The wild sex lives of marine creatures - Luka Seamus Wright

683,019 views ・ 2021-11-23

TED-Ed


Vui lòng nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh bên dưới để phát video.

Translator: Doan Nguyen Reviewer: Ly Nguyễn
00:07
A June full moon is glowing upon this reef in the middle of the Pacific Ocean.
0
7704
5125
Trăng tròn tháng sáu đang phát sáng trên rặng san hô giữa Thái bình Dương.
00:13
Beneath the surface, 17,000 camouflage groupers dart about in the cloudy water.
1
13413
6750
Dưới mặt nước, 17.000 con cá mú đang lượn vòng dưới tầng nước đục
00:20
What you’re witnessing is, in fact, an underwater orgy—
2
20454
4417
Thực tế, những gì bạn đang chứng kiến ​​là từ một cơn thác loạn dưới nước—
00:24
turned feeding frenzy.
3
24871
1917
biến thành một cuộc săn mồi điên loạn.
00:27
The water is hazy because groupers are ejecting sperm and eggs in dense clouds.
4
27288
5833
Mặt nước mờ mịt bởi những đám mây tinh dịch và trứng phóng ra bởi bọn cá mú.
00:33
This spawning behavior happens during full and new moons,
5
33496
4125
Hành vi sinh sản này xuất hiện vào kì trăng tròn và trăng non,
00:37
when strong tidal currents carry the fertilized eggs
6
37621
3583
khi những đợt thủy triều mang đống trứng đã được thụ tinh
00:41
away from corals and other voracious predators on the reef.
7
41204
3958
đi xa khỏi những rặng san hô và những kẻ săn mồi ăn tạp khác.
00:45
An orgy might seem like a rather flamboyant way to breed,
8
45537
4167
Một cuộc giao phối tập thể là một cách giao phối lòe loẹt,
00:49
but sex in the sea is a surprisingly inventive affair.
9
49704
4958
nhưng giao phối dưới nước lại là một sự sáng tạo đáng ngạc nhiên.
00:55
In fact, most of those voracious corals use male and female sex organs
10
55079
5167
Trên thực tế, hầu hết các loài san hô ăn tạp sử dụng bộ phận sinh dục đực và cái
01:00
at the same time.
11
60246
1250
cùng một lúc.
01:02
Corals also have mass spawning episodes,
12
62037
3292
San hô cũng có các đợt sinh sản hàng loạt,
01:05
but they release buoyant bundles of eggs and sperm all at once.
13
65329
4459
nhưng chúng phóng ra các bó nổi trứng và tinh trùng cùng một lúc.
01:10
This happens around half-moons,
14
70288
1875
Điều này hay diễn ra vào kì bán nguyệt,
01:12
when weaker tides calm the water’s surface,
15
72163
2833
khi những đợt thủy triều yếu dần và mặt nước tĩnh lặng,
01:14
creating the perfect conditions for their sex cells to couple up.
16
74996
3917
tạo điều kiện hoàn hảo cho các tế bào sinh dục kết đôi.
01:19
During these events, there can be hundreds of coral eggs
17
79579
3417
Vào dịp này, số lượng trứng có thể lên đến hằng trăm
01:22
and more than a billion sperm floating in every liter of surface seawater,
18
82996
5333
và hơn một tỷ tinh trùng trôi nổi trên mọi lít nước của bề mặt đại dương,
01:28
where they create a sticky slick.
19
88329
2584
nơi mà chúng tạo ra những vết loang dính và nhớp nháp.
01:31
But corals are far from the only animals in the sea that can express two sexes.
20
91579
5417
Nhưng san hô không phải loài sinh vật biển duy nhất biểu hiện được cả hai giới tính.
01:37
Nearby, a humphead wrasse is undergoing a remarkable transformation.
21
97329
5042
Gần đó, một con cá sú mì đang trải qua một cuộc biến đổi đáng chú ý.
01:42
These fish breed in groups where one male fertilizes several females.
22
