The wild sex lives of marine creatures - Luka Seamus Wright

681,206 views ・ 2021-11-23

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Sara Ozturk Gözden geçirme: Gözde Alpçetin
00:07
A June full moon is glowing upon this reef in the middle of the Pacific Ocean.
0
7704
5125
Temmuz ayının dolunayı Pasifik Okyanusu’nun ortasındaki
bu resifin üzerinde parlıyor.
00:13
Beneath the surface, 17,000 camouflage groupers dart about in the cloudy water.
1
13413
6750
Yüzeyin altında 17.000 kamuflaj lagos bulanık suda sağ sola koşuşturuyor.
00:20
What you’re witnessing is, in fact, an underwater orgy—
2
20454
4417
Aslında tanık olduğunuz şey av peşinde olmaya dönüşen
00:24
turned feeding frenzy.
3
24871
1917
su altı seks partisi.
00:27
The water is hazy because groupers are ejecting sperm and eggs in dense clouds.
4
27288
5833
Su puslu çünkü lagoslar, yoğun bulut halinde sperm ve yumurta fışkırtıyorlar.
00:33
This spawning behavior happens during full and new moons,
5
33496
4125
Bu yumurtlama davranışı, güçlü gelgit akıntılarının
00:37
when strong tidal currents carry the fertilized eggs
6
37621
3583
döllenmiş yumurtaları resifteki mercanlar ve diğer açgözlü yırtıcılardan
00:41
away from corals and other voracious predators on the reef.
7
41204
3958
uzağa taşıdığı dolunay ve yeni ay zamanlarında olur.
00:45
An orgy might seem like a rather flamboyant way to breed,
8
45537
4167
Bir seks partisi üremenin gösterişli bir yolu gibi görünebilir
00:49
but sex in the sea is a surprisingly inventive affair.
9
49704
4958
ama denizde seks şaşırtıcı bir şekilde özgün bir durum.
00:55
In fact, most of those voracious corals use male and female sex organs
10
55079
5167
Aslında açgözlü mercanların çoğu aynı anda
hem erkek hem de dişi seks organlarını kullanır.
01:00
at the same time.
11
60246
1250
01:02
Corals also have mass spawning episodes,
12
62037
3292
Mercanlar aynı zamanda toplu yumurtlama bölümlerine sahip
01:05
but they release buoyant bundles of eggs and sperm all at once.
13
65329
4459
ancak aynı anda canlı bir yumurta ve sperm demeti yayarlar.
01:10
This happens around half-moons,
14
70288
1875
Bu olay yarım ay döneminde gerçekleşir,
01:12
when weaker tides calm the water’s surface,
15
72163
2833
yani zayıf gelgitler suyun yüzeyini sakinleştirip
01:14
creating the perfect conditions for their sex cells to couple up.
16
74996
3917
üreme hücrelerinin birleşmesi için en mükemmel koşulu yarattığında.
01:19
During these events, there can be hundreds of coral eggs
17
79579
3417
Bu olaylar esnasında yüzlerce mercan yumurtası olabilir
01:22
and more than a billion sperm floating in every liter of surface seawater,
18
82996
5333
ve bir milyardan fazla sperm suyun her litresinde yüzerek
01:28
where they create a sticky slick.
19
88329
2584
su yüzeyinde yapışkan bir kayganlık oluşturur.
01:31
But corals are far from the only animals in the sea that can express two sexes.
20
91579
5417
Ancak mercanlar, denizdeki iki cinsiyet gösteren hayvanların yanında bir hiç.
01:37
Nearby, a humphead wrasse is undergoing a remarkable transformation.
21
97329
5042
Yakınlarda bir çırçır balığı dikkate değer bir değişime uğruyor.
01:42
These fish breed in groups where one male fertilizes several females.
22
102454
5250
Bu balık, bir erkeğin birden fazla dişiyi döllediği sürülerde yetişir.
01:47
And, likely because there aren’t many dominant males around,
23
107704
3500
Etrafta yeteri kadar erkek olmadığından dolayı
01:51
the largest female is becoming one.
24
111204
3084
en büyük dişi, erkek balık olur.
01:55
Unlike corals, humphead wrasse can switch sexes,
25
115079
3500
Mercanların aksine çırçır balığı cinsiyet değiştirebilir
01:58
but they only exhibit one sex at a time.
26
118579
2875
ama tek seferde bir cinsiyeti sergileyebilirler.
02:01
The wrasse changes colors, loses her eyeline, and grows dramatically.
27
121746
5583
Çırçır balığı, rengini değiştirir, göz çizgisini kaybeder
ve dramatik bir şekilde büyür.
02:07
Soon, the metamorphosis is complete, and he can fertilize the females’ eggs,
28
127871
4917
Kısa süre içinde değişim tamamlanır ve üremenin devam etmesini sağlayarak
02:12
ensuring that procreation persists.
29
132788
2958
dişilerin yumurtalarını dölleyebilir.
02:16
Interestingly, this bluestreak cleaner wrasse
30
136788
2833
İlginç bir şekilde bu hızlı temizleyici, kambur kafa yetiştiren
02:19
that’s grooming the humphead was also once a female.
31
139621
4083
çırçır balığı bir zamanlar dişiydi.
02:23
But unlike the humphead, he can change sex again should he become single.
32
143871
5083
Ama kambur kafanın aksine eğer bekar kalırsa tekrar cinsiyet değiştirebilir.
