Why do you get a fever when you're sick? - Christian Moro

Tłumaczenie: Karolina Klimiuk Korekta: Marta Grochowalska

In 1917, doctors proposed an outlandish treatment for syphilis,

W 1917 roku lekarze zaproponowali osobliwą metodę leczenia kiły,

the incurable bacterial infection that had ravaged Europe for centuries.

nieuleczalnej infekcji bakteryjnej, która od wieków panoszyła się w Europie.

Step 1: Infect patients suffering from the later stages of syphilis

Krok 1: Zainfekuj pacjentów w zaawansowanym stadium kiły

with the parasite that causes malaria,

pasożytami, które wywołują malarię,

the deadly but curable mosquito-borne disease.

potencjalnie śmiertelną, ale uleczalną chorobę roznoszoną przez komary.

Step 2: Hope that malarial fevers clear the syphilis.

Krok 2: Miej nadzieję, że gorączka wywołana przez malarię zwalczy kiłę.

And step 3: Administer quinine to curb the malaria.

Krok 3: Podaj chininę, żeby wyleczyć malarię.

If all went according to plan,

Jeśli wszystko szło zgodnie z planem,

their patient would be left alive and free of both diseases.

pacjent żył, wolny od obu chorób.

This killed some 15% of patients, but for those who survived,

15% pacjentów umierało, ale u pozostałych

it seemed to work.

metoda wyglądała na skuteczną.

It actually became the standard treatment for syphilis

Stała się standardową metodą leczenia kiły

until penicillin was widely used decades later.

aż do wprowadzenia penicyliny kilkadziesiąt lat później.

And its driving force was fever.

Bazowała głównie na wywoływaniu gorączki.

There are many mysteries around fever,

Wokół gorączki krąży wiele tajemnic.

but what we do know is that all mammals,

Wiemy, że wszystkie ssaki,

some birds and even a few invertebrate and plant species feel fever’s heat.

niektóre ptaki, a nawet bezkręgowce i rośliny mogą gorączkować.

It has persisted for over 600 million years of evolution.

Gorączka przetrwała ponad 600 milionów lat ewolucji.

But it has a significant cost.

Ale ma swoją cenę.

For every 1 degree Celsius of temperature increase in the human body,

Na wzrost temperatury o jeden stopień Celsjusza

there’s a 12.5 percent increase in energy required,

potrzeba 12,5% więcej energii,

the equivalent of about 20 minutes of jogging for some.

tyle, ile niektórzy zużywają w ciągu 20 minut biegu.

So, why and how does your body produce a fever?

Dlaczego i jak w organizmie powstaje gorączka?

Your core temperature is maintained via thermoregulation,

Temperatura ciała zależy od termoregulacji,

a set of processes that usually keep you around 37 degrees Celsius.

serii procesów, które utrzymują ją na poziomie około 37 stopni.

These mechanisms are controlled by the brain’s hypothalamus,

Procesy te kontroluje podwzgórze,

which detects minute temperature shifts

które wykrywa drobne zmiany temperatury

and sends signals throughout the body accordingly.

i wysyła ciału odpowiednie sygnały.

If you’re too hot, the hypothalamus produces signals

Jeśli jest za gorąco, podwzgórze wysyła sygnały,

that activate your sweat glands or make your blood vessels dilate,

które aktywują gruczoły potowe albo rozszerzają naczynia krwionośne,

moving blood closer to the skin’s surface—

przez co krew jest bliżej powierzchni skóry,

all of which releases heat and cools you off.

ciepło się uwalnia, a ciało ochładza.

And if you’re too cold,

A kiedy jest za zimno,

your blood vessels will constrict and you may start to shiver,

naczynia krwionośne zwężają się i można dostać dreszczy,

which generates heat.

co wytwarza ciepło.

Your body will disrupt its usual temperature equilibrium to induce a fever,

Ciało zaburza równowagę, żeby wywołać gorączkę,

which sets in above 38 degrees Celsius.

która zaczyna się powyżej 38 stopni.

Meanwhile, it has mechanisms in place to prevent it

Ale włącza też mechanizmy, które powstrzymują ją

from exceeding 41 degrees Celsius, when organ damage could occur.

od przekroczenia 41 stopni, kiedy może dojść do uszkodzenia organów.

Immune cells that are fighting an infection can induce a fever

Komórki odpornościowe, które walczą z infekcją, mogą wywołać gorączkę,

by triggering a biochemical cascade that ultimately instructs

uruchamiając kaskadę biochemiczną, co jest znakiem dla podwzgórza,

your hypothalamus to increase your baseline temperature.

