şehirlerde lüks daireler almak amacıyla

in cities like London and New York City,

anonim şirketleri varlıkları için

keeping them as safe stores of wealth.

bir kasa olarak kullanmıştır.

And even when criminals are convicted,

Suçlular yakalandıklarında

their anonymously held assets

anonim olarak tutulan varlıkları

may be difficult for authorities to locate or seize,

yetkililer için bulması ve el koyması zor durumlarda olabilir,

making it harder for victims to be compensated.

bu sayede suçlunun verdiği zararı geri ödemesi zorlaşır.

Efforts are now underway to chip away at these crime-enabling mechanisms.

Suç yanlısı bu mekanizmaların düzeltilmesi adına çalışmalar devam etmektedir.

International authorities and NGOs

Uluslararası yetkililer ve sivil toplum örgütleri

have called for requiring companies to state who ultimately makes their decisions

şirketlerin son kararı kimin verdiğini ve varlıklarından kimin yararlandığını

belirtmelerinin gerektiği adına çağrıda bulunmuştur.

and benefits from their assets.

But while progress is being made,

Her ne kadar ilerleme kaydedilse de

international cooperation has been difficult to achieve,

anonim şirketlerin kurulmasından kazanç elde eden devletler

as governments that profit from registering anonymous companies

işlerinde azalma istemediklerinden

are reluctant to lose business.

uluslararası iş birliğine ulaşmak zordur.

And some of the most popular places for this practice

Bu uygulama için en popüler yerlerden bazıları

are located not on remote, tropical tax shelters,

uzak, tropikal vergi sığınaklarında değil

but within the same advanced nations which claim to be leading the fight

küresel mali saydamlık için savaşan

for global financial transparency.

gelişmiş ülkelerin tam kalbinde yer alır.

But still, it's a fight worth fighting.

Yine de mücadeleye değer bir savaş bu.

Closing the legal loopholes that enable anonymous companies

Anonim şirketlere izin veren yasal açıkları kapatmak

would help us cut down on corruption and illegal activity.

yolsuzluk ve yasadışı aktiviteleri azaltmamıza yardımcı olacaktır.

It would also allow us, as the general public,

Aynı zamanda halk olarak,

to better understand the flow of enormous sums of money

siyaseti, günlük hayatımızı ve dünyamızın sağlığını etkileyen

that impact politics, our daily lives, and the health of our world.

muazzam miktardaki parayı anlamamızı sağlayacaktır.