The invisible motion of still objects - Ran Tivony

326,389 views ・ 2016-03-24

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Kelwalin Dhanasarnsombut Reviewer: Rawee Ma
00:06
Many of the inanimate objects around you probably seem perfectly still.
0
6842
4826
วัตถุที่ไม่เคลื่อนที่มากมายรอบตัวคุณ อาจเหมือนกับอยู่กับที่นิ่ง ๆ
00:11
But look deep into the atomic structure of any of them,
1
11668
3995
แต่มองให้ลึกลงไปในโครงสร้างอะตอมของพวกมัน
00:15
and you'll see a world in constant flux.
2
15663
2670
และคุณจะเห็นโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
00:18
Stretching,
3
18333
805
การยืด
00:19
contracting,
4
19138
929
การอัด
00:20
springing,
5
20067
935
การดีดตัว
00:21
jittering,
6
21002
975
00:21
drifting atoms everywhere.
7
21977
3181
การกระโดด
การพัดพาอะตอมไปทุกหนทุกแห่ง
00:25
And though that movement may seem chaotic, it's not random.
8
25158
3197
และแม้ว่าการเคลื่อนที่นั้นอาจดูโกลาหล แต่มันไม่ได้มั่ว
00:28
Atoms that are bonded together,
9
28355
1535
อะตอมที่เชื่อมอยู่ด้วยกัน
00:29
and that describes almost all substances,
10
29890
2379
และเป็นโครงสร้างของเกือบทุกสสาร
00:32
move according to a set of principles.
11
32269
2612
เคลื่อนที่ตามหลักการ
00:34
For example, take molecules, atoms held together by covalent bonds.
12
34881
4895
ยกตัวอย่างเช่น อะตอมจับอยู่ด้วยกัน ด้วยพันธะโคเวเลนท์เป็นโมเลกุล
00:39
There are three basic ways molecules can move:
13
39776
2546
มีสามแบบพื้นฐาน ที่โมเลกุลสามารถเคลื่อนที่ได้
00:42
rotation,
14
42322
892
การหมุน
00:43
translation,
15
43214
1123
การเปลี่ยนถ่าย
00:44
and vibration.
16
44337
1549
และการสั่น
00:45
Rotation and translation move a molecule in space
17
45886
3152
แบบการหมุนและการเปลี่ยนถ่าย เคลื่อนโมเลกุลในพื้นที่
00:49
while its atoms stay the same distance apart.
18
49038
3128
ในขณะที่อะตอมของมัน ยังคงอยู่ห่างกันเท่าเดิม
00:52
Vibration, on the other hand, changes those distances,
19
52166
3442
ในขณะที่ การสั่นเปลี่ยนระยะห่างเหล่านั้น
00:55
actually altering the molecule's shape.
20
55608
2642
และเปลี่ยนรูปร่างของโมเลกุลด้วย
00:58
For any molecule, you can count up the number of different ways it can move.
21
58250
4438
สำหรับโมเลกุลใด ๆ คุณสามารถ นับวิธีการเคลื่อนที่ของมันได้
01:02
That corresponds to its degrees of freedom,
22
62688
2616
ซึ่งมันสอดคล้องกับระดับองศาอิสระ (degrees of freedom)
01:05
which in the context of mechanics
23
65304
1637
ซึ่งในทางวิศวกรรมแล้ว
01:06
basically means the number of variables we need to take into account
24
66941
3509
มันหมายถึงจำนวนของตัวแปร ที่เราต้องการนำมาพิจารณา
01:10
to understand the full system.
25
70450
2895
เพื่อที่จะเข้าใจระบบทั้งหมด
01:13
Three-dimensional space is defined by x, y, and z axes.
26
73345
4674
พื้นที่สามมติติถูกกำหนดโดยแกน x, y และ z
01:18
Translation allows the molecule to move in the direction of any of them.
27
78019
5015
การเปลี่ยนถ่ายทำให้โมเลกุลเคลื่อนที่ ในทิศทางใด ๆ ก็ได้
01:23
That's three degrees of freedom.
28
83034
2064
นั่นคือสามระดับองศาอิสระ
01:25
It can also rotate around any of these three axes.
29
85098
3660
มันยังสามารถหมุนไปรอบ ๆ แกนใด ๆ ก็ได้
01:28
That's three more,
30
88758
1232
ทำให้มีอีกสามระดับองศาอิสระ
01:29
unless it's a linear molecule, like carbon dioxide.
