Why are beavers obsessed with dams? - Glynnis Hood

425,994 views ・ 2023-01-05

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Ali Eren Kayhan Gözden geçirme: Ozay Ozaydin
00:08
Nestled in the remote forests of northern Canada
0
8171
2502
Kuzey Kanada’nın ücra ormanlarında
00:10
sits the world’s longest beaver dam.
1
10673
2961
dünyanın en uzun kunduz barajı yer alır.
00:13
Curving around the water like a castle wall,
2
13801
2586
Suyun etrafında bir kale duvarı gibi kıvrılan bu 850 metre uzunluğundaki yapı,
00:16
this 850-meter-long structure is large enough to be seen in satellite imagery.
3
16387
6173
uydu görüntülerinde görülebilecek kadar büyüktür.
00:22
The dam and the generations of North American beavers that maintain it
4
22727
4046
Baraj ve onu koruyan Kuzey Amerika kunduzlarının nesilleri,
00:26
have dramatically transformed the region,
5
26773
2585
yaklaşık 70.000.000 litre su içeren bir gölet yaratarak
00:29
creating a pond containing roughly 70,000,000 liters of water.
6
29358
4255
bölgeyi önemli ölçüde değiştirdi.
00:33
This is a suitably sizable home for the creators of this woodland kingdom.
7
33738
4212
Bu ormanlık krallığın yaratıcıları için oldukça büyük bir ev burası.
00:37
But even dams 1/100th the size of this one
8
37950
3504
Ancak bunun 1/100′ü büyüklüğündeki barajların bile
00:41
can have huge impacts on their environment.
9
41454
2377
çevreleri üzerinde çok büyük etkileri olabilir.
00:43
So how exactly do beavers redesign the forest,
10
43831
3045
Peki kunduzlar ormanı tam olarak nasıl yeniden tasarlıyor
00:46
and how do they build these impressive structures in the first place?
11
46876
3587
ve bu etkileyici yapıları en başta nasıl inşa ediyorlar?
00:50
Consider this beaver in the northwestern US.
12
50755
3170
Kuzeybatı ABD’deki bu kunduzu düşünün.
00:53
Standing just under 2 feet tall,
13
53925
1835
Boyu 2 fitin biraz altında olan
00:55
he’s a proud representative of the world’s second largest rodent species.
14
55760
4671
dünyanın en büyük ikinci kemirgen türünün gururlu bir temsilcisi o.
01:00
While he’s at risk to predators on land, once he’s built a lodge,
15
60431
4046
Karada avcılar için risk altında olsa da, bir kulübe inşa ettikten sonra
01:04
he’ll have a massive moat to keep him safe.
16
64477
2669
onu güvende tutmak için devasa bir hendeğe sahip olacak.
01:07
But he can’t just build a dam anywhere.
17
67188
2252
Ama herhangi bir yere öylece bir baraj inşa edemez.
01:09
Following the sounds of running water,
18
69565
2127
Akan su seslerini takip eden kunduzumuz,
01:11
our beaver searches heavily wooded areas
19
71692
2503
çok dik veya çok derin olmayan orta büyüklükte bir dere
01:14
to find a medium-sized stream that’s not too steep or too deep.
20
74195
4671
bulmak için yoğun ağaçlık alanları arar.
01:19
After abandoning one construction site due to its rocky floor,
21
79909
4046
Kayalık zemini nedeniyle bir yapıyı terk ettikten sonra,
01:23
he finds a stream with a soft, muddy bottom.
22
83955
3336
tabanı yumuşak, çamurlu olan bir dere bulur.
01:27
Combining vegetation, mud, and sticks,
23
87583
2336
Bitki örtüsü, çamur ve dalları birleştirerek
01:29
he creates a small bank along the stream’s edge.
24
89919
3337
derenin kenarında küçük bir set oluşturur.
01:33
Then, using a bite almost 3 times stronger than any other mammal of this size,
25
93965
5630
Daha sonra, bu büyüklükteki diğer memelilerden
neredeyse 3 kat daha güçlü bir ısırık kullanarak,
01:39
our beaver chews nearby logs into sturdy sticks.
26
99595
3671
kunduzumuz yakındaki kütükleri sağlam çubuklar halinde çiğner.
01:43
He then rolls them into the water and spikes them down into the soft streambed.
27
103474
5214
Daha sonra onları suya yuvarlar ve onları yumuşak nehir yatağına saplar.
01:48
Beaver dams come in several shapes,
28
108688
2127
Kunduz barajları çeşitli şekillerde gelir,
01:50
but our beaver opts for a concave dam to dissipate the forceful flowing water,
29
110815
5464
ancak kunduz güçlü akan suyu dağıtmak için içbükey bir baraj
01:56
and layers in large rocks to reinforce areas
30
116279
3086
ve suyun en güçlü şekilde aktığı alanları güçlendirmek
01:59
where water flows the strongest.
31
119365
1877
için büyük kayalarda katmanlar seçer.
02:01
Depending on a dam’s length, the stream’s speed,
32
121325
2837
Bir barajın uzunluğuna, nehrin hızına
02:04
and the number of beavers on the job,
33
124162
2293
ve iş başındaki kunduz sayısına bağlı olarak,
02:06
these devoted architects can build shockingly fast.
34
126455
3671
bu sadık mimarlar şaşırtıcı derecede hızlı inşaat yapabilirler.
02:10
In some cases where humans tried to remove dams,
35
130251
3128
İnsanların barajları kaldırmaya çalıştığı bazı durumlarda,
02:13
beavers have rebuilt them overnight—
36
133379
2085
kunduzlar onları bir gecede yeniden inşa ettiler —
02:15
sometimes rebuilding larger than they were before.
37
135464
3129
bazen eskisinden daha büyük yeniden inşa ettiler.
