Can you steal the most powerful wand in the wizarding world? - Dan Finkel

Çeviri: Begüm Değer Soy Gözden geçirme: Ozay Ozaydin

The fabled Mirzakhani wand is the most powerful magical item ever created.

Efsanevi Mirzakhani asası, bu zamana kadar yaratılmış en güçlü sihirli nesnedir.

And that’s why the evil wizard Moldevort is planning to use it

Kötü büyücü Moldevort’un dünyayı fethetmek için bu asayı kullanmayı

to conquer the world.

planlamasının nedeni de budur.

You and Drumbledrore have finally discovered its hiding place in this cave.

Sen ve Drumbledrore sonunda asanın bu mağarada saklandığı yeri keşfettiniz.

The wand is hidden by a system of 100 magical stones—

Asa, 100 sihirli taş - parlayan bir kilit taşı da dahil - ve

including a glowing keystone— and 100 platforms.

100 platformdan oluşan bir sistemle saklanmış.

If the keystone is placed on the correct platform,

Kilit taşı doğru platforma yerleştirilirse

the wand will be revealed.

asa ortaya çıkacak.

If placed incorrectly, the entire cave will collapse.

Yanlış yere yerleştirilmesi durumunda ise bütün mağara çökecek.

The keystone is immune to all magic, but the other stones aren't,

Kilit taşı hiçbir büyüden etkilenmiyor, ama diğer taşlar etkileniyor,

meaning you can pick them up and cast a placement spell,

yani onları seçip yerleştirme büyüsü yapabilirsiniz ve

and the platform that stone belongs on will glow.

bu durumda taşın ait olduğu platform parlayacaktır.

Place all 99 stones correctly

99 taşın hepsini doğru yerleştirin

and the final platform must be the keystone’s correct resting place.

ve kalan platform kilit taşının konulması gereken yer olmak zorunda.

You’re about to get started when one of Moldevort’s henchmen arrives

Tam başlamak üzereyken Moldevort’un adamlarından biri geliyor

and irreversibly seals a random stone to a random platform.

ve rasgele bir taşı rasgele bir platforma geri dönüşü olmaksızın sabitliyor.

If you need to place a stone that belongs on a platform that's already occupied,

Eğer yerleştirmek istediğiniz bir taş halihazırda dolu olan bir platforma aitse,

your spell will make some random unoccupied platform glow instead.

yaptığınız büyü boş olan rasgele bir platformun parlamasına neden oluyor.

What are your odds of placing the keystone on the correct platform?

Kilit taşını doğru platforma yerleştirme ihtimaliniz nedir?

Pause now to figure it out for yourself. Answer in 3

Problemi kendiniz çözmek için burada durdurun. 3 saniye

Answer in 2

2 saniye

Answer in 1

1 saniye

Let’s imagine we knew everything about this situation.

Bu durum hakkında her şeyi bildiğimizi hayal edelim.

With perfect knowledge, we could label the stones 1 to 100,

Mükemmel bilgiye sahip olsak, yerleştirmeyi planladığımız sıraya göre

based on the order we plan to place them,

taşları 1′den 100′e kadar etiketleyebilirdik

and label the platforms they belong on in the same way.

ve platformları da aynı şekilde etiketlerdik.

We’ll label the stone the henchmen placed as 1,

Moldevort’un adamının yerleştirdiği taşı 1 olarak etiketleyelim,

meaning it was supposed to go on platform 1,

ki bu, taşın platform 1′e ait olduğu anlamına geliyor,

and the keystone as 100, belonging on platform 100.

kilit taşını ise platform 100′e ait olduğundan 100 olarak etiketleyelim.

Of course, we don’t know which platform is which,

Tabii ki, hangi platformun hangisi olduğunu bilmiyoruz,

so the numbering of the platforms is actually invisible to us.

bu nedenle de platformların numaralandırılmış halini göremiyoruz.

There are three possibilities:

Varolan üç olasılık şunlar:

one, that first stone was placed randomly onto its own platform,

birincisi, o ilk taş rasgele olarak kendi platformuna yerleştirilmiştir,

in which case, you’re guaranteed to succeed.

bu durumda başarılı olmanız kaçınılmaz.

Two, it was placed on the keystone’s platform and you’re doomed to fail.

İki, o taş kilit taşına ait olan platforma yerleştirilmiş, başarısızlık kaçınılmaz

But most likely— scenario three— it was placed somewhere else.

Ancak en yüksek ihtimal - senaryo 3 - başka bir yere yerleştirilmiş olması.

Suppose the henchman placed stone 1 on, say, platform 45.

Moldevort’un adamının birinci taşı platform 45′e yerleştirdiğini varsayalım.

Then you’d place stone 2 on platform 2,

Sonra siz ikinci taşı platform 2′ye yerleştiriyorsunuz,

3 on 3, and so on, until you got to stone 45.