31
89990
3052
แม้ว่าโมเลกุลที่เป็นเส้น อย่างคาร์บอนไดออกไซด์
01:33
There, one of the rotations just spins the molecule around its own axis,
32
93042
4415
ในกรณีนั้น การหมุนแบบหนึ่ง จะหมุนโมเลกุลไปรอบ ๆ แกนของมันเอง
01:37
which doesn't count because it doesn't change the position of the atoms.
33
97457
4150
ซึ่งไม่ถูกนับ เพราะว่ามันไม่ได้เปลี่ยนตำแหน่งของอะตอม
01:41
Vibration is where it gets a bit tricky.
34
101607
2989
การสั่นทำให้เรื่องยากขึ้นมาอีกหน่อย
01:44
Let's take a simple molecule, like hydrogen.
35
104596
2383
ลองมาดูโมเลกุลง่าย ๆ อย่างไฮโดรเจน
01:46
The length of the bond that holds the two atoms together is constantly changing
36
106979
4703
ความยาวของพันธะที่จับสองโมเลกุลไว้ด้วยกัน มีการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา
01:51
as if the atoms were connected by a spring.
37
111682
2797
ราวกับว่าอะตอมถูกเชื่อมต่อกันด้วยขดลวด
01:54
That change in distance is tiny, less than a billionth of a meter.
38
114479
4506
การเปลี่ยนแปลงระยะห่างนั้นน้อยมาก น้อยกว่าหนึ่งในพันล้านเมตรเสียอีก
01:58
The more atoms and bonds a molecule has, the more vibrational modes.
39
118985
4806
ยิ่งมีอะตอมและพันธะมากเท่าไร การสั่นก็ยิ่งมีได้หลากหลาย
02:03
For example, a water molecule has three atoms:
40
123791
3025
ยกตัวอย่างเช่น โมเลกุลน้ำที่มีสามอะตอม
02:06
one oxygen and two hydrogens, and two bonds.
41
126816
3348
มีออกซิเจนหนึ่งอะตอม และสองไฮโดรเจนอะตอม
02:10
That gives it three modes of vibration:
42
130164
2312
นั่นทำให้มีการสั่นได้สามแบบ
02:12
symmetric stretching,
43
132476
1348
คือการยืดแบบสมมาตร
02:13
asymmetric stretching,
44
133824
1584
การยืดแบบไม่สมมาตร
02:15
and bending.
45
135408
1488
และการงอ
02:16
More complicated molecules have even fancier vibrational modes,
46
136896
4246
โมเลกุลที่ซับซ้อนกว่านั้น ก็จะยิ่งมีการสั่นที่แปลกไปกว่านั้น
02:21
like rocking,
47
141142
1284
เช่นการเขย่า
02:22
wagging,
48
142426
1181
การแกว่ง
02:23
and twisting.
49
143607
1588
การหมุนปั่น
02:25
If you know how many atoms a molecule has, you can count its vibrational modes.
50
145195
4659
ถ้าคุณรู้ว่าโมเลกุลมีอะตอมจำนวนเท่าไร คุณจะสามารถนับวิธีการหมุนได้
02:29
Start with the total degrees of freedom,
51
149854
2157
เริ่มจากจำนวนระดับองศาอิสระทั้งหมด
02:32
which is three times the number of atoms in the molecule.
52
152011
3416
ซึ่งคือสามคูณด้วยจำนวนอะตอมในโมเลกุล
02:35
That's because each atom can move in three different directions.
53
155427
3410
นั่นเป็นเพราะว่าแต่ละอะตอมสามารถเคลื่อน ไปได้ในสามทิศทาง
02:38
Three of the total correspond to translation
54
158837
2556
สามของจากทั้งหมดนั้น สอดคล้องกับการเปลี่ยนถ่าย
02:41
when all the atoms are going in the same direction.
55
161393
3240
ที่อะตอมทั้งหมดเคลื่อนไปในทางเดียวกัน
02:44
And three, or two for linear molecules, correspond to rotations.
56
164633
4797
และสามหรือสองสำหรับโมเลกุลเส้น สอดคล้องกับการหมุน
02:49
All the rest, 3N-6 or 3N-5 for linear molecules,
57
169430
4569
ทั้งหมด 3N-6 หรือ 3N-5 สำหรับโมเลกุลเส้น
02:53
are vibrations.
58
173999
2128
และการสั่น
02:56
So what's causing all this motion?
59
176127
1834
แล้วอะไรที่ทำให้เกิดการเคลื่อนทั้งหมดนี้
02:57
Molecules move because they absorb energy from their surroundings,
60
177961
4092
โมเลกุลเคลื่อนก็เพราะว่า พวกมันดูดซับพลังงานจากสิ่งแวดล้อม
03:02
mainly in the form of heat or electromagnetic radiation.
