How Life Begins in the Deep Ocean

Jak zaczyna się życie w głębokim oceanie - Tierney Thys

349,890 views

2012-05-14 ・ TED-Ed


New videos

How Life Begins in the Deep Ocean

Jak zaczyna się życie w głębokim oceanie - Tierney Thys

349,890 views ・ 2012-05-14

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Rysia Wand
"Opowieści z głębin"
"Odyseja jeżowca: Życie seksualne planktonu"
Pewnie wydaję się dziwna,
00:26
I must look rather strange to you,
0
26160
2268
00:28
all covered in spines,
1
28930
1388
cała pokryta kolcami,
00:31
without even a face.
2
31036
1676
bez twarzy.
00:35
But I've taken many forms during my life.
3
35162
2958
W ciągu życia przybierałam wiele form.
00:39
I started out just like you:
4
39489
1834
Wywodzę się tak jak ty
00:42
a tiny egg in a watery world.
5
42585
2415
z małego jajeczka w wodnym świecie.
Moi rodzice nigdy się nie poznali.
00:46
My parents never knew each other.
6
46235
2220
00:48
One moonlit night before a storm,
7
48479
2483
Przy księżycu przed burzą
00:50
thousands of urchins, clams and corals
8
50986
3012
tysiące jeżowców, małży i koralowców
wypuściło do oceanu biliony komórek rozrodczych.
00:54
released trillions of sperm and eggs into the open sea.
9
54022
3308
01:08
My father's sperm somehow met my mother's egg,
10
68925
2862
Nasienie ojca spotkało jajeczko mamy
01:11
and they fused.
11
71811
1458
i połączyły się w jedno.
01:15
Fertilization.
12
75766
1234
Nastąpiło zapłodnienie.
01:17
Instantly, I became an embryo the size of a speck of dust.
13
77570
3576
Błyskawicznie stałem się zarodkiem wielkości ziarenka pyłu.
Po kilku godzinach dryfowania,
01:22
After a few hours of drifting,
14
82391
1729
01:24
I cleaved in two,
15
84144
1237
podzieliłem się na 2, 4, 8 komórek.
01:26
then four,
16
86004
1189
01:27
then eight cells.
17
87217
1178
Potem na tak wiele, że straciłem rachubę.
01:28
Then so many, I lost count.
18
88815
2143
W niecały dzień
01:32
In less than a day,
19
92434
1324
01:33
I developed a gut and a skeleton.
20
93782
2602
wykształciłam wnętrze i szkielet.
Stałam się rakietą kosmiczną,
01:37
I became a rocket ship,
21
97153
1945
01:39
a pluteus larva.
22
99122
1524
larwą jeżowca.
01:42
I floated through the world of plankton,
23
102895
1952
Płynęłam przez świat planktonu,
01:44
searching for tiny algae to eat.
24
104871
2318
szukając alg do zjedzenia
Tygodniami otaczały mnie
01:50
For weeks, I was surrounded by all kinds of organisms,
25
110331
3226
najróżniejsze organizmy,
01:53
larvae of all sorts.
26
113581
1690
najróżniejsze larwy.
01:57
Most are so different from their adult form
27
117978
2536
Większość tak różni się od dorosłych postaci,
02:00
that biologists have a tough time figuring out who they are.
28
120538
3316
że biologom trudno je poznać.
02:11
Try matching these youngsters to their parents.
29
131567
2699
Spróbujcie dopasować te maluchy do rodziców.
02:16
This veliger larvae will turn into a snail;
30
136877
2777
Ta larwa żeglarka
stanie się ślimakiem.
02:20
this zoea, into a crab;
31
140725
2500
Ten żywik zmieni się w kraba.
02:23
and this planula, into a clytia jelly.
32
143941
3059
Ta planula w parzydełkowca meduzy.
02:29
Some of my young companions are easier to picture as grown-ups.
33
149841
3516
Niektórych łatwo wyobrazić sobie jako dorosłych.
Te małe meduzy, zwane efirami,
02:35
These baby jellies, known as ephyrae,
34
155072
2859
02:37
already resemble their beautiful but deadly parents.
35
157955
3368
już przypominają pięknych, ale śmiercionośnych rodziców.
02:42
Here in the plankton, there's more than one way
36
162848
2212
Plankton ma wiele sposobów
na przekazanie genów kolejnym pokoleniom.
02:45
to get your genes into the next generation.
37
165084
2483
02:50
Most Medusa jellies make special structures called polyps,
38
170676
4038
Większość meduz
tworzy specjalna strukturę zwaną polipami,
02:54
that simply bud off babies with no need for sex.