Üçüncüyü 3′e ve 45. taşa gelene kadar bu böyle devam ediyor.

Its platform being taken, a random platform would light up.

Bu taşın ait olduğu platform dolu olduğu için başka bir platform parlıyor.

And here, there are three possibilities:

Ve burada varolan üç olasılık şunlar:

If it’s platform 1, you’ll win,

Eğer parlayan platform 1′se, siz kazanacaksınız,

because all of the remaining stones will go to the correct platforms.

çünkü geriye kalan bütün taşlar doğru platformlara gidecek.

If platform 100 lights up, you lose,

Eğer platform 100 parlarsa siz kaybedeceksiniz,

because the keystone’s spot will be taken.

çünkü kilit taşının platformuna başka taş konacak.

Any other platform, and you’re essentially back where you started,

Herhangi başka bir platform parlarsa, esasen başladığınız yerdesiniz,

just with 54 remaining stones and one on the wrong platform.

kalan 54 tane taşınız var ve bir tanesi yanlış platforma yerleştirilmiş.

In that scenario, let’s say the spell tells us to place stone 45 on platform 82.

Bu senaryoda, büyü bize 45. taşı platform 82′te yerleştirmemizi söylesin.

Then we place 46 to 81 correctly, and 82 at random.

Sonrasında 46′dan 81. taşa kadar olanları doğru, 82.yi rasgele yerleştirelim.

And here we reach the same three possibilities:

Burada da aynı üç olasılığa ulaşırız:

pedestal 1, you win, pedestal 100, you lose,

Kaide 1, siz kazanırsınız, kaide 100, siz kaybedersiniz,

any other, you continue the process.

herhangi başka bir platform, süreç devam eder.

In other words, you’re playing a game where you have equal chances

Bir diğer deyişle, kazanma ve kaybetme şansınızın eşit olduğu,

to win and lose,

biraz da belirleyici anı

and some chance to delay the decisive moment.

erteleme şansınızın olduğu bir oyun oynuyorsunuz.

No matter how many times this process repeats,

Bu süreç kaç kere tekrar ederse etsin,

you’ll inevitably either place a stone on pedestal 1 or pedestal 100

kilit taşına ulaşmanızdan önce, kaçınılmaz şekilde bir taşı ya 1. kaideye

before you reach the keystone.

ya da 100.’ye yerleştireceksiniz.

That’s all that determines whether you succeed or fail,

Kazanıp kazanmamanızı belirleyen tek şey bu

and critically, the chances of those events are equal.

ve en önemlisi, bu olayların gerçekleşme şansı eşit.

This can be unintuitive, so let’s imagine another, similar game.

Bu biraz anlaşılmaz olabilir, o yüzden benzer başka bir oyun hayal edelim.

Say Drumbledrore magically generates numbers from 1 to 100.

Diyelim ki Drumbledrore büyü yoluyla 1′den 100′e kadar rakamlar yarattı.

If it’s a 1, you win.

Rakam 1′se siz kazanırsınız.

If it’s 100, you lose.

Rakam 100′se siz kaybedersiniz.

If it’s anything else, he picks again.

Herhangi başka bir rakamsa, o tekrar seçer.

Since the odds of winning by getting 1 are the same as losing by getting a 100,

Rakamın 1 olması ve kazanmanız ihtimaliyle 100 olması ve kaybetmeniz ihtimali eşit,

this is a game you’re just as likely to win as to lose.

bu nedenle bu oyunu kaybetme ve kazanma olasılığınız aynı.

It might take a while, but the delays don’t give an advantage

Biraz zaman alabilir ama ertelemeler 100′den önce 1′in gelmesi

to getting a 1 before 100, or vice versa.

ya da tam tersi yönde avantaj sağlamıyor.

The same essential reasoning applies to our situation.

Aynı temel mantık bizim durumumuzda da geçerli.

You’re debating whether it’s worth risking a 50/50 chance of a cave-in

%50 mağarayı çökertme riskini göze almaya değip değmediğini düşünürken

when Drumbledrore reveals his secret weapon:

Drumbledrore gizli silahını açığa çıkartıyor:

a rare felush felucious potion,

çok nadir bir felush felucious iksiri,

which grants extraordinary luck for a brief period of time.

bu iksir kısa süreliğine olağanüstü şans veriyor.

There’s a 1 in 100 chance the keystone’s platform was taken

Kilit taşına ait platformu ilk taşın almış olması

by the first stone and you’ve lost already,

ve sizin zaten kaybetmiş olma ihtimaliniz 100′de 1,

but otherwise, you’ve got even odds to win or lose.

bunun dışında kaybetme ve kazanma şansınız eşit.

And right now, you’re feeling lucky.

İşte şimdi şanslı hissediyorsunuz.