Can you solve the rebel supplies riddle? - Alex Gendler

Çeviri: Suleyman Cengiz Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

You’re overseeing the delivery of crucial supplies to a rebel base

Düşman bölgesinin içlerindeki bir isyancı üssüne yapılan

deep in the heart of enemy territory.

çok önemli erzak nakliyesine nezaret ediyorsunuz.

To get past Imperial customs, all packages must follow a strict protocol:

İmparatorluk gümrüğünden geçecek tüm paketleri katı bir protokol bekliyor:

if a box is marked with an even number on the bottom,

Bir kutunun alt tarafı bir çift sayı ile işaretli ise

it must be sealed with a red top.

üstü kırmızı ile mühürlenmeli.

The boxes are already being loaded onto the transport

Tam kutular nakliye için yüklenirken

when you receive an urgent message.

acil bir mesaj gelir.

One of the four boxes was sealed incorrectly,

Dört kutudan biri yanlış mühürlenmiştir,

but they lost track of which one.

ancak hangisi olduğu bilinmiyor.

All the boxes are still on the conveyor belt.

Tüm kutular hâlâ taşıyıcı bant üzerinde.

Two are facing down: one marked with a four,

İkisinin altı yukarıda: Birisi dört ile mühürlenmiş

and one with a seven.

ve diğeri yedi ile.

The other two are facing up:

Diğer ikisinin üstü yukarı bakıyor:

one with a black top,

Birinin üstü siyah

another with a red one.

ve diğerininki kırmızı.

You know that any violation of the protocol

Herhangi bir protokol ihlalinin tüm nakliyeye el konularak

will get the entire shipment confiscated and put your allies in grave danger.

müttefikleri vahim bir tehlikeye sokacağını biliyorsunuz.

But any boxes you pull off for inspection won’t make it onto this delivery run,

Ancak herhangi bir kutunun inceleme için alınması kutuyu bu nakliyeden çıkarıp

depriving the rebels of critically needed supplies.

isyancıları çok ihtiyaç duydukları erzaktan mahrum bırakacak.

The transport leaves in a few moments, with or without its cargo.

Nakil aracı, kargolu ya da kargosuz birkaç dakikada yola çıkacak.

Which box or boxes should you grab off the conveyor belt?

Hangi kutu ya da kutuları taşıyıcı banttan almalısınız?

Pause the video now if you want to figure it out for yourself!

Kendiniz düşünmek için videoyu şimdi durdurun!

Answer in: 3

Cevap için: 3

Answer in: 2

Cevap için: 2

Answer in: 1

Cevap için: 1

It may seem like you need to inspect all four boxes

Kutuların diğer yüzünde ne olduğunu anlamak için

to see what’s on the other side of each.

hepsini incelemek gerek gibi gelebilir.

But in fact, only two of them matter.

Ancak gerçekte sadece ikisi yeter.

Let’s look at the protocol again.

Protokole tekrar bakalım.

All it says is that even-numbered boxes must have a red top.

Çift sayılı kutuların üstünün kırmızı olması gerektiği yazılı.

It doesn’t say anything about odd-numbered boxes,

Tek sayılılarla alakalı bir şey yazmıyor.

so we can just ignore the box marked with a seven.

Yani yedi ile işaretli kutuyu göz ardı edebiliriz.

What about the box with a red top?

Peki üstü kırmızı olan kutu?

Don’t we need to check that the number on the bottom is even?

Altındaki sayının çift olduğunu kontrol etmek gerekir mi?

As it turns out, we don’t.

Anlaşılacağı üzere hayır.

The protocol says that if a box has an even number,

Protokole göre kutu çift sayılı ise

then it should have a red top.

üstü kırmızı olmalı.

It doesn’t say that only boxes with even numbers can have red tops,

Sadece çift sayılı kutuların üstünün kırmızı olacağı

or that a box with a red top must have an even number.

ya da üstü kırmızı olan kutularda çift sayı olması gerektiği söylenmiyor.

The requirement only goes in one direction.

Gereklilik tek yönlü.

So we don’t need to check the box with the red lid.

