The return of Mongolia's "wild" horses - Nigel Rothfels

Translator: Wilasluck Poonwiwat Reviewer: Napat Kerewanmas

For thousands of years, native Takhi horses roamed the steppes of Central Asia.

เป็นพัน ๆ ปีมาแล้วที่ม้าทากิพื้นเมือง กระจายไปทั่วทุ่งหญ้าสเตปป์แห่งเอเชียกลาง

But by the late 1960s, they’d become extinct in the wild—

ทว่าช่วงปลายทศวรรษ 1960 พวกมันก็สูญพันธุ์ไปจากป่า

the last herds struggling in meager habitats

เหลือเพียงฝูงสุดท้ายที่กำลังดิ้นรน ในแหล่งอาศัยที่น้อยลง

against hunters and competition from local livestock.

เอาชีวิตรอดจากนักล่า และแข่งขันกับปศุสัตว์ท้องถิ่น

Some small groups of Takhi survived in European zoos,

ม้าทากิกลุ่มเล็ก ๆ บางกลุ่ม ยังอยู่รอดในสวนสัตว์ยุโรป

but their extinction still seemed inevitable.

แต่ก็ดูเหมือนจะหนีการสูญพันธุ์ไม่พ้น

To prevent this terrible fate,

เพื่อป้องกันชะตากรรมอันโหดร้าย ที่จะเกิดขึ้น

a coalition of scientists and zoos pulled together

จึงเกิดแนวร่วมระหว่าง นักวิทยาศาสตร์และสวนสัตว์

to start an international Takhi breeding program.

เพื่อสร้างโครงการผสมพันธุ์ม้าทากินานาชาติ

By the 1990s, these collaborators in Europe and the US

ช่วงทศวรรษ 1990 สมาชิกแนวร่วม ในยุโรปและอเมริกา

began releasing new generations of Asia’s ancient wild horse

เริ่มปล่อยม้าป่า สายพันธุ์เอเชียโบราณรุ่นใหม่

back into their native habitat.

กลับสู่ผืนป่าเดิมของพวกมัน

This Takhi revival was a world-famous conservation victory,

การชุบชีวิตม้าทากิคือชัยชนะแห่งการอนุรักษ์ ที่โด่งดังระดับโลก

but the full story is much more complicated than it first appears.

แต่เรื่องราวที่แท้จริงซับซ้อนกว่าที่ปรากฏ

And its twists and turns raise serious questions about the role of zoos

และการหักมุมของเรื่อง ได้ตั้งคำถามสำคัญถึงบทบาทของสวนสัตว์

and what conservation even means.

รวมถึงความหมายที่แท้จริงของการอนุรักษ์

To get the whole story, we need to start in the late 1800s

เพื่อจะเล่าเรื่องราวทั้งหมด เราต้องย้อนกลับไปที่ปลายยุค 1800

when Russian explorer Nikolay Przhevalsky was gifted

เมื่อนักสำรวจรัสเซีย นิโคไล เพอชาวัลสกี ได้รับของกำนัล

the remains of one of these wild horses.

เป็นซากที่หลงเหลือของม้าป่าเหล่านี้

Though the Takhi had long been known to local Mongolians,

แม้ว่าม้าทากิจะเป็นที่รู้จัก ในหมู่ชาวมองโกลท้องถิ่นมานาน

European scientists were intrigued by the remains,

นักวิทยาศาสตร์ยุโรปกลับเกิดคำถาม เพราะซากเหล่านั้น

which looked more like those of a donkey or zebra than any known domestic horse.

มีรูปร่างคล้ายลาหรือม้าลาย มากกว่าม้าเลี้ยงธรรมดา

They concluded the species was a sort of missing link

พวกเขาสรุปว่านั่นเป็นสายพันธุ์ตรงกลาง

between wild asses and modern horses.

ระหว่างลาป่าและม้าสายพันธุ์ปัจจุบัน

And as reports of the newly dubbed Przhevalsky’s horse

พวกมันถูกตั้งชื่อว่า ม้าเพอชาวัลสกี และเมื่อข่าวการค้นพบนี้

circulated through Europe and America,

กระจายไปทั่วยุโรปและอเมริกา

zoo proprietors became eager to acquire the previously unknown species.

สวนสัตว์ก็เริ่มเฟ้นหาสัตว์ ที่ไม่มีใครรู้จักมาก่อน

At this time, zoos were focused primarily on drawing visitors with exotic animals,

ตอนนั้นสวนสัตว์มักดึงดูดผู้เข้าชม ด้วยสัตว์แปลก

and their exhibitions were more concerned with entertainment than animal welfare.

และการจัดแสดงมักเป็นไปเพื่อความบันเทิง มากกว่าสวัสดิภาพของตัวสัตว์

But in the early 1900s, the near extinction of the American bison

แต่ในต้นปี 1900 เมื่อควายไบซันอเมริกันเริ่มใกล้สูญพันธุ์

and the total extinction of other species like the passenger pigeon

และการสูญพันธุ์ไปของสัตว์อื่น ๆ เช่น นกพิราบนักเดินทาง

inspired zoos to rebrand as centers for conservation.

จุดประกายให้สวนสัตว์ปรับตัว เพื่อเป็นศูนย์กลางการอนุรักษ์

And as it became clear that Przhevalsky’s horse might be headed for a similar fate,

และเมื่อม้าเพอชาวัลสกีมีเค้าลางว่า จะประสบชะตากรรมเดียวกัน

zoos began breeding programs to sustain the captive population.

สวนสัตว์จึงเริ่มโครงการผสมพันธุ์ เพื่อรักษาประชากรที่มีอยู่

However, the individuals behind these programs came to an interesting conclusion

แต่ผู้อยู่เบื้องหลังโครงการ กลับได้ข้อสรุปอันน่าสนใจ

about how the horses should be bred.

