The myth of Ireland's two greatest warriors - Iseult Gillespie

Tłumaczenie: Magda Dymek Korekta: Rysia Wand

Cú Chulainn, hero of Ulster, stood at the ford at Cooley,

Cú Chulainn, bohater Ulsteru, stał u brodu na półwyspie Cooley,

ready to face an entire army singlehandedly—

gotów samodzielnie stawić czoła całej armii

all for the sake of a single bull.

z powodu jednego byka.

The army in question belonged to Queen Meadhbh of Connaught.

Armia, o której mowa,

należała do królowej Meadhbh z Connaught.

Enraged at her husband’s possession of a white bull of awesome strength,

Rozwścieczona tym, że jej mąż posiadał potężnego białego byka,

she had set out to capture the fabled brown bull of Ulster

postanowiła za wszelką cenę schwytać legendarnego brązowego byka Ulsteru.

at any cost.

Unfortunately, the King of Ulster had chosen this moment

Niestety, król Ulsteru wybrał właśnie ten moment,

to force the goddess Macha to race her chariot while pregnant.

by zmusić brzemienną boginię Machę do jazdy pędzącym rydwanem.

In retaliation, she struck down him and his entire army with stomach cramps

W odwecie zesłała ona na króla i całą jego armię skurcze żołądka,

that eerily resembled childbirth— all except Cú Chulainn.

które niesamowicie przypominały poród

- na wszystkich z wyjątkiem Cú Chulainna.

Though he was the best warrior in Ulster,

Choć był najlepszym wojownikiem w Ulsterze,

Cú Chulainn knew he could not take on Queen Meadhbh’s whole army at once.

Cú Chulainn wiedział, że nie da rady zmierzyć się

z całą armią Królowej Meadhbh na raz.

He invoked the sacred rite of single combat

Przywołał więc świętą tradycję pojedynku,

in order to fight the intruders one by one.

by walczyć z intruzami po kolei, z jednym po drugim.

But as Queen Meadhbh’s army approached,

Gdy armia Królowej Meadhbh nadchodziła,

one thing worried him more than the grueling ordeal ahead.

jedna rzecz martwiła go bardziej niż czekająca go ciężka próba.

Years before, Cú Chulainn had travelled to Scotland

Lata wcześniej Cú Chulainn wyjechał do Szkocji,

to train with the renowned warrior Scáthach.

by trenować ze sławną wojowniczką Scáthach.

There, he met a young warrior from Connaught named Ferdiad.

Tam spotkał młodego wojownika z Connaught, Ferdiada.

They lived and trained side-by-side, and soon became close friends.

Żyli i trenowali ramię w ramię, a później stali się bliskimi przyjaciółmi.

When they returned to their respective homes,

Kiedy wrócili do domów,

Cú Chulainn and Ferdiad found themselves on opposite sides of a war.

Cú Chulainn i Ferdiad znaleźli się po przeciwnych stronach wojny.

Cú Chulainn knew Ferdiad was marching in Meadhbh’s army,

Cú Chulainn wiedział, że Ferdiad maszeruje w armii Meadhbh

and that if he succeeded in fending off her troops,

i że jeśli uda mu się odpierać jej wojsko,

they would eventually meet.

w końcu trafi na Ferdiada.

Day after day, Cú Chulainn defended Ulster alone.

Dzień po dniu Cú Chulainn samotnie bronił Ulsteru.

He sent the heads of some of his adversaries back to Meadhbh’s camp,

Głowy niektórych przeciwników odsyłał do obozu Meadhbh,

while the rushing waters of the ford carried others away.

resztę porywały rwące wody brodu.

At times, he slipped into a trance and slayed hundreds of soldiers in a row.

Czasem wpadał w trans i zabijał setki żołnierzy z rzędu.

