If superpowers were real: Super speed - Joy Lin

Gdyby super-moce były prawdziwe: Super prędkość - Joy Lin

Tłumaczenie: Paulina Chechla Korekta: Rysia Wand

Some superheros can move faster than the wind.

Niektórzy superbohaterowie poruszają się szybciej od wiatru.

The men in Apollo 10 reached

Załoga Apollo 10

a record-breaking speed

osiągnęła rekordową prędkość

of around 25,000 miles per hour

około 40 000 km/h,

when the shuttle re-entered

kiedy prom wszedł

the Earth's atmosphere in 1969.

w atmosferę ziemską w roku 1969.

Wouldn't we save a lot of time

Czy nie zaoszczędzilibyśmy sporo czasu

to be able to move that fast?

poruszając się z taką szybkością?

But what's the catch?

W czym tkwi haczyk?

Air is not empty.

Powietrze nie jest puste.

Elements like oxygen and nitrogen,

Pierwiastki takie jak tlen i azot

even countless dust particles,

oraz niezliczone drobinki kurzu

make up the air around us.

tworzą otaczające nas powietrze.

When we move past these things in the air,

Poruszając się,

we're rubbing against them

ocieramy się o cząsteczki powietrza,

and creating a lot of friction,

wytwarzając dużo tarcia,

which results in heat.

co z kolei powoduje powstanie ciepła.

Just like rubbing your hands together warms them up

Podobnie jak pocieranie dłoni ogrzewa je,

or rubbing two sticks together makes fire,

czy pocieranie o siebie dwóch patyków daje ogień,

the faster objects rub together,

im szybciej objekty ocierają się o siebie,

the more heat is generated.

tym więcej ciepła powstaje.

So, if we're running at 25,000 miles per hour,

Przy biegu z prędkością 40 000 km/h,

the heat from friction would burn our faces off.

gorąco wytworzone przez tarcie spaliłoby nam twarz.

Even if we somehow withstood the heat,

Nawet jeśli jakoś wytrzymalibyśmy gorąco,

the sand and dirt in the air

piasek i pył znajdujące się w powietrzu

would still scrape us up

poharatałyby nas,

with millions of tiny cuts

tworząc miliony zadrapań

all happening at the same time.

w ułamku sekundy.

Ever seen the front bumper or grill of a truck?

Widzieliście kiedyś przedni zderzak ciężarówki?

What do you think all the birds and bugs would do

Co zrobiłyby te wszystkie ptaki i owady

z naszymi oczami i odkrytą skórą?

to your open eyes or exposed skin?

Okay, so you'll wear a mask

Można założyć maskę,

to avoid destroying your face.

żeby ochronić twarz.

But what about people in buildings

Ale co z ludźmi w budynkach

between you and your destination?

stojących wam na drodze?

It takes us approximately one-fifth of a second

Potrzeba średnio jednej piątej sekundy,

to react to what we see.

by zareagować na to, co widzimy.

By the time we see what is ahead of us

Zanim dostrzeżemy, co znajduje się przed nami

and react to it -

i na to zareagujemy...

time times velocity equals distance

czas x prędkość = odległość,

equals one-fifth of a second

czyli 1/5 sekundy

times 25,000 miles per hour

razy 40 000 km/h,

equals 1.4 miles

równa się 2,8 km.

- we would have gone past it

Minęlibyśmy to coś albo przelecieli na wylot

or through it by over a mile.

o ponad półtora kilometra.

We're either going to kill ourselves

Albo zabilibyśmy się,

by crashing into the nearest wall at super speed

uderzając z super prędkością w najbliższą ścianę,

or, worse, if we're indestructible,

lub co gorsza, jeśli bylibyśmy niezniszczalni,

we've essentially turned our bodies into missiles

nasze ciała stałyby się pociskami,

that destroy everything in our path.

które niszczą wszystko po drodze.

So, long distance travel at 25,000 miles per hour

Podróżując z predkością 40 000 km/h,

would leave us burning up,

stanęlibyśmy w ogniu,

covered in bugs,

zostali pokryci owadami,

and leaves no time to react.

bez czasu na stosowną reakcję.