ว่าม้าควรถูกผสมพันธุ์อย่างไร

Like their colleagues, they believed the species represented a missing link

ไม่ต่างจากเพื่อนร่วมงาน พวกเขาเชื่อว่านี่คือสายพันธุ์ตรงกลาง

between modern domestic horses and their more primitive ancestors.

ระหว่างม้าเลี้ยงปัจจุบันกับพันธุ์ต้นกำเนิด

They also knew that some of the horses in their collections weren’t purebred Takhi,

อีกทั้งยังยังรู้ด้วยว่าม้าบางส่วนที่มี ไม่ใช่ม้าทากิสายพันธุ์แท้

and many didn’t even resemble the species’ standard description.

และส่วนใหญ่ก็มีรูปร่าง ไม่ตรงตามมาตรฐานสายพันธุ์ด้วยซ้ำ

So breeders felt it was up to them to determine what a wild Takhi

ผู้ผสมพันธุ์จึงรู้สึกว่าพวกเขา ต้องเป็นผู้กำหนดเองว่าม้าทากิป่า

should look like,

ควรมีลักษณะแบบใด

and breed them accordingly.

แล้วผสมพันธุ์พวกมันไปตามนั้น

Basing their work on just a few specimens and broad beliefs

โดยอ้างอิงจากตัวอย่างอันน้อยนิด และความเข้าใจกว้าง ๆ

about what a primitive horse might look like,

เกี่ยวกับภาพลักษณ์ของม้าดั้งเดิม ที่ควรจะเป็น

they created a rigorous model for the ideal Takhi.

พวกเขาได้สร้างม้าทากิตามอุดมคติอย่างแม่นยำ

And over the 20th century,

และตลอดศตวรรษที่ 20

breeders in western zoos and private collections

ผู้เพาะพันธุ์ม้าในสวนสัตว์ตะวันตก และผู้เลี้ยงม้า

created a population of thousands of horses

ได้เพาะพันธุ์และให้กำเนิด ประชากรม้านับพันตัว

all carefully bred to share the same physical characteristics.

ทุกตัวถูกผสมพันธุ์อย่างประณีต และมีรูปร่างคล้ายกัน

Of course, in their native habitat,

แน่นอนว่าในถิ่นที่อยู่ธรรมชาติ

wild Takhi had regularly interbred with domesticated horses for millennia,

ม้าทากิป่าได้ผสมพันธุ์กับม้าเลี้ยง มานับพันปี

producing a population with much more diverse appearances.

จึงผลิตประชากรที่มีรูปลักษณ์หลากหลายกว่า

So when it was time to introduce the Takhi to their ancestral home,

ดังนั้นเมื่อนำม้าทากิกลับสู่ที่อยู่เดิม

they were quite different from the horses

พวกมันจึงดูค่อนข้างต่างจากกลุ่มม้า

who’d been taken from those steppes a century earlier.

ที่ได้วิวัฒนาการก่อนหน้าไปราวหนึ่งศตวรรษ

Complicating things even further,

และที่ทำให้เรื่องซับซ้อนไปอีกคือ

while these new Takhi herds were no longer in zoos,

แม้ว่าม้าทากิฝูงใหม่ จะไม่ได้อยู่ในสวนสัตว์แล้ว

to this day, almost all remain closely monitored

แต่จนถึงทุกวันนี้พวกมันก็ยังคง ถูกจับตามองอย่างใกล้ชิด

and controlled for their own protection.

และถูกอารักขาเพื่อความปลอดภัย

So in a strange way, it’s hard to say if these animals are actually in the wild

จึงพูดไม่ได้เต็มปากว่า พวกมันคือสัตว์ป่าจริง ๆ

or even if they’re truly Takhi.

หรือแม้แต่จะพูดว่ามันเป็นม้าทากิจริง ๆ

The story of the Takhi horse is not unique.

เรื่องราวของม้าทากินั้นไม่ได้แปลกนัก

เพราะก็เหมือนเบื้องหลังชัยชนะทั้งหลาย ของการอนุรักษ์

In many of our conservation victories,

it’s difficult to say exactly what was saved,

มักยากที่จะพูดว่าเราได้ช่วยอะไรไว้กันแน่

and the role that zoos play in conservation can be very complicated.

แล้วบทบาทของสวนสัตว์ กับการอนุรักษ์ก็ซับซ้อนยิ่งขึ้นอีก

It's clear that zoos have been and can continue to be significant forces

ชัดเจนแล้วว่าสวนสัตว์มีศักยภาพพอ และยังเป็นหัวใจสำคัญ

for animal preservation,

ในการอนุรักษ์สัตว์ได้ต่อไป

especially efforts to save charismatic animals from extinction.

โดยเฉพาะการพยายามการช่วยสัตว์ที่โดดเด่น จากการสูญพันธุ์

But today, the most direct cause of animal extinctions

แต่ในปัจจุบัน สาเหตุหลักของการสูญพันธุ์

are humanity’s impacts on animal habitats and Earth’s climate.

คือผลกระทบจากมนุษย์ ต่อถิ่นที่อยู่สัตว์และอุณหภูมิโลก

So if zoos truly want to help protect the diversity of animal life on this planet,

ดั้งนั้นหากสวนสัตว์ต้องการจะปกป้อง ความหลากหลายของสัตว์โลกจริง ๆ

perhaps they should redirect their efforts

พวกเขาอาจต้องเปลี่ยนทิศทางการช่วยเหลือ

to preserving the natural habitats these animals so desperately need.

ไปสู่การรักษาถิ่นที่อยู่ธรรมชาติ ที่สัตว์เหล่านี้ขาดแคลนอย่างมากแทน