39
174738
3415
które pączkują bez potrzeby współżycia.
Podobnie najedzone salpy
03:00
Salps are similar.
40
180123
1184
klonują się w długie łańcuchy.
03:02
When food is abundant,
41
182191
1457
03:03
they just clone themselves into long chains.
42
183672
2818
03:09
The plankton is full of surprises when it comes to sex.
43
189272
3644
Seks planktonu pełen jest niespodzianek.
03:14
Meet the hermaphrodites.
44
194640
2008
Poznajcie hermafrodyty.
Żebropławy i szczecioszczękie produkują,
03:18
These comb jellies and arrow worms
45
198402
2071
03:20
produce, store and release both sperm and eggs.
46
200497
3110
przechowują i wypuszczają i spermę i jaja.
Mogą zapłodnić się same lub kogoś innego.
03:25
They can fertilize themselves,
47
205000
1704
03:26
or another.
48
206728
1272
Mogą zapłodnić się same lub kogoś innego.
03:32
When you're floating in a vast sea,
49
212223
1972
Pływając po bezkresnym oceanie,
03:34
with little control over who you may meet,
50
214219
2427
bez kontroli nad tym, kogo spotkasz,
dobrze jest mieć zabezpieczenie.
03:37
it can pay to play both sides of the field.
51
217344
2584
Większość obecnych tu gatunków
03:42
The majority of species here, however, never mate,
52
222079
3034
nigdy nie współżyje, ani nie tworzy trwałych więzi.
03:45
nor form any sort of lasting bonds.
53
225137
2769
03:49
That was my parents' strategy.
54
229464
2023
Tak postąpili moi rodzice.
03:53
There were so many of us pluteus larvae,
55
233582
2554
Było nas, larw, tyle,
03:56
I just hid in the crowd,
56
236160
1413
że zniknąłem w tłumie, kiedy innych pożarto.
03:57
while most of my kin were devoured.
57
237597
2310
04:03
Not all parents leave the survival of their offspring to chance.
58
243705
3494
Nie wszystkie dzieci pozostawione są losowi.
04:08
Some have far fewer young and take much better care of them,
59
248064
3943
Niektóre lęgi są mniejsze
i rodzice się nimi opiekują,
04:12
brooding their precious cargo for days, even months.
60
252031
3574
wysiadując skarb całymi miesiącami.
04:17
This speedy copepod
61
257723
1287
Ten szybki widłonogi
04:19
totes her beautifully packaged eggs for days.
62
259034
2827
długo taszczy pięknie spakowane jajka.
04:23
This Phronima crustacean carries her babies on her chest,
63
263808
3401
Ten skorupiak phronima nosi młode na tułowiu,
04:27
then carefully places them in a gelatinous barrel.
64
267233
3129
a potem umieszcza je w galaretowatej baryłce.
04:38
But the black-eyed squid takes the prize.
65
278303
2451
Główną nagrodę otrzymuje czarnooka kałamarnica.
04:41
She cradles her eggs in long arms for nine months,
66
281291
4156
Tuli jaja w długich ramionach aż 9 miesięcy,
04:45
the same time it takes to gestate a human infant.
67
285471
3534
tyle, ile trwa ciąża u człowieka.
04:52
Eventually, all youngsters have to make it on their own
68
292955
2688
Wszystkie młode muszą sobie radzić w tym dryfującym świecie.
04:55
in this drifting world.
69
295667
1698
05:00
Some will spend their whole lives in the plankton,
70
300554
3500
Niektóre spędzą w planktonie całe życie,
jednak niektóre, tak jak ja, ruszą dalej.
05:04
but others, like me, move on.
71
304078
2994
05:10
A few weeks after I was conceived,
72
310450
2278
W kilka tygodni po moim zapłodnieniu,
05:12
I decided to settle down,
73
312752
1729
postanowiłam osiąść
05:15
and metamorphosed into a recognizable urchin.
74
315472
3404
i przekształcić w znajomego jeżowca.
05:22
So now you know a bit of my story.
75
322597
2189
Teraz już trochę o mnie wiesz.
05:25
I may just be a slow-moving ball of spines,
76
325675
3447
Może i jestem powolna kulą kolców,
ale nie daj się zwieść.
05:29
but don't let my calm adult exterior fool you.
77
329146
3483
Byłam też rakietą.
05:35
I was a rocket ship.
78
335169
1670
05:37
I was a wild child.
79
337995
1928
Byłam szalona.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7