What are mini brains? - Madeline Lancaster

597,860 views ・ 2018-01-16

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Chrzanowska Korekta: Marta Grochowalska
00:07
This pencil-eraser-sized mass of cells is something called a brain organoid.
0
7108
5849
Ta porcja komórek wielkości gumki od ołówka to organoid mózgowy,
00:12
It’s a collection of lab-grown neurons and other brain tissue
1
12957
4032
zbiór wyhodowanych laboratoryjnie neuronów i innej tkanki mózgowej,
00:16
that scientists can use to learn about full-grown human brains.
2
16989
4361
dzięki któremu naukowcy mogą badać pracę ludzkiego mózgu.
00:21
And it can be grown from a sample of your skin cells.
3
21350
4880
Może być wyhodowany z komórek skóry.
00:26
Why would we need such a thing?
4
26230
2089
Do czego jest nam takie coś potrzebne?
00:28
Neuroscientists face a challenge:
5
28319
2151
Neuronaukowcy mają trudne zadanie.
00:30
shielded by our thick skulls and swaddled in layers of protective tissue,
6
30470
4269
Mózg jest osłonięty grubą czaszką i warstwami tkanki ochronnej,
00:34
the human brain is extremely difficult to observe in action.
7
34739
5090
więc bardzo trudno obserwować jego pracę.
00:39
For centuries, scientists have tried to understand them using autopsies,
8
39829
4392
Naukowcy od wieków próbują zrozumieć ludzki mózg, wykorzystując autopsję,
00:44
animal models,
9
44221
1009
modele zwierzęce
00:45
and, in recent years, imaging techniques.
10
45230
3137
i, w ostatnich latach, różne metody obrazowania.
00:48
We’ve learned a lot through all these methods,
11
48367
2264
Wiele się w ten sposób dowiedzieliśmy,
00:50
but they have limitations.
12
50631
1790
ale metody te mają swoje ograniczenia.
00:52
Conditions like Alzheimer’s and schizophrenia,
13
52421
2271
Choroby takie jak alzheimer i schizofrenia
00:54
and the effect on the human brain of diseases like Zika,
14
54692
3849
czy wpływ wirusa Zika na ludzki mózg
00:58
continue to hide beyond our view, and our understanding.
15
58541
4740
wciąż są dla nas niezrozumiałe.
01:03
Enter brain organoids, which function like human brains
16
63281
3780
Teraz pojawiają się organoidy mózgowe, które działają jak ludzki mózg,
01:07
but aren’t part of an organism.
17
67061
2225
ale nie są częścią organizmu.
01:09
Each one comes from an undifferentiated stem cell,
18
69286
3426
Organoid powstaje z niezróżnicowanej komórki macierzystej, czyli takiej,
01:12
which is a cell that can develop into any tissue in the body,
19
72712
3889
która może rozwinąć się w dowolną tkankę w ciele,
01:16
from bone to brain.
20
76601
1836
od kości po mózg.
01:18
Scientists can make undifferentiated stem cells from skin cells.
21
78437
5139
Naukowcy mogą uzyskać niezróżnicowane komórki macierzyste z komórek skóry.
01:23
That means they can take a skin sample from a person with a particular condition
22
83576
4031
Mogą pobrać próbkę skóry od osoby cierpiącej na daną chorobę
01:27
and generate brain organoids from that person.
23
87607
3808
i stworzyć organoidy mózgowe pochodzące od tej osoby.
01:31
The hardest part of growing a brain organoid,
24
91415
2835
Najtrudniejsze w hodowli organoidów,
01:34
which stumped scientists for years,
25
94250
1994
co przez lata hamowało prace,
01:36
was finding the perfect combination of sugars, proteins, vitamins, and minerals
26
96244
5199
było znalezienie idealnej mieszanki cukrów, białek, witamin i minerałów,
01:41
that would induce the stem cell to develop a neural identity.
27
101443
4410
która sprawiłaby, że komórka macierzysta zróżnicuje się w kierunku komórki mózgu.
01:45
That was only discovered recently, in 2013.
28
105853
3259
Stało się to dopiero w 2013 roku.
01:49
The rest of the process is surprisingly easy.
29
109112
2842
Reszta jest zaskakująco prosta.
01:51
A neural stem cell essentially grows itself,
30
111954
3080
Nerwowa komórka macierzysta właściwie wzrasta sama,
01:55
similar to how a seed grows into a plant,
31
115034
2679
tak jak z ziarna powstaje roślina.
01:57
all it needs are the brain’s equivalents of soil, water, and sunlight.
32
117713
4279
Potrzebuje jedynie mózgowych odpowiedników gleby, wody i światła.
02:01
A special gel to simulate embryonic tissue,
33
121992
2531
Specjalny żel stymulujący tkankę zarodkową,
02:04
a warm incubator set at body temperature,
34
124523
2561
ciepły inkubator zapewniający temperaturę ciała
02:07
and a bit of motion to mimic blood flow.
35
127084
2839
i nieco ruchu imitującego przepływ krwi.
02:09
The stem cell grows into a very small version
36
129923
2669
Komórka macierzysta przekształca się w bardzo małą wersję
02:12
of an early-developing human brain,
37
132592
2502
ludzkiego mózgu na wczesnym etapie rozwoju
02:15
complete with neurons that can connect to one another
38
135094
2490
z neuronami, które mogą się ze sobą łączyć
02:17
and make simplified neural networks.