żeby podwyższyć temperaturę.

Your body then gets to work to meet its new “set point” using the mechanisms

Ciało zabiera się do pracy, by sprostać nowemu zadaniu, używając mechanizmów,

it would to generate heat when cold.

których normalnie używa do ogrzania się.

Until it reaches this new temperature, you’ll feel comparatively cool,

Dopóki nie osiągnie nowej temperatury, jest nam stosunkowo zimno,

which is why you might experience chills.

i dlatego mogą wystąpić dreszcze.

But why does your body do this?

Ale dlaczego ciało to robi?

While the jury's still out on how higher temperatures directly affect pathogens,

Chociaż nadal nie wiadomo jak dokładnie temperatura wpływa na patogeny,

it seems that fever's main effect

wygląda na to, że głównym efektem gorączki

is in rapidly inducing a whole-body immune response.

jest nagłe sprowokowanie ciała do reakcji immunologicznej.

Upon exposure to raised internal temperatures,

Przy ekspozycji na wyższą temperaturę,

some of your cells release heat shock proteins, or HSPs,

niektóre komórki uwalniają białka szoku cieplnego, inaczej HSP,

a family of molecules produced in response to stressful conditions.

grupę cząsteczek produkowanych w odpowiedzi na czynniki stresowe.

These proteins aid lymphocytes, one of several kinds of white blood cells

Te białka pomagają limfocytom, rodzajowi białych krwinek,

that fight pathogens, to travel more rapidly to infection sites.

które walczą z patogenami, szybciej dotrzeć do miejsc infekcji.

HSPs do this by enhancing the “stickiness” of lymphocytes,

HSP robią to, zwiększając przylepność limfocytów,

enabling them to adhere to and squeeze through blood vessel walls

dzięki czemu mogą przylegać i przenikać przez ścianki naczyń krwionośnych

so they can reach the areas where infection is raging.

oraz szybciej dostać się do miejsc, w których szaleje infekcja.

In the case of viral infections,

W przypadku infekcji wirusowych

HSPs help tell nearby cells to dampen their protein production,

HSP mówią okolicznym komórkom, żeby zmniejszyły produkcję białek,

which limits their ability to replicate.

przez co nie będą się tak rozmnażać,

This stunts the virus’s spread because they depend on

co zahamuje rozprzestrzenianie wirusów,

które polegają na zdolnościach reprodukcyjnych swojego nosiciela.

their host’s replicative machinery to reproduce.

It also protects surrounding cells from damage since some viruses spread

To chroni też komórki od uszkodzeń, bo niektóre wirusy rozprzestrzeniają się,

by rupturing their host cells, which can lead to large-scale destruction,

przerywając błony komórkowe, co może doprowadzić do ogromnych uszkodzeń,

the build-up of detritus, and potentially even organ damage.

nagromadzenia martwych komórek, a nawet uszkodzenia organów.

The ability of HSPs to protect host cells and enhance immune activity

Zdolność HSP do ochrony komórek i zwiększania aktywności odporności

can limit the pathogen’s path of destruction inside of the body.

może ograniczyć destrukcyjną ścieżkę patogenu wewnątrz ciała.

But for all we know about fever’s role in immune activation,

Mimo naszej wiedzy o roli gorączki w aktywacji układu odpornościowego,

some clinical trials have shown that fever suppressor drugs

niektóre badania kliniczne wykazały, że leki przeciwgorączkowe

don’t worsen symptoms or recovery rates.

nie wpływają negatywnie na symptomy i liczbę ozdrowień.

This is why there’s no definitive rule on whether to suppress a fever

Dlatego nie można jednoznacznie stwierdzić, czy lepiej zbić gorączkę,

or let it ride.

czy też nie.

Doctors decide on a case-by-case basis.

Decyzja lekarza zależy od przypadku.

The fever’s duration and intensity, as well as their patient’s immune status,

Długość gorączki, jej intensywność, stan odporności pacjenta,

comfort level, and age will all play a role in their choice of treatments.

poziom komfortu i wiek są brane pod uwagę w doborze leczenia.

And if they do let a fever ride,

Kiedy lekarze pozwalają gorączce działać,

they’ll likely prescribe rest and plenty of fluids to prevent dehydration

zalecają odpoczynek i picie dużej ilości płynów, żeby nie doszło do odwodnienia,

while the body wages its heated battle.

kiedy w organizmie trwa zagorzała walka.