Turbulence: One of the great unsolved mysteries of physics - Tomás Chor

1,371,923 views ・ 2019-04-15

TED-Ed


โปรดดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษด้านล่างเพื่อเล่นวิดีโอ

Translator: Varintorn Tacha Reviewer: Sakunphat Jirawuthitanant
00:06
You’re on an airplane when you feel a sudden jolt.
0
6710
3840
คุณกำลังอยู่บนเครื่องบิน ทันใดคุณก็รู้สึกสั่นสะเทือนอย่างกะทันหัน
00:10
Outside your window nothing seems to be happening,
1
10550
2710
มองไปนอกหน้าต่าง ก็ดูเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้น
00:13
yet the plane continues to rattle you and your fellow passengers
2
13260
4060
แต่การสั่นอันน่าตระหนกตกใจ ยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง
00:17
as it passes through turbulent air in the atmosphere.
3
17320
4140
ขณะที่เครื่องบินกำลังบินผ่าน กระแสอากาศแปรปรวนในชั้นบรรยากาศ
00:21
Although it may not comfort you to hear it,
4
21460
2469
ถึงแม้ว่ามันอาจจะฟังดูไม่ค่อยน่าไว้วางใจ
00:23
this phenomenon is one of the prevailing mysteries of physics.
5
23929
4410
แต่ปรากฏการณ์นี้เป็นหนึ่งในความลึกลับ ที่ยังไม่สามารถไขได้ของวิชาฟิสิกส์
00:28
After more than a century of studying turbulence,
6
28339
3014
เป็นเวลากว่าศตวรรษในการศึกษาหลุมอากาศ
00:31
we’ve only come up with a few answers for how it works
7
31353
3120
เราสามารถเข้าใจถึงการเกิดขึ้น และผลกระทบต่อโลกรอบตัวเรา
00:34
and affects the world around us.
8
34473
2350
ได้เพียงเล็กน้อยเท่านั้น
00:36
And yet, turbulence is ubiquitous,
9
36823
2460
ถึงอย่างนั้น หลุมอากาศนั้น พบได้ทุกหนทุกแห่ง
00:39
springing up in virtually any system that has moving fluids.
10
39283
4860
มันเกิดขึ้นได้ในแทบทุกระบบ ที่เกี่ยวข้องกับการเคลื่อนที่ของของไหล
00:44
That includes the airflow in your respiratory tract.
11
44143
3170
รวมถึงกระแสลมในทางเดินหายใจของคุณ
00:47
The blood moving through your arteries.
12
47313
2350
เลือดที่ไหลผ่านหลอดเลือดของคุณ
00:49
And the coffee in your cup, as you stir it.
13
49663
3410
รวมถึงกาแฟในถ้วยในขณะที่คุณคนมัน
00:53
Clouds are governed by turbulence,
14
53073
2240
เมฆนั้นถูกควบคุมด้วยหลุมอากาศ
00:55
as are waves crashing along the shore and the gusts of plasma in our sun.
15
55313
5580
เช่นเดียวกับคลื่นที่ซัดเข้าหาฝั่ง และกระแสลมพลาสม่าบนดวงอาทิตย์ของเรา
01:00
Understanding precisely how this phenomenon works
16
60893
3150
การเข้าใจอย่างถ่องแท้ ถึงกลไกของปรากฎการณ์นี้
01:04
would have a bearing on so many aspects of our lives.
17
64043
3890
จะส่งผลกับชีวิตเราในแง่มุมต่าง ๆ
01:07
Here’s what we do know.
18
67933
1380
และนี่คือสิ่งที่เรารู้
01:09
Liquids and gases usually have two types of motion:
19
69313
3500
การเคลื่อนไหวของเหลวและก๊าซนั้น เแบ่งออกได้สองลักษณะ คือ
01:12
a laminar flow, which is stable and smooth;
20
72813
3120
การไหลแบบราบเรียบ คือการไหลที่สม่ำเสมอและเป็นระเบียบ
01:15
and a turbulent flow, which is composed of seemingly unorganized swirls.
