How close are we to eradicating HIV? - Philip A. Chan

Çeviri: Alkim Kara Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

The world is getting closer

Zamanımızın en önemli sağlık sorunlarından birini çözmeye yaklaşıyoruz:

to achieving one of the most important public health goals of our time:

eradicating HIV.

HIV'i yok etmek.

And to do this, we won’t even have to cure the disease.

Bu hedef için hastalığa kalıcı bir tedavi bulmak zorunda değiliz.

We simply have to stop HIV from being transmitted

Kısaca, HIV yavaş yavaş yok olana kadar bulaşıcılığını durdurmalıyız.

until eventually it fizzles out.

Once, this goal would have seemed impossible.

Bir zamanlar, bu hedef oldukça imkansızdı.

HIV has caused millions of deaths

HIV insanlığın tanıştığı en yıkıcı hastalıklardan biri

and is one of the most devastating diseases that humanity has ever known.

ve milyonlarca ölüme sebebiyet verdi.

But we’re now at a point where new advances

Ancak şu an öyle bir noktadayız ki

such as one-pill, once-a-day medications

bir hap, günlük ilaçlar

are helping us tackle HIV in effective ways.

HIV ile etkili şekillerde savaşma imkanı tanıyor.

HIV is a retrovirus–

HIV bir retrovirüs-

meaning it integrates copies of itself into an infected cell’s DNA,

kendi kopyasını enfekte ettiği hücrelerin DNA'sına yerleştirerek

allowing it to replicate and infect other cells.

çoğalabiliyor ve başka hücrelere de bulaşıyor.

HIV has evolved numerous ways to evade the human immune system,

HIV bağışıklık sistemine karşı gelmek için birçok yol bulması sebebiyle

which makes it difficult to cure.

tedavi edilmesi zor bir hastalık.

But by developing ways to block HIV replication,

Ancak HIV'in kendini kopyalamasını önleyerek

we can stop the spread of HIV itself.

HIV virüsünün yayılmasını engelleyebiliriz.

That’s where antiretrovirals– a.k.a. ARVs– come in.

Tam bu noktada, antiretroviral yani ARV'ler devreye giriyor.

ARVs are a group of drugs which work in different ways to combat HIV.

ARV'ler HIV ile savaşmada farklı şekillerde çalışan bir takım ilaçlar.

Some block HIV’s access into immune cells,

Bazıları HIV'in bağışıklık hücrelerine erişimini engelleyerek,

and others work by stopping the virus itself from replicating.

bazıları ise virüsün kendisini kopyalamasına karşı koyarak çalışıyor.

ARVs also work preventatively in people who don’t have HIV.

ARV'ler HIV olmayan bireylerde de önlem amacıyla kullanılır.

This type of approach is called pre-exposure prophylaxis, or PrEP.

Bu yaklaşıma temas öncesi profilaksi veya PrEP deniliyor.

PrEP works by accumulating in a person’s body

PrEP bir insan vücudunda birikerek

and preventing HIV from establishing itself.

HIV'in yerleşmesini engelliyor.

That means an HIV-negative person who may be at risk of contracting the disease

Bu da HIV negatif olan ancak yakalanabilme riski taşıyan birinin

can take certain ARVs to protect themselves,

belirli ARV'leri kullanarak virüse maruz kalmadan

before they become exposed.

korunabilmesine olanak tanıyor.

Here’s where it gets especially interesting:

Asıl ilginç olan nokta ise:

In people with HIV, ARVs can also dramatically reduce HIV transmission.

ARV'ler HIV taşıyıcılarında da HIV yayılmasını oldukça azaltıyor.

This is called “Treatment as Prevention.”

Bu ise "Önlem Amaçlı Tedavi" olarak anılıyor.

On a global scale, this has the potential to end the HIV epidemic.

Dünya çapında bir ölçüde bakıldığında bu durum HIV salgınını sonlandırabilir.

It’s based on the idea that someone with HIV who takes ARV’s

HIV'li biri ARV'ler kullanarak vücudundaki virüs miktarını

can lower the virus level in their bodies until it becomes undetectable.

tespit edilemeyecek kadar düşük bir seviyeye indirebilir.

