Artemisia Gentileschi: The woman behind the paintings - Allison Leigh

Tłumaczenie: Karolina Połatyńska Korekta: Ola Królikowska

A woman enters an enemy army camp.

Kobieta wchodzi do obozu wrogiej armii.

When the watchmen stop her,

Kiedy stróże ją zatrzymują,

she says she’s willing to tell her people’s secrets to the ranking general.

mówi, że ma zamiar wyjawić generałowi tajemnice swoich ludzi.

But she isn’t actually a traitor.

Jednak wcale nie jest zdrajczynią.

On her fourth day under the general’s protection,

Czwartego dnia pod ochroną generała

she waits for him to get drunk and beheads him,

czeka, aż będzie pijany, po czym odcina mu głowę,

saving her people from his tyranny.

ratując swój lud przed jego tyranią.

This is the biblical story of how the heroine Judith

To biblijna historia o tym, jak bohaterka Judyta

slays the brutal Holofernes.

uśmierciła brutalnego Holofernesa.

It features in countless works of art, including the Sistine Chapel.

Pojawia się w wielu dziełach sztuki między innymi w Kaplicy Sykstyńskiej.

But the most iconic depiction of all was painted by an artist

Jednak najbardziej rozpoznawalny obraz namalowany został przez artystkę,

who tackled this ambitious scene when she was just 19 years old.

która podjęła się przedstawienia tej sceny w wieku zaledwie 19 lat.

Her name was Artemisia Gentileschi,

Jej imię to Artemisia Gentileschi,

though many scholars refer to her simply as Artemisia, like other Italian masters.

jednak wielu uczonych zwie ją po prostu Artemisią, jak innych włoskich mistrzów.

So who was Artemisia, and what sets her depiction apart from the rest?

Kim była Artemisia i co odróżnia jej obraz od pozostałych?

Artemisia received her artistic training from her father Orazio Gentileschi.

Artemisia pobierała nauki malarskie od swojego ojca Orazia Gentileschiego.

He tutored her in the dramatic new style of painting pioneered

Dawał jej lekcje z dramatycznego nowego stylu malarstwa

zapoczątkowanego przez artystę Caravaggio.

by the artist Caravaggio.

This style, called the Baroque, built upon earlier Renaissance traditions.

Styl zwany barokiem powstał na bazie wcześniejszych tradycji renesansu.

While Renaissance artists had focused on imitating the classical Greeks,

Kiedy twórcy renesansu skupili się na naśladowaniu starożytnych Greków,

depicting moments of calmness or poise amidst intensity,

przedstawiając chwile spokoju i opanowania wśród panującego chaosu,

Baroque artists emphasized the climactic moment of a story with dynamic action.

artyści barokowi podkreślali klimatyczne sceny z historii o dynamicznej akcji.

Baroque works also dial up the drama through composition

Barokowe dzieła intensyfikowały też dramatyzm przez kompozycję

and extreme contrasts of light and dark, called chiaroscuro or tenebrism.

i ekstremalny kontrast światła i cienia, zwany chiaroscuro lub tenebryzmem.

Taken together, the effect is a more direct emotional appeal to viewers.

Efekt ich połączenia to raczej bezpośredni apel emocjonalny do odbiorców.

Though Artemisia drew from Caravaggio’s style,

Chociaż Artemisia czerpała ze stylu Caravaggio,

by many accounts,

w zgodnej opinii wielu

her rendering outmatched the older master’s depiction of the same story.

jej przedstawienie tej historii przewyższa to wykonane przez starszego artystę.

Like Artemisia, Caravaggio focused on the moment of the beheading,

Podobnie jak Artemisia, Caravaggio skupił się na chwili ścięcia generała,

dramatically contrasting light and dark and emphasizing the gore.

dramatycznie zestawiając światło i cień, a także podkreślając rozlew krwi.

But his painting lacks the visceral impact of Artemisia’s.

Jednak jego obrazowi brakuje nieokrzesania Artemisii.

Where Caravaggio’s heroine keeps her distance from the bloody act,

Tam, gdzie bohaterka Caravaggio zachowuje dystans od posoki,

Artemisia’s Judith pushed up her sleeves and wedged her knee on the bed

Judyta Artemisii zakasa rękawy i wskakuje prosto na łóżko,

to counter Holofernes’ resistance.

żeby stłamsić opór Holofernesa.

Her body has a heft that makes the action believable,

Jej ciało ma wagę, która sprawia, że jej działania są wiarygodne,

and the viscous streams of blood soaking the sheets are highly naturalistic.

a pościel nasiąkająca szkarłatną krwią jest niewiarygodnie realistyczna.