21
75933
5320
และการไหลแบบวน ซึ่งเป็นการไหลวนอย่างไม่เป็นระเบียบ
01:21
Imagine an incense stick.
22
81253
2470
ลองนึกภาพควันจากการจุดธูปหอม
01:23
The laminar flow of unruffled smoke at the base is steady and easy to predict.
23
83723
5780
เมื่อเรามองไปที่ฐานของกลุ่มควัน เราจะเห็นการไหลที่คงที่และคาดเดาได้ง่าย
01:29
Closer to the top, however,
24
89503
1433
แต่เมื่อมองกลุ่มควันด้านบน
01:30
the smoke accelerates, becomes unstable,
25
90936
2960
ควันจะลอยตัวเร็วขึ้นและไม่เสถียร
01:33
and the pattern of movement changes to something chaotic.
26
93896
4530
รูปแบบการเคลื่อนที่จะเปลี่ยนไป เป็นการเคลื่อนที่แบบยุ่งเหยิง
01:38
That’s turbulence in action,
27
98426
1910
สิ่งที่เราเห็นก็คือ หลุมอากาศ
01:40
and turbulent flows have certain characteristics in common.
28
100336
4430
การไหลแบบวนนั้น มีลักษณะบางอย่างที่คล้ายคลึงกัน
01:44
Firstly, turbulence is always chaotic.
29
104766
3790
ประการแรก หลุมอากาศนั้น มักจะเต็มไปด้วยความยุ่งเหยิง
01:48
That’s different from being random.
30
108556
2040
ซึ่งแตกต่างจากการสุ่ม
01:50
Rather, this means that turbulence is very sensitive to disruptions.
31
110596
4790
หมายความว่า หลุมอากาศนั้น อ่อนไหวต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก
01:55
A little nudge one way or the other
32
115386
2468
เมื่อมีอะไรมาสะกิดแม้เพียงเล็กน้อย
01:57
will eventually turn into completely different results.
33
117854
3660
ก็สามารถเปลี่ยนแปลงจนสร้าง ผลลัพธ์ที่แตกต่างอย่างสิ้นเชิงได้
02:01
That makes it nearly impossible to predict what will happen,
34
121514
3580
ทำให้แทบจะเป็นไปไม่ได้เลย ที่จะคาดการณ์ว่าจะเกิดอะไรขึ้น
02:05
even with a lot of information about the current state of a system.
35
125094
4720
ถึงแม้จะมีข้อมูลมากมาย ที่แสดงสถานะปัจจุบันของระบบการไหล
02:09
Another important characteristic of turbulence
36
129814
2428
ลักษณะสำคัญอีกประการของหลุมอากาศ คือ
02:12
is the different scales of motion that these flows display.
37
132242
4320
การเคลื่อนที่ที่ต่างกันในกระแสการไหล
02:16
Turbulent flows have many differently-sized whirls called eddies,
38
136562
4630
การไหลแบบวนนั้นประกอบด้วย การไหลวนที่เรียกว่ากระแสวนขนาดต่าง ๆ
02:21
which are like vortices of different sizes and shapes.
39
141192
4380
ซึ่งเป็นเหมือนกระแสน้ำวน ที่มีขนาดและรูปร่างแตกต่างกัน
02:25
All those differently-sized eddies interact with each other,
40
145572
3265
กระแสวนขนาดต่าง ๆ กันนั้นมีปฏิสัมพันธ์กัน
02:28
breaking up to become smaller and smaller
41
148837
2390
แตกตัวจนมีขนาดเล็กลงเรื่อย ๆ
02:31
until all that movement is transformed into heat,
42
151227
3660
จนการเคลื่อนที่กลายเป็นพลังงานความร้อน
02:34
in a process called the “energy cascade."
43
154887
3570
ในกระบวนการ “การปลดปล่อยพลังงาน”
02:38
So that’s how we recognize turbulence–
44
158457
2360
นั่นคือวิธีที่เรารับรู้ถึงหลุมอากาศ
02:40
but why does it happen?