102454
5250
Loài này sinh sản theo bầy, một con đực có thể thụ tinh cho hàng loạt con cái
01:47
And, likely because there aren’t many dominant males around,
23
107704
3500
Và, do số lượng giống đực không nhiều,
01:51
the largest female is becoming one.
24
111204
3084
con cái lớn nhất sẽ biến thành con đực.
01:55
Unlike corals, humphead wrasse can switch sexes,
25
115079
3500
không giống như san hô, cá sú mì có thể thay đổi giới tính,
01:58
but they only exhibit one sex at a time.
26
118579
2875
Nhưng chúng chỉ có thể biểu hiện một giới tại một thời điểm
02:01
The wrasse changes colors, loses her eyeline, and grows dramatically.
27
121746
5583
Con cái thay đổi màu sắc, loại bỏ đuôi mắt và tăng trưởng một cách nhánh chóng.
02:07
Soon, the metamorphosis is complete, and he can fertilize the females’ eggs,
28
127871
4917
Một khi, quá trình biến đổi đã hoàn thành, nó có thể thụ tinh cho trứng của con cái,
02:12
ensuring that procreation persists.
29
132788
2958
đảm bảo quá trình sinh sản vẫn tiếp diễn.
02:16
Interestingly, this bluestreak cleaner wrasse
30
136788
2833
Một điều thú vị hơn, hãy nhìn cậu bạn cá mó vệ sinh này xem
02:19
that’s grooming the humphead was also once a female.
31
139621
4083
kẻ đang đọn vệ sinh cho anh cá sú mì cũng đã từng là một con cái.
02:23
But unlike the humphead, he can change sex again should he become single.
32
143871
5083
Nhưng khác với cá sú mì, nó có thể chuyển giới tính lần nữa và trở nên độc thân.
02:29
About 7,000 kilometers away, in the shallows of eastern Australia,
33
149663
4875
khoảng 7.000 km, ngoài vùng nước nông phía đông Úc,
02:34
this male mourning cuttlefish boasts a much sneakier mating strategy.
34
154538
5166
con mực tang đực này tự hào có một chiến lược giao phối lén lút hơn nhiều
02:40
A female cuttlefish has garnered his attention,
35
160121
3208
Con mực tang cái này đã thu hút được sự chú ý của nó,
02:43
but she’s also attracted another male.
36
163329
2875
nhưng cô ấy cũng thu hút một con đực khác.
02:46
Competing directly with this rival would be a demanding ordeal,
37
166496
3667
Cạnh tranh trực tiếp với đối thủ này sẽ là một thách thức lớn,
02:50
so the cuttlefish opts for trickery instead.
38
170163
3416
vì vậy nó lựa chọn thủ đoạn để thay thế.
02:53
Positioning himself between the female and his rival,
39
173871
3833
Khẳng định vị thế của mình trước con cái và những con đực khác,
02:57
on one side, he displays a mottled skin pattern
40
177704
3084
Một mặt, nó phô ra lớp da lốm đốm
03:00
resembling that of a female to appease the competitor.
41
180788
3958
để trông như một con cái, nhằm đánh lừa đối thủ,
03:04
On the other, he flashes a shimmering courtship display at the female
42
184746
5167
Mặt khác, nó phô ra những màu sắc lung linh bắt mắt để tán tỉnh con cái
03:09
and covertly passes her parcels of sperm.
43
189913
3458
và bí mật chuyển cho con cái một mớ tinh trùng.
03:13
This duplicitous strategy allows the male to reproduce without putting up a fight.
44
193829
6500
Chiến lược hai mặt này cho phép con đực sinh sản mà không gây ra xung đột.
03:21
These sexual escapades are just a sampling of what goes on beneath the waves.
45
201204
5500
Những kiểu giao phối thú vị này chỉ là mẫu cho những gì đang diễn ra dưới đó.
03:26
The striking diversity of sex in the sea
46
206704
3042
Sự nổi bật trong đa dạng giới dưới lòng đại dương