The blood spraying from the severed artery in Caravaggio’s

Krew wylewająca się z przeciętej tętnicy u Caravaggio

looks stilted and artificial by comparison.

w porównaniu z obrazem Artemisii wypada nienaturalnie i sztucznie.

And yet this isn't even her most celebrated painting of the scene.

A jednak nie jest to jej najpopularniejszy obraz przedstawiający tę scenę.

She finished this painting in 1613,

Artemisia ukończyła to dzieło w 1613 roku,

shortly after marrying and moving to Florence,

niedługo po zawarciu małżeństwa i przeprowadzce do Florencji,

where she found professional success

gdzie po ciężkim okresie swojego życia

following a very difficult period in her life.

odniosła sukces zawodowy.

In 1611, a colleague of her father’s, Agostino Tassi,

W 1611 roku Agostino Tassi, współpracownik jej ojca,

nicknamed “lo Smargiasso,” or “the bully,” raped her.

znany też jako “Io Smargiasso” czy “dręczyciel”, ją zgwałcił.

When Artemisia told her father,

Kiedy Artemisia powiedziała o tym ojcu,

he filed charges for the crime of “forcible violation of a virgin”—

wytoczył on proces o “pohańbienie dziewicy”,

a designation that meant Tassi had damaged Orazio’s property.

co znaczyło, że Tassi dopuścił się zniszczenia własności Orazia.

Rape laws centered almost entirely on young women's bodies

Przepisy prawne na temat gwałtów opisywały ciała młodych kobiet niemal wyłącznie

as commodities owned by their fathers.

jako towary należące do ich ojców.

Tassi’s trial lasted for seven months,

Proces Tassiego trwał siedem miesięcy,

during which Artemisia was subjected to interrogation

podczas których Artemisia była poddawana przesłuchaniom

and torture with thumbscrews as she testified against him.

i torturom z pomocą zgniatacza kciuków.

Tassi was ultimately found guilty,

Tassi został w ostateczności uznany za winnego,

but his powerful patrons managed to have his sentence revoked.

ale jego mecenasi doprowadzili do cofnięcia wyroku.

Some scholars have suggested that Artemisia started the painting

Niektórzy uczeni sugerowali, że Artemisia zaczęła prace nad obrazem,

while the trial was still underway.

kiedy proces wciąż trwał.

Many have debated whether the rape influenced her work.

Wielu spekulowało, czy gwałt wpłynął na jej dzieła.

Artemisia revisited the subject of Judith repeatedly.

Artemisia wciąż wracała do motywu Judyty.

One painting shows Judith and her maidservant

Jeden z obrazów przedstawia Judytę i jej służącą

trying to leave the enemy encampment.

próbujące uciec z obozu wroga.

Here, Artemisia added a tiny ornament in Judith’s hair,

Na tym obrazie Artemisia dodała niewielką ozdobę we włosach Judyty,

possibly referencing David, the protector of Florence,

prawdopodobnie nawiązując do Dawida, patrona Florencji,

with a nod to Michelangelo.

co stanowiłoby ukłon w stronę Michała Anioła.

On the sword’s hilt there’s a screaming Gorgon or Medusa—

Na rękojeści miecza znajduje się wrzeszcząca Gorgona lub Meduza.

both female archetypes evoking rage and power

Obie są archetypami symbolizującymi wściekłość i siłę,

which link the work to Caravaggio.

które łączą dzieło z Caravaggio.

Artemisia painted her most famous portrayal of Judith between 1618 and 1620.

Artemisia stworzyła swój najsłynniejszy obraz Judyty między 1618 a 1620 rokiem.

The composition is similar to that of her first painting from 1613,

Kompozycja obrazu jest podobna do jej pierwszego płótna z 1613 roku,

but has meaningful details for those who look closely.

ale zawiera on znaczące detale dla tych, którzy lepiej mu się przyjrzą.

The sword more directly resembles a crucifix,

Z bliska miecz o wiele bardziej przypomina krzyż.

heightening the sense that Judith's vengeance was a holy act ordained by God.

To pokazuje, że zemsta Judyty była jej polecona przez samego Boga.

Artemisia also added a bracelet featuring the goddess of the hunt—

Artemisia dodała też bransoletę przedstawiającą boginię łowów,

her namesake, Artemis.

jej imienniczkę Artemidę.

This signature is one of the many ways her art holds true to a sentiment

Ten podpis jest jednym z powodów, dla których jej dzieła wyrażają opinię,

that she expressed near the end of her life:

jaką miała pod koniec życia:

“The works will speak for themselves.”

“Obrazy przemówią same za siebie”.