45
160817
1740
แต่ทำไมมันถึงเกิดขึ้น
02:42
In every flowing liquid or gas there are two opposing forces:
46
162557
4100
ในการไหลของของเหลวหรือก๊าซ จะมีแรงสองแรงคู่ตรงข้ามเกิดขึ้น
02:46
inertia and viscosity.
47
166657
2100
นั่นคือความเฉื่อยและความหนืด
02:48
Inertia is the tendency of fluids to keep moving,
48
168757
3410
ความเฉื่อยเป็นแนวโน้มของของไหล ที่จะเคลื่อนที่ต่อไป
02:52
which causes instability.
49
172167
2000
ซึ่งทำให้เกิดความไม่เสถียร
02:54
Viscosity works against disruption,
50
174167
2650
ส่วนความหนืดนั้นออกแรงตรงข้าม กับการหยุดชะงัก
02:56
making the flow laminar instead.
51
176817
3060
ทำให้การไหลแบบราบเรียบแทน
02:59
In thick fluids such as honey,
52
179877
2040
ในของเหลวข้น ๆ อย่างน้ำผึ้ง
03:01
viscosity almost always wins.
53
181917
2770
ความหนืดมักจะเป็นแรงหลักที่ชนะ
03:04
Less viscous substances like water or air are more prone to inertia,
54
184687
5000
สสารที่มีความหนืดน้อยอย่างน้ำหรืออากาศ มีแนวโน้มที่แรงเฉื่อยจะชนะ
03:09
which creates instabilities that develop into turbulence.
55
189687
4523
ทำให้เกิดความไม่เสถียร ซึ่งจะพัฒนาไปสู่หลุมอากาศ
03:14
We measure where a flow falls on that spectrum
56
194210
3100
เราวัดที่กระแสตกบนคลื่นความถี่นั้น
03:17
with something called the Reynolds number,
57
197310
2670
กับสิ่งที่เรียกว่า ค่าเลขเรย์โนลด์
03:19
which is the ratio between a flow’s inertia and its viscosity.
58
199980
4250
ซึ่งเป็นอัตราส่วนระหว่างกระแสของ ความเฉื่อยและความหนืดของมัน
03:24
The higher the Reynolds number,
59
204230
1710
ยิ่งค่าเลขเรย์โนลด์สูงเท่าไหร่
03:25
the more likely it is that turbulence will occur.
60
205940
3260
ยิ่งมีแนวโน้มว่า หลุมอากาศจะเกิดมากขึ้น
03:29
Honey being poured into a cup, for example,
61
209200
2592
น้ำผึ้งถูกเทลงในถ้วย ตัวอย่างเช่น
03:31
has a Reynolds number of about 1.
62
211792
2720
มีค่าเลขเรย์โนลด์ประมาณหนึ่ง
03:34
The same set up with water has a Reynolds number that’s closer to 10,000.
63
214512
5250
ชุดเดียวกันกับน้ำมีค่าเลขเรย์โนลด์ ที่ใกล้ถึง 10,000
03:39
The Reynolds number is useful for understanding simple scenarios,
64
219762
3503
ค่าเลขเรย์โนลด์มีประโยชน์สำหรับ เข้าใจสถานการณ์ง่าย ๆ
03:43
but it’s ineffective in many situations.
65
223265
3330
แต่ก็ไม่ได้ผลในหลายสถานการณ์
03:46
For example, the motion of the atmosphere is significantly influenced
66
226595
4000
เช่น การเคลื่อนที่ของบรรยากาศ ได้รับอิทธิพลอย่างมาก
03:50
by factors including gravity and the earth’s rotation.
67
230595
4740
โดยปัจจัยต่าง ๆ รวมทั้งแรงโน้มถ่วง และการหมุนของโลก
03:55
Or take relatively simple things like the drag on buildings and cars.
68
235335
4689
หรือใช้สิ่งที่ค่อนข้างง่าย เช่นการลากบนอาคารและรถยนต์
04:00
We can model those thanks to many experiments and empirical evidence.