Yani kırmızı üstlü kutuları kontrol etmek gerekmez.

We do, however, need to check the one with the black lid,

Ancak siyah üstlü kutuları kontrol etmemiz gerekir,

to make sure it wasn’t incorrectly placed on an even-numbered box.

çünkü çift sayılı bir kutuya yanlışlıkla yerleştirilmiş olabilir.

If you initially assumed the rules imply a symmetrical match

Başlangıçta kutunun üstündeki sayıyla kapak renginin simetrik bir uyum içinde

between the number on the box and the type of lid, you’re not alone.

olması gerektiğini anladıysanız yalnız değilsiniz.

That error is so common, we even have a name for it:

Bu hata çokça yapılır, hatta bir ismi bile var:

affirming the consequent,

Ardılı olumlama

or the fallacy of the converse.

ya da ters hata.

This fallacy wrongly assumes

Bu yanılgıya göre

that just because a certain condition is necessary for a given result,

verilen bir sonuç için belirli bir koşulun gerekli olması

it must also be sufficient for it.

aynı zamanda yeterli olmasını da gerektirir.

For instance, having an atmosphere is a necessary condition

Örneğin yaşanabilir bir gezegen için

for being a habitable planet.

bir atmosfer şarttır.

But this doesn’t mean that it’s a sufficient condition –

Ancak bu yeterli koşul olduğu anlamına gelmez -

planets like Venus have atmospheres but lack other criteria for habitability.

Venüs gibi gezegenler atmosfere sahip ama yaşama için diğer kriterler eksik.

If that still seems hard to wrap your head around,

Hâlâ anlamakta zorlanıyorsanız

let’s look at a slightly different problem.

tamamen farklı bir probleme bakalım.

Imagine the boxes contain groceries.

Kutularda yiyecek olduğunu varsayın.

You see one marked for shipment to a steakhouse

Görüyorsunuz ki biri et lokantasına ve diğeri

and one to a vegetarian restaurant.

bir sebze restoranına gitmek üzere işaretlenmiş.

Then you see two more boxes turned upside down:

Üstleri alta gelmiş başka iki kutu daha görüyorsunuz:

one labeled as containing meat,

Birine et etiketi,

and another as containing onions.

diğerine de soğan etiketi konmuş.

Which ones do you need to check?

Hangilerini kontrol etmelisiniz?

Well, it’s easy –

Kolay -

make sure the meat isn’t being shipped to the vegetarian restaurant,

etin sebze restoranına gönderilmediğinden

and that the box going there doesn’t contain meat.

ve oraya gönderilen kutunun et içermediğinden emin olun.

The onions can go to either place,

Soğanlar her iki yere de gidebilir

and the box bound for the steakhouse can contain either product.

ve et lokantası etiketli kutu her iki ürünü de içerebilir.

Why does this scenario seem easier?

Peki bu senaryo neden kolay görünüyor?

Formally, it’s the same problem –

Şeklen, aynı problem -

two possible conditions for the top of the box,

kutunun altı ve üstü için

and two for the bottom.

ikişer olası koşul.

But in this case, they’re based on familiar real-world needs,

Ancak bu durumda tanıdık gerçek hayat ihtiyaçları ele alınmış

and we easily understand that while vegetarians only eat vegetables,

ve vejetaryenlerin sadece sebze yemesinin,

bunu yapanların sadece onlar olacağını göstermediğini kolaylıkla anlarız.

they’re not the only ones who do so.

In the original problem, the rules seemed more arbitrary,

Orijinal problemde kurallar daha genel görünüyor

and when they’re abstracted that way,

ve bu şekilde soyutlaştırıldıklarında

the logical connections become harder to see.

mantıksal bağları görmek zorlaşıyor.

In your case, you’ve managed to get enough supplies through

Sizin durumda ise yeterince erzak bulmayı başararak

to enable the resistance to fight another day.

direnişe bir gün daha kazandırdınız.

And you did it by thinking outside the box –

Üstelik bunu farklı perspektiflerden - her iki tarafından - bakarak yaptınız.

both sides of it.