What about short bursts

A co z szybkim przemieszczeniem się

to a location we can see

do miejsca w zasięgu wzroku,

with no obstacles in between?

gdzie nie ma przeszkód między nami a celem?

Okay, let's say a bullet

Powiedzmy, że kula zmierza

is about to hit a beautiful damsel in distress.

ku pięknej damie w opałach.

So, our hero swoops in at super speed,

Nasz bohater pojawia się w super prędkością,

grabs her,

chwyta kobietę

and carries her to safety.

i przenosi w bezpieczne miejsce.

That sounds very romantic,

Brzmi bardzo romantycznie,

but, in reality, that girl will probably suffer

ale w rzeczywistości bardziej niż od kuli

more damage from the hero than the bullet

dziewczyna ucierpiałaby z rąk bohatera,

if he moved her at super speed.

jeśli przeniósłby ją z super prędkością.

Newton's First Law of Motion deals with inertia,

Pierwsze prawo dynamiki Newtona dotyczy bezwładu,

which is the resistance to a change

czyli oporu

in its state of motion.

w stosunku do zmiany stanu.

So, an object will continue moving

Oznacza to, że objekt będzie się poruszał

or staying at the same place

lub pozostanie w tym samym miejscu,

unless something changes it.

dopóki coś tego nie zmieni.

Acceleration is the rate the velocity changes over time.

Przyspieszenie to tempo, w jakim prędkość zmienia się w czasie.

When the girl at rest,

Kiedy dziewczyna jest w bezruchu,

velocity equals zero miles per hour,

przyspieszenie = 0 km/h.

begins accelerating to reach the speed within seconds,

Kiedy zaczyna przyspieszać,

velocity increases rapidly

w ciągu sekund prędkość wyrasta gwałtownie,

to 25,000 miles per hour,

aż osiąga 40 000 km/h.

her brain would crash into the side of her skull.

Jej mózg uderzyłby o kości czaszki.

And, when she stops suddenly,

Przy nagłym zatrzymaniu

velocity decreases rapidly back to zero miles per hour,

prędkość spada gwałtownie z powrotem do zera,

her brain would crash into the other side of her skull,

więc mózg uderzyłby o czaszkę z drugiej strony

turning her brain into mush.

i zamienił się w papkę.

The brain is too fragile to handle the sudden movement.

Mózg jest zbyt delikatny by znieść tak nagły ruch.

So is every part of her body, for that matter.

Podobnie jak pozostałe części ciała.

Remember, it's not the speed that causes the damage

Nie sama prędkość powoduje uszkodzenie,

because the astronauts survived Apollo 10,

bo astronauci przeżyli podróż promem Apollo 10.

it's the acceleration

To przyspieszenie

or sudden stop

lub nagłe zahamowanie powodują,

that causes our internal organs

że organy wewnętrzne

to crash into the front of our bodies

obijają się o przód ciała,

podobnie jak pasażerowie w autobusie,

the way we move forward in a bus

when the driver slams on the brakes.

kiedy kierowca nagle wciska hamulec.

What the hero did to the girl

To, co nasz bohater zrobił dziewczynie,

is mathematically the same as running her over

matematycznie nie różni się od przejechania jej

with a space shuttle at maximum speed.

promem kosmicznym z maksymalną prędkością.

She probably died instantly at the point of impact.

Pewnie zginęłaby w momencie zderzenia.

He's going to owe this poor girl's family an apology

Rodzina tej biedaczki zasługuje na przeprosiny

and a big fat compensation check.

oraz czek na pokaźną sumę.

Oh, and possibly face jail time.

Bohatera pewnie też czeka więzienie.

Doctors have to carry liability insurance

Od lekarzy wymaga się ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej

just in case they make a mistake and hurt their patients.

na wypadek błędów, które szkodzą pacjentowi.

Ciekawe ile kosztowałoby ubezpieczenia dla superbohatera.

I wonder how much superhero insurance policy would cost.

Now, which superpower physics lesson

Którą lekcję fizyki o super mocach

will you explore next?

obejrzysz teraz?

Shifting body size and content,

Zmianę kształtu i struktury ciała?

super speed,

Super prędkość?

flight,

Latanie?

super strength,

Super siłę?

immortality,

Nieśmiertelność?

and

Czy niewidzialność?

invisibility.

Czy niewidzialność?