69
240024
3862
เราสามารถจำลองสิ่งเหล่านั้นได้ ต้องขอบคุณ หลาย ๆ คนการทดลองและหลักฐานเชิงประจักษ์
04:03
But physicists want to be able to predict them through physical laws and equations
70
243886
4800
แต่นักฟิสิกส์ต้องการที่จะสามารถทำนายได้ ผ่านกฎและสมการทางกายภาพ
04:08
as well as we can model the orbits of planets or electromagnetic fields.
71
248690
5100
เช่นกัน เราสามารถจำลองวงโคจรได้ ของดาวเคราะห์หรือสนามแม่เหล็กไฟฟ้า
04:13
Most scientists think that getting there will rely on statistics
72
253790
4145
นักวิทยาศาสตร์ส่วนใหญ่คิดว่า การไปถึงที่นั่นจะอาศัยสถิติ
04:17
and increased computing power.
73
257935
2114
และพลังประมวลผลที่เพิ่มขึ้น
04:20
Extremely high-speed computer simulations of turbulent flows
74
260049
3820
การจำลองด้วยคอมพิวเตอร์ความเร็วสูงมาก ของกระแสน้ำวน
04:23
could help us identify patterns that could lead to a theory
75
263869
4000
สามารถช่วยเราระบุรูปแบบที่สามารถ นำไปสู่ทฤษฎี
04:27
that organizes and unifies predictions across different situations.
76
267869
5610
ที่จัดระเบียบและรวมคำทำนาย ในสถานการณ์ต่าง ๆ
04:33
Other scientists think that the phenomenon is so complex
77
273479
3812
นักวิทยาศาสตร์คนอื่น ๆ คิดว่า ปรากฏการณ์นี้ซับซ้อนมาก
04:37
that such a full-fledged theory isn’t ever going to be possible.
78
277291
4660
ว่า ทฤษฎีที่เต็มเปี่ยมเช่นนั้น จะไม่มีวันเป็นไปได้
04:41
Hopefully we’ll reach a breakthrough,
79
281951
1824
หวังว่า เราจะบรรลุความก้าวหน้า
04:43
because a true understanding of turbulence could have huge positive impacts.
80
283775
4121
เพราะการเข้าใจหลุมอากาศอย่างแท้จริง อาจส่งผลกระทบเชิงบวกอย่างมหาศาล
04:47
That would include more efficient wind farms;
81
287896
2650
ที่จะรวมถึง ฟาร์มกังหันลมที่มีประสิทธิภาพมากขึ้น
04:50
the ability to better prepare for catastrophic weather events;
82
290546
3420
ความสามารถในการเตรียมตัวที่ดีขึ้นสำหรับ เหตุการณ์สภาพอากาศเลวร้าย
04:53
or even the power to manipulate hurricanes away.
83
293966
3870
หรือแม้แต่อำนาจในการจัดการ พายุเฮอริเคนออกไป
04:57
And, of course, smoother rides for millions of airline passengers.
84
297836
5181
และแน่นอน การขับขี่ที่นุ่มนวลขึ้น สำหรับผู้โดยสารสายการบินหลายล้านคน
เกี่ยวกับเว็บไซต์นี้

ไซต์นี้จะแนะนำคุณเกี่ยวกับวิดีโอ YouTube ที่เป็นประโยชน์สำหรับการเรียนรู้ภาษาอังกฤษ คุณจะได้เห็นบทเรียนภาษาอังกฤษที่สอนโดยอาจารย์ชั้นนำจากทั่วโลก ดับเบิลคลิกที่คำบรรยายภาษาอังกฤษที่แสดงในแต่ละหน้าของวิดีโอเพื่อเล่นวิดีโอจากที่นั่น คำบรรยายเลื่อนซิงค์กับการเล่นวิดีโอ หากคุณมีความคิดเห็นหรือคำขอใด ๆ โปรดติดต่อเราโดยใช้แบบฟอร์มการติดต่อนี้

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7