02:29
About 7,000 kilometers away, in the shallows of eastern Australia,
33
149663
4875
Yaklaşık 7.000 kilometre ötede, Doğu Avusturalya’nın sığlıklarında
02:34
this male mourning cuttlefish boasts a much sneakier mating strategy.
34
154538
5166
bu matemli mürekkep balığı,
çok daha sinsi bir çiftleşme stratejisiyle böbürleniyor.
02:40
A female cuttlefish has garnered his attention,
35
160121
3208
Dişi bir mürekkep balığı dikkatini çekti
02:43
but she’s also attracted another male.
36
163329
2875
ancak başka bir erkeğin de dikkatini çekti.
02:46
Competing directly with this rival would be a demanding ordeal,
37
166496
3667
Bu rakiple doğrudan mücadele etmek zorlu bir sınav olur
02:50
so the cuttlefish opts for trickery instead.
38
170163
3416
bu yüzden mürekkep balığı, hile yapmayı tercih ediyor.
02:53
Positioning himself between the female and his rival,
39
173871
3833
Kendisini dişi ve rakibi arasında konumlandırıyor,
02:57
on one side, he displays a mottled skin pattern
40
177704
3084
bir tarafta rakibini yatıştırmak için bir dişiyi hatırlatan
03:00
resembling that of a female to appease the competitor.
41
180788
3958
benekli bir cilt deseni sergiliyor.
03:04
On the other, he flashes a shimmering courtship display at the female
42
184746
5167
Diğer tarafta dişiye yanar söner bir parıltıyla kur yapıyor
03:09
and covertly passes her parcels of sperm.
43
189913
3458
ve gizlice spermlerini aktarıyor.
03:13
This duplicitous strategy allows the male to reproduce without putting up a fight.
44
193829
6500
Bu hilekar strateji erkeğin rekabet etmeden çoğalmasına olanak sağlıyor.
Bu cinsel kaçamaklar dalgaların altında
03:21
These sexual escapades are just a sampling of what goes on beneath the waves.
45
201204
5500
ne olup bittiğinin sadece bir örneği.
03:26
The striking diversity of sex in the sea
46
206704
3042
Denizdeki bu şaşırtıcı seks çeşitliliği
03:29
is partially enabled by water’s unique physical properties.
47
209746
4333
kısmen suyun benzersiz fiziksel özellikleri tarafından geçerli kılınıyor.
03:34
Its stable temperature and high density help preserve and disperse
48
214329
4834
Durağan sıcaklığı ve yüksek yoğunluğu üreme hücrelerinin
korunmasına ve yayılmasına yardımcı oluyor.
03:39
reproductive cells.
49
219163
1458
03:40
Unless land organisms return to the water to reproduce
50
220996
3333
Kara canlıları üremek için suya dönmediği
03:44
or have specially adapted sex cells, their options are limited.
51
224329
4792
ya da özel olarak uyarlanmış üreme hücrelerine
sahip olmadıkları sürece, seçenekleri sınırlı.
03:49
For many terrestrial animals,
52
229538
2041
Birçok karasal hayvan için
03:51
reproduction is usually only possible internally,
53
231579
3542
üreme genellikle sadece nemli okyanus ortamını andıran
03:55
with organs that resemble the moist ocean environment.
54
235121
3792
organlarla içten olarak mümkün.
03:59
This restriction may cause us to see only one facet of sex,
55
239288
4416
Bu kısıtlama seksin sadece tek bir tarafını görmemize neden olabilir
04:03
but a brief tour of marine life shows us just how diverse sex really is.
56
243704
5000
ancak deniz yaşamına yapılan kısa bir yolculuk
seksin gerçekten ne kadar çeşitli olduğunu gösteriyor.
04:08
It does not always involve strictly female and male individuals
57
248954
4542
Her zaman içten birleşen farklı boyutlardaki üreme hücrelerine sahip
04:13
with differently sized sex cells that fuse internally.
58
253496
4000
dişi ve erkek bireyleri içermiyor.
04:18
Many algae, for example, have sex cells that are indistinguishable in size.
59
258079
5417
Örneğin, birçok alg boyut olarak ayırt edilemeyen birçok üreme hücresine sahip.
04:24
Some animals are both male and female, while others change sex.
60
264038
4166
Bazı hayvanlar hem dişi hem erkek olurken diğerleri cinsiyet değiştirebiliyor.
04:28
A large proportion of organisms don’t need to touch each other to reproduce.
61
268204
4542
Organizmaların büyük çoğunluğunun üremek için birbirine dokunmasına gerek yok.
04:32
And thousands of animals, from bluestreak cleaner wrasse to Humboldt squid,
62
272954
5209
Hızlı temizleyici çırçır balığından Humboldt kalamarına kadar binlerce hayvan
04:38
participate in same-sex sexual behavior.
63
278163
3166
hemcins cinsel davranışı gösteriyor.
04:41
So, peeking beneath the ocean’s covers doesn’t just provide a spectacle.
64
281746
4708
Yani okyanus örtüsünün altına bakmak yalnızca bir gösteri sağlamıyor
04:46
It also gives us a more complete appreciation of sex
65
286871
4292
aynı zamanda bize bütün büyüleyici şekillerinde
04:51
in all its fascinating forms.
66
291413
3041
daha eksiksiz bir seks takdiri veriyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7