03:29
is partially enabled by water’s unique physical properties.
47
209746
4333
có được nhờ vào các tính chất vật lý độc đáo dưới nước.
03:34
Its stable temperature and high density help preserve and disperse
48
214329
4834
Nhiệt độ ổn định và mật độ cao giúp bảo quản và phân tán
03:39
reproductive cells.
49
219163
1458
các tế bào sinh sản.
03:40
Unless land organisms return to the water to reproduce
50
220996
3333
Trừ khi các sinh vật đất liền quay trở lại nước để sinh sản
03:44
or have specially adapted sex cells, their options are limited.
51
224329
4792
hoặc có những cách đặc biệt để phát tán tế bào sinh sản, sự lựa chọn là hạn chế.
03:49
For many terrestrial animals,
52
229538
2041
Đối với nhiều loài động vật trên cạn,
03:51
reproduction is usually only possible internally,
53
231579
3542
sinh sản thường chỉ có thể diễn ra trong cơ thể,
03:55
with organs that resemble the moist ocean environment.
54
235121
3792
với các cơ quan hệt như môi trường một đại dương ẩm.
03:59
This restriction may cause us to see only one facet of sex,
55
239288
4416
Hạn chế này có thể khiến chúng ta thấy chỉ một khía cạnh của giới tính,
04:03
but a brief tour of marine life shows us just how diverse sex really is.
56
243704
5000
nhưng cuộc thám hiểm dưới lòng đại dương cho ta biết giới tính đa dạng như thế nào.
04:08
It does not always involve strictly female and male individuals
57
248954
4542
Nó không phải lúc nào cũng chỉ là một nam hay một nữ nhất định.
04:13
with differently sized sex cells that fuse internally.
58
253496
4000
với các tế bào sinh dục có kích thước khác nhau chỉ có thể hợp nhất ở nội môi.
04:18
Many algae, for example, have sex cells that are indistinguishable in size.
59
258079
5417
Ví dụ, nhiều loài tảo có tế bào sinh dục không thể phân biệt được về kích thước.
04:24
Some animals are both male and female, while others change sex.
60
264038
4166
Một số loài là lưỡng tính trong khi số khác có thể thay đổi được giới tính.
04:28
A large proportion of organisms don’t need to touch each other to reproduce.
61
268204
4542
Phần lớn các vi sinh vật không cần chạm vào nhau để sinh sản.
04:32
And thousands of animals, from bluestreak cleaner wrasse to Humboldt squid,
62
272954
5209
Và hàng ngàn loài động vật, từ cá mó vệ sinh đến mực Humboldt,
04:38
participate in same-sex sexual behavior.
63
278163
3166
đều tham gia vào hành vi giao phối cùng giới.
04:41
So, peeking beneath the ocean’s covers doesn’t just provide a spectacle.
64
281746
4708
Bên dưới bề mặt đại dương kia không chỉ đơn thuần là một khung cảnh xinh đẹp.
04:46
It also gives us a more complete appreciation of sex
65
286871
4292
mà còn cho ta thấy một tầm cao mới của sự giao phối
04:51
in all its fascinating forms.
66
291413
3041
và tất cả các hình thức hấp dẫn của nó.
Về trang web này

Trang web này sẽ giới thiệu cho bạn những video YouTube hữu ích cho việc học tiếng Anh. Bạn sẽ thấy các bài học tiếng Anh được giảng dạy bởi các giáo viên hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới. Nhấp đúp vào phụ đề tiếng Anh hiển thị trên mỗi trang video để phát video từ đó. Phụ đề cuộn đồng bộ với phát lại video. Nếu bạn có bất kỳ nhận xét hoặc yêu cầu nào, vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng biểu mẫu liên hệ này.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7