61
182053
3695
ในรูปแบบของความร้อนเป็นส่วนใหญ่
03:05
When this energy gets transferred to the molecules,
62
185748
2607
เมื่อพลังงานนี้ถูกส่งต่อไปยังโมเลกุล
03:08
they vibrate,
63
188355
1060
พวกมันสั่น
03:09
rotate,
64
189415
806
หมุน
03:10
or translate faster.
65
190221
2286
และเปลี่ยนถ่ายเร็วขึ้น
03:12
Faster motion increases the kinetic energy of the molecules and atoms.
66
192507
4027
การเคลื่อนที่เร็วเพิ่มพลังงานกล ของโมเลกุลและอะตอม
03:16
We define this as an increase in temperature and thermal energy.
67
196534
4258
เราเรียกกำหนดให้มันเป็นการเพิ่มอุณหภูมิ และพลังงานความร้อน
03:20
This is the phenomenon your microwave oven uses to heat your food.
68
200792
4653
นี่คือปรากฏการณ์ที่ไมโครเวฟของคุณ ใช้เพื่ออุ่นอาหาร
03:25
The oven emits microwave radiation, which is absorbed by the molecules,
69
205445
3802
เตาไมโครเวปปล่อยรังสีไมโครเวป ซึ่งถูกดูดซับไปโดยโมเลกุล
03:29
especially those of water.
70
209247
2476
โดยเฉพาะอย่างยิ่งน้ำ
03:31
They move around faster and faster,
71
211723
1936
พวกมันเคลื่อนไปรอบ ๆ เร็วขึ้นเรื่อย ๆ
03:33
bumping into each other and increasing the food's temperature and thermal energy.
72
213659
4442
ชนปะทะกันและกันและเพิ่มอุณหภูมิของอาหาร และพลังงานความร้อน
03:38
The greenhouse effect is another example.
73
218101
2412
ปรากฏการณ์เรือนกระจกเป็นอีกตัวอย่างหนึ่ง
03:40
Some of the solar radiation that hits the Earth's surface
74
220513
2737
รังสีจากดวงอาทิตย์บางส่วน ที่เข้าสู่พื้นผิวโลก
03:43
is reflected back to the atmosphere.
75
223250
2355
ถูกสะท้อนกลับออกไปในชั้นบรรยากาศ
03:45
Greenhouse gases, like water vapor and carbon dioxide absorb this radiation
76
225605
5401
ก๊าซเรือนกระจก อย่างเช่นไอน้ำและ คาร์บอนไดออกไซด์ดูดซับการรังสีนี้
03:51
and speed up.
77
231006
1485
และมีความเร็วมากขึ้น
03:52
These hotter, faster-moving molecules emit infrared radiation in all directions,
78
232491
5082
โมเลกุลที่ร้อนขึ้นและเคลื่อนที่เร็วขึ้น เปล่งรังสีอินฟาเรดออกมาทุกทิศทาง
03:57
including back to Earth, warming it.
79
237573
2773
รวมถึงกลับมายังโลก และทำให้โลกร้อนขึ้นด้วย
04:00
Does all this molecular motion ever stop?
80
240346
2992
การเคลื่อนโมเลกุลพวกนี้เคยหยุดบ้างไหม
04:03
You might think that would happen at absolute zero,
81
243338
2602
คุณอาจคิดว่านั่นอาจเกิดขึ้นที่ศูนย์องศาสมบูรณ์
04:05
the coldest possible temperature.
82
245940
1875
ซึ่งเป็นอุณหภูมิที่เย็นที่สุด
04:07
No one's ever managed to cool anything down that much,
83
247815
2862
ไม่มีใครสามารถทำความเย็นได้ขนาดนั้น
04:10
but even if we could,
84
250677
1321
แต่ถึงแม้ว่าเราทำได้
04:11
molecules would still move due to a quantum mechanical principle
85
251998
4215
โมเลกุลก็ยังคงเคลื่อน เนื่องจากหลักกลศาสตร์ควอนตัม
04:16
called zero-point energy.
86
256213
2348
ที่เรียกว่า พลังงานที่จุดศูนย์
04:18
In other words, everything has been moving since the universe's very first moments,
87
258561
4186
อีกนัยหนึ่งก็คือ ทุกอย่างเคลื่อนที่ ตั้งแต่จักรวาลเคลื่อนที่
04:22
and will keep going long, long after we're gone.
88
262747
3473
และจะยังเป็นอย่างนั้นต่อไปอีกนาน หลังเราจากไปแล้ว
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7