Whenever he saw the queen in the distance, he hurled stones at her—

Ilekroć widział królową w oddali, ciskał w nią kamieniami.

never quite hitting her,

Nigdy jej nie trafił,

but once coming close enough to knock a squirrel off her shoulder.

ale raz udało mu się strącić wiewiórkę z jej ramienia.

Back at the Connaught camp, Ferdiad was laying low,

W obozie Connaught Ferdiad trzymał się z dala,

doing everything he could to avoid the moment

robiąc wszystko, by uniknąć momentu,

when he’d have to face his best friend in combat.

w którym będzie musiał zmierzyć się z najlepszym przyjacielem.

But the Queen was impatient to get her hands on the prize bull,

Królowa była jednak niecierpliwa,

chciała dostać cennego byka w swoje ręce

and she knew Ferdiad was her best chance to defeat Cú Chulainn.

i wiedziała, że Ferdiad był jej najlepszą szansą na pokonanie Cú Chulainna.

So she goaded him and questioned his honor

Zaczęła więc go prowokować i kwestionować jego honor,

until he had no choice but to fight.

dopóki nie miał innego wyboru niż walka.

The two faced off at the ford, matching each other exactly in strength and skill

Przyjaciele zmierzyli się w brodzie, dorównując sobie w sile i umiejętnościach,

no matter what weapons they used.

niezależnie od rodzaju używanej broni.

Then, on the third day of their fight, Ferdiad began to gain the upper hand

Trzeciego dnia walki Ferdiad zaczął zdobywać przewagę

over the exhausted Cu Chulainn.

nad wycieńczonym Cú Chulainnem.

But Cú Chulainn had one last trick up his sleeve:

Cú Chulainn miał jednak ostatniego asa w rękawie:

their teacher had shared a secret with him alone.

ich nauczycielka podzieliła się z nim pewnym sekretem.

She told him how to summon the Gáe Bulg,

Powiedziała mu, jak przywołać Gáe Bulg,

a magical spear fashioned from the bones of sea monsters

magiczną włócznię wykutą z kości morskich potworów,

that lay at the bottom of the ocean.

która leży na dnie oceanu.

Cu Chulainn called the spear, stabbed Ferdiad to death, and collapsed.

Cú Chulainn wezwał włócznię, śmiertelnie ugodził Ferdiada i upadł.

Meadhbh seized her chance and swooped in with the rest of her army

Meadhbh skorzystała z okazji i wpadła z resztą armii,

to capture the brown bull.

by pojmać brązowego byka.

At last, the men of Ulster were recovering from their magical illness,

Kiedy mężczyźni Ulsteru w końcu ozdrowieli z magicznej choroby,

and they surged out in pursuit.

rzucili się za nią w pogoń.

But they were too late: Queen Meadhbh crossed the border unscathed,

Było jednak za późno: królowa Meadhbh przekroczyła granicę bez szwanku,

dragging the brown bull with her.

ciągnąc ze sobą brązowego byka.

Once home, Meadhbh demanded another battle,

W domu Meadhbh zażądała kolejnej walki,

this time between the brown bull and her husband’s white bull.

tym razem między brązowym bykiem i białym bykiem należącym do jej męża.

The bulls were well matched, and struggled into the night,

Byki dorównywały sobie siłą i walczyły do późnej nocy,

dragging each other all over Ireland.

ciągając się po całej Irlandii.

At long last, the brown bull killed the white bull,

W końcu brązowy byk zabił białego,

and Queen Meadhbh was finally satisfied.

a królowa Meadhbh była wreszcie zadowolona.

But the brown bull’s victory meant nothing to him.

Lecz zwycięstwo nic nie znaczyło dla brązowego byka.

He was tired, injured, and devastated.

Był zmęczony, ranny i wyniszczony.

Soon after, he died of a broken heart, leaving behind a land

Niedługo później zmarł z powodu złamanego serca, zostawiając za sobą kraj,

that would remain ravaged by Meadhbh’s war for years to come.

który miał cierpieć skutki wojny królowej Meadhbh jeszcze przez wiele lat.