39
137584
3130
i tworzyć proste sieci neuronalne.
02:20
As mini brains grow, they follow all the steps of fetal brain development.
40
140714
5361
Kiedy minimózgi wzrastają, przechodzą wszystkie etapy rozwoju mózgu płodu.
02:26
By observing this process, we can learn how our neurons develop,
41
146075
3951
Obserwując to, możemy się dowiedzieć, jak rozwijają się neurony
02:30
as well as how we end up with so many more of them in our cortex,
42
150026
3730
i dlaczego powstaje ich znacznie więcej w naszej korze mózgowej,
02:33
the part responsible for higher cognition like logic and reasoning,
43
153756
3998
odpowiedzialnej za procesy poznawcze, jak myślenie logiczne i rozumowanie,
02:37
than other species.
44
157754
2023
niż u innych gatunków.
02:39
Being able to grow brains in the lab, even tiny ones,
45
159777
2941
Możliwość hodowania mózgów w laboratorium, nawet maleńkich,
02:42
raises ethical questions, like:
46
162718
2307
rodzi wiele pytań o charakterze etycznym.
02:45
Can they think for themselves, or develop consciousness?
47
165025
3401
Czy mogą same myśleć albo czy mogą rozwinąć świadomość?
02:48
And the answer is no, for several reasons.
48
168426
3337
Odpowiedź brzmi "nie" - z kilku powodów.
02:51
A brain organoid has the same tissue types as a full-sized brain,
49
171763
4013
Organoid mózgowy ma takie same rodzaje tkanek jak pełnowymiarowy mózg,
02:55
but isn’t organized the same way.
50
175776
2339
ale nie jest zbudowany w taki sam sposób.
02:58
The organoid is similar to an airplane
51
178115
1951
Organoid przypomina samolot,
03:00
that’s been taken apart and reassembled at random;
52
180066
3122
który rozebrano na części, a potem złożono w przypadkowy sposób.
03:03
you could still study the wings, the engine, and other parts,
53
183188
3099
Wciąż można badać skrzydła, silnik i inne części,
03:06
but the plane could never fly.
54
186287
2600
ale samolot ten nie będzie latać.
03:08
Similarly, a brain organoid allows us to study different types of brain tissue,
55
188887
4359
Podobnie organoid mózgowy pozwala nam badać różne rodzaje tkanki mózgowej,
03:13
but can’t think.
56
193246
1880
ale sam nie potrafi myśleć.
03:15
And even if mini brains were organized like a real brain,
57
195126
3271
Nawet gdyby organoidy były zbudowane jak prawdziwy mózg,
03:18
they still wouldn’t be able to reason or develop consciousness.
58
198397
4020
i tak nie potrafiłyby myśleć i nie miałyby świadomości.
03:22
A big part of what makes our brains so smart is their size,
59
202417
4171
Za naszą inteligencję w dużej mierze odpowiada rozmiar naszego mózgu.
03:26
and mini brains have only about 100,000 neurons
60
206588
3476
Minimózg ma tylko około 100 tysięcy neuronów,
03:30
compared to the 86 billion in a full-sized brain.
61
210064
4183
a pełnowymiarowy mózg ma ich 86 miliardów.
03:34
Scientists aren’t likely to grow larger brain organoids anytime soon.
62
214247
4488
Naukowcy nie wyhodują szybko większych organoidów mózgowych.
03:38
Without blood vessels to feed them,
63
218735
1792
Bez naczyń, które by je odżywiały,
03:40
their size is limited to one centimeter at most.
64
220527
4170
nie mogą przekroczyć jednego centymetra.
03:44
Finally, mini brains aren’t able to interact with the outside world.
65
224697
4200
Minimózgi nie mogą też wchodzić w interakcje ze światem zewnętrznym.
03:48
We learn by interacting with our environments: receiving inputs
66
228897
3662
Uczymy się przez kontakt z otoczeniem.
Otrzymujemy informacje przez oczy, uszy i inne narządy zmysłów, i reagujemy.
03:52
through our eyes, ears, and other sensory organs, and reacting in turn.
67
232559
4680
03:57
The complex neural networks that underlie conscious thoughts and actions
68
237239
3818
Tak rozwijają się złożone sieci neuronalne odpowiedzialne za świadome myśli i czyny.
04:01
develop from this feedback loop.
69
241057
2222
04:03
Without it, the organoids can never form a functional network.
70
243279
4580
Bez tego organoidy nigdy nie stworzą funkcjonalnej sieci.
04:07
There’s nothing quite like the actual human brain,
71
247859
3210
Nic nie dorówna ludzkiemu mózgowi,
04:11
but mini brains are an unprecedented tool
72
251069
2791
ale organoidy to zupełnie nowe narzędzia,
04:13
for studying everything from development to disease.
73
253860
3659
pozwalające badać wszystko od rozwoju po chorobę.
04:17
With luck, these humble organoids can help us discover
74
257519
3382
Przy odrobinie szczęścia te niepozorne organoidy pomogą nam odkryć,
04:20
what makes the human brain unique,
75
260901
2160
co sprawia, że ludzki mózg jest wyjątkowy,
04:23
and maybe bring us closer to answering the age-old question:
76
263061
3518
i może przybliżą nas do odpowiedzi na odwieczne pytanie.
04:26
what makes us human?
77
266579
1920
Co sprawia, że jesteśmy ludźmi?
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7