That doesn’t mean the virus is gone;

Bu virüsün yok olduğu anlamına gelmiyor,

it could still be lurking within cells, ready to reactivate if treatment stops.

tedavi sonlandığı anda hücrelerde tekrar aktif hale gelebilir.

But so long as it’s kept dormant with drugs,

Ancak ilaçlar sayesinde etkisiz halde kaldığı sürece

HIV remains undetectable.

HIV tespit edilemez halde kalacaktır.

And when HIV is undetectable, it’s untransmittable, too.

HIV tespit edilemez olduğu sürece bulaşıcılığı da yoktur.

In theory this means that by testing everyone who’s at risk of HIV

Teorik olarak HIV taşıma riski olan herkesi test ederek

and treating those who test positive,

ve pozitif çıkanları tedavi ederek

we could stop transmission and eventually eradicate HIV.

HIV'in yayılımını durdurabilir ve zamanla yok edebiliriz.

In the real world, however, things are more complex.

Ancak ne yazık ki gerçek hayatta işler biraz daha karışık.

Many at-risk HIV negative people across the world

Dünyada HIV negatif olup risk taşıyan birçok insanın

do not have access to PrEP or ARVs,

PrEP veya ARV'lere erişimi yok

and those who are HIV positive may experience challenges to taking ARVs.

ve erişimi olan HIV pozitif bireylerin de çoğu ARV'leri kullanmada sıkıntı çekiyor.

These problems are often greatest in countries

Bu problemlerin en derinleri de genellikle

where the burden of HIV is highest.

HIV vakalarının en ağır olduğu ülkelerde.

Getting these medications depends on access to a functioning healthcare system–

Bu ilaçlara erişim işlevsel bir sağlık sistemine dayanıyor

and this isn’t something everyone has.

ve herkes bu olanaklara sahip değil.

That’s part of the reason why stopping the spread of HIV for good

Bu sebeplerden ötürü HIV'in yayılımını durdurmak

will require a significant investment of resources to improve those systems.

bu sistemleri geliştirebilmek için ciddi kaynak yatırımlarına ihtiyaç duyuyor.

One study carried out by the UNAIDS

UNAIDS tarafından gerçekleştirilen bir çalışma

estimated that between 20-30 billion dollars per year

2030'a kadar yeni HIV vakalarının %90 oranda azaltılması için

would be needed to achieve a nearly 90% reduction

yıllık yaklaşık 20-30 milyar dolara

in new HIV infections by 2030.

ihtiyaç duyulacağını tespit etti.

This investment would ensure more people would get tested in the first place,

Böyle bir yatırım başta daha çok insanın test edilmesini sağlar

and more would be able to access and maintain treatment.

ve daha çok insanın tedaviye ulaşması ve tedavide kalabilmesine olanak tanır.

Achieving this goal and improving healthcare in general

Bu hedefe erişmek ve genel olarak sağlık hizmetlerini geliştirmek

is in everyone’s best interest,

bireylerden toplumun tümüne herkesin üstün yararında.

from individual people to society as a whole.

We have roadmaps that could allow us

HIV salgınını yakında sonlandırabilecek

to bring the HIV epidemic to an end in the near future,

ve hastalığı birkaç nesil içinde

with the possibility of eradicating the disease altogether

tamamen yok edebilecek

several generations in the future.

yol haritalarına sahibiz.

In the period from 1996 to 2017

1996 ile 2017 yılları arasında

we almost halved the number of new HIV infections,

yeni HIV vaka sayısı neredeyse yarı yarıya azaldı

and for the millions of people who still live with the virus,

ve ARV tedavisi virüsü taşıyan

ARV treatments enable most to lead long and healthy lives.

milyonlarca kişi için uzun, sağlıklı bir yaşam sürebilmesine imkan tanıyor.

With continued and increased investments,

Devam eden ve artan yatırımlarla

we can get transmission rates low enough to end HIV once and for all.

HIV'in bulaşıcılık oranını hastalığın sonunu getirecek noktaya ulaştırabiliriz.

A world without HIV is no longer inconceivable:

HIV'siz bir dünya artık hayal edilemez değil,

it’s closer than ever.

tam aksine hiç olmadığı kadar yakın.