02:18
Like most dams, our beaver’s project
38
138926
2169
Çoğu baraj gibi, bizim kunduzun projesi
02:21
is just a couple meters long.
39
141095
2211
de sadece birkaç metre uzunluğunda.
02:23
And working alone, this dam could take several days to complete.
40
143306
3712
Tek çalışan ile bu barajın tamamlanması birkaç gün alabilir.
02:27
But once the structure spans the channel, his watery home begins to fill up.
41
147101
4546
Ancak yapı kanalı kapladığında, sulu evi dolmaya başlar.
02:31
As the pond grows,
42
151731
1460
Gölet büyüdükçe,
02:33
he’ll extend the dam to block water flowing around the sides.
43
153191
3628
kenarlardan akan suyu engellemek için barajı genişletecek.
02:36
However, some is permitted to leak downstream,
44
156819
2920
Bununla birlikte, bazılarının akıntı yönünde sızmasına izin verilir,
02:39
releasing pressure on the dam and regulating the pond’s water levels.
45
159739
4171
bu da baraj üzerindeki basıncı serbest bırakır
ve havuzun su seviyelerini düzenler.
02:43
The larger the pond, the larger the beaver’s territory.
46
163910
3211
Gölet ne kadar büyükse, kunduzun alanı da o kadar büyük olur.
02:47
And since they can hold their breath for up to 15 minutes,
47
167121
3128
Kunduzlar nefeslerini 15 dakikaya kadar tutabildikleri için
02:50
beavers can easily access food along the shorelines.
48
170249
3337
kıyı şeridindeki yiyeceklere kolayca erişebilirler.
02:53
Throughout the fall, our beaver builds up an impressive supply for winter—
49
173586
4212
Sonbahar boyunca, kunduzumuz kış için etkileyici bir kaynak oluştururken
02:57
while also looking for someone to share it with.
50
177798
2753
bunu paylaşacak birini de arar.
03:00
Beavers are fiercely territorial, but they also bond for life.
51
180551
4546
Kunduzlar şiddetli bir şekilde bölgeseldir,
ancak aynı zamanda yaşam için de bağlanırlar.
03:05
When the pond freezes over,
52
185223
1960
Gölet donduğunda,
03:07
our new beaver couple splits their time
53
187183
2252
yeni kunduz çiftimiz, zamanlarını
03:09
between making trips to the food cache with their lodge’s private entrance
54
189435
3879
kulübelerinin özel girişi olan yiyecek deposuna geziler yapmak
03:13
and starting a family.
55
193314
1668
ve bir aile kurmak arasında bölüştürüyor.
03:14
Come summertime, the juveniles will help reinforce and expand their dam,
56
194982
4296
Yaz geldiğinde, yavrular barajlarını güçlendirmeye ve genişletmeye,
03:19
gather food, and watch their younger siblings.
57
199278
2878
yiyecek toplamaya ve küçük kardeşlerini gözetlemeye yardım edecek.
03:22
After 2 to 3 years,
58
202323
1585
2 ila 3 yıl sonra,
03:23
these young beavers will disperse to find territory and mates of their own.
59
203908
4171
bu genç kunduzlar kendi bölgelerini ve eşlerini bulmak için dağılacaklar.
03:28
But their ancestral dam can last for decades.
60
208079
3128
Atalarından kalma baraj onlarca yıl dayanabilir.
03:31
Maintenance work is continued by descendants of the original colony,
61
211207
3503
Bakım çalışmaları, orijinal koloninin torunları
03:34
or new beavers that move in when the reigning family leaves.
62
214710
3212
veya hüküm süren aile ayrıldığında taşınan yeni kunduzlar tarafından sürdürülür.
03:37
There’s certainly no shortage of neighbors—
63
217922
2210
Kesinlikle komşu sıkıntısı yok -
03:40
some regions have as many as 40 beaver dams per kilometer of stream.
64
220132
4338
bazı bölgelerde akarsuyun her kilometresi için 40 kadar kunduz barajı var.
03:44
This is great news for surrounding wildlife
65
224470
2503
Bu, büyük ölçüde bu yarı su mühendislerine güvenen
03:46
that rely heavily on these semi-aquatic engineers.
66
226973
3253
çevredeki vahşi yaşam için harika bir haber.
03:50
Lodges can serve as nesting sites and refuges for various species of waterfowl.
67
230226
5172
Kulübeleri, çeşitli su kuşu türleri için
yuvalama alanı ve sığınak görevi görebilir.
03:55
Beaver channels also connect bodies of water,
68
235398
2544
Kunduz kanalları ayrıca su kütlelerini birbirine bağlayarak
03:57
increasing the biodiverse areas between water and land.
69
237942
3670
su ve toprak arasındaki biyolojik çeşitlilik alanlarını artırır.
04:01
Humans benefit from beaver construction projects too.
70
241612
3253
İnsanlar da kunduzların inşaat projelerinden yararlanıyor.
04:04
Their ponds help replenish groundwater stores,
71
244865
3003
Göletleri, kısmen geniş yüzey suları oluşturarak
04:07
in part by creating large expanses of surface water.
72
247868
3045
yeraltı suyu depolarının yenilenmesine yardımcı olur.
04:10
And just like their manmade counterparts,
73
250955
2252
Tıpkı insan yapımı muadilleri gibi,
04:13
beaver dams slow floodwaters.
74
253207
2377
kunduz barajları sel sularını yavaşlatır.
04:15
So just by following their natural instincts,
75
255584
2628
Dolayısıyla, bu ekosistem mühendisleri,
04:18
these ecosystem engineers create huge impacts downstream.
76
258212
4797
yalnızca doğal içgüdülerini takip ederek akıntı yönünde büyük etkiler yaratıyor.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7